|
|
Tobit 01
01Dit is t levensverhoal van Tobit. Hai was ain van Tobiël, dij weer n zeun was van Ananiël, zeun van Aduël, zeun van Gabaël, zeun van Rafaël, Raguël zien zeun. Hai was ofkomsteg oet Asiël zien femilie, oet stam Naftali.
02Tobit wer in tied van Enemessar, keunenk van Assyriërs, oet Tisbe vandoan, as balleng votbrocht. Tisbe ligt zudelk van Kedes in Naftali, in Boven-Galilea, noordwestelk van Hasor en noordelk van Fogor.
03Ik, Tobit, heb mien haile levent rechtschoapen en eerlek west. Mien femilie en mien laandslu dij mit mie as balleng noar Nineve in Assyrië brocht wazzen, heb ik aaid hulpen as ze in nood zatten.
04In mien jonge joaren, dou k nog in mien aigen laand Israël woonde, brook stam van mien veurvoader Naftali mit David zien hoes en mit Jeruzalem, stad dij oet t haile kontraain van stammen van Israël oetkeurd was as stee doar elke stam ovvern zol. Doar wer tempel baauwd en wijd as stee doar God van older op older, veur aiweg en aaid wonen zol.
05Mor mien haile femilie en haile stam Naftali brochten op ale ovverhögten van Galilea ovvers aan t bolkaalf dat keunenk Jerobeam van Israël in stad Dan deelzetten loaten haar.
06Ik was ainegste dij mit feestdoagen zo voak as t aaids kon, noar Jeruzalem raaisde, zo as dat deur n aiweg gebod veurschreven is aan hail Israël. Ik ging der altied mooi op tied hèn mit t eerste paart van wat van t laand inhoald was, daaiern van koppel dij t eerst geboren wazzen en t tiende paart doarvan, en mit eerste schoapewol.
07Dat gaf ik aalmoal aan priesters, Aäron zien noazoaten, om te ovvern. Wieder gaf ik Levieten dij dainst deden in Jeruzalem, n tiende paart van waait, wien, eulie, grenoatappels, viegen en van alderhande vruchten. Elk joar, n sabbatsjoar oetzunderd, verkochde ik t twijde tiende paart.Wat t opbrochde gaf ik oet in Jeruzalem.
08t Daarde tiende paart dee ik aan wedevraauwen en weeskinder, en aan vremden dij in Israël wonen kommen wazzen. Dat dee ik elk daarde joar. Wie bruukten dizze paart veur n moal, zo as regel in Wet van Mozes veurschrift, en zo as mie leerd was deur Debora, mien pa zien moeke. Ik was, dou mien pa oet tied kommen was, as wees achterbleven.
09Ainmoal groot, traauwde ik mit n vraauw van aigen femilie. Bie heur kreeg ik n zeun: Tobias.
10 Dou ik deur Assyriërs oppakt was, wer ik as balleng noar Nineve brocht. Mien haile femilie en aal mien laandslu atten onraain eten.
11 Mor doar paasde ik wel veur op:
12 ik bleef God traauw mit mien haile haart.
13 Doarom zörgde Alderhoogste der veur dat keunenk Salmanassar mie in de goaten kreeg en mie goud gezind wer. Salmanassar belastte mie mit inkoop van veurroaden veur t hòf.
14 Zo laank as hai leefde, mos ik doar aalgedureg veur noar Medië. Op ain van dij raaizen gaf ik aan Gabaël, Gabri zien bruier, n bedrag van tien talent zulver dat hai dij veur mie opbewoaren zol.
15 Dou Salmanassar oet tied kwam, volgde zien zeun Sanherib hom op. Wegen noar Medië tou werden dou ofsloten, zodat ik ter nait laanger hèngoan kon.
16 In joaren dat Salmanassar keunenk was, heb ik hail wat veur mien laandslu doan:
17 ik dailde mien eten mit wèl honger lee, mien klaaier mit wèl gainent haar, en as ik zag dat t liggoam van n overleden Isreliet achter muren van Nineve hènsmeten was, begruif ik dij.
18 Ik begruif mensken ook dij t ontgelden mozzen noa Sanherib zien terugtocht oet Judea. As straf veur heur godslasterliek gedrag haar keunenk van hemel hom ja oet Judea votjagd, en in zien gram doarover muik Sanherib noa zien terugtocht n haile bult Isrelieten dood. Ik huil heur liggoamen stiekem vot en begruif ze. Sanherib luit ter wel noar zuiken, mor vinden dee e ze nait.
19 Mor ain oet Nineve vertelde keunenk dat ik t west haar dij ze begroaven haar. Eerst huil ik mie schoel, mor dou ik gewoar wer dat keunenk noar mie op zuik was omreden hai wol mie om haals brengen, wer ik zo benaauwd dat ik zörgde dat k votkwam.
20 Mien haile hebben en holden wer dou in beslag nomen en kwam aan t riek, ales wat ik haar. t Ainegste wat mie nog overbleef, wazzen mien vraauw Anna en mien jong Tobias.
21 Nog gain vatteg doag loater wer Sanherib vermoord deur twij van zien zeuns. Dij gingen der dou vandeur noar Araratbaargen. Sanherib zien zeun Esarhaddon wer dou keunenk. Hai stelde Achikar aan as beheerder over ale geldzoaken van t keunenkriek. Doardeur kreeg hai t te zeggen over haile administroatsie van t riek. Achikar was ain van mien bruiers.
22 Onder keunenk Sanherib was e al wienschenker aan t hòf, zegelbewoarder, administrateur en schatbewoarder, mor Esarhaddon muik hom alderdeegs twijde man van Assyrië. Hai was ook sib tou mie: t was n oomzegger. Dat zodounde, dou e bie Esarhaddon n goud woordje veur mie dee, kon ik weerom goan noar Nineve.
|
Tobit 02
01Tiedens regaaiern van keunenk Esarhaddon ging ik weerom noar hoes en kwam weer bie Anna en Tobias. Bie ons Pinkster, bie t Wekenfeest, wer der veur mie n feestmoal kloarmoakt. Dou k aan toavel ging,
02en aal dij schuddels zag dij veur mie kloarmoakt wazzen, zee k tegen Tobias: "Kiek ais, mien jong, ofstoe maank ons laandslu dij hier in stad touholden, ain vinden kinst dij niks het en dij de Heer daint mit zien haile haart. Neem hom mit om mit mie dit moal te bruken. Ik begun nait, aleer doe weerom bist."
03Tobias ging der op oet om te doun wat of k hom vroagd haar. Mor hai kwam allenneg weerom. "Pa!" raip e. "Wat is ter, mien jong?" vruig ik. "Pa, der ligt ain van ons volk op t maartplaain. Vermoord! Smoord hebben ze hom!"
04Votdoalek sprong ik in t èn. t Moal luit ik stoan zunder der ook mor n mond aanzet te hebben. Dode brochde ik van t plaain noar ain van mien biegebaauwen tou. As zun onder ging zol k hom begroaven.
05Thoes wosk ik mie. Ik at mien moal mit verdrait.
06Denken mos ik aan wat of profeet Amos over Betel zee: "Joen feesten zellen veraandern in raauw, joen feestlaiden in kloagzangen."
07Ik begunde te reren.
Zo gaauw as t duuster worden was, muik ik n graf en begruif mien laandsman.
