|
|
Wieshaid 01
01Heb gerechteghaid laif, ie dij t laand besturen. Denk over de Heer op n goie menaaier en zuik hom mit n eerlek gewaiten.
02Dij hom nait oetdoagt, zel hom vinden en dij hom nait mistraauwt, zel hom zain.
03Verkeerde opvattens holden mensken bie God vandoan. As ze perbaaiern willen hou wied of zien macht wel gaait, worden zai tou schaande moakt, dij onverstanden.
04Nee, wieshaid wil der bie n slaauwe gaist nait in, en ze wil nait wonen in n liggoam doar zunde boas over is.
05As God zien hillege gaist onderricht ze mensken. Bedrog gaait ze veur op loop, domme proat gaait ze oet weeg, doar onrecht kop opstekt wiekt ze.
06Wieshaid is veur mensken n gaist van laifde. Mor proat van godslasteroars let ze nait geworden. God wait wat ter in mensken leeft, hai zugt zuver wat ter in heur omgaait en heurt ales wat ze zeggen.
07De Heer zien gaist is ja in haile wereld; hai dij t aal begript, wait wat of ter sproken wordt.
08Gainain kin, zunder dat ain t vernemt, wat onrechtveerdegs zeggen, en gainent zel ook zien gerechte straf ontlopen.
09Ales wat goddeloze lu bedenken zel noagoan worden, en wat ze zegd hebben, zel de Heer onder aandacht brocht worden as bewies van wat ze misdeden.
10 Zien oren binnen spitst en heuren t aalmoal, gain nareg morreln blift veur hom verburgen.
11 Doarom, paas op veur naren doar ie niks beter van worden en woar joe veur proaterij. Wat of steelskewies zegd wordt, blift nait zunder gevolgen, en dij leugens vertelt, bewaarkt zien aigen ondergang.
12 Zuik dood nait op deur min te leven, en hoal joe t verdaarf nait op haals deur wat ie doun.
13 Want God het dood nait moakt. God het gain nocht in ondergang van wèl of wat ook mor leeft.
14 Hai het ales moakt dat t bestoan blift. Ales op wereld is ter veur om t levent in stand te holden. In gainain schepsel zit ook mor t begun van dood, en t dodenriek kin op eerde gain rechten gelden loaten,
15 want rechtveerdeghaid moakt onstaarvelk.
16 Mor t binnen goddelozen dij mit woord en doad dood aanhoalen. Omreden ze holden hom veur n vrund, kwienen ze vot. Ze sloeten n verbond mit hom, en ze verdainen t ook om zien roof te worden.
|
Wieshaid 02
01Ten onrechte denken ze bie zokzulm: t levent is kòrt van duur en vol muite. Gain mensk kin zien èn ontlopen; der is gainent dij oetkomst baiden kin van t dodenriek.
02Wie binnen der bie touvaal kommen en loater zel t zo wezen of haar we der nooit west. Oazem in ons neus is net as n damp, t verstand nait meer as n vonk binnen in ons.
03As t doan is mit dij vonk vergaait t liggoam tou aask en vervlogt gaist as iele lucht.
04Ons noam wordt op n duur vergeten, gain mensk denkt ter den nog aan wat wie doan hebben. Ons levent gaait verbie as leste sporen van n wolk, t verswint as dook dat deur stroalen van zun verjagd wordt en deur zien hetten verdreven.
05Wie leven nait laanger as n schaar dij verbie gaait, en aan t èn is ter gain weerom: t ligt vaast en gainain kin t ongedoan moaken.
06Vot den, loat we wil hebben van aal t goie dat ter is. Loat we genot hebben van scheppen, onbezörgd as jonkvolk.
07Wie zellen ons te goude doun aan kostboare, geurege wien. Wie loaten ons gain veujoarsblui ontgoan,
08wie vlechten kraanzen van rooskeknoppen, aleer ze soor worden.
09Elk veld zel ons daanzen zain, overaal loat we sporen van ons bliedschop achter. Dat komt ons tou en doarveur bin we der toch?
10 Loat we misbruuk moaken van rechtveerdege dij in aarmoud leeft, loat we wedevraauw nait ontzain en ons nait bekommern om t gries hoar van ain in hoge older.
11 Ons kracht zel oetmoaken wat of gerechteghaid is, want wat swak is, het ja gain nut.
12 Loat we t rechtveerdege stoer moaken, wie hebben der ja allenneg mor last van. Hai waarkt ons tegen in aal ons doun, hai verwit ons dat we wet overtreden en geft ons noa dat we verzoaken wat ons veurholden is.
13 Hai let zok ter op veurstoan dat e God ken en nuimt zokzulm n kind van de Heer.
14 Hai is n levensgrode aanklacht tegen ons opvattens worden. Hom te zain is veur ons al n doorn in t oog,
15 omdat e aans leeft as aandern en zok ook aans gedragt.
16 In zien ogen bin we minderweerdeg en hai vermidt ons menaaier van leven, of was dat nait zuver op de groat. Hai geft hoog op van rechtveerdege mensken heur veurlaand en gaait ter groot op dat God zien voader is.
17 Loat we ais zain of zien proat oetkomt en ofwachten wat ter bie zien dood gebeurt.
18 As rechtveerdege eerlieks n zeun van God is, zel dij t toch veur hom opnemen en hom redden oet greep van zien vijanden?
19 Loat we t mor es perbaaiern mit geweld en marreln, den kin we es zain wat zien rechtschoapenhaid weerd is, loat we mor es zain hou laank of e t volholdt.
20 Wie zellen hom veroordailen tou n smoadelke dood: hai beweert toch dat e red worden zel?
21 Dat is goddelozen heur redenoatsie. Mor ze hebben t mis, heur minne doun moakt heur blind.
22 Ze hebben gain besef van God zien gehaaimen: ze verwachten nait dat vroomhaid beloond wordt, en leuven der niks van dat wèl leeft zunder lek of brek, doar n pries veur krigt.
23 God het mensk ja moakt veur aiweghaid, as spaigelbeeld van zien aigen aiweg wezen.
24 Mor deur ofgunst van duvel is dood in wereld kommen; elk dij bie duvel heurt, zel dood ondergoan.
|
Wieshaid 03
01t Leven van rechtveerdegen ligt in God zien haand, gain tamtoatsie zel heur roaken.
02Onwiezen mainen den wel dat rechtveerdegen dood binnen, dat t n ellèn is dat ze wèg mozzen,
03en n ramp dat ze ofschaaid nemen mozzen - mor rechtveerdegen binnen in vree.
04Al zain mensken heur löt ook as n straf, zai zulm binnen vol hoop op onstaarvelkhaid.
05En noa n kòrte tied van lieden wacht heur n groot gelok: want God het heur oetperbaaierd en vonden dat ze t weerd wazzen bie hom te wezen.
06As gold in ovent het e heur zuverd en heur as brandovver aanveerd.
07As tied ter heer is dat e zok over heur ontfaarmt, zellen ze opvlammen en as n vuur over stoppels roazen.
08Ze zellen oordailen over ale volken en boas over heur wezen en de Heer zel heur keunenk wezen veur aiweg en aaid.
09Dij op hom vertraauwen zellen woarhaid begriepen, en dij traauw binnen, blieven bie hom in gunst. Want der is genoade en barmhaarteghaid veur zien haaileg volk, en veur dij deur hom oetkeurd binnen, is ter redden.
10 Mor goddelozen zellen heur straf kriegen om wat ze in kop hebben. Zo vergaait heur t dij rechtveerdegen niks in reken hebben en zok van de Heer ofkeren.
11 O wai, dij deelkieken op wieshaid en van onderricht nait waiten willen: heur hoop is iedel, heur bozzeln veur niks en heur doun en loaten onnut.
12 Heur vraauwlu binnen onwies en heur kinder deugen nait, heur noageslacht is vervlökt.
13 Gelokkeg is onvruchtboare vraauw dij zunder smet is en gain wait het van n zundeg bèr: zai zel vrucht droagen as over ale mensken oordaild wordt.
14 Gelokkeg is eunuch dij gain kwoad doan het en niks verkeerd bedocht tegen de Heer: hai krigt van t alderbeste veur zien traauw en n kostelk stee in tempel van de Heer.
15 Streven noar t goie levert volmoakte vruchten op en worrel doarvan, kloukhaid, is zunder lek of brek.
16 Mor kinder van traauwbrekers hebben gain toukomst en dij in zunde verwekt binnen, zellen spoorloos verswinnen.
17 Joa, ook al worden ze old, den binnen ze nog nait in tel, en as ter op aankomt zel heur older zunder aanzain wezen.
18 As ze jong oet tied kommen is ter veur heur gain hoop, en op dag dat ter over heur oordaild wordt, gain troost:
19 t èn van n onrechtveerdege is vraid.
|
Wieshaid 04
01Beter is t gain kinder te hebben, as nait deugdzoam te leven. Want deugd blift veur aaid in herinnern, omreden God en mensken hebben dij hoog.
