|
|
Genesis 01
01In t begun het God hemel en eerde schoapen.
02Eerde was onlaand en t duustern lag over oervloud en gaist van God zweefde over t wotter.
03God zee: "Loat ter licht kommen!" En der was licht.
04God zag dat t licht goud was en God muik schaaiden tussen licht en duuster.
05God nuimde t licht dag en t duustern nuimde hai naacht. t Haar oavend west en t haar mörgen west, eerste dag.
06God zee: "Der zel n gewulf wezen midden in t wotter, dat wotter van wotter schaaidt."
07God muik dat gewulf en hai brochde schaaiden aan tussen wotter onder t gewulf en dat ter boven. En zo wer t.
08En God nuimde t gewulf hemel. Dou haar t oavend west en t haar mörgen west, twijde dag.
09God zee: "Loat t wotter onder hemel noar ain stee bie nkander stromen en t dreuge veur t zicht kommen." En zo wer t.
10 En God nuimde t dreuge laand en wotters dij zok verzoameld haren, nuimde hai zee. En God zag dat t goud was.
11 God zee: "t Laand zel vol worden mit gras, mit kruden dij zok zulm weer oetzaaien, vruchtbomen dij noar heur soort vruchten droagen, mit pitten dij op t laand valen." En zo wer t.
12 t Laand kwam vol mit gras, mit kruden dij zok zulm noar soort weer oetzaaien en vruchtbomen mit pitten, noar heur soort.
13 En God zag dat t goud was. Dou haar t oavend west en t haar mörgen west, daarde dag.
14 God zee: "Loaten der lichten kommen aan t hemelgewulf om dag en naacht te schaaiden en om taikens te wezen dij vaaste tieden en doagen en joaren aanduden.
15 Zai zellen lichten wezen aan t gewulf van hemel om licht te geven op eerde." En zo wer t.
16 God muik baaide grode lichten. t Grootste licht veur t bepoalen van dag, t klaainere licht veur naacht, en steerns ook.
17 God zette heur aan hemelboog om op eerde licht te geven.
18 Om dag en naacht te bepoalen en om onderschaaid te moaken tussen t licht en t duuster. En God zag dat t goud was.
19 Dou haar t oavend west en t haar mörgen west, vaaierde dag.
20 God zee: "t Zel wemeln van leven in t wotter en vogels zellen vlaigen onder t hemelgewulf over t laand."
21 Dou muik God grode zeedaaiern en aal t vrummelnde leven doar t wotter van wemelt, aalmoal noar heur oard, en verschaaidenhaid van vogels, elk noar heur oard. En God zag dat t goud was.
22 God zegende heur en zee: "Wees vruchtboar en wor talriek en moak, dat t wotter van zee vol wordt. En loat vogels groot in tal worden op t laand."
23 Dou haar t oavend west en t haar mörgen west, viefde dag.
24 God zee: "Eerde mout leventege wezens oplevern, elk noar zien oard: vij, kroepende daaiern en wilde daaiern, aalmoal noar heur oard." En zo wer t.
25 God muik wilde daaiern, aalmoal noar heur oard en ales wat op grond kropt noar zien oard. En God zag dat t goud was.
26 God zee: "Loat wie mensken moaken noar ons beeld, dij op ons lieken. Dij zellen boas wezen over vizzen in zee, over vogels in lucht en over t vij en over haile eerde en over ales wat op eerde omkropt."
27 En God muik mensk noar zien beeld. Noar t beeld van God muik hai hom: man en vraauw muik hai heur.
28 God zegende heur en hai zee tegen heur: "Wees vruchtboar en wor talriek. Moak eerde vol, onderwaarp heur, wees boas over vizzen in zee, over vogels in lucht en over ale daaiern dij op eerde omkroepen."
29 God zee: "Ik geef joe aal t gewas dat zoad dragt op eerde, en ale bomen dij vrucht droagen; dij binnen veur joe om van te eten.
30 Mor aan ale daaiern op t veld en ale vogels in lucht en aal wat op eerde omkropt doar leven in is, geef ik aal t gruin as eten." En zo wer t.
31 God zag aal wat hai schoapen haar en t was haile goud. Dou haar t oavend west en t haar mörgen west, zèsde dag.
|
Genesis 02
01Zo kwammen hemel en eerde kloar en aal wat ter bie heurt.
02Op zeuvende dag haar God t waark doan doar hai mit dounde west haar, en op zeuvende dag rustte hai van ale waark dat hai volbrocht haar.
03God zegende zeuvende dag en haailegde dij, omreden hai het dou oetrust van aal t waark dat hai scheppend tot stand brocht haar.
04Dit is t reloas van hemel en eerde dou ze schoapen werden.
Doudestieds, dou God, de HEER, hemel en eerde muik,
05ston der nog gain stroekje op t laand en der gruiden nog gain kruden. God, de HEER, haar t op eerde nog nait regen loaten. En der was gain mensk om grond te bewaarken.
06Mor der kwam n woas omhoog oet t laand, dij grond deurwaikte.
07Dou muik God de mensk van stof van t laand en bluis hom levensoam in neus. Zo wer de mensk n wezen dat leeft.
08God, de HEER, legde in t oosten van Eden n toen aan. Doar gaf hai de mensk dij hai schoapen haar n stee.
09God, de HEER, luit bomen oet grond opkommen, bomen in ale soorten, n lust veur t oog en goud om van te eten. Midden in hof ston de boom van t levent, mor ook de boom van goud en kwoad.
10 Der laip n revier van Eden oet om toen wotter te geven. Dij vertakte zok doar in vaaier takken.
11 Noam van eerste is Pison, dij om Chawila tou stroomt, doar gold zit.
12 t Gold van dat laand is goud en doar is ook baalzemhaars en onyx.
13 Noam van twijde revier is Gichon. Dij stroomt om t haile laand Nubië tou.
14 Noam van daarde revier is Tigris. Dij lopt aan oostkaant van Assyrië. En de vaaierde revier is Eufraat.
15 God, de HEER, nam de mensk en zette hom in hof van Eden om dij te bewaarken en te bewoaren.
16 En God, de HEER, legde de mensk dit gebod op: "Van ale bomen in hof mag ie rusteg eten.
17 Mor boom van kennes van goud en kwoad, doarvan eten mag ie nait. Want op dag dat ie doarvan eten, zel ie zekerwoar staarven."
18 Dou zee God, de HEER: "t Is nait goud dat de mensk allenneg blift. Ik zel hom n hulp moaken, dij bie hom paast."
19 Dou muik God, de HEER, van eerde aal dat leeft in t veld en aal dat vlogt langs hemel. Hai brochde heur bie de mensk om te zain hou of hai heur nuimen zol. En zo as de mensk elk leventeg wezen nuimen zol, zo wer heur noam.
20 Zo gaf de mensk noamen aan aal t vij, aan vogels in lucht en aal daaiern in t veld. Mor veur zokzulm von hai gain hulp dij bie hom paasde.
21 Dou luit God, de HEER, de mensk in n daibe sloap valen. En dou hai slaip, kreeg hai ain van zien ribben en muik t stee in t vlaais weer dicht.
22 God, de HEER, baauwde van rib dij hai oet de mensk nomen haar n vraauw en hai brochde heur noar de mensk tou.
23 Dou zee de mensk:
"Dit is vlaais en bonk oet miezulm;
zai zel vraauwmensk haiten,
omreden zai is nomen oet mensk."
24 Doarom zel man zien voader en moeke verloaten en zok hechten aan zien vraauw en ze zellen ain wezen.
25 Ze wazzen aalbaaident noakend, de man en zien vraauw, en ze schoamden zok nait veur mekoar.
|
Genesis 03
01Slaang was t filaainste van ale daaiern van t veld dij God, de HEER, moakt haar. Hai zee tegen de vraauw: "God het zeker wel zegd dat ie van gainain boom in hof eten maggen?"
02Vraauw zee tegen de slaang: "Wie maggen vruchten eten van ale bomen in hof.
03Mor van vrucht van boom dij midden in hof staait, het God zegd: 'Doar zel ie nait van eten, joa alderdeegs nait aankommen, aans zel ie staarven.'"
04Mor slaang zee tegen vraauw:
05"Gain sproake van! Staarven zel ie wizzenzeker nait! Mor God wait, dat op dag dat ie der van eten, ogen joe opengoan zellen. Ie zellen aan God geliek wezen en wait hebben van goud en kwoad."
06Dou zag vraauw dat men van boom best eten kon en dat e n lust veur t oog was. Omdat zai der verstandeg deur worden kon, trok boom heur aan, dat zai pakte van zien vruchten en at. Zai gaf aan heur man dij bie heur was, der ook ain van en hai at ook.
07Dou gingen heur baaident ogen open en ze zagen dat ze noakend wazzen. Ze rijden viegebloaden aan nkander en muiken heur doar schoeden van.
08Dou zai stem van God, de HEER, vernammen, dij op oavend in hof laip, kropen de mensk en zien vraauw bezied maank bomen in hof.
09God, de HEER, raip mensk en zee tegen hom: "Woar bistoe?"
10 Hai zee: "Dou ik joen stem in hof heurde, wer ik baang. k Bin ja noakend, doarom heb k mie verstopt."
11 Mor hai zee: "Wèl het die zegd, dastoe noakend wast? Heb ie van boom eten doar ik joe van zegd haar der nait van te eten?"
12 Dou zee de mensk: "Vraauw dij ie noast mie zet hebben, dij het mie van boom geven en dou heb ik eten."
13 Dou zee God, de HEER, tegen de vraauw: "Wat hestoe doar doan?" Mor vraauw zee: "Slaang het mie verlaaid en dou heb ik eten."
14 God, de HEER, zee tegen slaang:
"Omdastoe dit doan hest bistoe vervlökt
onder aal t vij en onder ale daaiern op t veld;
op dien lief zelst kroepen
en stof zelst vreten
zo laank ast leefst.
15 Ik zel moaken, dastoe en de vraauw vijanden worden
en dien noazoaten en heurent gelieke goud.
Zai zellen die de kop
en doe zelst heur de hakken verbriezeln."
16 Tegen vraauw zee hai:
"Dien swangerschop, dij moak ik swoar,
kinder krigst mit n hail bult pien;
dien man zelst begeren
en hai zel die de boas wezen."
17 En tegen mensk zee hai:
"Hest ja heurd noar dien vraauw
en eten van boom doar ik die van zegd haar:
'Doe zelst ter nait van eten.'
Dat om die is t laand vervlökt,
mit schrippen en knooien zelst ter van eten,
aal dien levensdoagen.
18 Roet en ombaalgen zelst ter van oogsten
en van wat gruit op t laand zelst eten.
19 In t swait zelst dien brood winnen,
tot dastoe noar eerde weeromgaaist
doarstoe ook ja van moakt bist.
Stof bist en stof zelst weer worden."
20 De mensk nuimde zien vraauw Eva, omreden zai is moeke van aal dij leven.
21 En God, de HEER, muik van vèllen klaaier veur de mensk en zien vraauw om aan te trekken.
22 Dou zee God, de HEER: "De mensk wait nou van goud en kwoad, is ons doar in geliek. As hai nou zien haand oetstook en eten zol van boom van t levent, den zol hai aiweg leven."
23 Dat dou stuurde God, de HEER, hom vot oet hof van Eden, om eer doar hai van nomen was te bewaarken.
24 Hai juig de mensk vot en hai zette cherubs aan oostkaant van hof van Eden, mit n sweerd dat bliksemde en dwirrelde, om weg noar boom van t levent te bewoaken.
|
Genesis 04
01De mensk haar gemainschop mit zien vraauw Eva en zai kwam in verwachten. Zai gaf t levent aan Kaïn en zee: "Mit de HEER heb ik n man t levent geven."
