Exodus 22
01As n daif bie naacht trappaaierd wordt bie t inbreken en den doodhaauwen wordt, den mag dat nait as moord aanrekend worden.
02Mor as zukswat bie kloarlichten dag gebeurt, den geldt dat aal as moord. n Daif mout ales vergouden wat e stolen het; as e niks het, mout hai zulm as sloaf verkocht worden omdat e stolen het.
03As wat e stolen het nog leventeg bie hom vonden wordt, of t nou n os is of n ezel of n schoap, den mout hai dat dubbeld vergouden.
04As ain zien vij op zien aigen laand of droevetoen waaiden let en der gain acht op geft dat zien vij ook van n aander zien laand vret, den mout hai dij schoa vergouden. Hai mout de beste vruchten van zien laand en van zien droevetoen aan dij aander as vergouden geven.
05As aine aan t vuurtjebranden is, en hoageldoorn komt ter bie in brand en koornbulten verbranden, of koorn dat op worrel staait of t haile gewas, den mout dij t aanstoken het, schoa haildaal vergouden.
06As ain geld en goud aan zien noaber geft om der op te pazen en t wordt noaber tou zien hoes oet stolen, den mout daif, as e pakt wordt, schoa dubbeld vergouden.
07As daif nait pakt wordt, den mout dij noaber veur God n aid doun dat e buurman zien goud nait zulm stolen het.
08As ain n os, n ezel of n schoap, n stok goud of aans wat het doarvan n aander, dij wat kwiet is, zegt: 'Dat is mienent,' den mouten zai mit heur baaident dij kwezzie veur God brengen. Dij deur God as schuldege aanwezen wordt, mout d'aander n dubbelde vergouden geven.
09As ain aan zien noaber n os, n ezel of n schoap of n aander baist geft om der op te pazen, den kin dat daaier doodgoan, n poot breken, stolen worden of zukswat, zunder dat ain t zugt.
10 Den mout n aid veur God onder heur baaident oetmoaken of dij oppazen mos, gain schuld aan dij schoa het. Aigender mout zok doarbie deelleggen en noaber huift niks te vergouden.
11 As t daaier hom ofstolen is, mout hai aan aigender schoa vergouden.
12 As t deur n wild daaier verscheurd is, mout hai dat dode baist as bewies zain loaten. Den huift hai schoa nait te vergouden.
13 As ain van zien noaber n daaier laint en doar gebeurt wat mit of t gaait dood, doar d'aigender nait bie is, den mout hai de volle schoa vergouden.
14 Mor as aigender der aal bie was, huift hai niks te vergouden. En as t daaier huurd was, is schoa bie pries inbegrepen.
15 As ain n wichtje dat nog nait verloofd is, verlaaidt en bie heur slept, mout hai mit heur traauwen en aan heur voader de volle pries veur heur betoalen.
16 As heur voader nait lieden wil, dat hai mit heur traauwt, den mout hai toch de volle pries veur heur betoalen.
17 n Teuverheks mag ie nait in leven loaten.
18 Elk dij geslachtelke omgang het mit n daaier, mout doodmoakt worden.
19 Wèl noast God ook nog aan aander goden ovvert, mout tou gemainschop oetstöt worden.
20 Vremden mag ie nait min behandeln, of heur t levent swoar moaken. Ie hebben zulm ja vremden in Egypte west.
21 Ie maggen wedevraauwen en weeskinder nait te noa kommen.
22 As ie heur toch tekòrt doun en zai roupen mie doarover aan, den zel ik vervaast noar heur lustern.
23 Ik zel den aldernoarste kwoad worden en joe deur t sweerd ombrengen loaten. Joen aigen vraauwen worden den wedevraauwen en joen aigen kinder worden weeskinder.
24 As ie geld lainen aan aarme lu onder mien volk, gedroag joe den nait as n geldwolf, vroag heur gain rente òf.
25 As ie n aander zien mantel in onderpaand nemen, geef hom dij den weerom veur zun ondergaait.
26 Dat is ja zien ainegste klaid doar e zok mit toudekken kin. Woar mout e aans onder sloapen? As hai zien beklag bie mie dut, zel ik noar hom lustern: ik bin mit goudens bekled.
27 Vervluik joen God nait en belaster joen veurmannen nait.
28 Ie mouten nait te laank wachten mit t ovvern van t eerste koorn en van de nije wien, en joen eerste zeun mout ie ook aan mie geven.
29 En net zo mout ie doun mit joen koien, schoapen en segen: zeuven doag laank mag t eerste jonk bie d'olde blieven, op aachtste dag mout ie hom aan mie ofstoan.
30 Ie mouten n schoon gewaiten veur mie hebben. Doarom mag ie gain vlaais eten van n daaier dat in t veld verscheurd is. Geef dat mor aan hond.
|