08Mien noabers laagden mie oet: "Woar is dij benaauwdeghaid van hom inains bleven? Dou e zöcht wer omdat ze hom veur dit vergriep doodmoaken wollen, wos e nait hou gaauw of e aan hakken trekken mos. Mor mout je nou ais kieken: hai is verachtjont al weer aan t doden begroaven!"
09Middel in naacht kwam k thoes, wosk mie en ging tegen muur van binnenploats aanliggen om te sloapen. Omdat t zo waarm was, dee k niks over mien gezicht.
10 Nou haar k nait zain dat ter boven mie muskes op muur zatten. Heur nog waarme schiet vuil mie in ogen. Ik kreeg doar widde vlijen van in. Ik noar alderhande dokters om dat verhelpen te loaten! Mor hou voaker of ze wat aan mien ogen deden, des te minder kon k deur dij vlijen zain. Aan t èn wer k haildaal blind, en dat bin k vaaier joar bleven.
Mien haile femilie bekluig mie om mien löt. Veur zien vertrek noar Elymas het Achikar mie nog twij joar laank aan de kost hulpen.
11 Anna verdainde in dij tied geld mit spinnen en weven.
12 As ze heur waark kloar haar, brochde zai t noar lu dij heur opdracht geven haren en dij betoalden heur den oet. Dou ze n moal, op zeuvende dag van moand dystros, wat ofleverde, deden ze heur nait allenneg t volle loon, nee man, ze gavven heur boetendes ook nog n luk bokje oet heur koppel mit noar hoes.
13 Dou ze der mit thoes kwam, begunde hai te mekkern. "Woar komt dat bokje vandoan?" vruig k. "Doe hest hom toch zekerwoar nait stolen? Den most hom gaauw weerombrengen noar aigender. Stolen spul mag wie nait eten."
14 "Ik heb hom kedo kregen," was heur beschaaid. "Nog over mien verdainste hèn." Mor ik vertraauwde heur nait en wer kwoad. Nog ais weer zee k tegen heur dat ze t bokje weerombrengen mos noar aigender. Dou snaauwde ze tegen mie: "Wat hestoe nou aan aal dij goie en rechtschoapen doaden van die? Mos ais kieken wat of dij ons opleverd hebben!"
|
Tobit 03
01Deur verdrait overmand begunde ik haard te reren. Aal snokkend beedde ik:
02"Heer, ie binnen rechtveerdeg, aal wat ie doun is rechtveerdeg. Joen haile belaaid let zain hou barmhaarteg en traauw ie binnen. Rechter van wereld bin ie.
03Denk toch om mie, Heer, en hol t oog op mie. Straf mie nait veur mien zunden en mien onbezonnen doaden. Ook nait veur mien veurolden heurent. Ze hebben tegen joe zundegd
04en binnen ingoan tegen joen geboden. Doarom heb ie ons overleverd aan plundern, ballengschop en dood, en wor wie oetlaagd, belasterd en offrontaaierd deur ale volken doar wie onder oetstreud binnen.
05Joa, wat ie nou mit mie doun is rechtveerdeg; ik heb ja zundegd. Wie hebben ons nait aan joen geboden holden en binnen joe nait traauw bleven.
06Dou doarom nou mor mit mie wat joe goud tou liekt. Moak mor dat t levent mie ofnomen wordt. Den bin ik teminnent verlöst van dit bestoan hier op eerde en wor ik weer stof. Ik kin mor beter staarven as dat ik nog laanger leven mout. Onwoare verwieten dij ik aanheuren mout, hebben mie ja daip krenkt. Och Heer, loat mie toch oet dizze ellèn vothoalen en noar mien aiwege ruststee goan. Keer joe nait van mie òf, Heer, want t is beter dat ik staarf as dat ik in ellèn leven mout en mie vaals beschuldegen loaten."
07Aigenste dag wer Sara, ain van Raguël oet Ekbatana in Medië, offrontaaierd deur ain van sloavinnen van heur pa.
08Al zeuven moal haar n man Sara as vraauw kregen, mor kwoaie gaist Asmodeüs haar ze aalmoal in eerste naacht doodmoakt, nog veurdat ze mit Sara sloapen haren. Sloavin smeet heur veur vouten: "Ie vermoorden aal joen mannen. Nou heb ie al zeuven moal ain kregen, mor van gainain droag ie noam.
09Woarom mout ie ons den mishandeln? Omdat joen mannen dood binnen? Goa der zulm mor achteraan. Den wor wie teminnent veur aaid spoard veur n kind van joe!"
10 Hoelend van verdrait ging Sara der vandeur noar bovenverdaipen van heur pa zien hoes. Ophangen zol ze zok doar. Mor ze bedochde zok: Ze zellen tegen mien pa zeggen: "Joen ainegst kind, joen wicht doar ie zo veul van huilen, het zok ophongen van ellèn." Wat n schaande zel dat veur hom wezen op zien ol dag. Hai zel nog staarven van verdrait. Nee hur, dat kin k hom nait aandoun. Ik mag mie nait ophangen! t Is oardeg wat beter as ik de Heer vroag of hai mie staarven loaten wil. Den huif ik in elks gevaal nooit meer ain van dij vaalze beschuldegens aanheuren.
11 Ze ging bie t roam stoan, dee handen omhoog en beedde: "Te priezen bin ie, barmhaartege God. Joen noam is te priezen veur aiweg en aaid. Loat aal wat ie schoapen hebben joe priezen in aiweghaid.
12 Ik kom bie joe, ik sloag mien ogen noar joe op.
13 Hoal mie toch vot van dizze wereld. Loat mie toch nait weer zo offrontaaierd worden.
14 Ie waiten ja, Heer, dat nog gain enkele man mien zuverhaid schonden het.
15 In dit laand, doar ik as balleng leef, heb ik mien noam nooit lèlk moakt en mien pa zienent ook nait. Ik bin zien ainegst kind. n Aander aarfgenoam as ik, dij het e nait. En der is in ons haile femilie gain man meer dij zien vraauw ik worden kin. Der binnen al zeuven mannen van mie om haals kommen. Woarom zol ik den nog leven mouten? Mor as ie mie nait staarven loaten willen, Heer, sloag den teminnent acht op schaande dij mie aandoan is."
16 Tobit en Sara heur gebeden vonden op t aigenste moment geheur veur troon van God.
17 Hai stuurde engel Rafaël om heur te verlözzen: Tobit van zien blindhaid dat hai t licht weer zain zol dat deur God schoapen is, en Sara, Raguël zien dochter, van kwoaie gaist Asmodeüs dat ze aan Tobias, Tobit zien zeun, as vraauw geven worden kon. Want van ale manlu dij Sara as vraauw hebben wollen, kwam t Tobias t mainste tou mit heur te traauwen. Op t aigenste moment dat Tobit van binnenploats in hoes ging, kwam Sara, Raguël zien dochter, van bovenverdaipen ommeneden.
|
Tobit 04
01Dijzulfde naacht dochde Tobit aan t geld dat e aan Gabaël oet Rages in Medië in bewoaren geven haar.
02Hai zee bie zokzulm: Ik heb om dood vroagd ja, zol t zodounde nait verstandeg wezen aleer ik oet tied kom om Tobias op hoogte te brengen van dat geld?
03Hai raip hom en zee: "Begroaf mie betoamelk. Heb eerbied veur dien moeke, mien jong. Hol heur in eren zo laank as ze leeft. Dou wat ze geern wil en bezörg heur nooit gain verdrait.
04Hol altied veur ogen dat ze n bult veur die deurstoan het dou zai die onder t haart druig. As ze oet tied komt, mostoe heur noast mie begroaven, in t aigenste graf.