02Wieder gaf zai t levent aan zien bruier Abel. Abel wer schoaphedder, Kaïn wer baauwboer.
03Noa verloop van tied ovverde Kaïn van vruchten van zien laand aan de HEER.
04Abel ovverde ook, hai van zien eerste lammer, noamelk van heur vet. De HEER zag Abel en zien ovver goudgunsteg aan,
05mor Kaïn en zien ovver nait. Dou wer Kaïn glìn in hoed en zien gezicht wer duuster.
06De HEER zee tegen Kaïn: "Woarom bistoe vergrèld en woarom staait dien gezicht zo duuster?
07Is t nait zo, dat astoe t goud dust, kop nait hangen loaten huifst? Mor astoe t nait goud dust, ligt zunde as n verlaaider in verlangst noar die veur dien deur. Mor doe most ter boas over blieven."
08Mor Kaïn zee tegen zien bruier Abel: "Loat wie t veld ingoan."f + "Loat wie t veld ingoan" staait ter nait in ale handschriften bie.f* Dou zai in t veld wazzen, vuil Kaïn Abel aan en brochde hom om haals.
09Dou zee de HEER tegen Kaïn: "Woar is dien bruier Abel?" Hai zee: "Wait ik nait! Mout ik meschain op mien bruier pazen?"
10 "Wat hestoe ommaans had?" zee de HEER. "Heur, t bloud van dien bruier schraift noar mie oet t laand!
11 Doe bist vervlökt en zelst verbannen worden van dit laand, dat mond wiedopen haar om dien bruiers bloud te vangen oet dien haand.
12 Astoe t laand bewaarkst, zel t die zien volle vrucht nait geven. Doe zelst gain rust vinden en gain stee op eerde hebben."
13 Kaïn zee tegen de HEER: "Mien misdoad is te groot dat ik straf doarveur droagen kin.
14 Ie hebben mie vandoag ja verdreven van t laand en veur joe mout ik mie verschoelen. Ik zel gain rust vinden en gain stee op eerde hebben. Wèl mie mor tegen komt, kin mie doodmoaken!"
15 Mor de HEER zee tegen hom: "Dij Kaïn doodslagt, zel der zeuven moal veur bouten!" En de HEER stelde n taiken, dat gainain dij Kaïn tegenkwam, hom doodsloagen zol.
16 Dou ging Kaïn bie de HEER vot en ging wonen in t laand Nod, aan oostkaant van Eden.
17 Kaïn haar gemainschop mit zien vraauw. Zai kwam in verwachten en kreeg Henoch. Dou wer hai baauwer van n stad en hai nuimde dij stad noar zien zeun Henoch.
18 Henoch kreeg Irad; Irad kreeg Mechujaël; Mechujaël kreeg Metusaël en Metusaël kreeg Lamech.
19 Lamech traauwde mit twij vraauwen. Aine haitte Ada en aander Silla.
20 Ada schonk t levent aan Jabal. Hai is stamvoader van lu dij in tènten en bie kudde wonen.
21 Zien bruier haitte Jubal. Hai is stamvoader worden van lu, dij citer en floit bespeulen.
22 Silla kreeg ook n potje, Tubal-Kaïn, stamvoader van smeden, lu dij koper en iesder bewaarken. De zuster van Tubal-Kaïn haitte Naäma.
23 Lamech zee tegen zien vraauwen:
"Ada en Silla, heur goud noar mie;
vraauwen van Lamech, luster noar wat ik joe te zeggen heb!
Om mien wond sluig ik n man dood,
n jongkerel om mien striem.
24 As Kaïn zeuven moal vroken worden zol,
den Lamech zeuvenseuventeg moal."
25 Adam haar vannijs gemainschop mit zien vraauw en ze kreeg n zeun, dij ze Set nuimde. "God het mie ja veur Abel, dij deur Kaïn doodsloagen is, n zeun in stee geven" zee ze.
26 Set kreeg ook n zeun en hai nuimde hom Enos. Dou begunden ze de noam van de HEER aan te roupen.
|
Genesis 05
01Dit is t geslachtsregister van Adam. Dou God Adam muik, muik hai hom noar God zien geliekenis.
02Man en vraauw muik hai heur. Hai zegende heur en nuimde heur mensk, op dag dat zai schoapen werden.
03Dou Adam 130 joar was, kreeg hai n zeun dij op hom leek as zien evenbeeld. Hai nuimde hom Set.
04Dou Adam Set verwekt haar, leefde hai nog 800 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
05Aal mit aal wazzen doagen van Adam 930 joar. Dou sturf hai.
06Dou Set 105 joar was, kreeg hai Enos.
07Tied dat Set leefde noadat hai Enos verwekt haar, was 807 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
08Ales mitnkander wazzen doagen van Set 912 joar. Dou sturf hai.
09Dou Enos 90 joar was, kreeg hai Kenan.
10 Enos leefde dou hai Kenan kregen haar, nog 815 joar en hai kreeg zeuns en dochters.
11 Enos wer 905 joar. Dou sturf hai.
12 Dou Kenan 70 joar was, kreeg hai Mahalalel.
13 Kenan leefde, noadat hai Mahalalel verwekt haar, 840 joar en hai kreeg zeuns en dochters.
14 Kenan wer 910 joar. Dou sturf hai.
15 Dou Mahalalel 65 joar was, kreeg hai Jered.
16 Mahalalel leefde, dou hai Jered kregen haar, nog 830 joar en hai kreeg zeuns en dochters.
17 Mahalalel wer 895 joar. Dou sturf hai.
18 Dou Jered 162 joar was, kreeg hai Henoch.
19 Jered leefde, dou hai Henoch kregen haar, nog 800 joar en hai kreeg zeuns en dochters.
20 Jered wer 962 joar. Dou sturf hai.
21 Dou Henoch 65 joar was, kreeg hai Metuselach.
22 Henoch leefde, dou hai Metuselach kregen haar, nog 300 joar. Hai wandelde mit God.
23 Henoch leefde 365 joar.
24 Henoch wandelde mit God. En hai was ter nait meer, want God haar hom opnomen.
25 Dou Metuselach 187 joar was, kreeg hai Lamech.
26 Metuselach leefde, dou hai Lamech kregen haar, nog 782 joar en hai kreeg zeuns en dochters.
27 Metuselach wer 969 joar. Dou sturf hai.
28 Dou Lamech 182 joar old was, kreeg hai n zeun.
29 Hai nuimde hom Noäch en zee: "Dit jonkje zel ons troost baiden bie ons waark, ons schrippen en knooien op t laand dat God vervlökt het."
30 Lamech leefde dou hai Noäch kregen haar, nog 595 joar. En hai kreeg zeuns en dochters.
31 Lamech wer 777 joar. Dou sturf hai.
32 Dou Noäch 500 joar was, kreeg hai Sem, Cham en Jafet.
|
Genesis 06
01Der kwammen aal meer mensken op eerde en zai kregen dochters.
02Zeuns van God zagen hou nuver of dochters van mensken wazzen, en zai nammen zok doarvan dij vraauwen doar heur oog op valen was.
03De HEER zee: "Mien gaist zel nait veur aaltied in de mensk blieven, hai is vergankelk. Hai zel nait older worden as honderdtwinneg joar."
04In dij doagen, en loater ook nog, wazzen der reuzen op eerde. As godenzeuns kwammen zai noar dochters van de mensk. Dou godenzeuns gemainschop haren mit de dochters van mensken, kregen ze kinder. Dit wazzen de grode mannen oet de veurtied, mannen van noam.
05De HEER zag hou slecht of mensk op eerde was en dat allenneg verkeerde dingen bie hom opkwammen.
06Hai haar beraauw dat hai mensk op eerde schoapen haar. Dat verdrutte hom aldernoarst.
07De HEER zee: "Ik zel de mensken dij ik schoapen heb, oetreuden van eerde. Mensken, en aal t vij ook, kroepende daaiern en vogels in lucht, want ik heb der beraauw van dat ik heur schoapen heb."
08Bloots Noäch von genoade in ogen van God.
09Dit is t levensverhoal van Noäch. Noäch was onder ale mensken in zien tied n rechtschoapen kerel, doar niks op aan te maarken was. Noäch wandelde mit God.
10 Hai kreeg drij zeuns: Sem, Cham en Jafet.
11 God zag dat eerde verdurven was. Eerde was vol geweld.
12 God bezag eerde en woar: dij was verdurven, omreden aal wat leefde was op t verkeerde pad goan.
13 God zee tegen Noäch: "t Zel tied worden dat aan aal wat leeft n èn komt, want deur heur schuld is eerde vol ongerechteghaid.
14 Moak die van goferholt n aark. Mit vakken mostoe dij moaken en dij aan binnen- en boetenkaant in de teer zetten.
15 Zo zelstoe aark moaken: lengte van aark mout drijhonderd èl wezen, brette fiefteg en högte datteg èl.
16 Doe most ter n dak op moaken mit n roam, en dij n èl van bovenòf open loaten. Moak ingang van aark aan ziedkaant. Baauw n onder-, n middel- en n bovendek in aark.
17 Eerdoags loat ik n wottervloud over eerde kommen om aal wat oam het onder hemel, oet te reuden. Op eerde zel ales omkommen.
18 Mor mit die zel ik mien verbond sloeten. Doe zelst in aark goan, doe mit dien zeuns, dien vraauw en vraauwen van dien zeuns.
19 En doe zelst van ale leventege wezens twij in aark brengen, ain manje en ain wiefke, om ze mit die in t levent te holden.
20 Van ale soorten van vogels, van vij en van daaiern dij over t laand kroepen, zellen der twij bie die kommen, dat ze in leven blieven.
21 En doe most van ales wat eten wordt, verzoameln en opsloagen, dastoe en zai te eten hebben."
22 En Noäch dee t. Krekt zo as God hom t zegd haar.
|
Genesis 07
01Dou zee de HEER tegen Noäch: "Goa in de aark, doe en dien haile femilie, want in mien ogen bistoe de ainegste dij deugt van dit geslacht.
02Van ale baisten dij kouster binnen mostoe manjes en wiefkes, zeuven span, mitnemen, en van baisten dij nait kouster binnen ain span, n manje en n wiefke.
03Ook zeuven span van vogels, manje en wiefke, om op haile eerde heur soort in stand te holden.
04Want over zeuven doagen zel ik t vatteg doagen en vatteg nachten op eerde regen loaten. En ales wat ter is, wat ik moakt heb, zel ik van eerde wisken."
05Noäch dee ales wat de HEER zegd haar.
06Noäch was zèshonderd joar dou wotter van vloud over eerde kwam.
07Om aan vloud te ontkommen, ging Noäch mit zien zeuns, zien vraauw en vraauwen van zien zeuns, in aark.
08Van koustere daaiern en van daaiern dij dat nait wazzen, van vogels en van ales wat op eerde kropt,
09kwammen spannen bie Noäch in aark: manje en wiefke, zo as God Noäch t zegd haar.
10 Zeuven doagen loater kwam wotter van vloud over eerde.
11 Op zeuventiende dag van twijde moand in t zèshonderdste levensjoar van Noäch kolkte en spoot t wotter van oervloud omhoog en sluzen van hemel werden openzet.
12 Regen spoulde vatteg doagen en vatteg nachten op eerde.
13 Aigenste dag nog ging Noäch mit Sem, Cham en Jafet, zien zeuns, in aark. Zien vraauw en de drij vraauwen van zien zeuns mit heur,
14 zai en ale soorten van wilde daaiern, t vij in ale soorten en aal t kroepende gedaaierte dat op eerde kropt in ale soorten en t gevogelte in ale soorten, ale sjilpers, en aal wat vleugels haar.
15 Van aal wat leefde, kwammen ze as span bie Noäch in aark.
16 Dij der kwammen, kwammen as manje en wiefke, van aal wat leeft zo as God hom opdroagen haar. En de HEER dee zulm deur achter Noäch dicht.