02Doar deugd is, dut men der noar en men het ter verlangst noar as dij der nait is. Veur aaid het ze kraans van overwinnen op kop, want ze het streden om n pries dij nait vergaait.
03Al hebben goddelozen n nust kinder, t geft heur aalmoal niks: aal dat noageslacht van onechten zel gain worrel zetten en nait standholden kinnen.
04Ook al zetten veur n tiedje twiegen oet, zo gaauw as wind waaien gaait, bliekt hou wankel of ze stoan, en as störm opstekt, knappen worrels òf.
05Toeken breken al òf veur en aleer ze oetgruid binnen, heur vruchten worden nait riep, ze binnen nait te eten, en men kin der niks mit.
06Kinder dij oet n verboden omgang geboren worden, binnen op dag van t oordail n aanklacht tegen heur olders.
07Mor as rechtveerdege veur zien tied staarft, zel e rust vinden.
08Want aanzain berust nait op olderdom of wordt nait ofmeten noar t aantal levensjoaren.
09Nee, n verstandeg oordail, dat moakt mensken tou n echte grieskop, n zuver levent dat moakt woare olderdom.
10 Der het ooit ain west doar God nocht aan haar en dij e zo geern lieden mog dat hai hom vothuil tussen zundege mensken vandoan.
11 Hai wer vothoald dat t kwoad zien inzicht nait bedaarven en gain bedrog hom verlaaiden zol.
12 Beteuvern van ondeugd verduustert t goie, en moalstroom van begeerte trekt onschuld in daipte.
13 Al was zien levent kòrt, toch is e haildaal tou wasdom kommen.
14 Hai was ain doar de Heer nocht aan haar en doarom ging hai der veur t kwoad vandeur. Lu zagen dat en konden der nait bie. t Kwam haildaal nait bie heur op
15 dat ter genoade is en barmhaarteghaid veur dij e oetkeurd het en dat ter woak holden wordt over zien haaileg volk.
16 Rechtveerdege zel noa zien dood goddelozen dij leven, tou schaande zetten, en n jongkerel dij vroug tou volmoakthaid komt, zet dij old worden is in t kwoad, veur spot.
17 Onwiezen zain wieze zien dood aal, mor ze begriepen nait wat de Heer mit hom veur het en woarom hai hom in vaaileghaid brengt.
18 Ze hebben wat of ze zain nait in reken, mor de Heer laagt om heur.
19 As ze dommit dood binnen, zel heur liggoam gain eer bewezen worden, n aiwege schimp en schaande onder doden is heur dail. Hai zel heur ommeneden hoalen en sproakeloos veurover valen loaten. Ze zellen vergoan van pien en gainent dij meer aan heur denkt.
20 Doodsbenaauwd zellen ze aanzetten kommen as reken van heur zunden opmoakt wordt; wat ze misdoan hebben, zel heur aankloagen en beschuldegen.
|
Wieshaid 05
01Den zel rechtveerdege zien vijanden frank en vrij in muit treden, aalmoal dij hom onderdrokten en dij zien schrippen en knooien bespoddelk muiken.
02As ze hom zain worden ze aldernoarste benaauwd, stomverboasd dat e tegen ale verwachtens in, red is.
03Poesten en stìnnen zellen ze van schrik en verbiestern, en tegen nkander zeggen:
04"Dat is man doar we eertieds gek mit haren en doar we spot mit dreven, wie onwiezen! Wie vonden zien levent mor haalfwies en zien dood n vernedern.
05Mor hou is t meugelk: nou wordt e as kind van God beschaauwd en het e zien aandail bie engels!
06Kloarbliekelk bin wie ofdwoald van t goie pad. t Licht van gerechteghaid het veur ons nait schenen en zun is veur ons nait opkommen.
07Wie binnen vaast kommen te zitten in stiekels van onrecht en verdaarf, wie binnen deur n onbegoanboare wildernis trokken, en van t pad van de Heer wol wie niks waiten.
08Wat veur nut het ons overmoud nou had? Wat het riekdom doar we zo prat op gingen, ons opsmeten?
09t Is aalmoal verbie goan as n schaar, as n gerucht dat bie ons langs vlogt;
10 as n schip dat deur t wilde wotter broest: gain spoor let e noa, t pad dat kiel in golven boant, is nait te vinden;
11 as n vogel dij verbie vlogt in lucht: van zien vlucht let e gain spoortje achter, hai sweepket lichte lucht mit zien wieken en zoest ter deurhèn mit kracht van zien vleugels. Mor as e verbie is, is ter van zien boan niks meer te vinden;
12 of as n piel dij op t doul ofschoten wordt: lucht wordt deursneden en komt votdoalek weer bie nkander en gain spoor van schot is meer te zain.
13 t Is mit ons nait aans: geboren en vergoan zunder n taiken van deugd achter te loaten, ten onder goan deur ons slechthaid."
14 Goddelozen heur hoop is net kaf dat in wind votwaait, net stoefsnij, votjagd deur störm, net rook dat deur wind votpoest wordt. Hai vervlogt net as t aandenken aan n gast dij mor ain dag west het.
15 Mor rechtveerdegen leven veur aiweg en aaid. Zai vinden heur loon bie de Heer, de Alderhoogste zörgt veur heur.
16 Doarom kriegen ze oet de Heer zien haand n schitternde kroon en n prachtege diadeem. Hai beschaarmt heur mit zien rechterhaand, achter t schild aan zien aarm binnen ze vaaileg.
17 Van zien inzet moakt hai n oetrusten, scheppen wordt zien woapen in t gevecht mit zien vijanden.
18 Gerechteghaid trekt e aan as n harnas, t oordail doar niks aan te veraandern vaalt, zet e as helm op kop.
19 Zien haaileghaid doar t nait van te winnen is, bruukt e as schild,
20 zien glìnne gram moakt e tou n schaarp sweerd. Haile noatuur vecht mit hom tegen onwiezen:
21 weerlichtstroalen flitsen sekuur tou strakke boog van wolken oet, recht op heur doul òf,
22 hoagelstainen worden mit koegelsgeweld op heur òf slingerd, golven van zee goan tegen heur tekeer, revieren spoulen heur zunder genoade vot,
23 n dikke poest wind blast heur ondersteboven, n swoare störm slagt heur oet nkander.
Zo zel ongerechteghaid haile wereld verrinnewaaiern, zo stöt t kwoad machthebbers heur tronen ondersteboven.
|
Wieshaid 06
01Luster doarom, keunenks, en heur aandachteg. Loat joe onderrichten, rechters over haile wereld.
02Zet joen oren goud open, ie dij heersen over n haile bult en dij grootsk binnen op aal joen volken.
03Ie hebben joen macht van de Heer kregen, joen heerschoppij komt van de Alderhoogste. Hai zel joen doun en loaten beoordailen en joen plannen noatrekken.
04Ie binnen helpers van zien keunenkschop, mor ie binnen nait zuver in joen oordail, ie hebben wet nait holden en nait doan noar God zien wil.
05Haard en vrezelk zel e doarom tegen joe optreden, want veur hoge heren is e ongenoadeg in zien oordail.
06Minderman kin reken op genoa en vergeven, mor lu mit macht mouten n machteg oordail ondergoan.
07De Aalmachtege bekommert zok nait om t aanzain dat ain het, hai schrikt nait terog veur hoge heren. Groot en luddek het hai zulm moakt en veur elkenain zörgt e gelieke goud,
08mor dij staark is, staait n strenger onderzuik te wachten.
09Doarom richt ik mien woorden aan joe, machthebbers, dat ie leren wat wieshaid is en nait ofdwoalen zellen.
10 Zai dij ales wat haaileg is sekuur in eren holden, zellen zulm haailegd worden, en zai dij dizze les ter haarten nemen, zellen ontzain worden.
11 Dat zodounde wees begereg om mien woorden te heuren en ik zel joe onderricht geven.
12 Wieshaid het n glaans dij der nooit ofgaait. Makkelk is ze te zain veur dij der van holdt, makkelk te vinden veur dij der noar op zöcht is.
13 Dij der noar verlangt, leert heur votdoalek kennen.
14 Dij veur heur vroug van bèr òf gaait om heur te zuiken, wordt nait muid: hai vindt heur stoef veur deur.
15 n Mensk kin zien verstand nait beter bruken as deur aan hom te denken. Dij om heur wakker ligt, zel gaauw vrij van zörg wezen.
16 Wieshaid is op zöcht noar lu dij heur weerd binnen, ze komt heur goudgunsteg in muit en verteunt zok bie elke gedachte.