05En, mien jong, denk aaltied aan de Heer, dien haile levent laank. Paas der veur op dastoe nait zundegst en tegen zien geboden ingaaist. Handel aal dien levensdoagen rechtveerdeg. Goa nooit t pad van onrecht op.
08Astoe n bult hest, most ter ook n bult gouds mit doun. Astoe zulm mor n beetje hest, most ter nait baang veur wezen om van dat beetje toch te geven.
09Zodounde legst veur diezulm wat oet zied veur tied dat nood aan man komt.
10 Neem die in acht veur duustern van dood.
11 Dij aarme lu helpt, brengt n ovver dij Alderhoogste noar t zin is.
12 Woar die veur klongeln, mien jong. Traauw allenneg mit n vraauw oet stam van dien voader en dien veurvoaders. Neem beslist gain aander vraauw, want wie stammen van profeten òf. Denk mor aan Noäch, Abraham, Isaak en Jakob, ons aldereerste veurolden. Ale vaaier traauwden zai mit n vraauw oet aigen femilie. Ze werden zegend mit kinder en heur noageslacht zel t laand bezitten.
13 Hol t mit aigen volk, mien jong. Vuil die nait te goud om n vraauw oet te kaizen maank heur, oet vraauwlu van dien aigen volk. Hoogmoud komt allenneg mor ellèn van en ontreddern, jong, en loihaid komt vervaal van en bittere aarmoud. Want loihaid is moeke van honger.
14 Ain dij veur die aarbaid het, mostoe nog op aigenste dag zien loon oetbetoalen. Most t nait oetstellen. Astoe God zo dainen dust, wordstoe ook beloond. Neem die zulm in acht bie ales dastoe dust. Gedroag die altied zo as wie die grootbrocht hebben.
15 Dou n aander niks aan doarstoe zulm n ofkeer van hest. Drink nait zo veul wien, dast ter doen van wordst. Goa nait as n dronkenkerel deur t levent.
16 Dail dien brood mit dij honger het en dien klaaier mit dij gainent het. Ales dastoe missen kinst, most votgeven, zunder dastoe der spiet van hest.
17 As n rechtschoapen mensk oet tied komt, hol den n moal veur noaste femilie. Mor dat most nait doun bie dood van n zundoar, mien jong.
18 Win road in bie klouke mensken en sloag heur goie road nait in wind.
19 Pries God, de Heer, altied en vroag hom die op t rechte pad te holden en die ales dastoe dust, lukken te loaten. Der is gain enkel volk dat wieshaid in pacht het, nee, allenneg de Heer, dij geft wieshaid. Hai verstöt dij hai mor wil tot in t daipste van onderwereld. Mien jong, denk altied om mien zeggen, vergeet t nait.
20 En nou heb ik die nog wat te vertellen: doe most waiten dat ik in Rages in Medië, bie Gabaël, bruier van Gabri, tien talent zulver liggen heb.
21 Moak die zodounde gain zörg over ons aarmoudje. Astoe ontzag hest veur God, wacht ter n dik kaptoal op die. Goa elke zunde oet weeg en dou wat de Heer, dien God, noar t zin is."
6-7 Want dij eerlek leeft, zel gelok hebben bie aal wat e dut. Ondersteun mit dien bezittens elk dij n rechtveerdeg levent laaidt. Astoe ain helpst, dou dat den nait mit tegenzin. Hol n oogje op ain dij in nood zit, den zel God ook n oogje op die holden.
|
Tobit 05
01Tobias zee: "Ik zel ales doun wat of pa mie besteld het.
02Mor hou krieg ik dat geld van Gabaël? Wie kennen nkander ja nait. Hou mout ik hom waiten loaten wèl of k bin dat e mie vertraauwt en mie t geld dut? Boetendes wait ik nait hou of k in Medië kommen mout."
03"Gabaël en ik hebben n ontvangstbewies taikend," zee Tobit, "en dat heb k in twijen daild. Wie hebben aalbaaident n stok. Zienent heb ik bie t geld legd. t Is nou twinneg joar leden dat ik hom t geld in bewoaren geven heb. Zuik n betraauwboare pazzipant. Wie zellen hom veur haile raais betoalen. Kom jong, hoal t geld mor van Gabaël op."
04Tobias ging op zuik noar ain dij mit hom noar Medië raaizen kon, ain dij wos hou of je doar kommen mozzen. Hai laip noar boeten tou - en verdold, doar ston Rafaël veur hom (dat was n engel van God, mor dat wos Tobias nait).
05"Woar komstoe vandoan?" vruig e. "Ik bin net as doe n Isreliet," zee Rafaël. "Ik bin hierhèn kommen om waark te zuiken." Tobias vruig: "Waistoe t pad noar Medië?"
06"Joa, wis!" zee Rafaël. "Ik heb doar voak west en kin der ale wegen. As ik doar hèn ging, brochde ik naacht altied deur bie Gabaël, ain van ons volk. Hai woont in Rages. En Rages ligt in baargen, twij dagraaizen van Ekbatana vandoan, in vlakte."
07Dou Tobias dat heurde, vruig e Rafaël eefkes te wachten. "Dat mout ik mien pa vertellen," zee e, "want die heb ik krekt van neuden as raaisgenoot. Doe zelst ter veur betoald worden."
08"Goud!" zee Rafaël, "ik wacht wel, mor blief nait te laank vot, hur!"
09Tobias ging in hoes en vertelde Tobit dat e ain vonden haar, n Isreliet. "Vroag hom ais of e bie mie komt," zee Tobit. "Ik wil geern waiten oet welke femilie en oet welke stam hai vandoan komt en of t wel vertraauwd is dastoe mit hom gaaist."
10 Tobias weer noar boeten. "Mien pa vragt," zee e tegen Rafaël, "ofstoe eefkes bie hom komst." Rafaël ging mit in hoes. Tobias zee hom goidag en Rafaël dee hom t zulfde weerom mit: "t Mag joe goud goan!" "Och heden," zee Tobit, "wat veur gouds zol der veur mie nog wezen kinnen? Ik bin n blinde kerel, niks kin ik meer zain. Ik verkeer in duustern, net as doden, dij t licht ook nait meer zain. Ik leef, joa wel, mor ainlieks bin k al dood. Ik heur mensken proaten, mor zain kin k ze nait." "Moudveren nait hangen loaten, hur!" zee Rafaël. "God zel joe al gaauw beter moaken. Mor moud holden!" Tobit vertelde dat Tobias van plan was noar Medië te raaizen. "Wilstoe mit hom goan as gids?" vruig e. "Ik zel die vanzulm betoalen." "Dat wil k wis wel doun," zee Rafaël. "Ik heb voak in Medië west en wait pad ter goud te vinden. Ik bin deur ale vlaktes en over ale baargen hèntrokken en ken der elk wegje."
11 Dou vruig Tobit of Rafaël hom vertellen wol wat zien komòf was en oet welke stam hai kwam.
12 Mor Rafaël vruig: "Woarom wil ie dat ainlieks waiten?" "Omdat ik nou ainmoal persies waiten wil wèlstoe bist," zee Tobit. "Hou haistoe ainlieks?"