17 Dou kwam vloud over eerde, vatteg doagen laank. t Wotter wer hoger en hoger en aark wer optild en kwam lös van t laand.
18 Der kwam aal meer wotter, t kwam aal hoger, aark begunde te drieven.
19 t Wotter wer aldernoarste hoog op eerde en ale hoge baargen dij der onder hemel binnen, kwammen der onder.
20 Baargen stonden onder wotter en dou kwam t nog vieftien èl hoger.
21 Aal wat leefde, zok bewoog op eerde, vogels, vij, wilde daaiern, ale kroepende daaiern dij op eerde touhuilen en ale mensken kwammen om.
22 Aal wat levent in zok haar, aal wat op t dreuge was, ging dood.
23 Aal wat ter was op t laand wer oetreud. Oetreud werden mensken, vij, t kroepend gedaaierte en vogels in lucht. Allenneg Noäch bleef der over mit wat bie hom was in aark.
24 Honderdfiefteg doagen laank was t ain wottervlakte op eerde.
|
Genesis 08
01Dou dochde God om Noäch, om ale wilde daaiern en aal t vij dat bie hom in aark was. God luit wind over eerde waaien en t wotter zakte.
02t Wotter van oervloud kolkte en spoot nait laanger, sluzen van hemel gingen dicht, regen huil op.
03t Wotter zakte stoadegaan. In n tiedsbestek van honderdfiefteg doagen wer t oardeg leger.
04Op zeuventiende dag van zeuvende moand laip aark vaast op baargen van Ararat.
05Aan tiende moand tou bleef t wotter zakken. Op eerste dag van tiende moand kwammen baargtoppen weer veur t zicht.
06Vatteg doagen loater dee Noäch t roam open dij hai in aark moakt haar.
07Hai luit n roaf lös, dij aal in en oet vloog, tot t wotter vot was.
08Dou luit hai n doef lös om te zain of t wotter op eerde al zakte.
09Mor doef von gain dreug stee om deel te strieken, wotter ston nog overaal. Noäch stook zien haand oet, pakte hom en zette hom weer bie zok in aark.
10 Hai wachtte nog zeuven doagen. Dou luit hai doef vannijs lös oet aark.
11 Tegen oavend kwam doef weer bie hom en joa hur, hai haar n vris olieveblad in zien snoavel. Zo wos Noäch dat t wotter op eerde zakt was.
12 Hai wachtte nog zeuven doagen veur hai doef weer vlaigen luit. Dou kwam e nait weerom.
13 In zien zèshonderdeerste joar, op eerste dag van eerste moand, was t wotter van t laand òf. Dou dee Noäch t loek van aark òf, keek noar boeten en zag dat t laand ofdreugd was.
14 Op zeuventwinnegste van twijde moand was eerde dreug.
15 Dou zee God tegen Noäch:
16 "Goa tou aark oet, doe en dien vraauw, dien zeuns en vraauwen van dien zeuns.
17 Loat ale daaiern dij bie die binnen, aal wat leeft, vogels, vij en ale kroepende daaiern op eerde, mit die tou aark oetgoan. t Zel der van wemeln, ze zellen vruchtboar wezen en op eerde in tal tounemen."
18 Noäch ging der oet mit zien zeuns, zien vraauw en vraauwen van zien zeuns.
19 Ale wilde daaiern, ale kroepende daaiern, ale vogels en aal dat zok op eerde beweegt, soort bie soort, gingen tou aark oet.
20 Dou baauwde Noäch n altoar veur de HEER en hai kreeg van aal t koustere vij en ale koustere vogels en brochde brandovvers op dat altoar.
21 God vernam hou lekker of t rook en zee bie zokzulm: Ik zel eerde nait weer vervluiken om de mensk, al is wat in t menskenhaart omgaait ook min van jongs òf aan. Ik zel nait weer doun wat ik nou doan heb en aal wat leeft ombrengen.
22 Zo laank as wereld bestoan blift zellen van nou òf aan tieden van zaaien en inhoalen, kòlle en hetten, zummer en winter, dag en naacht, nait weer opholden.
|
Genesis 09
01God zegende Noäch en zien zeuns en zee tegen heur: "Wees vruchtboar, wor talriek en moak eerde vol.
02Angst en schrik zel der veur joe wezen bie ale daaiern van eerde en bie ale vogels in lucht, bie ales wat zok op eerde beweegt en bie ale vizzen in zee. Ie binnen der boas over.
03Ales wat zok beweegt, wat leeft, is ter veur joe om van te eten. Net as gruine planten, ik geef joe t aalmoal.
04Allenneg schepsels doar nog levent in is, dat is t bloud, dat zel ie nait eten.
05Zekerwoar, van t bloud dat levent is, vroag ik verantwoorden. Van aal dat leeft, vroag ik dat.
06Dij n mensk zien bloud vergut, zien bloud zel deur de mensk vergoten worden. As zien evenbeeld het God de mensk ja moakt.
07Wees vruchtboar en wor talriek, loat t van joe wemeln op eerde, joa, meerder joe."
08God zee tegen Noäch en zien zeuns dij bie hom wazzen:
09"Ik bin t, dij mit joe en joen noazoaten n verbond sloet.
10 En mit aal wat ter leeft om joe tou: vogels, vij, wilde daaiern van eerde dij bie joe binnen, ales wat tou aark oetkommen is, ales wat op eerde leeft.
11 Ik sloet mien verbond mit joe. t Zel nait meer veurkommen dat n schepsel t levent ofnomen wordt deur t wotter van zundvloud. Der zel gain zundvloud meer kommen om eerde te verdaarven.
12 En," zee God, "dit is t taiken van t verbond dat ik sloet tussen mie en joe en ales dat leeft en bie joe is, veur ale geslachten noa joe.
13 Mien boog zet ik in lucht om n taiken te wezen van t verbond tussen mie en eerde.
14 As ik wolken over eerde kommen loat en boog in lucht te zain is,
15 den zel ik aan mien verbond denken dat ter is tussen mie en joe en ale schepsels. t Wotter zel nait weer tou n vloud worden om ale schepsels te verdaarven.
16 As boog in lucht staait, den zai ik hom, om aan t aiweg verbond te denken tussen God en aal wat leeft, van elk wezen dat ter op eerde is."
17 God zee tegen Noäch: "Dit is t taiken van t verbond dat ik sloten heb tussen mie en ale schepsels op eerde."
18 Noäch zien zeuns kwammen tou aark oet: Sem, Cham en Jafet. Cham was Kanaän zien voader.
19 Dizze drij wazzen Noäch zien zeuns en van heur stamt haile bevolken van wereld òf.
20 Noäch wer baauwboer en hai legde n droevetoen aan.
21 Hai dronk van wien, wer doen en kledde zok noakend oet, midden in zien tènt.
22 Cham, voader van Kanaän, zag dat zien voader noakend was en hai vertelde t aan zien baaide bruiers dij boeten wazzen.
23 Sem en Jafet kregen n mantel en legden dij over heur scholders en roggelnd bedekten zai heur voaders noakthaid. Ze keken aander kaant op en heur voaders noakthaid zagen ze nait.
24 Noäch slaip zien roes oet en vernam wat of zien jongste zeun hom aandoan haar.
25 Hai zee:
"Vervlökt is Kanaän,
minste knecht zel hai veur zien bruiers wezen.
26 Te priezen is de HEER, de God van Sem,
Kanaän zel zien knecht wezen.
27 Loat God Jafet roemte geven,
dat hai wonen mag in tènten van Sem,
dat Kanaän zien knecht wezen zel."
28 Noa de zundvloud leefde Noäch nog drijhonderdfiefteg joar.
29 Aal zien levensdoagen wazzen negenhonderdfiefteg joar en hai sturf.
|
Genesis 10
01Dit binnen noazoaten van Sem, Cham en Jafet, Noäch zien zeuns. Noa de vloud kregen zai zeuns.
02Zeuns van Jafet wazzen: Gomer, Magog, Madai, Jawan, Tubal, Mesech en Tiras.
03Zeuns van Gomer binnen: Askenaz, Rifat en Togarma.
04Zeuns van Jawan binnen: Elisa en Tarsis, de Kittiërs en Dodanieten.
05Van heur stammen volken òf dij bie kust langs en op aailanden wonen, onderschaaiden in aigen laand, aigen toal, en femilie bie femilie, apaarte volken.
06Zeuns van Cham: Kus, Misraïm, Put en Kanaän.
07Zeuns van Kus: Saba, Chawila, Sabta, Rama en Sabtecha. Zeuns van Rama: Seba en Dedan.
08Kus is voader van Nimrod. Hai was eerste heerser op eerde.
09Hai was n geweldeg joager veur t aangezicht van de HEER. Vandoar dat ter wel zegd wordt: n joager as Nimrod veur t aangezicht van de HEER.
10 t Begun van zien keunenkriek lag in Babel, Uruk, Akkad en Kalne in t laand Sinear.
11 Van dit laand oet trok hai noar Assyrië en hai baauwde Nineve, Rechobot-Ir, Kalach,
12 en de grode stad Resen, tussen Nineve en Kalach.
13 Misraïm verwekte Ludieten, Anamieten, Lehabieten, Naftuchieten,
14 Patrusieten en Kasluchieten, doar Filistijnen en Kaftorieten van ofstammen, en Kretenzers.
15 Kanaän verwekte Sidon as oldste, en Chet,
16 en Jebusieten, Amorieten, Girgasieten,
17 Chiwwieten, Arkieten, Sinieten,
18 Arwadieten, Semarieten en Hamatieten. Loater binnen noakommelingen van Kanaänieten oet mekoar goan.
19 Grèns van Kanaänieten laip van Sidon in richten van Gerar aan Gaza tou, noar Sodom en Gomorra, Adma en Seboïm, aan Lasa tou.
20 Dit wazzen noazoaten van Cham noar heur landen, toal en ofkomst.
21 Sem, stamvoader van ale zeuns van Eber, oldste bruier van Jafet, kreeg ook zeuns.
22 Zien zeuns haitten: Elam, Assur, Arpachsad, Lud en Aram.
23 Zeuns van Aram: Us, Chul, Geter en Mas.
24 En Arpachsad kreeg Selach en Selach verwekte Eber.
25 Eber kreeg twij zeuns. Ain haitte Peleg, want in zien doagen wer eerde verdaild. Zien bruier haitte Joktan.
26 Joktan kreeg Almodad, Selef, Chasarmawet, Jerach,
27 Hadoram, Uzal, Dikla,
28 Obal, Abimaël, Seba,
29 Ofir, Chawila en Jobab. Zai wazzen aalmoal zeuns van Joktan.
30 Heur woonstee laip van Mesa tot kaant op van Sefar, baargen van t oosten.
31 Dit wazzen noazoaten van Sem, noar landen, toal en ofkomst.
32 Dit wazzen geslachten van Noäch zien zeuns volgens heur geslachtsliesten en noatsie bie noatsie. Doar binnen ofzunderlieke noatsies noa zundvloud oet ontstoan.
|
Genesis 11
01Haile wereld was ain van toal en sproak.
02Dou ze noar t oosten trokken, vonden ze n vlakte in t laand Sinear, doar ze wonen gingen.
03Ze zeden tegen mekoar: "Loat we stainen dreugen en tiggeln." Veur t baauwen bruukten ze bakstain, en asfalt as spezie.
04Dou zeden ze: "Kom, loat wie ons n stad baauwen mit n toorn doar top van in hemel stekt. Loat wie ons n noam moaken, dat wie nait over haile wereld verspraaid worden."
05Dou kwam de HEER omdeel om stad en toorn te zain doar mensken mit aan t baauwen wazzen.
06De HEER zee: "Kiek, t is ain volk mit ain toal. Dit is t begun nog mor. Aanstonds zel heur niks meer onmeugelk wezen.