17 Wieshaid begunt mit eerlieks verlangst noar onderricht,
18 wil om te leren, is van heur holden, van heur holden is doun noar heur wetten, doun noar heur wetten is woarbörg dat t nooit verbie gaait,
19 dat t nooit verbie gaait, brengt n mensk dicht bie God -
20 verlangst noar wieshaid laaidt zodounde tou heerschoppij.
21 Hol doarom wieshaid in eren, machthebbers van wereld, as ie geern op troon zitten en mit scepter swaaien. Den regaaier ie veur aiweg en aaid.
22 Wat wieshaid is en hou of ze in wezen kommen is, zel k joe oetstokken, zunder wat achter te holden. k Zel heur spoor persies volgen, van t aanbegun òf. Ales wat of k over heur wait, zel k aan t licht brengen. Ik zel nait van woarhaid ofwieken
23 en heur nait allenneg mor veur miezulm holden, want dat het mit wieshaid niks van neuden.
24 Wiezen binnen mit nkander t behold veur wereld, n verstandege keunenk betaikent welwezen veur t volk.
25 Dat zodounde, loat joe deur mie onderrichten, ie zellen der nait minder van worden.
|
Wieshaid 07
01Net as elk aander bin ik ook n mensk dij staarven mout, n noazoat van eerste dij schoapen is, dij oet eerde vörmd wer. In mien moeke heur lief kreeg mien liggoam vörm,
02in tien moand tieds kreeg k vasteghaid in bloud, oet man zien zoad en t genot dat ter bie heurt as je mit ain sloapen.
03Dou ik geboren wer, oamde ik aigenste lucht in as aal aander mensken. Mien geboorte dee wereld nait schrikken en ik luit mien eerste schraiven heuren krekt as elk aander.
04Ze hebben mie in douken wonden, ik mos verzörgd worden.
05Gain keunenk dij aans begund is:
06veur ale mensken het t levent aigenste intree en aigenste oettocht.
07Doarom beedde ik om inzicht, en t wer mie geven; ik heb smeekt en der wer mie n gaist van wieshaid doan.
08Wieshaid haar k laiver as scepters en tronen, riekdom was doarbie haildaal niks.
09Dij was veur mie nait te vergelieken mit kostboarste edelstainen; bie heur vergeleken wazzen baargen gold nait meer as n bultje zaand, was zulver mor sliek.
10 Ik haar meer mit heur op as mit gezondhaid en schoonhaid, ik haar heur laiver as t licht, want zai schitterde aal mor deur.
11 Tougelieks mit heur kreeg ik aal aander goie dingen, ze gaf mie n dik stok riekdom in handen.
12 Doar was k aalmoal blied mit, omdat zai t was dij ze mitbrochde, aalhouwel ik dou nog nait deur haar dat t aal oet heur vandoan kwam.
13 Wat ik zunder biebedoulens leerd heb, geef ik zunder ofgunst deur; heur riekdom beziedstoppen, dat dou k nait.
14 Zai is veur mensken ja n schat doar gain èn aan komt; dij heur in bezit kriegen, worden kammeroad mit God en kommen bie hom in gunst deur t goie dat wieshaid mitgeft.
15 Dat God mie vergunnen mag verstandeg te spreken en te denken op n menaaier dij paast bie goaven dij mie geven binnen. Hai wist wieshaid t pad ja, en is laaidsman van wieze lu.
16 Wie binnen in God zien haand mit aal wat wie zeggen, mit aal ons begrip en mit aal ons kunde.
17 Hai het mie t woare inzicht geven in aal wat ter is. Ik kreeg der kennes van hou of wereld in nkander stekt en hou of elementen waarken,
18 in t begun, t èn en in t midden van tieden, in boan dij zun deurlopt en t op nkander volgen van joargetieden,
19 in kringloop van t joar en stand van steerns,
20 in noatuur van daaiern en instinkten van wilde baisten, in macht van gaisten en t denken van mensk, in verschillende soorten planten en kracht van heur worrels -
21 ales bin ik te waiten kommen, of t nou zichtboar is of onzichtboar.
22 Wieshaid dij dit aalmoal moakt het, het mie t leerd.
Zai het n gaist dij verstandeg en haaileg is, ainegste, veulziedeg, edel, bewegelk, helder, zuver, tougankelk, onkwetsboar, vol laifde, schaarp,
23 onweerstoanboar, weldoadeg, vrund van mensken, standvasteg, onwankelboar, onbezörgd, aalmachteg, ales overzaind en ale gaisten onderzuikend hou schaarp, zuver of edel ze ook binnen.
24 Wieshaid is bewegelker as ales wat beweegt, ze gaait deur ales hèn en stroomt overaal deur mit heur zuverhaid.
25 Zai is oam van God zien kracht, zuvere oetstroalen van Aalmachtege zien glorie, deur gain enkele onzuverhaid wordt ze aantast.
26 In heur schittert t aiwege licht, in heur wordt God zien kracht volmoakt weerspaigeld en zien goudens ofbeeld.
27 Ze is mor allenneg mor kin ales, ze blift dij ze is, mor moakt ales nij. Van geslacht op geslacht gaait ze over op vrome mensken en moakt heur vrunden van God en profeten.
28 God holdt allenneg ja van dij, dij mit wieshaid leeft.
29 Mooier is ze as zun, ze overtreft ale steerns in lucht, bie t licht vergeleken, gaait zai der mit deur.
30 Want op t licht van dag volgt t duustern van naacht, mor wieshaid wordt nooit deur t kwoad verduusterd.
|
Wieshaid 08
01Heur macht omspant wereld van t aine oetèn noar t aander, ze bestuurt t aal veurtrevvelk.
02Ik wer op wieshaid verlaifd, van jongs òf aan wol k heur hebben. Ik haar heur schoonhaid hoog en dee mien best heur as bruud te kriegen.
03Ze dut heur edele komòf eer aan deur mit God te leven en de Aalmachtege het heur laif kregen.
04Ze is bekendmoakt mit kennes van God, ze stemt in mit zien doun en loaten.
05As riekdom al n begeerd bezit is in t levent, wat is rieker as wieshaid, dij ales kloar krigt?
06As inzicht al wat opsmit, houveulstemeer wieshaid den toch, dij moakster is van ales?
07As ain oet is op gerechteghaid, is t wieshaid doar deugd van komt. Zai brengt bedachtzoamhaid bie en n schaarp verstand, rechtschoapenhaid en moud, en doar het men toch t mainste aan in n menskenlevent.
08As ain n schat aan inzicht opdoun wil: wieshaid kin vertellen van dingen dij verbie binnen, en ze kin veurzeggen wat ter komt. Zai het verstand van ingewikkelde proat en kin roadsels oplözzen. Taikens en wonders wait zai al in t veuren, ze wait ook woar geschiedenis op oetlopt.
09Doarom besloot ik heur in hoes te nemen, ik wol mit heur leven. k Wos dat ze mie goie road geven zol en mie opbeuren in tieden van zörg en verdrait.
10 Ik dochde: Deur heur zel k bie elk noam kriegen en aanzain bie olden, zo jong as k bin.
11 Ik zel bekendstoan om mien schaarp oordail, en dij t op wereld te zeggen hebben, zellen vol bewondern tegen mie opkieken.
12 As k mie stil hol, wachten zai òf, en as k wat zeg, lustern zai vol aandacht; en as k deurgoa mit proaten, binnen zai sproakeloos.
13 Deur heur zel k onstaarvelkhaid kriegen en veur aaid deurleven in herinnern van aalmoal dij noa mie kommen.
14 Volken zel k boas over wezen, en nije volken zel k ter onder kriegen.
15 Tirannen doar elk benaauwd veur is, vaalt schrik op hoed as ze van mie heuren. Onder aigen volk loat ik mien vrundelkhaid blieken en in oorlog mien moud.
16 As k thoes bin, zel k bie heur rust vinden. Heur gezelschop kent ja gain bittere tieden, leven mit heur gain verdrait, nee, allenneg mor bliedschop en vreugde.
17 Dou ik dit aalmoal overdocht haar en tou konkluzie kwam dat in baand mit wieshaid onstaarvelkhaid besloten ligt,
18 en in vrundschop mit heur n woar genougen, dat aarbaiden mit heur riekdom zunder èn geft, aalgedureg omgang mit heur inzicht geft, en mitdoun aan heur gesprekken joe op n goie noam brengt - dou heb k mie bezonnen op alderhande menaaiers om heur bie mie te kriegen.
19 Ik was n knappe jongkerel en k haar n goie inborst mitkregen,
20 of beter zegd: omdat ik goud was, kreeg k n zuver liggoam.
21 Ik haar wel deur dat ik wieshaid allenneg mor kriegen kon as God heur aan mie geven zol - ook t inzicht dat zai n goave van hom is, haar k aan heur te daanken. Doarom keerde ik mie noar de Heer en beedde hom oet grond van mien haart:
|
Wieshaid 09
01"God van mien veurolders, barmhaartege Heer. Ie hebben deur joen woord ales schoapen.