13 Doarop zee Rafaël: "Ik hait Azarias en bin n zeun van befoamde Ananja, ain van joen aigen stam."
14 "Bist welkom, man," zee Tobit. "t Mag die goud goan. Neem mie nait kwoalek dat ik wizzeghaid over dien komòf hebben wol. Nou wait ik, dastoe inderdoad ain van ons stam bist en dastoe oet n goie en achtensweerdege femilie komst. Ik heb Ananja en Natan, zeuns van befoamde Semelias, goud kend. Zai gingen altied mit mie op pelgrimstocht noar Jeruzalem. Ze binnen de Heer altied traauw bleven. Doe heurst tou n goie femilie. Op dien komòf vaalt niks òf te dingen. Bist welkom!"
15 En Tobit zee der nog bie: "Ik betoal die n drachme doags en veur dien onkosten krigst krekt zo veul as mien zeun. En astoe haile raais bie hom blifst,
16 krigst ter ook nog n bedrag over tou." Rafaël zee: "Ik zel n goie raaisgenoot wezen. Ie huiven joe naargens zörg over te moaken. Der zel ons niks overkommen, nait op hènraais en ook nait op weeromraais. Wie nemen n vaailege weg."
17 "Mag God zien zegen mit die wezen, beste man," antwoordde Tobit.
Hai raip zien zeun en bestelde hom zok kloar te moaken en mit zien pazzipant aan raais te goan. Hai wènste hom tou: "Mag God in hemel joe beschaarmen en zond bie mie weerombrengen. Mag n engel onderwegens mit joe goan." Dou e vot ging gaf Tobias zien pa en moeke n doetje. Tobit wènste hom goie raais,
18 mor Anna mos hoelen. "Woarom stuurstoe dat kind toch op raais?" verweet ze Tobit. "Is e nait in ales n stiep en steun veur ons?
19 Wat mout we mit dat geld! Ik heb ons kind veul laiver.
20 Loat we toch tevree wezen mit t levent dat de Heer ons geven het."
21 Mor Tobit stelde heur gerust: "Zit ter nou mor nait over in! Ons jong zel op zien raais niks overkommen. Hai komt wis zond bie ons weerom. Zelst mit aigen ogen zain: hai komt vaaileg en wel weerom. Huifst beslist nait benaauwd te wezen, wicht, moak die gain zörg om hom.
22 Hai wordt vervaast beschaarmd deur n goie engel. Mit zien raais kom t wel goud en hai zel wis zond weerom kommen."
|
Tobit 06
01Dou dreugde Anna heur troanen.
02Mit zien baaident gingen ze op pad, Tobias en engel. Tobias zien hond kwam heur achternoa. Eerste naacht slaipen ze bie de Tigris.
03Tobias ging in revier om zien vouten te wasken. Inainen dook ter n dikke vis op oet t wotter. Hai zol Tobias in ain van vouten bieten. t Jong bèlkte t oet.
04Engel raip: "Griep hom, Tobias! Loat hom nait ontkommen!" t Jong kreeg vis te pakken en brochde hom op waal.
05"Snie hom open," zee engel, "en hoal gaal, haart en lever der oet. Dij most goud opbaargen. t Binnen haile goie meedsienen. Rest van ingewanden kinst votsmieten."
06Tobias dee t. Dou reusterde hai vis en at ter n stok van op. Wat ter overbleef zette hai in t zolt. Volgende mörgen raaisden ze wieder. Dou ze nait wied van Medië òf wazzen,
07vruig Tobias aan engel: "Azarias, woar binnen haart, lever en gaal van vis goud veur?"
08Engel zee: "As ain last het van n kwelduvel of n kwoaie gaist, mout e haart en lever in zien aanwezeghaid opbranden. Den gaait kwoaie gaist ter veur staank van deur en komt e nooit nait weerom.
09Gaal most in ogen van ain dij blind is smeren. As ter den op poesten dust, kin e weer zain."
10 Ze kwammen in Medië. Dou ze stoef bie Ekbatana wazzen,
11 zee Rafaël tegen t jong: "Tobias, heur ais." "Wat is ter?" vruig Tobias. Rafaël zee: "Wie kinnen vannaacht t beste onderdak zuiken bie Raguël. Dij is femilie van die. Hai het n dochter, dij Sara hait.
12 Wieder het e gain kinder. Sara is zien ainegste. Doe bist van elkenain t sibste tou heur. Dat zodounde hestoe t recht mit heur te traauwen en heur voader zien bezittens te aarven. t Is n verstandeg, dapper wichtje en ze is zeldzoam mooi. Heur voader is n goie kerel.
13 t Komt die tou heur as vraauw te kriegen. Luster noar wat ik die nou zeg: ik zel vanoavend mit voader over t wichtje proaten. k Zel vroagen of ze dien vraauw nait worden kin. Den hol we bruloft as we weerom binnen oet Rages. k Bin der wis van dat Raguël heur die nait waaigern kin of aan n aander beloven. Doar staait volgens veurschrift in Mozes zien bouk doodstraf op. t Is hom nait onbekend dastoe van ale manlu as eerste in aanmaarken komst heur as vraauw te nemen. Luster goud noar mie: wie zellen vanoavend vroagen of ze dien vraauw nait worden kin, en zo gaauw as wie den weerom binnen oet Rages, neem we heur mit noar hoes tou."
14 "Mor Azarias," haspelde Tobias tegen, "k heb heurd dat ze al aan zeuven kerels vergeven west het en dat dij aalmoal in eerste naacht in heur sloapkoamer omkommen binnen. k Heb begrepen dat n kwelduvel dat doan het.
15 Ik bin baang, hur. Hai dut heur niks, mor hai moakt ale kerels dood dij bie heur perbaaiern te kommen. As mie dat ook overkomt, zellen mien pa en moeke staarven van verdrait. Ik bin heur ainegste zeun ja. n Aander zeun om heur te begroaven, hebben ze nait."
16 Mor Rafaël zee: "Waist nait meer wat dien pa die zegd het? Hai het die toch opdroagen mit n vraauw oet zien femilie te traauwen, nait? Moak die nou nait drok over dij kwelduvel. Traauw mor mit heur. Ik verzeker die: dizze naacht nog wordt ze dien vraauw.
17 Astoe in heur sloapkoamer komst, mostoe haart en n stok van lever van dij vis op brandende wierook leggen. As staank zok verspraaidt
18 en kwelduvel in neus komt, trekt e aan hakken en komt e in gain aiweghaid weerom. Mor aleerstoe mit heur slepst, mout ie baaident aan de Heer van hemel beden. Vroag hom of hai zok over joe ontfaarmen wil en joe beschaarmt. Wees mor nait benaauwd. Zai was al van t begun òf aan veur die bestemd. Doe zelst heur redden. Zai zel mit die noar hoes tou goan. Doe zelst vervaast kinder bie heur kriegen. Dij zellen dien stiep en steun wezen. Moak die nou mor naargens gain zörg over!" Dou Tobias dit aalmoal vernam, dou e Rafaël zeggen heurde dat Sara bie femilie van zien pa heurde, begunde hai heur votdoalek laif te vinden. Van dat ogenblik òf aan mos e aaldeur aan heur denken.
|
Tobit 07
01Ze kwammen in Ekbatana aan. "Azarias," zee Tobias, "wilstoe mie nou votdoalek noar ons laandsman Raguël tou brengen?" Engel dee wat e vruig en ze trovven Raguël. Hai zat bie deur van binnenploats. "Goidag!" zeden ze. Hai dee heur groutnis weerom: "Welkom!" zee e en nam heur mit in hoes.
02Tegen Edna, zien vraauw, zee e: "Wat liekt dij jongkerel toch vrezelk veul op neef Tobit!"