07Dat loat wie omdeelgoan en heur toal in toeze brengen, dat zai mekoar nait meer verstoan kinnen."
08Zo muik de HEER dat ze oet nkander gingen over haile wereld en ze huilen op mit baauwen van stad.
09Doarom nuimden ze stad Babel, omreden de HEER het doar toal van haile eerde in toeze brocht en mensken vandoar oet, over haile wereld verstreud.
10 Dit binnen de noazoaten van Sem.
Twij joar noa de vloud, dou Sem 100 joar was, verwekte hai Arpachsad.
11 Sem leefde dou hai Arpachsad kregen haar nog 500 joar. Hai verwekte zeuns en dochters.
12 Dou Arpachsad 35 joar was, kreeg hai Selach.
13 Arpachsad leefde dou hai Selach kregen haar nog 403 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
14 Dou Selach 30 joar was, kreeg hai Eber.
15 Selach leefde dou hai Eber kregen haar nog 403 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
16 Dou Eber 34 joar was, kreeg hai Peleg.
17 Eber leefde dou hai Peleg kregen haar nog 430 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
18 Dou Peleg 30 joar was, kreeg hai Reü.
19 Peleg leefde dou hai Reü kregen haar nog 209 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
20 Dou Reü 32 joar was, kreeg hai Serug.
21 Reü leefde dou hai Serug kregen haar nog 207 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
22 Dou Serug 30 joar was, kreeg hai Nachor.
23 Serug leefde dou hai Nachor kregen haar nog 200 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
24 Dou Nachor 29 joar was, kreeg hai Terach.
25 Nachor leefde dou hai Terach kregen haar nog 119 joar en hai verwekte zeuns en dochters.
26 Dou Terach 70 joar was, kreeg hai Abram, Nachor en Haran.
27 Dit binnen noazoaten van Terach. Terach kreeg Abram, Nachor en Haran. Haran kreeg Lot.
28 Haran sturf in zien geboortelaand, in Ur, stad van de Chaldeeërs, dou zien voader Terach nog leefde.
29 Abram en Nachor nammen zok vraauwen. Abram zien vraauw haitte Sarai en noam van Nachor zien vraauw was Milka; zai was n dochter van Haran, voader van Milka en Jiska.
30 Sarai was onvruchtboar, zai haar gain kinder.
31 Terach nam zien zeun Abram mit en zien klaainzeun Lot, Haran zien zeun, zien schoondochter Sarai, vraauw van Abram, en hai luit heur wegtrekken tou Ur oet, n stad van de Chaldeeërs, om noar t laand Kanaän te goan. Ze kwammen in Charan en doar bleven ze.
32 Levensdoagen van Terach wazzen twijhonderdvief joar en hai sturf in Charan.
|
Genesis 12
01De HEER zee tegen Abram: "Goa oet dien laand, bie dien femilie weg en oet dien voaders hoes noar t laand dat ik die aanwiezen zel.
02Ik zel die tou n groot volk moaken.
Ik zel die mien zegen geven en dien noam groot moaken,
en wees n zegen.
03Dij die zegent, krigt mien zegen,
dij die vervlökt, zel ik vervluiken.
Ale geslachten op eerde
zellen in die zegend worden."
04Abram ging vot, zo as de HEER tegen hom zegd haar. Lot ging mit. Abram was vievenseuventeg joar dou hai oet Charan wegtrok.
05Abram nam zien vraauw Sarai mit en Lot, zeun van zien bruier, en ale goud en t dainstvolk dat ze in Charan kregen haren ook. Zai gingen aan raais en kwammen in Kanaän.
06Abram trok deur t laand hèn tot aan t haailegdom van Sichem, aan aikenboom van More tou. Doudestieds woonden Kanaänieten in t laand.
07Dou verscheen de HEER aan Abram en zee: "Aan dien noageslacht geef ik dit laand." Abram baauwde doar n altoar veur de HEER, dij aan hom verschenen was.
08Hai trok doarvandoan noar baargen aan oostkaant van Betel. Hai zette zien tènt op, mit Betel in t westen en Ai in t oosten. Hai baauwde doar n altoar veur de HEER en raip noam van de HEER aan.
09Dou trok Abram aalaan wieder noar de Negev.
10 Dou t laand taaisterd wer deur hongersnood, raaisde Abram noar Egypte, doar hai as vremde touhuil. Honger drokte ja swoar op t laand.
11 Dou hai hoast in Egypte was, zee hai tegen Sarai, zien vraauw: "Most ais heuren, ik wait dast n knappe vraauw bist.
12 As Egyptenoars die zain, zellen ze zeggen: 'Dat is zien vraauw.' En ze zellen mie om haals brengen en die leven loaten.
13 Doe most zeggen, dastoe mien zuster bist. Den zel mie t goud goan deur die. Deur die zel ik t ter leventeg ofbrengen."
14 Dou Abram Egypte binnentrok, zagen Egyptenoars op slag dat zien vraauw biezunder knap was.
15 Dou hoge amtenoars van farao heur zagen, snaarden ze van heur bie farao. Zo kwam t dat zai noar farao zien hoes hoald wer.
16 Hai muik t goud mit Abram en om heur kreeg hai schoapen, koien, ezels, sloaven en sloavinnen, ezelinnen en kemélen.
17 Mor de HEER luit swoare ploagen deelkommen op farao en zien hoes om Sarai, Abram zien vraauw.
18 Dou luit farao Abram bie zok kommen en zee: "Wat heb ie mie aandoan? Woarom heb ie nait tegen mie zegd, dat zai joen vraauw is?
19 Woarom heb ie zegd: 'Zai is mien zuster'? Zodounde heb ik heur as vraauw nomen. Hier heb ie joen vraauw weerom. Neem heur mit en goa vot!"
20 Farao gaf odders aan zien manlu, dij hom votstuurden mit zien vraauw, en aal wat hai haar.
|
Genesis 13
01Abram trok tou Egypte oet mit zien vraauw en aal wat hai haar noar de Negev. Lot ging mit hom.
02Abram haar n koppel vij en n baarg zulver en gold.
03Hai ging van aine plaaisterploats noar aander. Van de Negev oet en dat tot onder Betel, t stee doar in t begun zien tènt stoan haar, tussen Betel en Ai, en
04t stee van t altoar dat hai doar vrouger baauwd haar. Abram raip doar de noam aan van de HEER.
05Lot, dij mit Abram mitging, haar ook schoapen, koien en tènten.
06Mor t laand brochde nait zoveul op dat ze bie nkander blieven konden. Omdat zai zoveul hoave en goud haren, konden ze nait bie nkander blieven.
07Hedders van Abram zien vij en van Lot zienent kregen drokte. Kanaänieten en Perizzieten woonden doar dou ook.
08Doarom zee Abram tegen Lot: "Loat ter gain roezie wezen tussen mie en die, tussen mien hedders en dien hedders. Wie manlu, binnen ja bruiers.
09t Haile laand ligt ja veur die, goa dien aigen weg. Gaaistoe noar links den goa ik noar rechts, gaaistoe noar rechts, den goa ik links."
10 Dou keek Lot in t rondte en hai nam de Jordaanvlakte in ogenschaauw. Doar was wotter zat. Tot aan Soär tou was t aan de hof van de HEER en Egypte geliek, want de HEER haar Sodom en Gomorra dou nog nait verwoest.
11 Doarom koos Lot veur haile Jordaanvlakte. Lot brook op noar t oosten en mannen dij nkander noa stonden, gingen bie mekoar vandoan.
12 Abram ging in t laand Kanaän wonen en Lot in steden van Jordaanvlakte. Hai zette zien tènten op tot aan Sodom tou.
13 Mannen van Sodom wazzen verdurven en grode zundoars veur de HEER.
14 De HEER zee tegen Abram, dou Lot bie hom vandoan goan was: "Kiek om die tou! Hier vandoan noar t noorden, t zuden, t oosten en t westen.
15 Want aal t laand dastoe zugst, zel ik die en dien noazoaten geven veur aaltied.
16 Ik zel dien noageslacht ontelboar moaken as t stof van eerde. En as ain t stof van eerde tellen kon, zollen ook dien noazoaten te tellen wezen.
17 Moak die kloar, trek t haile laand deur in zien lengte en brette, want ik zel t aan die geven."
18 Dou zette Abram zien tènten op en hai ging wonen bie de aikenbomen van Mamre, bie Hebron. Doar baauwde hai n altoar veur de HEER.
|
Genesis 14
01Dou Amrafel keunenk van Sinear was en Arjoch keunenk van Ellasar, Kedorlaömer keunenk van Elam en Tidal keunenk van Goïm, dou wol t gevaal
02dat zai oorlog kregen mit Bera, keunenk van Sodom, en Birsa, keunenk van Gomorra, Sinab, keunenk van Adma, en Semeber, keunenk van Seboïm, en ook mit keunenk van Bela, dat nou Soär hait.
03Mit mekoar kwammen zai as bondgenoten noar t daal Siddim, dat is nou Zoltzee.
04Zai haren twaalf joar onder Kedorlaömer zeten, mor in t dattiende joar kwammen ze in opstand.
05In t vattiende joar kwam Kedorlaömer mit keunenks dij aan zien kaant stonden en zai versluig Refaïeten in Asterot-Karnaïm, de Zuzieten in Ham, de Emieten in Sawe-Kirjataïm,
06en dreven Chorieten oet baargen van Seïr doar zai woonden, tot aan El-Paran, dat tegen woestijn aanligt.
07Op weeromraais kwammen ze in En-Mispat, dat nou Kades hait, en verwoestten ale laand van Amalekieten en ook van Amorieten in Chaseson-Tamar.
08Dou trokken keunenks van Sodom oet, mit keunenks van Gomorra, Adma, Seboïm en Bela, dat nou Soär hait, en stelden zok op in slagorde in t daal van Siddim,
09tegen Kedorlaömer, keunenk van Elam, Tidal, keunenk van Goïm, Amrafel, keunenk van Sinear, en Arjoch, keunenk van Ellasar: vaaier keunenks tegen vief.
10 In t daal van Siddim wazzen overaal asfaltputten. Dou keunenks van Sodom en van Gomorra op de loop gingen, vuilen ze doarin. De rest ontkwam noar baargen.
11 Ale bezittens van Sodom en Gomorra hebben ze heur ofnomen, heur mondveurroad ook. Dou gingen ze vot.
12 Zai nammen Lot, zeun van Abram zien bruier, mit zien bezittens ook mit. Hai woonde ja in Sodom.
13 Ain dij ontkommen was, kwam bie Hebreeër Abram en vertelde hom t. Hai woonde bie aikenbomen van Amoriet Mamre, dij n bruier van Eskol en Aner was, bondgenoten van Abram.
14 Dou Abram heurde dat zien neef oppakt was, raip hai de striedboare lu op dij geboren wazzen in zien hoes, drijhonderdachtien in getal, en zat achter heur heer tot aan Dan tou.
15 Zien manschoppen verdailde hai snaachts en zo versluig hai heur en hai zat achter heur heer tot Choba, aan noordkaant van Damascus.
16 Hai brochde aal heur bezittens weerom. Zien neef Lot mit zien hebben en holden, mit vraauwlu en t volk ook.
17 Dou Abram weerom was van slag tegen Kedorlaömer en dij aander keunenks, ging keunenk van Sodom hom in muit, in t daal van Sawe , dat hait ook wel Keunenksdaal.
18 Melchisedek, keunenk van Salem, brochde brood en wien. Hai was priester van God, de Alderhoogste.
19 Hai zegende hom en zee:
"Mag Abram zegend wezen
deur God de Alderhoogste,
schepper van hemel en eerde.
20 Mag God, de Alderhoogste, eer bewezen worden,
dij joen vijanden in joen haand geven het."