02Deur joen wieshaid heb ie mensk zo moakt dat hai in stoat is over joen scheppen te heersen,
03haile wereld rechtveerdeg te regaaiern in vertraauw op joe, en eerlieks te oordailen.
04Geef mie de wieshaid dij noast joe op troon zit, en sloet mie nait boeten kring van joen kinder.
05Ik bin ja bloots joen knecht, zeun van joen dainstmaaid. Ik bin n seupel mensk, mit n kòrt èndje van leven en mor n luk beetje inzicht in recht en wetten.
06Mor alderdeegs as ain n volmoakt mensk wezen zol, as e wieshaid mist, is e gain sènt weerd.
07Ie hebben mie oetkeurd om keunenk te wezen van joen volk en rechter over joen zeuns en dochters.
08Ie hebben mie besteld n tempel te baauwen op joen haailege baarg en n altoar in stad doar ie joen woonstee hebben, noar t veurbeeld van haailege tènt dij ie al van t begun òf aan ree moakt hebben.
09Bie joe is wieshaid, zai het wait van joen waark en zai was ter bie dou ie wereld muiken. Dij ook wait wat ie geern zain wat akkedaaiert mit joen geboden.
10 Stuur heur hierhèn oet joen haailege hemel, bie joen schitternde troon vandoan, om mie mit road en doad bie te stoan, dat ik aan wait kom wat ie goud vinden.
11 Zai wait ja ales en het ales onder t verstand. Zai zel mie verstandeg laaiden bie wat ik onderneem, mit heur glorie zel ze mie beschaarmen.
12 Zo zel ales wat of k dou joe goud tou wezen. Ik zel joen volk rechtveerdeg besturen en zodounde mien voader zien troon weerd wezen.
13 Wat mensk wait wat of God veur het? Wèl kin deurgronden wat de Heer wil?
14 Aarmzoaleg is t denken van staarvelke mensken, onzeker binnen ons overwegens.
15 Ons liggoam dat vergaait, drokt swoar op ziel, eerdse tènt is n last veur gaist, zo riek aan gedachten.
16 En as wie nou mor amper bevatten kinnen wat ter op eerde omgaait, en alderdeegs muite hebben mit gewoar te worden wat zo veur t griepen ligt, wèl kin den deurgronden wat of ter in hemel is?
17 Wèl zel joen bedoulens kennen as ie zulm wieshaid nait geven en joen haailege gaist noar beneden tou sturen?"
18 Zo is t goan: mensken op eerde werden op t rechte spoor laaid en kregen onderricht over wat joe, Heer, noar t zin is. Wieshaid het heur red.
|
Wieshaid 10
01Zai was t dij ons voader, dij as eerste op eerde, as ainling, schoapen wer, beschaarmde. Zai redde hom dou e zundegd haar,
02zai gaf hom macht om over ales te heersen.
03Mor onrechtveerdege dij zok in zien gram van heur ofkeerde, ging te gronde aan drift doar hai zien bruier in vermoordde.
04En dou om hom eerde overspould wer, was t weer wieshaid dij vannijs redden brochde. Zai loodste rechtveerdege op n aarmzoaleg stok holt deur vloud hèn.
05Zai was t ook dij, dou volken aindrachteg in t kwoad in toeze ruiken, rechtveerdege aandacht gaf en beschaarmde, dat hai in t oog van God zunder lek of brek bleef. Zai zörgde der veur dat e in t èn bleef in weerwil van zien laifde veur zien zeun.
06Zai was t, dou goddelozen der onder deur gingen, rechtveerdege redde dou hai vluchtte veur t vuur dat op de Pentapolis deel kwam.
07Nog altied ligt doar, as getuge van heur verdurvenhaid, n kwaalmend stok onlaand mit planten dij vruchten droagen dij nooit riep worden, en mit n zoel van zolt as aandenken aan vraauw dij nait leufde.
08Deur zok nait om wieshaid te bekommern, wazzen ze nait in stoat om t goie te kennen. Ze hebben wereld alderdeegs ook nog n aandenken van heur onverstand noaloaten. Zo kon nait gehaaim blieven doar ze mis in west haren.
09Mor dij wieshaid traauw wazzen, binnen deur heur red oet nood.
10 Zai was t ook dij rechtveerdege t goie pad wees, dou hai der van deur ging veur grammiedeghaid van zien bruier. Zai luit hom God zien riek zain en gaf hom inzicht in t haailege. Zai gaf zegen op zien waark en muik zien schrippen en knooien vruchtboar.
11 Zai hulp hom tegen inhoaleghaid van zien onderdrokkers en muik hom riek.
12 Zai beschaarmde hom tegen zien vijanden en bevaailegde hom tegen heur dij t op hom verzain haren. Zai luit hom winnen in n swoare stried dat e besevven zol dat ontzag veur God meer maans is as ales.
13 Zai was t ook dij rechtveerdege nait in steek luit dou e as sloaf verkocht was, mor redde hom van t kwoad.
14 Zai ging mit hom noar beneden in t gevang, zai luit hom nait allenneg dou e aan ket legd was. Op t lest bezörgde zai hom keunenksscepter en gaf hom macht over zien onderdrokkers. Dij hom min moakt haren, ontmaskerde zai as leugenders, mor hom gaf zai aiwege eer.
15 Zai was t dij t vrome en onbesproken volk redde oet n laand doar t onder doem holden wer.
16 Zai nam heur intrek in ziel van n man dij de Heer dainde, en mit wonders en taikens weerston zai schrikboarende keunenks.
17 Zai bezörgde haailegen t loon van heur geschrip en brochde heur n wonderboarlieke weg langs. Overdag was zai heur schoel en snaachts ging zai veur heur aan as n vuur van steerns.
18 Zai laaidde heur deur Rode Zee, dwaars deur aal t wotter,
19 mor heur vijanden overspoulde ze. Zai spijde heur lieken oet daipte van ofgrond weer oet,
20 zo konden rechtveerdegen goddelozen plundern. Doar bezongen ze, Heer, joen noam, ain van zin prezen ze joen helpende haand.
21 Joa, wieshaid luit alderdeegs stommen mitzingen en oet kindermonden klonk n helder laid.
|
Wieshaid 11
01Ales wat ze ondernamen, belokte mit hulp van n haailege profeet.
02Ze trokken deur n onbewoonboare woestijn en sluigen heur tènten op in oorden doar nog nooit ain n stap zet haar.
03Ze konden heur vijanden aan en weerden heur aanvalers òf.
04Dou ze dörst kregen, raipen ze om joe; ze kregen wotter oet staaile rots, heur dörst wer stild oet haarde stain.
05Wat dainde om heur vijanden te bestravven, was veur heur n oetkomst dou ze in nood verkeerden.
08Deur dörst dij ze dou haren, luit ie heur zain hou of ie heur vijanden straft haren.
09Eerst dou zai zulm oetperbaaierd werden, - ook al was t mor n op stee zetten oet gouderbest -, begrepen ze hou slim of goddelozen lieden mozzen onder t vonnes dat ie in joen gram over heur veld haren.
10 Dou ie heur vermoanden as n voader, heb ie over dij aandern n haard vonnes oetsproken, onverbiddelk as n strenge keunenk.
11 Elkenain, wied vot of stoef bie, wer gelieke swoar ploagd.
12 Dubbeld was t verdrait doar ze deur trovven werden, en zok herinnern aan wat of west haar, dee heur jammern.
13 Want dou ze gewoarwerden dat wat veur heur zulm n straf west haar veur aandern gelok betaikende, vuilden ze doar de Heer zien haand in.
14 Noa ales wat of ter veurvalen was, mozzen ze zodounde wel ontzag kriegen veur hom dij destieds mor zo tou vonde legd was en dij ze versmoad en versteuten haren. Zai leden slimmer dörst as rechtveerdegen ooit kend haren.
15 In heur onverstand en verdurvenhaid dwoalden ze zo slim dat ze kroepend gedaaierte en aander ongoud vereren gingen. Ie hebben veur straf zokke baisten op heur ofstuurd,
16 dat ze inzain zollen: doar ain deur zundegt, doar wordt e deur straft.
17 t Was gain onmacht van joen aalmachtege haand, dij haile wereld ja schoapen het oet vörmloos stof. Ie haren n troep beren of verscheurende laiwen op heur ofsturen kind,
18 of nijsmoakte, onbekende baisten, wild en vuurspijend, rookwolken oetbloazend, mit ogen dij t iezelk oetvonken,
19 baisten dij èns nait oethoalen huifden om heur dood te moaken, mor heur allenneg al deur heur ofgriezelk aanzain verrinnewaaiern zollen.
20 Ook zunder aal dij baisten haren ze in ain ogenblik beswieken kind as t recht heur vervolgen zol en joen machtege oam heur votpoesten. Mor ie hebben van ales moat, getal en gewicht vaststeld.