03"Woar kom ie weg, bruiers?" vruig Edna. Ze vertelden heur dat ze bie stam Naftali heurden en as ballengs noar Nineve brocht wazzen.
04"Ken ie den bie gevaal ons neef Tobit ook?', vruig Edna. "Joa, wis," zeden ze. "Gaait t goud mit hom?" wol Edna waiten.
05"Joa, wis. Hai leeft nog en is goud zond," zeden ze en Tobias der overhèn: "Hai is mien pa!"
06Raguël sprong in t èn en gaf Tobias n doetje.
07t Greep hom slim aan: "Doe bist zeun van n rechtschoapen en goie voader," zee e. "Wat is t toch vrezelk, nait, dat zo'n rechtveerdeg man, dij zoveul gouds veur n aander doan het, blind worden mos." Hai sluig Tobias, zien neef, aarms om haals. Troanen biggelden hom over wangen.
08Edna mos ook om Tobias hoelen en Sara, heur dochter, ook.
09Raguël luit n ram oet koppel slachten en onthuil heur gastvrij.
Dou ze n bad nomen haren en heur handen wosken, gingen ze aanliggen om te eten. Tobias schuunde Rafaël in: "Azarias, vroag nou aan Raguël of e mie Sara as vraauw geven wil."
10 "Neef," zee Raguël - dij Tobias zien vroag heurd haar - "eet, drink en loat t die goud smoaken. Doe bist ja ainegste man dij t recht het mit mien dochter Sara te traauwen. Staarker nog, ik mag heur allenneg aan die geven: doe bist ja t sibste tou mie. Mor ik mout die wel vertellen hou of ter bie staait.
11 Ik heb heur al aan zeuven mannen van mien femilie geven om mit te traauwen, mor zai binnen aalmoal in eerste naacht omkommen. Loat die t nou eerst mor goud smoaken. En mag de Heer joe biestoan." Mor Tobias huil vout bie meet: "Ik eet gain hap, veur en aleer ie dit aalmoal mit mie regeld hebben!" "Goud den," zee Raguël. "Den zel k t nou doun! Ik geef die heur overainkomsteg t veurschrift in Mozes zien bouk. Zo is t besloten in hemel. Neem heur as vraauw. Van nou òf aan bistoe heur man en is zai dien vraauw. Van nou òf aan heurt ze altied bie die. Mag de Heer van hemel joe dizze naacht beschaarmen. Loat hai zok over joe ontfaarmen en joe n goie toekomst geven."
12 Raguël luit t wicht kommen. Hai pakte heur bie haand en gaf heur aan Tobias. "Neem heur as vraauw," zee e, "overainkomsteg t veurschrift dat optaikend is in Mozes zien bouk. Zörg goud veur heur en breng heur zond bie dien voader. Mag God in hemel geven dat joe t goud gaait en mag hai joe vree geven."
13 Dou luit e Sara heur moeke roupen. Hai vruig heur om schriefraif. Hai stelde n traauwkontrakt op, doar in vastlegd wer dat zien dochter overainkomsteg t veurschrift in Wet van Mozes aan Tobias as vraauw geven wer.
14 Dou begunden ze te eten.
15 Raguël raip vraauw nog ais en zee: "Moak aander koamer in odder en breng Sara der hèn."
16 Edna dee wat heur besteld was. Ze mos hoelen dou ze Sara noar koamer brochde. Mor ze veegde heur troanen òf en zee:
17 "Nou flink wezen, mien wicht! Mag de Heer van hemel die diskeer gain verdrait mor bliedschop geven. Flink wezen!" Dou ging ze tou koamer oet.
|
Tobit 08
01Dou ze t eten doan haren en t tied was om aan zied te goan, brochten Raguël en Edna jongkerel noar koamer tou.
02Tobias, dij goud ontholden haar wat Rafaël zegd haar, pakte lever en haart van vis tou zien raaistas oet en legde dat op brandende wierook.
03Kwelduvel week achteroet veur staank en ging der van deur, haildaal aan oetènnen van Egypte tou. Rafaël achter hom heer! Hai kreeg hom der onder en bon hom votdoalek vaast.
04Dou Edna en Raguël tou koamer oetgoan wazzen en deur achter zok dichtdoan haren, kwam Tobias in t èn van bèr òf. Hai zee tegen Sara: "Kom, Sara, loat we beden goan en ons Heer vroagen of hai zok over ons ontfaarmt en ons beschaarmt."
05Zai kwam ook in t èn en mit zien baaident beedden ze om ontfaarmen en beschaarmen. Tobias beedde: "Te priezen bin ie, God van ons veurolden, te priezen is joen noam in ale aiweghaid. Loat hemel en joen haile scheppen joe priezen veur aiweg en aaid.
06Ie hebben Adam moakt en hom zien vraauw Eva geven as helper en kammeroad. Oet heur is t haile mensdom votkommen. Ie hebben zegd: 't Is nait goud dat mensk allenneg blift. Ik zel n helper veur hom moaken, dij bie hom paast.'
07Ik zeg joe, Heer, dat ik dizze vraauw nait oet begereghaid traauwd heb, mor omreden ik wol traauw wezen aan joen wet. Loat ons joen barmhaarteghaid zain en loat ons mit zien baaident old worden."
08Doarop zeden ze ainsgezind: "Dat t zo wezen mag, amen!"
09Dou slaipen ze mit mekoar.
In tied kwam Raguël van bèr òf en raip zien sloaven om n graf te groaven.
10 Hai dochde: Dizzent zel ook wel weer dood wezen. As men dat gewoar wordt, wor wie deur elkenain veur gek holden en oetlaagd.
11 Dou t graf groaven was, ging Raguël weer in hoes.
12 Hai zee tegen Edna: "Loat ain van sloavinnen ais kieken of Tobias nog leeft. As e dood is, mout we hom votdoalek begroaven. Den wordt gainain t gewoar."
13 Ze muiken licht, deden deur open en stuurden sloavin in koamer. Dij zag dat Tobias en Sara slaipen.
14 Ze kwam weer noar boeten tou: "Tobias leeft! t Is aalmoal in odder!" zee ze.
15 Dou prezen Raguël en Edna God van hemel. Raguël zee: "Te priezen bin ie, God, mit n zuver loflaid. Loat elk joe priezen veur aiweg en aaid.
16 Te priezen bin ie, om bliedschop dij ie mie geven hebben. Doar of k zo benaauwd veur was, is nait deurgoan. Ie hebben ons joen grode barmhaarteghaid blieken loaten.
17 Te priezen bin ie, omdat ie joe ontfaarmd hebben over dizze twij kinder, dij gain bruiers of zusters hebben. Blief joe over heur ontfaarmen, Heer, en beschaarm heur. Geef heur aan heur dood tou, bliedschop en barmhaarteghaid."
18 Noadat e dat zegd haar, bestelde Raguël zien sloaven grafkoel dicht te smieten aleer t begunde te lichten.
19 Raguël vruig vraauw n haile bult broden te bakken. Zulm ging e noar koppel tou en zöchte twij koubaisten en vaaier rammen oet. Hai bestelde dij te slachten en veur traauwerij kloar te moaken.
20 Hai raip Tobias. "Dizze bruloft zel vattien doag duren," zee e. "Ik stoa der op, dastoe aal dij tied blifst. Eet en drink mit ons. Den moakstoe mien dochter, dij zo veul te lieden had het, gelokkeg.