Abram gaf hom tienden van ales.
21 Keunenk van Sodom zee tegen Abram: "Geef mie mensken weerom en hol t goud veur joezulm."
22 Mor Abram zee tegen keunenk van Sodom: "Ik sweer bie de HEER, de Alderhoogste, schepper van hemel en eerde,
23 dat ik alderdeegs gain droad of schounraim, ja haildaal niks dat van joe is, nemen zel. Ie zellen nooit zeggen kinnen: 'Ik heb Abram riek moakt.'
24 Gain sproake van! Bloots wat knechten verteerd hebben en dij manlu, dij mit west hebben. Loat Aner, Eskol en Mamre heur dail nemen."
|
Genesis 15
01Noa dij veurvalen kwam t woord van de HEER tot Abram in n gezicht: "Wees nait benaauwd, Abram: Ik bin dien schild. Dien loon zel hail groot wezen."
02Mor Abram zee: "HEER, mien God, wat zel ie mie geven. Ik staarf toch zunder kinder en Eliëzer oet Damascus, zel loater aigender van mien bezittens wezen.
03Ie hebben mie ja gain noageslacht geven en nou zel n knecht mien aarfgenoam wezen."
04Dou kwam t woord van de HEER tot hom: "t Is dizzent nait dij van die aarft, allain n kind van diezulm aarft van die."
05Hai brochde Abram noar boeten tou en zee: "Kiek toch ais in lucht en tel steerns, as ze tellen kinst." En hai zee: "Zo zel dien noageslacht wezen."
06Abram vertraauwde de HEER en dij rekende hom dat tou as gerechteghaid.
07Hai zee tegen hom: "Ik bin de HEER, dij die oet Ur, oet t laand van Chaldeeërs, hoald het om die dit laand in aigendom te geven."
08"HEER, mien God," zee Abram, "hou kin ik waiten, dat dat mienent wezen zel?"
09Hai zee tegen hom: "Hoal mie n drijjoarege kou, n drijjoarege sege, n drijjoarege bokram, n töddeldoefke en n jong doefke."
10 Hai huil dij aalmoal veur hom, dailde ze middendeur en legde stokken tegen nkander over. Mor vogels snee hai nait middendeur.
11 Dou der roofvogels op de dooie baisten ofkwammen, juig Abram ze vot.
12 Mit dat zun ondergoan zol, vuil Abram in daibe sloap. Dou wer t alderbenaauwdste duuster om Abram tou.
13 De HEER zee tegen Abram: "Wait vervaast dat dien noageslacht vremden wezen zellen in n laand dat heurent nait is, en dat zai dainstboar wezen zellen, en dat men heur vaaierhonderd joar laank onderdrokken zel.
14 Mor t volk dat zai dainen, zel ik ook richten. En den zellen zai doarvandoan trekken mit n baarg bezittens.
15 Doe zelst zulm in vree noar dien veurgeslacht goan. In hoge older zelstoe begroaven worden.
16 t Vaaierde geslacht zel hier weeromkommen, want eerder is de moat van ongerechteghaid van Amorieten nait vol."
17 Dou zun ondergoan was en t pikkeduuster worden was, wazzen der n rokende ovent en n brandende fakkel dij tussen stokken deur gingen.
18 Op dij dag sloot de HEER n verbond mit Abram en zee: "Aan dien noageslacht zel ik dit laand geven. Van revier van Egypte òf tot aan grode revier, de Eufraat:
19 t laand van de Kenieten, Kenizzieten, Kadmonieten,
20 Hethieten, Perizzieten, Refaïeten,
21 Amorieten, Kanaänieten, Girgasieten en Jebusieten."
|
Genesis 16
01Sarai, Abram zien vraauw, haar hom gain kinder schonken. Nou haar zai n Egyptische sloavin dij Hagar haitte.
02Dou zee Sarai tegen Abram: "De HEER het mie t nait geven om kinder te kriegen. Sloap mor bie mien sloavin, meschain dat ik oet heur n kind kriegen zel." Abram lusterde noar heur.
03Abram haar tien joar in t laand Kanaän woond, dou Sarai heur sloavin Hagar, de Egyptische, aan heur man Abram as vraauw gaf.
04Hai haar gemainschop mit heur en zai kwam in verwachten. Dou zai vernam dat zai in verwachten was, haar zai heur vraauw niks meer in reken.
05Sarai zee tegen Abram: "Wat mie misdoan wordt, hestoe op dien gewaiten. Ik heb zulm mien sloavin aan die geven en nou zai vernemt, dat ze in verwachten is, het ze mie niks meer in reken. Ik roup de HEER tot rechter tussen mie en die."
06Abram antwoordde: "Doe hest ja zeggenschop over heur. Dou mor mit heur wat die goud tou liekt." En Sarai offrontaaierde heur zo, dat zai bie heur vandoan vluchtte.
07Engel van de HEER trof heur aan bie n wèl in woestijn, bie wèl dij aan weg noar Sur ligt.
08Hai vruig: "Hagar, sloavin van Sarai, woar komst heer en woar gaaist hèn?" Zai zee: "Ik bin bie mien vraauw Sarai vandoan vlucht."
09Engel van de HEER zee tegen heur: "Goa weerom noar dien vraauw en wees heur onderdoaneg."
10 Wieder zee hai tegen heur: "Dien noazoaten zel ik groot in tal moaken. Zo groot dat gain mensk heur tellen kin.
11 En kiek, doe bist in verwachten en zelst n jonge zeun kriegen. Nuim hom Ismaël, want de HEER het dien kloagen heurd.
12 Hai zel n wilde ezel van n mensk wezen. Mit elkenain zel hai stried hebben en elkenain zel stried hebben mit hom. Hai zel in onvree leven mit zien bruiers."
13 Dou raip zai noam van de HEER aan dij heur aansproken haar: "Ie binnen n God, dij zugt. Heb ik hom hier nait zain dij noar mie omkeken het?"
14 Dij put ligt tussen Kades en Bered en wordt wel Lachai-Roï nuimd.
15 Hagar schonk Abram n zeun en Abram nuimde zeun dij Hagar hom geven haar Ismaël.
16 Abram was zesentachteg joar dou Hagar hom Ismaël schonk.
|
Genesis 17
01Dou Abram negentnegenteg joar was, verscheen de HEER aan hom en zee: "Ik bin God, de Aalmachtege. Hol die in dien levenswandel aan mie en wees rechtschoapen.
02Ik sloet mien verbond mit die en zel die n talriek noageslacht geven."
03Dou boog Abram hail daip deel mit kop aan grond en God zee tegen hom:
04"Ik sloet mien verbond mit die, kiek, hier is mien verbond mit die. En doe zelst n voader van n mennegte van volken worden.
05Doe zelst nait meer Abram nuimd worden, mor doe zelst Abraham haiten, omreden ik heb die steld tot n voader van n mennegte volken.
06Ik zel die hail vruchtboar moaken en die tot volken oetgruien loaten. Keunenks zellen oet die votkommen.
07Ik goa mien verbond aan tussen mie en die, van geslacht op geslacht, n verbond veur aaid. Ik zel de God wezen van die en dien noageslacht.
08Ik zel aan die en dien noageslacht t laand, doarstoe as vremde touholdst, t haile laand Kanaän, veur aaltied in bezit geven en ik zel heur God wezen."
09Ook zee God tegen Abraham: "En wat die aanbelangt, doe zelst mien verbond onderholden, doe en dien noageslacht en dat de geslachten deur.
10 Dit is mien verbond tussen mie en die en dien noageslacht, dat ie onderholden zellen: aal wat manlek is bie joe zel besneden worden.
11 Ie zellen t vèl van joen veurhoed besnieden loaten en dat zel as n taiken gelden van t verbond tussen mie en joe.
12 Dij aacht doagen old is, zel bie joe besneden worden, aal wat manlek is in joen geslachten. Ain dij in joen hoes geboren is, mor ook ain dij van boetenòf veur geld aankocht is mor nait van dien noageslacht is.
13 Dij in dien hoes geboren is en dij deur die veur geld kocht is, mout zeker besneden worden. Zo zel mien verbond in joen liggoam taikend wezen tou n verbond veur aaid.
14 Mor dij nait besneden is, de man dij veurhoed nait besneden loaten het, dij zel oetreud worden oet zien volk. Hai het mien verbond verbroken."
15 Wieder zee God tegen Abraham: "Sarai, dien vraauw, zel nait laanger Sarai haiten, mor heur noam zel Sara wezen.
16 Ik zel heur zegen en die oet heur n zeun geven. Joa, ik zel heur zegen. Tou volken zel zai worden en keunenks van volken zellen oet heur geboren worden."
17 Dou boog Abraham hail daip en laagde en zee bie zokzulm: Zel n man van honderd joar nog voader worden en zel Sara, n vraauw van negenteg joar, nog n kind kriegen?
18 Abraham zee tegen God: "Ston Ismaël mor in joen gunst!"
19 Mor God zee: "Zeker nait! Dien vraauw Sara zel dien zeun droagen en doe most hom Isaak nuimen. Ik zel n verbond mit hom sloeten en dat zel n aiweg verbond wezen, van geslacht op geslacht.
20 En wat Ismaël aanbelangt: ik heb noar die heurd. Hom zel ik net zo goud mien zegen geven en hom vruchtboar moaken. Hai zel n groot noageslacht kriegen. Twaalf vorsten zel hai verwekken en ik zel n groot volk oet hom votkommen loaten.
21 Mor mien verbond zel ik sloeten mit Isaak dij Sara die geven zel, ankom joar om distied."
22 Dou God dat aalmoal zegd haar, voarde hai omhoog bie Abraham vandoan.
23 Abraham nam zien zeun Ismaël, aalmoal dij bie hom in hoes geboren wazzen en elk dij veur geld kocht was, ales wat manlek was onder Abrahams hoesgenoten, en besnee heur de veurhoed nog op aigenste dag, zo as God hom opdroagen haar.
24 Abraham was negentnegenteg joar dou zien veurhoed besneden wer.
25 Zien zeun Ismaël was dattien joar dou hai besneden wer.
26 Op aigenste dag werden Abraham en zien zeun Ismaël besneden.
27 Ale mannen in zien hoes dij doar geboren wazzen en ook dij veur geld van vremden kocht wazzen, werden mit hom besneden.
|
Genesis 18
01De HEER verscheen aan Abraham bie aikenbomen van Mamre, dou hai op t haitst van dag bie ingang van tènt zat.
02Dou hai opkeek, zag e inains drij manlu veur hom stoan. Mit dat hai ze zag, hoastte hai zok bie ingang van tènt vandoan, heur in muit, boog hail daip en zee:
03"Mien heer, as ie t goud mit mie veurhebben, goa den aan joen dainstknecht nait verbie.
04Loat mie wat wotter veur joe hoalen, wask joen vouten en moak joe t makkelk onder boom.
05Ik zel joe wat eten hoalen. Dou joe te goud en vervolg raais dij joe bie joen dainstknecht brocht het. Doarveur bin ie toch bie joen dainstknecht langskommen?" Zai zeden: "Dou noar dien woorden."
06Dou hoastte Abraham zok noar tènt, noar Sara: "Gaauw," zee e, "drij moaten fien meel! Moak daig en bak ter kouken van."
07Abraham laip noar zien vij, zöchde n goud kaalf oet mit vlaais om te zoegen, gaf dij aan n knecht, dij in schrip ging om t kloar te moaken.
08Hai kreeg botter, melk en t kaalf dat kloarmoakt was en zette heur t veur. In tied dat zai aan t eten wazzen, ston hai bie heur onder boom.
09Ze zeden tegen hom: "Woar is Sara, dien vraauw?" Hai zee: "Doar in tènt."