21 Ie binnen aaltied in stoat joen macht te teunen; wèl kin kracht van joen aarm weerstoan?
22 Haile wereld is veur joe mor n stofke op schoal, as n drupke daauw dij smörgens op grond vaalt.
23 Omdat ie ales kinnen, ontfaarm ie joe over elk; ie zain zunden van mensken deur vingers dat ze noar joe weeromgoan.
24 Ales wat ter is, heb ie laif, niks of naks van wat of ie moakt hebben, is joe te min; ie zollen t èns nait moakt hebben, as ie der n ofgries veur had haren.
25 Hou zol der wat bestoan blieven kinnen as ie dat nait wollen? Hou zol der wat bestoan blieven kinnen, as ie t nait in leven roupen haren?
26 Ie, Heer, hebben t levent laif en ie ontzain ales, omreden t is aal joenent;
6-7 In tied dat bie dij aandern, as straf veur t bevel tou kindermoord, t aaltied stromende wotter van revier mit bloud besmotjed en vertroebeld wer, gaf ie heur tegen ale verwachten in wotter in overvloud.
|
Wieshaid 12
01in ales woont joen onstaarvelke gaist.
02Doarom leg ie heur dij dwoalen mor n beetje straf op. Ie wiezen heur terecht deur heur weer denken te loaten aan heur misstappen, dat ze verlöst van heur slechthaid, joe vertraauw geven, Heer.
03Ook de olde bewoners van joen haaileg laand
04heb ie hoat om heur schandoalege praktieken, heur teuverij en goddeloze plechtegheden.
05Doarom wol ie dij vraide kindermoordenoars, lu dij ingewanden atten bie heur moaltieden van menskenvlaais en van bloud, lu dij inwijd binnen en heuren tou n wilde bende,
06olders dij heur aarme kinder slachten, deur ons veurolden ombrengen loaten,
07zodat God zien kinder op n achtensweerdege menaaier t laand bewonen konden dat ie zo geern lieden moggen.
08Mor alderdeegs dij olde bewoners heb ie ontzain, t wazzen ja ook mensken. Ie hebben bremsters op heur ofstuurd as veurlopers van joen leger, om stoadegaan heur ondergang te voltrekken.
09Dat was nait oet onmacht: ie haren goddelozen best in n veldslag oetlevern kinnen aan rechtveerdegen, heur aan schrikaanjoagende baisten overlevern, of heur mit ain enkeld woord votvegen kind.
10 Mor deur straf stap veur stap oet te voeren, heb ie heur kaans geven om noar joe weerom te goan, ook al wos ie wel dat zai van hoesoet verkeerd wazzen, dat t kwoad ter van jongs òf aan in zat en dat heur opvattens ook nog nooit nait veraandern zollen.
11 Dat volk was ja van meet òf aan vervlökt.
t Was ook nait oet benaauwdens veur t ain of t aander dat ie heur zunden nait stravven deden.
12 Wèl zol tegen joe zeggen kinnen: Wat heb ie nou doan? Wèl zol zok verzetten tegen joen vonnes? Wèl klagt joe aan as ie volken verrinnewaaiern dij ie zulm moakt hebben? Wèl plaait bie joe veur verdurven mensken?
13 Allenneg ie binnen God, ie zörgen veur elkenain. n Aander is ter nait. Ie huiven nait te bewiezen dat joen vonnes rechtveerdeg was.
14 Gain keunenk of heerser dij t tegen joe aanduurt as ie mensken stravven.
15 Ie binnen rechtveerdeg en ie regaaiern rechtveerdeg over ales. Ain veroordailen dij gain straf verdaint, vin ie onverainegboar mit joen macht.
16 Joen macht is oorsprong van joen rechtveerdeghaid en omreden ie over ale mensken goan, kin ie ook elk en ieder spoaren.
17 Ie loaten joen macht zain as in twievel trokken wordt dat dij volsloagen is; dij joen macht kennen en joe toch oetdoagen, worden doarveur straft.
18 Omdat ie heer en meester binnen, kin ie joen macht aanwenden wanneer of ie dat mor willen. Toch oordail ie zaachtmoudeg en regaaier ie ons nait streng.
19 Deur zo te doun, heb ie joen volk leerd dat rechtveerdege lu mensken toudoan wezen mouten; ie geven joen kinder hoop dat zundoars noar joe weeromkeren kinnen.
20 Want as ie vijanden van joen kinder en dijent dij dood verdainen al zo zörgzoam en inschikkelk straft hebben deur heur tied en gelegenhaid te geven om van t kwoad òf te kommen,
21 hou groot was joen zörg den wel nait dou ie over joen kinder oordailden? Mit heur veurolden haar ie ja verbonden sloten, doar ie heur onder aid ale gouds touzegd haren.
22 In tied dat ie ons op stee zetten, sluig ie ons vijanden doezend moal zo haard. Zo leer ie ons joen goudens veur ogen te holden as wiezulm oordailen, en dat as over ons oordaild wordt wie joen genoade verwachten maggen.
23 Doarom heb ie ook dij n onverstandeg en n onrechtveerdeg levent laaiden, ofstraft mit heur aigen ofgriezelke dingen.
24 Ze wazzen al hoog en braid ofdwoald, verkeerde poaden op, dou ze de mainst onnuurste baisten as goden vereren gingen. Ze hebben zok bie neus pakken loaten as onneuzele kinder;
25 doarom heb ie heur, of wazzen t kinder dij heur verstand nog kriegen mozzen, den ook straft en veur spot zet.
26 Mor dij zok alderdeegs deur zo veur spot te stoan, nait terechtwiezen let, mout God zien rechtveerdeg oordail ondergoan.
27 Ploagd deur wezens doar ze onder te lieden haren, straft deur wat ze nou net veur goden aanzagen, binnen ze tou inzicht en erkennen kommen dat hai, dij ze eerder nait kennen wollen, God is. Doarom kwam dizze aldervrezelkste straf op heur kop deel.
|
Wieshaid 13
01Dij gain wait van God het, is volsloagen onwies. Zokse mensken binnen èns nait in stoat om oet ale goie dingen dij ze mit aigen ogen zain Hai-dij-is kennen te leren. Moaker zain ze wel, mor nait wat of e moakt het.
02In stee doarvan zain ze vuur of wind aan, of n poest wind, n steernlucht, wild wotter of hemellichten, veur goden dij boas over wereld binnen.
03As zai, ondersteboven van heur schoonhaid, dizze zoaken al veur goden aanzain, den haren ze toch begriepen mouten houveul veurtrevvelker heer en meester van aal dij dingen is. Ales is ja moakt deur schepper van schoonhaid.
04As ze verbiesterd stoan over kracht en oetwaarken van dij dingen, den haren ze toch begriepen mouten hou groot of macht is van hom dij ze moakt het.
05In pracht en schoonhaid van scheppen zugt men ja wèl schepper zulm is.
06Toch mout men dij lu nait al te haard oordailen, want allicht dwoalen ze in tied dat ze God zuiken en hom vinden willen.
07Ze goan zo op in t bestudaaiern van wat e moakt het, dat ze zok haildaal deur aigen ogen mitslepen loaten, zo mooi is ales ja wat of ter te zain is.
08Mor ondanks dat goan ze nait vrij oet:
09as ze bie machte binnen zoveul kennes op te doun dat ze haile wereld onder pet kriegen kinnen, den haren ze hom dij boas is over aal dij dingen toch al laank vinden mouten?
10 Om ook meedlie mit te hebben, binnen zai dij t aal verwachten van dode dingen en dij wat menskenhanden veur nkander knuterd hebben, goden nuimen. Of t nou golden of zulvern beelden binnen, ofbeeldens van leventege wezens, of n onnut stok stain van haile vrouger.
11 Neem nou bievubbeld n timmerman dij n handzoame boom omzoagd het. Handeg hoalt e haile bast ter òf, en den moakt e der mit aal zien vakmanschop n bruukboar stok raif van dat men dag en deur bruken kin.
12 t Holt dat ter onder t waark ofvalen is, bruukt e veur t koken van zien eten, doar e zok zat in et.
13 Oet wat ter overblift, ofvaal doar je niks mit kinnen, pakt e n krom stok holt, ain en aal oust, en gaait ter in zien vrije tied mit aan slag. Hail persies bewaarkt hai t, hai nemt ter ale tied veur. Hai moakt ter model aan en knudert ter wat van dat op n mensk liekt,
14 of meschain wel op ain of aander daaier. Den smeert e der wat romenie op en moakt haile boetenkaant vuurrood. Ale male plekken kwastjet hai onder.
15 Den moakt e der n geschikte roemte veur in muur en moakt t beeld vaast mit iesders.
16 Zo wil e veurkommen dat t omvaalt. Hai beseft ja wel dat t nait op zokzulm pazen kin; t is ja nou ainmoal n beeld dat zokzulm nait redden kin.