21 Astoe votgaaist, geef ik die intussen haalfschaid van mien bezit mit. Zörg der veur dastoe zond en wel bie dien voader weerom komst. Aander haalfschaid krieg ie as vraauw en ik oet tied kommen. Doe huifst die zodounde naargens gain zörg over te moaken. Ik bin dien voader, Edna is dien moeke, en doe en Sara liggen ons noa aan t haart. Dat zel aaid zo blieven. Moak die zodounde naargens gain zörg over."
|
Tobit 09
01Tobias zee tegen Rafaël:
02"Azarias, neem vaaier sloaven mit en twij kemélen, en goa noar Gabaël in Rages tou. Loat hom t ontvangstbewies zain, hoal t geld op en nuig hom veur bruloft.
05Dat zodounde ging Rafaël mit sloaven en kemélen aan raais noar Rages in Medië. Gabaël ontvong hom gastvrij. Rafaël luit hom t ontvangstbewies zain en vertelde hom dat Tobit zien zeun Tobias net traauwd was. Hai nuigde Gabaël veur bruloft. Gabaël pakte dou verzegelde puten mit geld en telde t veur Rafaël oet. Dou muiken ze puten vaast op kemélen.
06Volgende mörgen gingen ze al vroug op pad noar t bruloftsfeest. Dou ze in Raguël zien hoes kwammen, zat Tobias net aan t feestmoal. Hai sprong in t èn om Gabaël welkom te haiten. Dij zegende Tobias mit troanen in ogen. Hai zee: "Doe bist n goie en achtensweerdege zeun van n goud en rechtschoapen man, dij n bult gouds veur n aander doan het. Mag de Heer die oet hemel vandoan n haile bult weldoaden schenken. Dien vraauw ook, en pa en moeke van dien vraauw. Te priezen is God! t Is net of zai k neef Tobit veur mie stoan. Zo'n bult liekstoe op dien pa!"
3-4 Doe waist dat mien pa doagen telt dat ik weer thoeskom. Ik dou hom n bult verdrait as ik ook mor ain dag te laank votblief. Mor doe waist net zo goud as ik, wat Raguël sworen het, en doar kin k mie mor zo nait aan onttrekken."
|
Tobit 10
01Tobit telde doagen òf dij nog verstrieken mozzen tot Tobias van zien raais weerom kommen zol. Dou ze verbie wazzen en zien zeun der nog nait weer was,
02zee e: "Hai wordt doar meschain opholden. Of meschain is Gabaël oet tied kommen en kin e bie gainain t geld innen."
03Toch begunde hai zok zörgen te moaken.
04Mor Anna zee: "Mien jong leeft wis nait meer. Hai is verongelokt," en ze begunde te hoelen en te kloagen over heur zeun.
05"Och, mien jong," snokte ze, "woarom heb ik die toch op raais goan loaten? Doe bist t licht van mien ogen!"
06"Stil nou mor," zee Tobit. "Most nait votdoalek t slimste denken. t Gaait goud mit hom. Ze binnen vervaast deur t ain of t aander opholden. Hai het ja n haile betraauwboare raaisgenoot, ain van ons aigen volk. Wees nait verdraiteg, laiverd, hai komt vervaast gaauw weer."
07Mor Anna snaauwde: "Wees zulm laiver stil! Moak mie mor nait wat wies. Mien kind is dood." Toch ging ze elke dag noar boeten tou en keek weg òf doar heur zeun over ofraaisd was. Gainain kon heur tegenholden. Eerst as zun onder was, ging ze weer in hoes. Ze jammerde en jeuzelde haile naacht deur, zunder dat ze in sloap kommen kon.
Raguël haar der n aid op doan dat bruloft van zien dochter vattien doag duren zol. Dij wazzen nou in tied verbie. Tobias ging noar hom tou en vruig: "Voader, loat mie nou votgoan. t Kin hoast nait aans of mien pa en moeke hebben hoop al opgeven dat ze mie ooit nog weer zain zellen. Doarom vroag k joe: Loat mie noar mien pa goan. k Heb joe ja verteld in wat veur toustand ik hom achterloaten heb."
08"Tobias, mien jong," zee Raguël, "woarom blifstoe nait bie ons. Ik stuur wel bodes noar dien pa tou om hom te vertellen hou of t mit die is."
09Mor Tobias huil aan: "Nee, voader, ik smeek joe: loat mie nou weer noar mien pa tou goan."
10 Dou vertraauwde Raguël Sara tou aan Tobias en dee hom haalfschaid van zien bezit: sloaven en sloavinnen, koien en schoapen, ezels en kemélen, klaaier, zulver en diggelgoud.
11 Hai nam ofschaaid van heur baaident en wènste heur t alderbeste. Dou e Tobias aarms om haals sluig, zee e: "Dag, mien jong. Goie raais! Mag de Heer van hemel die en dien vraauw Sara n gelokkeg levent geven. Ik hoop dat ik t nog beleven mag joen kinder te zain."
12 Tegen zien dochter zee e: "Goa noar dien schoonollu en beschaauw heur van nou òf aan as dien aigen olden. t Mag die goud goan, mien wicht. Ik hoop, zo laank as ik leef, allenneg mor goie berichten van die te heuren." Mit dizze ofschaaidswoorden luit e heur votgoan. Edna zee tegen Tobias: "Laive jong, mien laive zeun, mag de Heer die vaaileg en wel weer noar hoes brengen. Ik hoop dat ik t nog beleven mag joen kinder te zain. Ten overstoan van de Heer vertraauw ik die mien dochter aan. Dou heur nooit gain verdrait. t Alderbeste mit die, mien jong. Van nou òf aan bin ik dien moeke en is Sara dien vraauw. Mag de Heer ons aalmoal n goud levent geven." Ze gaf Tobias en Sara n doetje en wènste heur goie raais.
13 Zo nam Tobias ofschaaid van Raguël: zond en blied. Hai prees de Heer van hemel en eerde, keunenk van wereld, omdat dij zien raais zo zegend haar. Hai zee bie zokzulm: Dien schoonollu most aaltied in eren holden.
|
Tobit 11
01Dou ze in kontrainen van Kaserin kommen wazzen, stoef bie Nineve,
02zee Rafaël tegen Tobias: "Waist nog wel hou dien voader der aan tou was, dou wie votgingen?
03Loat ons doarom vaast veuroet goan en der veur zörgen dat t aal in odder is as dien vraauw mit ale aandern aankomt."
04Mit zien baaident raaisden ze veuroet. Tobias zien hond kwam heur achternoa. "Zörg der veur dastoe gaal bie der haand hest," zee Rafaël.
05In tied zat Anna weer bie weg noar heur zeun oet te kieken.
06Dou zag ze hom aankommen! "Doar komt dien zeun aan!" raip ze noar zien voader. "En man dij mit hom goan is ook!"
07Aleer Tobias bie zien voader was, zee Rafaël: "Dien pa zel beslist weer zain kinnen.
08Most dij gaal op zien ogen smeren. Vlijen zellen deur t meedsien krimpen en lösloaten, en den zel e t licht weer zain kinnen."
09Anna vloog op heur zeun òf en vuil hom om haals. "Doar bistoe den," snokte ze. "Nou kin k gerust staarven."
10 Tobit was in t èn kommen en schoevelde deur poort van binnenploats noar boeten tou. Tobias kwam hom in muit,
11 mit gaal van vis en bluis hom in ogen. "Moud holden, pa," zee e, en pakte hom bie haand. Hai smeerde hom t meedsien in ogen
12-13 en vreef mit baaide handen vlijen tou ooghouken oet. Tobit vuil Tobias om haals.