10 Hai zee: "Ik kom vervaast over n joar weer bie joe en den zel Sara, dien vraauw, n zeun hebben." Sara heurde tou bie ingang van tènt achter hom.
11 Abraham en Sara wazzen old, Sara was al over de joaren.
12 Sara laagde bie zokzulm en zee: Nou ik òf bin, zol k laifde nog bedrieven? Mien man is ja al op joaren.
13 De HEER zee tegen Abraham: "Woarom laagt Sara nou en zegt: 'Zel ik echt nog n kind kriegen? Ik bin ja al old.'
14 Zol der veur de HEER wat te wonderboarliek wezen? Ankom joar op aigenste tied zel ik bie die weeromkommen en den zel Sara n zeun hebben."
15 Mor Sara loog en zee: "Ik heb nait laagd." Zai was baang. Mor hai zee: "Hest aal laagd!"
16 Dou gingen dij mannen doarvandoan en keken kaant van Sodom oet. Abraham laip mit heur op en dee heur oetgelaaide.
17 De HEER dochde: Zol ik veur Abraham stilholden wat of ik doun goa?
18 Abraham zel vervaast tot n groot en machteg volk worden en in hom zellen ale volken van wereld zegend worden.
19 Ik heb mie mit hom verbonden, want hai zel zien zeuns en t noageslacht leren om de weg van de HEER te bewoaren deur gerechteghaid en recht te doun. Den zel de HEER ales over Abraham oetkommen loaten, wat hai over hom zegd het.
20 Dou zee de HEER: "t Geschraif over Sodom en Gomorra is hail slim en heur zunden binnen swoar.
21 Ik kom omdeel en zel zain of zai doun wat mie touschraifd wordt of nait. Hou of t ook is, ik wil t waiten!"
22 Dou keerden dij mannen zok om en gingen noar Sodom, mor Abraham bleef nog veur de HEER stoan.
23 Abraham kwam dichterbie en zee: "Zel ie n rechtveerdege en n goddeloze zunder onderschaaid ombrengen?
24 Meschain binnen der fiefteg rechtveerdege lu in dij stad.
25 Zel ie heur den ombrengen en stad nait vergeven om dij fiefteg? t Zol joen eer toch te noa wezen dat ie rechtveerdege doodmoaken mit goddeloze. Rechtveerdege zol ja geliek wezen aan goddeloze! Dat dou ie toch nait? Zol rechter van haile eerde gain recht doun?"
26 De HEER zee: "As ik in Sodom fiefteg rechtveerdegen vin in stad, zel ik t haile stee vergeven schenken om heur."
27 Dou zee Abraham: "Ik woag t ter op om tegen de Heer te spreken al bin ik ook mor stof en aask.
28 Meschain mekaaiern der aan dij fiefteg rechtveerdegen vief. Zel ie den om dij vief haile stad votvegen?" Hai zee: "Ik zel heur nait verrinnewaaiern as ik ter vievenvatteg vin."
29 Abraham ging wieder en zee: "Meschain binnen der vatteg." Hai zee: "Ik zel t nait doun om dij vatteg."
30 Dou zee e: "Wor nait kwoad, Heer, as ik nog ais spreek. Meschain binnen der mor datteg!" En hai zee: "Ik zel t nait doun as ik ter datteg vin."
31 Hai zee: "Ik heb t woagd tegen de Heer te spreken, mor meschain binnen der twinneg." Hai zee: "Ik zel heur nait verrinnewaaiern om dij twinneg."
32 Dou zee e: "Heer, wor nait kwoad as ik nog ain moal spreek. Meschain binnen der tien." En hai zee: "Ik zel heur nait verrinnewaaiern om dij tien."
33 Dou ging de HEER vot. Hai was oetproat mit Abraham. En Abraham ging weerom noar zien hoes.
|
Genesis 19
01t Was oavend dou twij engels in Sodom kwammen. Lot zat doar in poort. Dou Lot heur zag, kwam e in t èn en ging heur in muit. Hai boog zok hail daip en zee:
02"Heren, kom in t hoes van joen knecht, blief, wask joen vouten, stoa tiedeg op en goa joens weegs." Mor zai zeden: "Nee, wie sloapen vannaacht op plaain!"
03Dou hai slim aanhuil, binnen ze der inkommen en bie hom in hoes bleven, hai het eten veur heur moakt en ongerezen kouken veur heur bakt, doar ze van eten hebben.
04Ze haren zok nog nait deellegd, of mannen van Sodom wazzen rondom t hoes, jong en old, joa, t haile volk.
05Ze raipen tegen Lot: "Woar binnen dij manlu dij vannaacht bie joe aankommen binnen? Breng ze noar boeten tou. Wie willen gemainschop mit heur hebben!"
06Dou ging Lot ter hèn, dee deur achter zok dicht
07en zee: "Beste lu, dou heur toch gain kwoad!
08Heur ais, ik heb twij dochters dij nog gain omgang mit n man had hebben, loat mie dij boeten bie joe brengen en dou mit heur wat joe gouddunkt. Mor kom dizze mannen nait te noa, want zai binnen onder beschaarmen van mien dak kommen."
09Mor zai zeden: "Oet zied!" En ze raipen: "Dizze man is as vremde hier kommen en zel dij ons de wet stellen? Wie zellen joe nog meer kwoad doun as heur." Zai brochten Lot aal meer in t naauw en drongen op, om deur open te breken.
10 Mor zien gasten stoken heur handen oet, trokken Lot in hoes en deden deur vaast.
11 Mannen bie deur, van klaain tot groot, sluigen zai mit blindhaid. Mit gain meugelkhaid konden ze deur nog vinden.
12 Mannen zeden tegen Lot: "Wèl van dien lu holden hier nog meer tou? Wèl ie ook in dizze stad wonen hebben: schoonzeuns, joen zeuns of joen dochters, breng heur weg oet dizze ploats.
13 Wie zellen dit stee verrinnewaaiern, want der binnen n baarg klachten over bie de HEER. Doarom het de HEER ons stuurd om heur te verrinnewaaiern."
14 Lot ging op pad. Hai pruit mit zien schoonzeuns dij mit zien dochters traauwen zollen en zee tegen heur: "Kom mit, hier vot, want de HEER zel de stad verrinnewaaiern." Mor zien schoonzeuns mainden dat hai t oet gekkens zee.
15 Dou t licht wer, drongen engels der bie Lot op aan om hoast te moaken: "Kom gaauw in t èn, neem dien vraauw en dien baaide dochters dij hier in hoes binnen mit, veurdat ie deur ongerechteghaid van dizze stad omkommen!"
16 Dou Lot mor nait besloeten kon, kregen mannen hom bie haand en zien vraauw en zien baaide dochters ook, omreden de HEER wol hom spoaren. Zai brochten hom boeten stad in vaaileghaid.
17 Dou zai heur noar boeten brochten, zee ain van heur: "Vlucht veur joen levent! Kiek nait achterom en blief in t daal naargens stilstoan! Vlucht noar de baargen dat ie nait om haals kommen!"
18 Lot zee tegen heur: "Nee toch zeker, mien Heer.
19 Joen knecht het ja genoade vonden in joen ogen en ie hebben mie n grode weldoad doan dat ie mien levent bewoard hebben, mor ik kin nooit zo gaauw noar baargen kommen, dat t onhaail mie nait overlopt en ik staarf.
20 Kiek, stad doar gunter is nait te wied vot om hèn te vluchten en is mor luddek. Loat mie doar ontkommen, t is ja mor n luk stadje, den zel ik t ter wel levent ofbrengen."
21 Dou zee hai: "Ik zel doun doarstoe om vragst en stad dijstoe nuimd hest, nait verrinnewaaiern.
22 Moak dat je der kommen, want ik zel niks doun kinnen veur en aleer ie doar aankommen binnen." Vandoar dat dij stad Soär nuimd wordt.
23 Zun kwam op dou Lot in Soär aankwam.
24 De HEER luit n regen van swevel en vuur oet hemel op Sodom en Gomorra deelkommen.
25 Hai verwoestte dij steden en haile vlakte, mit ale bewoners van steden en ales wat ter gruide der bie.
26 Mor vraauw van Lot, dij achter hom laip, keek achterom en wer n zoltpiloar.
27 Abraham ging aanderdoags op tied noar stee doar hai veur de HEER stoan haar.
28 Hai keek noar Sodom en Gomorra en noar t laand doar beneden. Hai zag rook omhoog goan van t laand, as rook van n smeltoven.
29 Dou God steden in dij vlakte vernailde, dochde hai om Abraham. Hai luit Lot aan ondergang ontkommen dou hai steden doar Lot woond haar, verrinnewaaierde.
30 Lot ging oet Soär vot en ging mit zien baaide dochters in t baarglaand wonen. Hai duurde ja nait in Soär blieven. Hai huil tou in n grot, hai en zien baaide dochters.
31 Oldste zee tegen jongste: "Voader is old en der is gain man dij mit ons slept, zo as overaal gebeurt.
32 Loat we voader wien geven en bie hom liggen goan, dat wie deur ons voaders zoad kinder kriegen."
33 Ze gavven heur voader dij naacht wien te drinken en oldste ging noar hom tou en slaip bie hom. Hai vernam der niks van, nait dat ze liggen ging en nait dat ze votging.
34 Aander mörgen zee oldste tegen jongste: "Ik heb gusternaacht bie voader sloapen. Wie zellen hom vannaacht ook wien geven en goa doe den noar hom tou en sloap bie hom. Dat wie zo baaident deur voader kinder kriegen."
35 Zo gavven zai heur voader dij naacht ook wien en diskeer slaip jongste mit hom. Hai vernam der niks van. Dou ze kwam nait en dou ze weer votging ook nait.
36 Baaide dochters van Lot kwammen van heur voader in verwachten.
37 Oldste kreeg n zeun en zai nuimde hom Moäb. Hai is stamvoader van de tegenswoordege Moäbieten.
38 Jongste kreeg ook n zeun en zai nuimde hom Ben-Ammi. Hai is stamvoader van de tegenswoordege Ammonieten.
|
Genesis 20
01Abraham trok wieder noar de Negev en ging wonen tussen Kades en Sur. Hai huil in Gerar tou as vremde.
02Dou Abraham van zien vraauw Sara zegd haar: "Zai is mien zuster," luit Abimelech, keunenk van Gerar, Sara bie hom vandoan hoalen.
03Mor snaachts kwam God in n dreum bie Abimelech en zee tegen hom: "Doe bist dood schuldeg, omreden doe hest dij vraauw nomen. Zai is traauwd."
04Mor Abimelech haar heur nog nait aan west, doarom zee hai: "Heer, zel ie n rechtveerdeg volk ombrengen?
05Het hai zulm nait tegen mie zegd: 'Zai is mien zuster'? En zai zee ook: 'Hai is mien bruier.' Ik heb in mien onschuld handeld. Mien handen binnen schoon."
06God zee tegen hom in n dreum: "Ik wait ja dastoe t in ale onschuld doan hest. Doarom heb ik die der ook van ofholden tegen mie te zundegen. Doarom heb ik die der van weerholden heur aan te kommen.
07Breng vraauw weerom noar heur man, want hai is n profeet. Hai zel den veur die beden, dastoe t levent beholden magst. Mor astoe t nait dust, zelstoe vervaast staarven, doe, en aal dien volk."
08Aanderdoagsmörgens raip Abimelech al vroug zien knechten en hai vertelde heur ales. Zai werden doodsbenaauwd.
09Dou raip Abimelech Abraham bie zok en zee tegen hom: "Wat heb ie ons aandoan en wat heb ik joe misdoan dat ie zo'n grode zunde brocht hebben over mie en mien riek? Ie hebben joe tegen mie over onbetoamelk gedroagen.