17 Ondanks dat schoamt e zok ter nait veur tou dat dode ding te beden veur zien hebben en holden, en zien vraauw en kinder. Hai dut n beroup op wat swaks veur staarkte en gezondhaid,
18 vragt n dood ding om leven, en zoks wat onneuzels om road. n Ding dat gain poot verzetten kin, vragt e om n goie raais,
19 en dat haildaal gain macht in handen het om kracht, zodat e n bestoan, n affeer en gelok in zoaken hebben zel.
|
Wieshaid 14
01Of neem ain dij op raais gaait over zee en t wilde wotter bevoaren mout. Hai ropt n stok holt aan, nog seupelder as t schip dat hom dragt.
02Zien schip is teminnent nog ontstoan om n bestoan te hebben en baauwd mit wieshaid as vakman.
03Joen veurzörg, Voader, stuurt t schip. Ie boanen n pad deur zee, ie geven t n vaailege koers deur golven.
04Ie hebben zain loaten dat ie redden oet nood, zodat men alderdeegs ook zunder zeemanschop aan boord goan kin.
05Ie willen nait dat t waark van wieshaid gain vrucht dragt. Doarom vertraauwen mensken heur levent tou aan wat holt en kin n vlöt heur beholden as ze deur wild wotter voaren.
06Vrouger ook al, dou overmoudege reuzen omkwammen, zöchte hoop van wereld touvlocht op n vlöt en het hai, deur joen haand stuurd, nij leven veur toukomst vaaileg steld.
07Zegend is t holt doar gerechteghaid van komt,
08mor vervlökt is t holt doar menskenhanden n beeld van moakt hebben, net as zien moaker - hai omdat e t moakt het, en dat nait duurzoame ding omdat t as god vereerd wordt.
09God het net zo'n ofgries van goddeloze as van goddelooshaid dat e ommaans het,
10 en moaker wordt net zo goud bestraft as wat e moakt het.
11 Doarom zelden haaidense ofgodsbeelden t ook ontgelden mouten, omdat ze n ofgries worden binnen in God zien scheppen, n strovvelstain veur ziel, n vaalkoel veur vouten van dwoazen.
12 Ontraauw begunt mit gedachte aan ofgodsbeelden, t oetvinden doarvan komt tou zien èn in ondergang van t levent.
13 Ofgoden hebben nait van t begun òf aan bestoan en zellen der ook nait aiweg blieven.
14 Deur aigenwieshaid van mensken binnen ze in wereld kommen en doarom komt ter gaauw n èn aan.
15 n Voader dij raauwen mout om zien kind dat te vroug oet tied kommen is, muik n beeld van dat kind. Wat eerst n dode was, vereerde hai nou en stelde veur zien volk godsdainstege plechtegheden en gehaaime gebruken in.
16 Doarom het dat goddeloze gebruuk mit de tied kracht van wet kregen. Omdat vorsten heur der tou dwongen, ging men beelden vereren.
17 Onderdoanen dij wied vot woonden en heur nait persoonlek eer bewiezen konden, muiken zok n aigen veurstellen van heur en hebben doar n beeld noar moakt. Zo konden zai bie heur vorst, ook al was e der nait, in n goud bladje kommen deur hom te eren of was e der zulm mit bie.
18 Mit dij vereren kregen aal meer mensken te doun: zai dij vorst nait konnen, werden der deur wat kunstenoar zo vol overgoave moakt haar, tou aanzet.
19 Want dij haar, denkelk omreden hai wol heerser t geern noar t zin doun, zok ter op toulegd ofbeelden mooier te moaken as man zulm.
20 En t gewone volk het zok deur schoonhaid van t kunstwaark verlaaiden loaten tou t verofgoden van ain dij ze nog mor net leden as mensk eer bewezen haren.
21 En dat is nou net n vaalstruup in t levent worden: as ze van ellèn of onderdrokken te lieden kriegen, geven ze holt en stain de noam dij gainain aander toukomt.
22 Mor dat ofdwoalen van kennes van God is heur nog lang nait genog: heur onwaitendhaid is oorzoak van n verscheurd levent, en tegen dij ellèn zeggen ze ook nog "vree"!
23 Mit heur plechtege kinderovvers, heur godsdainstege plechtegheden, heur boetensporege feesterijen mit wonderlieke gewoontes,
24 teunden ze heur minachten veur t levent en zuverhaid van t traauwen. Gemainweg vermoordt ain aander of hai trapt hom op t haart deur der mit zien vraauw vandeur te goan.
25 t Is ain en aal moord en doodslag, daiverij en bedraigerij, omkoperij, verroad, rebulie, vaals sweerderij,
26 zedenbedaarf, ondankboarhaid, aan leger waal roaken, seksuele verdurvenhaid, disodder in t traauwen, klongelderij en lösbandeghaid.
27 Zo is t vereren van beelden dij èns gain noam hebben, begun, haalfschaid en èn van ale kwoad.
28 Mensken roaken haildaal boeten zokzulm, sloagen vaalze oroakeltoal oet, leven in t wilde weg of leggen mor zo n aid òf.
29 Omdat t dooie beelden binnen doar ze op vertraauwen, verwachten ze van heur vaalze aiden gain noadail te kriegen.
30 Mor veur baaide zoaken zellen ze heur verdainde straf nait ontlopen: deur zok tou ofgoden te keren, hebben ze God tekòrt doan, en deur lichtzinneg vaalze aiden te sweren, hebben ze heur minachten teund veur aal wat haaileg is.
31 t Is nait deur macht van doar men bie sweert dat onrechtveerdege bouten mout veur zien minne gedrag - nee, t is straf dij zundoar verdaint.
|
Wieshaid 15
01Mor ie, God van ons, binnen genoadeg, traauw en geduldeg. Ie besturen t aal in goudens.
02Ook as wie verkeerd doun, bin we van joe, wie erkennen joen macht ja. Wie willen niks verkeerds doun, omreden wie besevven dat wie van joe binnen.
03Want joe kennen, is volsloagen rechtveerdeghaid en besef hebben van joen macht is oorsprong van onstaarvelkhaid.
04Wie hebben ons nait mislaaiden loaten deur n kwoadoardeg opbedenksel van mensken en ook nait deur n bont beschilderd beeld, t onnudde waark van n schilder.
05Bloots onwiezen verkieken zok op dij schone schien. Zai worden aantrokken deur zo'n dood beeld zunder ziel.
06Zo'n vaalze verwachten paast bie mensken dij aan t kwoad hangen; dat geldt veur dij zo'n beeld moakt, veur dij der eerbied veur het en veur dij t vereert.
07n Poddebakker bievubbeld dij waike klaai mit zörg kneedt, vörmt elk ding dat we neudeg hebben. Van aigenste klaai vörmt e zunder onderschaaid liekewel raif veur n kouster as veur n aander bestemmen. En woar zo'n ding aal of nait veur bruukt wordt, beslist hai dij t klaai bewaarkt.
08Mit n iever doar ènden en oorden van vot binnen, vörmt e oet aigenste klaai ook nog n aarmzoalege god - en dat dut ain dij zulm nog mor net leden oet eer vörmd is en dij al hoast weeromgaait noar datgene doar e oet nomen is, as levensoam dij e te lain kregen het, weeromvroagd wordt.
09Mor dat zien krachten mindern zellen of dat e mor kòrt te leven het, doar zit e nait over in. Nee, hai mout zo neudeg gold- en zulversmeden overtrevven, hai dut bronsgaiters noa en beschaauwt t as n eer dingen onrechtmoateg noa te moaken.
10 Zien haart is as stof, zien hoop is aarmzoaleger as laim en zien levent minder weerd as klaai.
11 Dat komt, omdat e hom nait kennen wil dij hom vörmd het, dij hom begaistert mit n weerboare ziel en hom gaist van leven inbloazen het.
12 Hai maint dat t levent n spul is en t haile bestoan ain grode kermis. Men mout overaal geld oetsloagen is zien zeggen, alderdeegs oet t kwoad.
13 Man wait beter as elk aander dat e verkeerd dut as e oet stof van eerde behaalve breekboar spul ook ofgodsbeelden moakt.
14 Mor onwiesten van aalmoal, groder stakkers as n onneuzel kind, wazzen vijanden en onderdrokkers van joen volk.
15 Zai zagen alderdeegs ale beelden van aander volken veur goden aan, ook al konden dij mit heur ogen niks zain, mit heur neus gain lucht inoamen, mit heur oren nait heuren, mit heur vingers nait vuilen en mit heur vouten gain stap verzetten.