14 Hoelend zee e: "Ik kin die weer zain, mien jong! Doe bist t licht van mien ogen!" En hai daankte God: "God is te priezen, te priezen is zien grode noam en te priezen binnen aal zien haailege engels. Mag zien grode noam ons beschaarmen. Te priezen binnen aal zien engels veur aiweg en aaid.
15 Hai het mie slim oetperbaaierd, mor nou kin k mien zeun Tobias weer zain."
Deurhèn gelokkeg ging Tobias in hoes. Hai prees God oet ale macht. Hai vertelde pa dat e n goie raais had haar en t geld mitbrochde. En dat e mit Sara, Raguël zien dochter, traauwd was. "Ze komt ter aan," zee e, "ze is al bie stadspoort."
16 Tobit der votdoalek op òf om zien dochter in te hoalen. Blied dat e was! Hai prees God. Lu van Nineve zagen hom lopen. Ze verboasden zok ter over dat e dat haildaal op aigen kracht dee: hai wer deur gainent laaid.
17 Tobit zee tegen heur dat e dat aalmoal aan God te daanken haar, dij zok over hom ontfaarmd haar en zien ogen weer openmoakt. Dou e Sara aantrof, vraauw van zien zeun Tobias, zegende hai heur. "Welkom, dochter," zee e. "Zegend is God, dij die bie ons brocht het. Zegend is dien voader en zegend bistoe en mien zeun Tobias. Welkom in t hoes dat dienent nou ook is. Ik wèns die gezondhaid tou, veul zegen en veul bliedschop. Nogmoals welkom, mien wicht!"
Dij dag was n dag vol bliedschop veur ale Jeuden in Nineve.
18 Tobit zien neven Achikar en Nadab kwammen der ook over tou, aalmoal gelieke blied.
|
Tobit 12
01Dou bruloft verbie was, zee Tobit tegen Tobias: "Betoal dien raaisgenoot zien loon oet, mien jong, en geef hom ook wat ekstroas."
02"Houveul mout ik hom doun, pa?" vruig Tobias. "Ik kin hom mit gemak haalfschaid van mien hebben en holden geven dij k mitbrocht heb.
03Hai het mie ja vaaileg en wel weerom brocht, mien vraauw van dij kwelduvel bevrijd, mit mie t geld hoald en pa ook nog beter moakt. Houveul ekstroas zel k hom doun?"
04"t Is nait meer as recht," zee Tobit, "dat e haalfschaid krigt van ales dastoe mitnomen hest."
05Tobias luit Rafaël hoalen en zee tegen hom: "Neem as belonen haalfschaid van wat of k heb. En k hoop dat t wieder goud mit die gaait!"
06Dou nam Rafaël Tobit en Tobias apaart en zee tegen heur: "Pries God, daank hom ten overstoan van ale mensken veur aal t goie dat e joe brocht het. Pries hom, bezing zien noam. Vertel aan elkenain wat e doan het. Geef hom eer. Mouten der nait mit wachten om hom te daanken.
07Gehaaimen van n keunenk kinnen beter stilholden worden, mor wat God dut, mout kundeg moakt worden. Mit ontzag mout ter blied over proat worden. Dou t goie, den zel t kwoad joe nait trevven.
08n Eerlieks maind gebed oet n oprecht gemoud en n gift oet eerlieks verdaind bezit, binnen beter as oneerlek verkregen riekdom. t Is beter aander lu te helpen, as gold op te potten.
09Vrijgeveghaid beschaarmt joe veur n vrougtiedege dood en nemt aal joen zunden vot. Dij aander lu helpt, zel laank leven,
10 mor dij zundegt en onrecht pleegt, dut zien aigen levent tekòrt.
11 Ik zel joe nou woarhaid vertellen en niks veur joe achterholden. Zee k net nait dat men gehaaimen van n keunenk stilholden mout, mor God zien doaden kundeg moaken mout en der blied over proaten?
12 Dou ie, Tobit, aan t beden wazzen, en ook dou Sara aan t beden was, dou was ik t dij joen gebeden veur de Heer zien troon brochde. Dou ie doden aan t begroaven wazzen, was ik ter mit bie.
13 En dou ie zunder mekaaiern joen eten stoan luiten om dij dode te begroaven,
14 wer ik noar joe toustuurd om joe oet te perbaaiern. Mor God stuurde mie ook om joe en joen schoondochter Sara te bevrijden.
15 Ik bin Rafaël, ain van zeuven engels dij stoef bie God zien troon verkeren."
16 Dou Tobit en Tobias dit heurden, luiten ze zok op grond valen - zo baang wazzen ze.
17 Rafaël stelde heur gerust: "Wees mor nait benaauwd. Ie hebben niks te duchten. Pries God veur aiweg en aaid.
18 Dat ik bie joe bin, heb ie nait aan mie te daanken: God het dat zo wild. Pries hom, loof hom elke dag.
19 Aal dij tied dat ik veur joe zichtboar was, heb k nait echt eten of dronken. Wat ie zagen, leek mor zo.
20 Nou den, pries de Heer hier op eerde, daank God. Ik goa nou weerom noar dij mie stuurd het. Stel t aal te bouk wat ie mitmoakt hebben." En doar ging Rafaël hèn, noar hemel tou.
21 Dou Tobit en Tobias in t èn kwammen, was e nait meer te zain.
22 Ze prezen en zeden God lof en daankten hom veur aal dij wonderboare doaden dij hai doan haar in tied dat ze engel zain haren.
|
Tobit 13
01Tobit zee:
"Te priezen is God dij leeft, veur aiweg,
te priezen is zien keunenkschop.
02Hai straft wel, mor teunt zok ook weer barmhaarteg.
Hai smit ons deel in t daipste duustern van eerde,
mor tilt ons ook weer omhoog oet ofgrond van dood.
Niks ontkomt zien haand.
03Pries hom, Isrelieten, veur ale volken.
Maank volken het hai Israël verstreud,
04doar het hai zien groothaid zain loaten.
Roup mit bliedschop over hom tegen ale mensken,
want hai is ons Heer, ons God,
hai is ons voader, hai is God,
veur aiweg en aaid.
05Hai straft joe veur ale onrecht dij ie doun,
mor ontfaarmt zok ook weer over joe aalmoal.
Hai brengt joe weer bie nkander,
verstreud as ie binnen maank volken.
06Keer joe noar hom tou mit joen haile haart,
wees hom mit joen haile ziel geheurzoam,
den keert hai zok weer tou noar joe,
hai zel zok nait meer bezied holden.
Kiek ais, wat hai aalmoal veur joe doan het,
pries hom zo haard as ie mor kinnen.
Pries de Heer, groot is zien rechtveerdeghaid.
Proat mit bliedschop over keunenk,
aiweg duurt zien riek.
In t laand doar ik as balleng touhol, verkundeg ik hom.
Zien kracht en groothaid loat ik zain aan n zundeg volk.
Zundoars, keer joe noar hom tou,
dou wat recht is in zien ogen.
Wèl wait, dut hai joe zien laifde blieken,
wèl wait, zel hai barmhaarteg wezen.
07Ik roup mit bliedschop van mien God,
ik jubel mit mien haile gemoud over keunenk van hemel.
08Loat elk vertellen van zien heerlekhaid
en hom daanken in Jeruzalem.
09Jeruzalem, haailege stad,
God zel die stravven om wat dien kinder aanricht hebben,
mor over rechtveerdegen heur kinder ontfaarmt hai zok.