10 Wat haar ie der mit veur zoks te doun?"
11 Abraham zee: "Ik dochde bie miezulm: Meschain dainen ze God hier wel nait en brengen ze mie om haals om mien vraauw.
12 En doar komt bie: ze is mien zuster ook. Ze is n dochter van mien voader, mor gain dochter van mien moeke. En zai is mien vraauw worden.
13 Dou God mie van mien voaders hoes wegswaarven luit, zee ik heur: 'Loat zain dast om mie gefst en zeg over mie op elk stee doar wie kommen: Hai is mien bruier.'"
14 Dou nam Abimelech van zien schoapen en koien, sloaven en sloavinnen, en gaf ze aan Abraham. Hai luit zien vraauw Sara noar hom weeromgoan.
15 Abimelech zee: "Mien laand ligt veur joe open. Goa mor wonen woar joe t goud tou liekt."
16 Tegen Sara zee hai: "Ik heb joen bruier doezend sjekel zulver geven as vergouden veur wat joe aalmoal overkommen is. Nou wait elkenain goud dat ie vrijoet goan."
17 Abraham beedde tot God en God genas Abimelech en zien vraauw en zien dainstmaaiden, zodat ze weer kinder kriegen konden.
18 De HEER haar noamelk ale vraauwlu dij bie Abimelech heurden, onvruchtboar moakt om wat ter mit Sara, Abraham zien vraauw, veurvalen was.
|
Genesis 21
01De HEER dochde om Sara, net as hai zegd haar,en de HEER dee heur noar zien woord.
02Sara kwam in verwachten en zai schonk Abraham in zien olderdom n zeun, op aigenste tied as God nuimd haar.
03Abraham nuimde jonge zeun dij hai bie Sara kregen haar, Isaak.
04Hai het zien zeun Isaak besneden, dou hai aacht doagen old was, liek as God hom t zegd haar.
05Abraham was honderd joar dou zien zeun Isaak geboren wer.
06Sara zee: "God het moakt dat ik laag en elk dij t heurt zel mit mie lagen."
07Zai zee: "Wèl haar Abraham ooit zeggen kind: 'Sara zel nog kinder aan bòrst hebben.'? Mor toch heb ik hom op zien ol dag n zeun geven."
08t Kind wer groder en kon van bòrst òf. Abraham gaf n groot feest op dag dat Isaak van bòrst ofkwam.
09Sara zag dat zeun dij Abraham bie Hagar, heur Egyptische sloavin, kregen haar, spottend laagde.
10 Ze zee tegen Abraham: "Joag dij sloavin mit heur zeun vot, want zeun van dij sloavin zel nait aarven mit mien zeun Isaak."
11 Abraham von dat min zeggen: t was ja zien zeun.
12 God zee tegen Abraham: "Over dij jong en dien sloavin, dat was gain min zeggen. Heur noar ales wat Sara die zegt, want deur Isaak zel der sproken worden van dien noageslacht.
13 Mor dij sloavin heur zeun, doar zel ik ook n volk van moaken. Hai heurt ja bie dien noageslacht."
14 Aanderdoagsmörgensvroug kreeg Abraham brood en n zak vol wotter en legde Hagar dij over scholder. Mit t kind stuurde hai heur vot. Zai ging weg en swon om in woestijn van Berseba.
15 Dou t wotter in zak op was, legde zai t kind onder ain van stroeken.
16 Op n ofstandje, zo wied as ain mit n boog schaiten kin, ging ze zitten, want ze zee bie zokzulm: Ik kin nait aanzain dat mien kind staarft. Doarom ging zai n èn van hom òf zitten en begunde haard te schraiven.
17 God heurde stem van jong. n Engel van God raip oet hemel aan Hagar: "Wat is ter mit die, Hagar? Wees mor nait baang! God het t roupen van jong dij doar ligt, heurd.
18 Kom van dien stee, pak jong op en hol hom goud vaast, want ik zel n groot volk van hom moaken."
19 God luit heur de ogen opengoan en ze zag n wotterput. Ze ging der hèn, dee zak vol wotter en luit t jonkje drinken.
20 God was mit hom. Dou hai groot was, ging hai in woestijn wonen en wer boogschutter.
21 Hai woonde in woestijn Paran en zien moeke von n vraauw veur hom oet Egypte.
22 In dijzulfde tied zee Abimelech, dij mit zien legeroverste Pichol bie Abraham kwam: "God is mit joe in ales wat ie doun.
23 Sweer mie den bie God dat ie mie nait bedraigen zellen. Mie nait, mien kinder nait en heur kinder ook nait. Behandel mie en t laand doar ie as gast touholden, mit dezulfde vrundschop doar ik joe mit behandeld heb."
24 Abraham zee: "Doar dou k n aid op!"
25 Abraham muik Abimelech n verwiet over n put dij knechten van Abimelech heur touaigend haren.
26 "Ik wait nait wèl of dat doan het," zee Abimelech. "Ie hebben mie t ook nait verteld. Ik heur t vandoag veur t eerst."
27 Abraham nam van zien schoapen en koien, gaf ze aan Abimelech en dij baaident sloten n verbond.
28 Mor zeuven ooilammer zette Abraham apaart.
29 Abimelech zee tegen Abraham: "Wat mout dat veurstellen dat ie zeuven lammer apaart zet hebben?"
30 Hai zee: "Dij zeuven ooilammer mout ie van mie aannemen. Dat is t bewies dat ik dizze put groaven heb."
31 Doarom wordt dij ploats Berseba nuimd, omreden dij baaide mannen hebben doar n aid sworen.
32 Dou zai in Berseba t verbond sloten haren, gingen Abimelech en zien legeroverste Pichol vot, en raaisden weerom noar t laand van Filistijnen.
33 Abraham pootte n tamarisk in Berseba en raip noam aan van de HEER, de aiwege God.
34 Abraham huil n haile tied as vremde tou in t laand van Filistijnen.
|
Genesis 22
01Noa dit veurvaal het God Abraham op proef steld. Hai raip hom: "Abraham!" Dij zee: "Joa?"
02Hai zee: "Neem dien ainegste zeun mit, Isaak, doarstoe zo wies mit bist, en goa noar t laand Moria. Ovver hom doar as brandovver op ain van baargen dij ik die nog nuimen zel."
03Abraham ston smörgens vroug op, dee zoadel op zien ezel, nam twij van zien knechten mit en zien zeun Isaak. Hai kapte holt veur t brandovver en ging aan raais noar t stee dat God hom zegd haar.
04Dou hai op daarde dag ogen opsluig, zag hai dat stee van vèrren liggen.
05Abraham zee tegen zien knechten: "Blief ie hier bie ezel. Ik goa mit jong doarhèn. As wie beden hebben, kom wie bie joe weerom."
06Abraham kreeg t holt veur t brandovver en luit zien zeun Isaak dat droagen. Vuur en mès druig hai zulm. Ze gingen mit heur baaident wieder.
07Isaak nam t woord. "Voader!" zee e. "Joa, mien jong," zee Abraham. Dou hai weer: "Nou heb wie wel vuur en holt, mor woar is t laam veur t brandovver?"
08Abraham zee: "God zulm zörgt wel veur t ovverlaam, mien jong!" Ze gingen mit heur baaident wieder.
09Dou ze op t stee aankommen wazzen dij God heur nuimd haar, baauwde Abraham doar n altoar en spraaidde t holt ter op oet. Hai bon zien zeun Isaak vaast en legde hom op t altoar, boven op t holt.
10 Abraham stook zien haand oet en kreeg t mès om zien zeun te slachten.
11 Mor n engel van de HEER raip hom aan oet hemel: "Abraham! Abraham!" Hai antwoordde: "Hier bin ik!"
12 "Sloag haand nait aan dien jong. Dou hom niks. Want nou wait ik dastoe God eerst en mie alderdeegs dien ainegste zeun nait ontholden hest."
13 Abraham keek op en achter zok zag hai n ram dij mit hoorns in stroeken vastzat. Hai pakte ram en ovverde hom as brandovver in stee van zien zeun Isaak.
14 Abraham nuimde dat stee: "De HEER zel der in veurzain." Doarom wordt ter nog aaltied zegd: "Op baarg van de HEER zel der in veurzain worden."
15 Dou raip engel van de HEER veur twijde moal aan Abraham oet hemel:
16 "Ik sweer bie miezulm - zegt de HEER, omreden doe hest dit doan en mie alderdeegs dien ainegste zeun nait ontholden, zel ik die riekelk zegen.
17 Dien noazoaten zel ik talriek moaken. As steerns aan hemel en as zaand bie zee zellen zai wezen. Steden van heur vijanden zellen zai in bezit nemen.
18 Mit dien noageslacht zellen ale volken op eerde zegend worden, omreden doe hest heurd noar mien stem."
19 Dou ging Abraham weerom noar zien knechten en mitnkander gingen ze aan raais noar Berseba. Doar bleef Abraham wonen.
20 n Tiedje loater kreeg Abraham bericht: Milka het ook zeuns, van dien bruier Nachor.
21 Us was eerste, en wieder Buz, Kemuël, voader van Aram,
22 Kesed, Chazo, Pildas, Jidlaf en Betuël.
23 Betuël kreeg Rebekka. Dizze aacht het Milka aan Nachor, Abrahams bruier, schonken.
24 Zien bievraauw, dij Reüma haitte, kreeg ook kinder: Tebach, Gacham, Tachas en Maächa.
|
Genesis 23
01Sara is honderdzeuventwinneg joar worden, zo laank het Sara leefd.
02Zai is sturven in Kirjat-Arba, dat is Hebron, in t laand Kanaän. Abraham ging hèn te kloagen om Sara en hai schraifde om heur.
03Dou verluit Abraham zien dode en zee tegen de Hethieten:
04"Ik bin n vremde, ain dij bie joe touholdt. Geef mie n aigen grafstee bie joe, den kin ik mien dode oetdroagen en begroaven."
05Hethieten zeden tegen hom:
06"Heur ons aan, heer. Ie binnen bie ons as n vertegenwoordeger van God. Begroaf joen dode in t beste graf dat wie hebben. Gainain van ons zel joe zien grafstee waaigern om joen dode te begroaven."
07Abraham ging stoan, boog daip veur t volk van t laand, de Hethieten,
08en zee tegen heur: "As ie t goud vinden dat ik mien dode oetdroag en begroaf, luster den noar mie en dou n goud woord veur mie bie Efron, de zeun van Sochar. Vroag hom dat hai mie grot van Machpela dut. Dij is van hom en ligt op t èn van zien laand.
09Loat hom mie dij doun veur volle pries van n aigen grafstee bie joe."
10 Efron zat maank Hethieten en hai zee tegen Abraham, dat ale Hethieten dij in poort van de stad wazzen t heuren konden:
11 "Welnee man! Luster noar mie: ik geef joe t laand en grot ter bie. Mien volk is getuge dat ik joe t geef. Begroaf joen dode!"
12 Abraham boog daip veur t volk van t laand
13 en zee tegen Efron, doar t volk bie ston: "Wees zo goud en luster noar mie. Ik betoal veur t laand t volle pond. Neem t van mie aan. Den kin ik mien dode doar begroaven."
14 Mor Efron zee tegen Abraham:
15 "Heer, heur noar mie: laand van vaaierhonderd sjekel zulver, wat moakt dat oet, veur joe en mie. Begroaf joen dode toch!"
16 Abraham heurde Efron aan en woog hom t zulver òf dat hai nuimd haar doar Hethieten bie wazzen: vaaierhonderd sjekel zulver, gangboar in de handel.
17 Zo wer Abraham aigender van dat stok laand van Efron in Machpela, oostelk van Mamre, mit grot en ale bomen der omtou.
18 Ale Hethieten, lu dij noar stadspoort kommen wazzen, wazzen getugen.
19 Dou begruif Abraham zien vraauw Sara in grot op akker in Machpela, oostelk van Mamre, dat is Hebron, in t laand Kanaän.