16 t Is ja aalmoal menskenwaark, moakt deur ain dij zulm t leven mor te lain het. Gain mensk is in stoat n god te moaken dij aan homzulm geliek is:
17 hai is zulm staarvelk en wat tou zien zundege handen oet komt, is n dood ding. Zulm is e beter as de dingen dij e vereert, want hai leeft teminnent en dat zellen dij dingen nooit kinnen.
18 Alderdeegs onnuurste baisten vereerden zai, nog veul dommer as aander daaiern.
19 Mooi om te zain binnen ze ook al nait, aalhouwel daaiern mainsttieds nog wel wat aantrekkelks hebben. Dou God zien waark goudkeurde en zegende, binnen zai wis oversloagen.
|
Wieshaid 16
01Doarom kregen vijanden van joen volk heur verdainde straf mit dat soort baisten en werden ze ploagd deur n dikke nust ongedaaierte.
02In stee van dizze straf, heb ie joen volk gouddoan: ie gavven heur kwaddels te eten, n ongewone eterij om honger te stillen doar ze zo onder te lieden haren.
03En aalhouwel dij aandern honger leden, konden ze gain hap deur keel kriegen dou ze dij gedrochten zagen dij op heur ofstuurd wazzen. Mor joen volk haar t mor eefkes krap en kon doarnoa alderdeegs over ongewone eterij beschikken.
04Bie dij onderdrokkers was aan honger niks te doun, mor aan joen volk mos allenneg mor zain loaten worden hou slim of heur vijanden tamtaaierd werden.
05Ook dou joen volk deur n aldervrezelkste ploag trovven wer en der mensken omkwammen deur beten van kronkelnde slangen, duurde joen grammiedeghaid nait aan t bittere èn tou.
06Ellèn doar ze mor n pooske onder te lieden haren, was bedould om heur te woarschaauwen. Om heur weer in t zin te brengen wat joen wet veurschrift, kregen ze n taiken van heur redden.
07Dij zien oog op dat taiken richtte, wer red. Nait deur wat e zag, mor deur joe, redder van ale mensken.
08Zo heb ie ons vijanden goud biebrocht dat ie t binnen dij oet ale kwoad verlöst.
09Zai werden ja doodbeten deur sprinkhoanen en muggen en der was gain middel te vinden om heur te redden. Ze haren t verdaind om op dij menaaier straft te worden.
10 Mor joen kinder haren alderdeegs nait van beten van vergiftege slangen te lieden, want joen barmhaarteghaid kwam heur helpen en muik heur weer beter.
11 Zo werden ze der tou aanpittjed om zok joen woorden in t zin te brengen. Al gaauw werden ze red: zo mos veurkommen worden dat ze deur t aalmoal te vergeten, nait meer openstonden veur weldoaden dij ie heur bewezen.
12 Ze binnen nait beter worden deur kruderijen of winsels: joen woord, Heer, moakt t aal beter.
13 Ie hebben ja macht over leven en dood, ie brengen mensken noar ondern, noar t dodenriek, en ie hoalen heur weer noar boven.
14 Mensk kin in zien slechthaid wel doodmoaken, mor levensgaist der weer inbrengen, kin e nait, en ziel dij in t dodenriek te laande kommen is, kin e nait verlözzen.
15 Aan joen haand vaalt nait te ontkommen.
16 Goddelozen dij joe kennen wollen, werden tamtaaierd deur joen machtege aarm. Ze werden achternoazeten deur ongeheurde dunderbuien, hoagel en slagregens, ze werden verteerd deur vuur oet hemel.
17 En t mainst wonderboarlieke van ales is nog wel: in t wotter dat aans ales oetdooft, kreeg t vuur nog meer kracht. Want noatuur stridt aan rechtveerdege zien kaant.
18 Nou ais werden vlammen temperd dat baisten dij op goddelozen ofstuurd wazzen nait verbraandden, dat mensken t onder t verstand kriegen zollen dat ze deur God zien oordail bedraaigd werden,
19 den weer sluigen vlammen ongeheurd hoog op, alderdeegs midden in t wotter, dat t gewas van t zundege laand verrinnewaaierd wer.
20 Mor doar tegenover heb ie joen volk engelnspies te eten geven. Ie gavven heur brood tou hemel oet, kloar en aal, alderheerlekst eten en aangenoam veur elk dij t pruifde.
21 Dat eten muik joen goudens veur joen kinder zichtboar. t Schikte zok noar wènsen van de bruker en veraanderde zodounde in wat elk mor wol.
22 Al zag t ter net zo oet as snij en ies, t was bestand tegen vuur en smolt nait. Dat mos heur dudelk moaken dat vrucht van t laand van heur vijanden vernaild was deur vuur dat alderdeegs in hoagelbuien braandde en weerlichtte in slagregens,
23 mor dat dat vuur ook zien kracht minderde om te zörgen dat rechtveerdegen te eten haren.
24 Joa, scheppen staait in dainst van joe, dij heur moakt het. Zai bruukt heur krachten om rechtveerdegen te stravven, mor bruukt ze ook om goud te doun aan heur dij op joe vertraauwen.
25 Doarom het scheppen zok doudestieds dainstboar moakt aan t eten dat ie roem en rij gavven, deur elke keer weer te veraandern, om elk dij verlet haar te geven wat e vruig.
26 Zo mozzen joen kinder, Heer, dij ie laif haren, inzain dat n mensk nait vud wordt deur alderhande gewazzen, mor dat t joen woord is dat elk in leven holdt dij op joe vertraauwt.
27 t Eten, dat alderdeegs tegen vuur bestand was, verswon mor zo deur waarmte van t eerste zunlicht.
28 Doar mout wie van leren om joe te daanken veurdat zun opgaait en joe aan te roupen veurdat mörgenlicht aanbrekt.
29 Want hai dij nait daankt, zugt zien hoop votsmelten as riep bie winterdag, t stroomt vot as verspilderd wotter.
|
Wieshaid 17
01Machteg is joen oordail en stoer onder woorden te brengen. Dij zok nait onderrichten luit, mos wel verdwoalen.
02Doar laggen dij zundoars dij mainden dat ze boas speulen konden over n haaileg volk, nou zulm mit kettens vaast in t duustern, opsloten in n laange naacht, vaast in heur aigen hoezen, oetsloten van t aiweg bestuur van God.
03Ze haren docht dat ze mit heur stiekeme zunden nait in t oog lopen zollen onder duustere sluier van vergetelhaid, mor nou wazzen ze in toeze, haildaal verbalderd en verbiesterd deur iezelke spoukbeelden.
04Alderdeegs steeën doar ze zok schoel huilen, konden heur benaauwdens nait keren: rondom heur tou klonken schrikaanjoagende geluden en doken triesterge spouksels op mit angstaanjoagende oetkiek.
05Gain vuur was maans genog om heur licht te geven en ook steerns wazzen nait in stoat mit heur schittern dij aldervrezelkste naacht te verlichten.
06t Ainegste wat ze te zain kregen, was n schrikboarend stok vuur dat vanzulm aanging, mor dou dat verschiensel verbie was, leek in heur benaauwdeghaid ales wat ze zain haren nog veul slimmer.
07Aal heur teuverkunsten waarkten niks oet en heur gebroaske over heur inzicht wer veur spot zet.
08Joa, zai dij verzekerd haren dat ze zaike mensken verlözzen konden van heur angst en verbiestern, werden nou zulm zo doodsbenaauwd dat men der om lagen mos.
09Ook al was ter niks om baang veur te wezen, werden ze toch kèl van t geluud van n wild baist of t sizzen van n slaang.
10 Ze vergingen van benaauwdens en duurden alderdeegs nait meer om zok tou te kieken - en dat is toch wis wel neudeg.
11 Slechthaid verradt zok deur lafhaid en veroordailt doar zokzulm mit. Onder invloud van t gewaiten is ze altied benaauwd veur t slimste.
12 Benaauwdeghaid is aans nait as t priesgeven van t verstand.
13 Hou minder men van t denkvermogen verwacht, hou slimmer onwizzeghaid over oorzoak van ploag drokken gaait, meer nog as oorzoak zulm.
14 In dij machteloze naacht, opkommen oet schoelhörns van t machteloze dodenriek, slaipen zai aalmoal aigenste sloap:
15 nou ais opjagd deur iezelke spouksels, den weer haildaal lamsloagen, omdat n onverdochde angst heur rompslomps op hoed valen was.
16 Dij doar onder besweek, wèl of t ook was, wer oppakt en kwam in n gevang zunder troalies te laande,
17 of ain nou boer of hedder was, of n aarbaider dij allenneg aanknooien mos, hai wer overvalen en mos dat löt ondergoan - der was gain ontkommen aan.
18 Aalmoal werden vastbonden mit dij aine ket van duusternis. En of t nou zoezen van wind was, of t mooie zingen van vogels in dichte stroekerij, of t broezen van stromend wotter,
19 t geroas van valende stainen, t geluud van daaiern dij onzichtboar votschoten, t brollen van wilde baisten of weerklank dij gaalmde oet n kloof in baargen - t sluig heur lam van schrik en aalteroatsie.