10 Pries de Heer zo as hom toukomt,
pries keunenk, aiweg duurt zien riek.
Dien haailegdom zel onder feestlaiden opbaauwd worden.
Aalmoal dij verbannen binnen, zel hai blied moaken,
aalmoal dij der onder holden worden, zel hai troosten,
veur aiweg en aaid.
11 n Schitternd licht zel van die oetgoan,
t schient aan grènzen van eerde tou.
Van vèrren komt n sjène volken op die òf.
Van oetènnen van eerde
trekken ze op noar dien haailege noam,
beloaden mit geschenken veur keunenk van hemel.
Older op older zel in dien stroaten jubeln van bliedschop.
Dien noam, oetverkoren stad, blift bestoan in aiweghaid.
12 Vervlökt binnen aalmoal dij die belastern.
Vervlökt binnen aalmoal dij die verrinnewaaiern,
dien muren ofbreken, dien toorns deelhoalen,
dien hoezen in aask leggen.
Zegend binnen aalmoal dij die eer bewiezen,
veur aiweg en aaid.
13 Kom, Jeruzalem, wees blied
over rechtveerdege lu heur kinder.
Want aalmoal zellen ze bie nkander brocht worden,
priezen zellen ze de Heer, aiweg duurt zien riek.
14 Gelokkeg dij die laifhebben,
gelokkeg dij blied binnen om dien grui en blui,
gelokkeg dij treuren over dastoe t te verduren hest.
Zai zellen zok aalmoal verheugen over die
dailen in aal dien bliedschop,
veur aiweg en aaid.
15 Mien ziel, pries de Heer, grode keunenk!
16 Jeruzalem zel weer opbaauwd worden.
Tempel zel vannijs opriezen in stad,
veur aiweg en aaid bestoan.
Wat zel ik gelokkeg wezen
as wat ter van mien volk nog over is,
dien stoatsie zain zel en keunenk van hemel priezen.
Poorten van Jeruzalem worden vannijs opbaauwd
mit lazuur en smaragd,
elke muur mit edelstainen.
Toorns van Jeruzalem worden vannijs opbaauwd mit gold,
ale bolwaarken mit kloar gold.
17 Stroaten van Jeruzalem worden inlegd
mit grenoat en mit stainen oet Ofir.
18 Poorten zingen jubellaiden,
hoezen roupen t oet: 'Halleluja,
te priezen is God van Israël!'
En zai dij zegend binnen deur de Heer,
zai zellen zien haailege noam veur altied priezen,
veur aiweg en aaid."
|
Tobit 14
01Dou was Tobit zien loflaid oet.
Tobit kwam in vree oet tied. Hai was in t older van honderdtwaalf joar en wer mit eren begroaven in Nineve.
02Hai was twijensesteg dou zien ogen aantast werden. Noa zien beterschop leefde hai in goie doun en dee n bult gouds. En aaltied prees e God en zong e lof van zien groothaid.
03Dou e op t uterste lag, luit e zien zeun bie zok kommen. Hai zee tegen hom: "Tobias, mien jong, goa mit dien kinder hier vandoan.
04Most noar Medië goan, want ik leuf wat God deur Nahum over Nineve zegd het. Ik leuf dat ales gebeuren zel wat profeten van Israël, dij deur God stuurd binnen, over Assyrië en Nineve veurzegd hebben. Niks ter van zel votblieven, t zel aalmoal oetvoerd worden as tied ter heer is. Den zel t in Medië vaaileger wezen as in Assyrië en Babylonië. Ik wait en vertraauw der op dat ales wat God zegd het, gebeuren zel. Gain woord ter van zel nait oetvoerd worden. Ons laandslu dij nog in Israël wonen, zellen tou dat goie laand oet in ballengschop brocht en verstreud worden. t Haile laand zel der verloaten bie liggen, der zel gainent meer in Samaria of Jeruzalem wonen. God zien tempel zel in aask legd worden en n tied van raauw deurmoaken.
05Mor God zel zok vannijs over Isrelieten ontfaarmen. Hai zel heur noar Israël weerom goan loaten. Ze zellen tempel vannijs opbaauwen, nait zo mooi as eertieds, mor hai zel bestoan blieven tot tied ter heer is. Ale Isrelieten zellen oet ballengschop weerom kommen en Jeruzalem in aal zien stoatsie vannijs opbaauwen. En krekt as profeten van Israël zegd hebben, zel God zien tempel vannijs opbaauwd worden.
06Aal aander volken in haile wereld, woar of ze ook touholden, zellen zok tou God keren en hom eerlieks eer bewiezen. Ze zellen heur ofgoden votdoun, dij heur mit heur leugens mislaaid hebben.
07En God, dij aiweg is, zellen ze priezen en dainen. Ale Isrelieten dij red worden omdat ze God traauw bleven binnen, zellen bie nkander brocht worden en noar Jeruzalem toukommen. t Laand van Abraham wordt heur weer geven. Ze zellen der veur aaid vaaileg wonen. Dij God eerlieks laifhebben zellen der blied om wezen, mor dij zundegen en onrecht doun worden van eerde votveegd.
10 Astoe dommit dien moeke noast mie begroaven hest, mostoe aigenste dag nog votgoan. Der is veul onrecht en bedrog in stad, en gainent schoamt zok doar veur. Hol in gedachten wat Nadab zien pleegvoader Achikar aandoan het. Was t zo nait, dat e Achikar leventeg begroaven wol? Mor God het hom mit aigenste munt betoald: Achikar kwam weerom noar t licht, mor Nadab is in aiweg duustern te laande kommen, omdat e perbaaierde Achikar dood te moaken. Omdat Achikar aandern altied helpen dee, kon e ontkommen aan dodelke struup dij Nadab veur hom zet haar. En t was Nadab dij deur dood in vaal lokt wer en dij der onder deur ging.
11 Doar kin ie aan zain, kinder, wat ter gebeurt as ie hulpveerdeg binnen, en wat of gevolgen binnen van onrecht: dood, ja!" Dou zee Tobit: "t Wordt minder mit mie." Tobias en Sara legden hom op bèr en dou haar e t ter tou doan. Hai wer op betoamelke menaaier begroaven.
12 Dou Tobias zien moeke oet tied kwam, begruif hai heur noast zien pa. Hai en vraauw vertrokken noar Medië en ging in Ekbatana bie zien schoonvoader Raguël wonen.
13 Tobias zörgde goud veur zien schoonollu op heur ol dag en bewees heur eer dij heur toukwam. Noa heur dood begruif hai heur in Ekbatana. Hai aarfde Raguël zien hoes, krekt as e Tobit zienent aarfd haar.
14 Hai kwam in t older van honderdzeuventien joar oet tied as n overaal respektaaierd man.
15 Hai het nog beleefd dat Nineve onder ging en dat lu dij der woonden deur Achikar van Medië oppakt werden en noar Medië tou brocht. Hai prees God veur ales wat e mit inwoners van Nineve en Assyrië doan haar. Hai was ter blied om dat e ondergang van Nineve nog beleefd haar, en hai prees God, de Heer, dij leeft veur aiweg en aaid.
8-9 Doarom, kinder, drok ik joe op t haart God traauw te dainen en te doun wat hai geern wil. En droag joen kinder op n rechtveerdeg levent te laaiden en aandern te helpen, God nait te vergeten en zien noam altied eerlieks en zo goud as ze kinnen, te priezen. Moak dast oet Nineve vandoan komst, mien jong. Blief hier nait.
|
|