20 Haile wereld was lichtschoondag en ales ging ongehinderd zien gaang;
21 bloots over heur lag n drokkende naacht as veurbode van duusternis dij heur te wachten ston. Mor slimmer as t duustern, was last dij ze mit zokzulm haren.
|
Wieshaid 18
01Over joen haailegen stroalde liekewel t kloarste licht. Dij aandern, dij aal heur stemmen heurden mor heur nait zain konden, prezen heur gelokkeg omdat zai nait zo'n lieden had haren.
02Ze wazzen heur ook dankboar omdat ze gain vroak nammen veur t onrecht dat heur eerder aandoan was en vruigen heur bie wieze van gunst of ze votgoan wollen.
03Ie gavven joen volk dou n vlammende zoel van vuur as padwiesder op onbekende weg, n zun dij heur nait steken zol op heur wied en zied bekende tocht.
04Mor dij aandern verdainden dubbeld en dwaars van t licht beroofd, en opsloten te worden in duustern. Zai haren ja joen kinder heur vrijhaid ontnomen en heur opsloten, joen volk, dat t licht van wet dat nooit vergaait, over wereld verspraaiden zol.
05Ie hebben heur dij besloten haren haailegen heur kinder dood te moaken - ook al wer ain jonkje dat te vonde legd was, red - veur straf aal heur kinder ofhoald. Boetendes heb ie heur zulm in t wilde wotter ombrocht.
06Dij naacht werden ons veurolders veurtied woarschaauwd, zo konden ze moud vatten, wis as ze wazzen van beloftes doar ze op vertraauwden.
07Wat joen volk verwachten dee, was: redden veur rechtveerdegen en ondergang veur heur vijanden.
08En wat ie bie tegenstanders bruukten as straf, heb ie ons dij deur joe roupen binnen, as genoade toudaild.
09Vrome dainstknechten van t goie volk brochten in t gehaaim heur ovvers. Ainsgezind nammen haailegen t goddelk gebod in acht dat ze goie dingen en minne dingen mit nkander dailen zollen. Zo konden zai al in t veuren loflaiden van heur veurolders begunnen te zingen.
10 Doar tegenin klonk bie heur vijanden aldervrezelkst roupen en reren en was overaal t jammern te heuren om heur betreurde kinder.
11 Sloaf en heer kregen zulfde straf, keunenk en gewone man ondergingen t zulfde löt.
12 Aalmoal mit nkander haren ze heur doden, ontelboar en op aigenste menaaier aan heur èn kommen. Der wazzen alderdeegs te min mensken om ze te begroaven, want in ain klap was heur kostboar noageslacht omkommen.
13 Ze haren altied bloots op heur teuverkunsten vertraauwd, mor nou ze heur eerstgeboren kinder verloren haren, wollen ze wel tougeven dat dit volk zeun van God was.
14 Dou naacht op haalfschaid was en ales in daibe rust verzonken,
15 kwam joen aalmachteg woord van troon in hemel òf en sprong as n grimmege krieger midden in t vervlökte laand,
16 mit t schaarpe sweerd van joen ondubbelzinnege opdracht. Hai stelde zok op, vouten haar e op eerde en kop tegen hemel aan, en zaaide overaal dood en verdaarf.
17 Dou inainen werden ze opschrikt deur iezelke dreumen en overvalen deur onverwachte angsten.
18 Haalfdood störtten ze deel, ain hier, aander doar, in t volle besef woarom ze dood gingen.
19 Dreumen dij heur zo benaauwd moakt haren, haren heur dit verteld, zodat ze nait omkommen zollen zunder te waiten woarom zai zo swoar trovven werden.
20 Mor rechtveerdegen kregen ook mit dood te moaken: in woestijn werden ze tamtaaierd, mor goddelke grammiedeghaid duurde nait laank,
21 want n onbesproken man nam t votdoalek veur heur op. Hai bruukte woapen van zien priesterdainst: gebed en reukovver om t weer goud te moaken. Hai ging tegen grammiedeghaid in en muik n èn aan ale ellèn. Doar bewees hai mit dat hai joen dainstknecht was.
22 Nait mit aigen liggoamskracht wer e ellèn boas en ook nait mit woapengeweld, mor mit zien woord bedwong hai dijgene dij straf voltrok, deur heur beloftes aan veurolders en verbonden dij mit heur sloten wazzen, weer in t zin te brengen.
23 Dou lieken bie bulten op nkander kwammen te liggen, kwam hai der maank, keerde aanvaal en snee t pad noar leventegen òf.
24 Op zien laange mantel ston haile wereld, in vaaier rieg edelstainen wazzen grode noamen van veurolders kaarfd en op zien diadeem op kop ston joen groothaid schreven.
25 Doar ging kwoade macht veur omliggen, doar wer e baang veur. Doar kon grammiedeghaid wel mit tou, t was ofdounde zo.
|
Wieshaid 19
01Mor veur goddelozen was God zien grammiedeghaid aan t èn tou genoadeloos. Ie, God, wozzen al in t veuren wat ze doun zollen:
02noadat ze eerst instemd haren dat ze votgingen en heur kop over haals votstuurd haren, zollen ze doar loater op weeromkommen en achter heur heer goan.
03Dou ze nog midden in heur raauw zatten en jammerden bie groaven van heur doden, kwam der weer n nij, onwies plan bie heur op: dij ze beden en smeekt haren tou heur laand oet te goan, zollen ze achter heer goan of wazzen t votlopers.
04Ze verdainden t löt dat heur tou t uterste dreef en heur ales wat gebeurd was, vergeten dee. Zo zollen zai heur ellèn nog slimmer moaken en heur straf haildaal ondergoan.
05Intussen dat joen volk n ongeheurde tocht moaken zol, zollen zai, de Egyptenoars, maal aan heur èn kommen.
06Geheurzoam aan joen odders, wer haile scheppen vannijs vörmd, in heur oorspronkelke vörm, zodat joen kinder niks overkommen zol.
07Ze zagen wolk dij as schaar over legerploats lag, ze zagen dreug laand veurndag kommen doar eerst nog wotter ston, n begoanboar pad deur Rode Zee, n gruine vlakte in stee van roeg en roazend wotter.
08Deur joen haand beschaarmd, trokken ze doar mit man en macht deurhèn, noadat ze de wonderboarlieke taikens zain haren.
09Ket-oet as peerden dij in t laand loaten worden en as hinkelepinkende lammer, zo blied wazzen ze. Ze zongen joen lof, Heer, dij heur red haar.
10 t Kwam heur ook weer in t zin wat ze, dou ze in vremde kontrainen verkeerden, beleefd haren: hou tou grond oet neefkes in stee van aander daaiern veurndag kwammen, en hou revier in stee van wotterdaaiern bulten kikkers oetspijd haar.
11 En loater, dou ze aalbegereg om t beste vlaais vruigen, zagen ze ook nog vogels op n nije menaaier oetkommen:
12 veur heur gerief zagen ze tou zee oet kwaddels opvlaigen.
13 Mor zundoars werden trovven deur stravven, deur swoare dundersloagen veuròfgoan. Zo kregen ze heur verdainde loon veur heur misdoaden, want heur daibe hoat tegen vremd volk was meer as slim.
14 Aandern haren doudestieds waaigerd onbekende manlu dij noar heur tou kwammen, op te nemen; mor zai muiken vremden dij heur zoveul gouds brocht haren, tou sloaven.
15 En dat nait allenneg: intussen dat eersten dij vremden as vijanden behandelden - zai zellen heur straf nait ontlopen -,
16 hebben aandern de vremden dij ze mit feestvieren inhoald haren en as gelieken behandeld, swoare sloavenaarbaid oplegd.
17 Doarom werden ze den ook mit blindhaid sloagen, net as eerder dijent dij bie deur van dij aine goie stonden en op taast heur aigen hoes zuiken mozzen, omdat ze deur n dikke duusternis omgeven wazzen.
18 Zo as bie n haarp moatslag veraandern kin en toon intussen geliek blift, veraandern elementen onderling. Dat bliekt dudelk as je goud kieken wat ter gebeurd is:
19 laanddaaiern veraandern in wotterdaaiern en swemmende daaiern verhoesden noar laand;
20 kracht van vuur wer in wotter nog groder en t wotter vergat dat e bluzzen kon.
21 Mor aan aander kaant, werden kwetsboare daaiern nait verzengd deur vlammen doar ze in rondlaipen, en t iesachteg eten oet hemel dat makkelk smelten kon, smolt nait.
22 In ale opzichten, Heer, heb ie joen volk groot moakt en verheerlekt. Ie hebben t nait in steek loaten, mor ie hebben t aaid en overaal biestoan.
|
|