20 Zo is t goan dat Hethieten t laand mit grot, dij grafstee worden is van Abraham, aan hom overdoan hebben.
|
Genesis 24
01Abraham was old en op joaren kommen. De HEER haar Abraham in ales zegend.
02Dou zee Abraham tegen oldste knecht van zien hoes, dij over aal zien bezittens ging: "Leg dien haand onder mien heup,
03den zel ik die sweren loaten bie de HEER, de God van hemel en eerde, dastoe veur mien zeun nait ain van dochters van Kanaänieten doar ik bie woon, as vraauw nemen zelst.
04Doe most noar mien laand goan, noar mien femilie, en doar n vraauw veur mien zeun Isaak hoalen."
05Zien knecht zee tegen hom: "Kin ja wezen, dat dij vraauw mie nait volgen wil noar dit laand. Mout ik joen zeun den weerombrengen noar t laand doar ie vandoan goan binnen?"
06Abraham antwoordde: "Doar zelst hom beslist nait weer hènbrengen.
07De HEER, de God van de hemel, dij mie oet mien voaders hoes en van mien geboortegrond vothoald het, dij het mie zegd, joa besworen: 'Ik geef dit laand aan dien noageslacht.' Hai stuurt zien bode veur die aan en doe hoalst doar n vraauw weg veur mien zeun.
08As dij vraauw nait mit die mitgoan wil, den bistoe vrij van dien aid. Mor doe zelst mien zeun doar nait weer hènbrengen."
09Knecht dee zien haand onder heup van Abraham, zien heer, en dee doar n aid op.
10 Dou nam knecht tien kemélen van zien heer en ging aan raais mit alderhande kostboarheden van zien heer bie zok. Hai ging noar Aram-Naharaïm, de stad van Nachor.
11 Tegen oavend luit hai bie wotterput boeten stad zien kemélen deur knijen goan. t Was tegen tied dat vraauwlu om wotter kwammen.
12 Hai zee: "HEER, God van mien heer Abraham, loat t vandoag gebeuren en wees mien heer Abraham goudgunsteg.
13 Ik stoa hier bie wèlput en dochters van mannen in stad kommen om wotter te putten.
14 As t wichtje, doar ik tegen zeg: 'Lang mie dien kroek ais aan om te drinken,' as dij tegen mie zegt: 'Drink mor en ik zel joen kemélen ook drinken loaten,' den zel zai t wezen dij ie veur joen knecht Isaak bestemd hebben. Aan heur kin k waiten dat ie mien heer traauw bewiezen."
15 Hai was nog nait oetsproken of Rebekka kwam der aan. Zai was n dochter van Betuël, zeun van Milka en Nachor, bruier van Abraham. Ze haar wotterkroek op scholder.
16 t Wicht was hail nuver om te zain, nog moagd, gain man haar omgang mit heur had. Ze doalde òf noar wèlput, dee heur kroek vol en kwam noar boven.
17 Knecht ging gaauw op heur òf en zee: "Mag ik wel n beetje wotter drinken oet dien kroek?"
18 Dou zee zai: "Drink mor, mien heer," en vot luit ze kroek op haand deelglieden, dat hai drinken kon.
19 Dou ze hom drinken loaten haar, zee ze: "Ik zel ook putten veur joen kemélen, tot ze zat binnen."
20 En votdoalek goot ze heur kroek leeg in drinkensbak, ging weer noar wèl om te putten en zo luit ze ale kemélen drinken.
21 Man zee niks en keek mit zien volle verstand noar heur, om gewoar te worden of de HEER zien raais sloagen loaten zol of nait.
22 Zo gaauw as kemélen heur zat dronken haren, huil hai n golden ring veurndag van n haalve sjekel swoar en dee hai heur twij aarmbanden om van tien sjekel.
23 "Vertel mie ais van wèlstoe n dochter bist," zee e. "Kin we overnachten in t hoes van dien voader?"
24 Ze zee tegen hom: "Ik bin dochter van Betuël, hai is n zeun van Milka en Nachor.
25 Der is stro en vreten zat bie ons thoes en stee om te overnachten is ter ook."
26 Dou boog hai zok deel veur de HEER en zee:
27 "Te priezen is de HEER, de God van mien heer Abraham. Zien gunst en traauw het hai hom nait ontholden. Hai het mie laaid noar t hoes van lu doar mien heer sib tou is."
28 t Wichtje runde noar heur moekes hoes en vertelde wat ter veurvalen was.
29 Rebekka haar n bruier dij Laban haitte. Laban runde noar man tou, boeten bie wèlput.
30 Dou hai neusring en aarmbanden van zien zuster zain haar en van heur vernomen haar wat dij man tegen heur zegd haar, runde hai noar hom tou.
31 "Kom mit," zee hai, "Ie binnen zegend deur de HEER. Woarom blief ie boeten stoan? t Hoes is aan kaant en der is stee veur joen kemélen."
32 Man kwam in hoes. Kemélen werden ofloaden, kregen stro en vouer en men brochde wotter om zien vouten te wasken en vouten van manlu dij bie hom wazzen.
33 Dou hom eten veurzet wer, zee hai: "Ik eet nait veur ik mien bosschop doan heb." Laban zee: "Zeg t mor."
34 Hai zee: "Ik bin knecht bie Abraham.
35 De HEER het mien meester riekelk zegend. Hai het hom schoapen en koien geven, zulver en gold, sloaven en sloavinnen en kemélen en ezels.
36 Sara, mien meester zien vraauw, het hom n zeun schonken dou zai al op joaren was en dij geft hai ales wat e het.
37 Mien meester het mie der n aid op doun loaten: 'As vraauw veur mien zeun nemst nait ain van wichter van Kanaänieten, in dij heur laand ik touhol,
38 mor goa noar t hoes van mien voader, noar mien femilie, en hoal doar n vraauw weg veur mien zeun.'
39 Dou heb ik tegen mien meester zegd: 'Dij vraauw, dij wil meschain nait mit.'
40 Dou het hai mie zegd: 'De HEER, doar ik aaltied mit leefd heb, zel die zien engel mitsturen en dien raais sloagen loaten. Doe zelst n vraauw nemen oet mien femilie, oet t hoes van mien voader.
41 Den bistoe van dien aid verlöst. En astoe bie mien femilie bist en zai geven die heur nait mit, den bist ook van dien aid verlöst.'
42 Ik kwam vandoag bie wèlput en dou heb ik beden: 'As ie t binnen dij mien raais sloagen let, loat t den zó goan:
43 Ik stoa bie wèlput, den komt t wichtje noar boeten om wotter te putten, den zeg ik tegen heur: 'Mag ik wat wotter drinken oet dien kroek?'
44 Den zegt zai tegen mie: 'Drink mor en ik zel ook wotter putten veur joen kemélen,' den is zai de vraauw dij de HEER bestemd het veur zeun van mien meester.'
45 Ik haar t nog nait zegd of Rebekka kwam noar boeten tou mit kroek op scholder en ging omdeel noar wèlput en putte wotter op. Ik zee tegen heur: 'Mag ik wat drinken?'
46 Vot nam zai kroek van scholder en zee: 'Drink mor en ik zel joen kemélen ook wotter geven.' Ik dronk en kemélen gaf zai ook wotter.
47 Dou vruig ik heur: 'Van wèl bistoe ain?' 'Ik bin n dochter van Betuël,' zee ze, 'zeun van Nachor en Milka.' Dou dee ik heur ring aan neus en aarmbanden om polzen.
48 Ik ging op knijen en beedde de HEER aan en ik prees de HEER, de God van mien meester Abraham, dij mie op t goie pad laaid haar, mit gevolg dat ik dochter van mien meesters bruier veur zien zeun nemen kon.
49 Wil ie mien meester laifde en traauw bewiezen, zeg mie t den. As t nait zo is, zeg mie t den ook. Den kin ik woaraarns aans zuiken."
50 Laban en Betuël antwoordden hom: "De HEER het t zo bestöt. Wie kinnen joe der gain goud of kwoad van zeggen.
51 Hier is Rebekka, neem heur mit en goa aan raais. Loat heur vraauw worden van zeun van joen meester, zo as de HEER t zegd het."
52 Dou knecht van Abraham dat heurde, boog hai daip veur de HEER deel.
53 Knecht huil gold en zulvergoud veurndag en klaaier en gaf dij aan Rebekka. Hai gaf ook kostboarheden aan heur bruier en heur moeke.
54 Dou atten en dronken hai en zien mannen en zai bleven doar naacht over.
Dou zai smörgens opstonden, zee hai: "Stoa mie tou dat ik noar mien meester goa."
55 Mor heur bruier en heur moeke zeden: "Loat t wicht nog n dag of tien bie ons blieven, den kin ze votgoan."
56 Mor hai zee tegen heur: "Hol mie nait tegen nou God mien raais sloagen loaten het. Loat mie goan, den raais ik noar mien meester."
57 Zai zeden: "Wie roupen t wicht en vroagen heur zulm."
58 Zai raipen Rebekka en vruigen heur: "Zolstoe mit dizze man mitgoan willen?" "Ik goa mit," was heur beschaaid.
59 Dou luiten zai heur zuster Rebekka en heur min mit knecht van Abraham en zien mannen mitgoan.
60 Zai gavven Rebekka heur zegen en zeden tegen heur: "Zuster van ons, mag dien noageslacht ontelboar wezen en poort van zien tegenstanders in bezit nemen."
61 Rebekka en heur hulpen muiken zok raaisveerdeg. Ze reden op kemélen en volgden knecht. Zo ging hai mit Rebekka aan raais.
62 Isaak kwam van kaant van put van Lachai-Roï. Hai huil noamelk tou in de Negev.
63 Tegen oavend was Isaak t veld ingoan om wat noa te denken. Dou hai opkeek, zag e kemélen aankommen.
64 Dou Rebekka opkeek, zag zai Isaak en zai luit zok van kemeel ofglieden.
65 Zai zee tegen knecht: "Wèl is dij man doar, dij ons over t veld in muit komt?" "Dat is mien meester," zee hai. Dou nam zai n sluier en dee dij veur.
66 Knecht vertelde Isaak wat hai aalmoal doan haar.
67 Dou brochde Isaak heur in tènt van zien moeke Sara. Hai nam Rebekka en zai wer zien vraauw en hai haar heur laif. Zo von Isaak troost, noa dood van zien moeke.
|
Genesis 25
01Abraham nam weer n vraauw. Ze haitte Ketura.
02Zai gaf hom Zimran, Joksan, Medan, Midjan, Jisbak en Suach.
03Joksan kreeg Seba en Dedan. Zeuns van Dedan wazzen de Assurieten, Letusieten en Leümieten.
04Zeuns van Midjan haitten: Efa, Efer, Chanoch, Abida en Eldaä. Ze stammen aalmoal òf van Ketura.
05Abraham vermuik ales wat of hai haar aan Isaak.
06Aan zeuns van bievraauwen gaf hai geschenken. Hai stuurde heur nog bie zien levent bie zien zeun Isaak weg noar n laand in t oosten, Kedem.
07Abraham is honderdvievenseuventeg joar worden.
08Hai sturf, old en voldoan. Op hoge older wer hai mit zien veurolders verainegd.
09Zien zeuns Isaak en Ismaël hebben hom begroaven in grot van Machpela in t veld van Efron, zeun van Hethiet Sochar, dat aan oostkaant van Mamre ligt,
10 t laand dat Abraham kocht haar van Hethieten. Doar is Abraham bie zien vraauw Sara begroaven.
11 Noa Abraham zien dood zegende God zien zeun Isaak. Dij ging bie put van Lachai-Roï wonen.
12 Dit binnen noazoaten van Ismaël, zeun van Abraham en Hagar.
13 Dit binnen noamen van zeuns van Ismaël noar heur geslachten: oldste van Ismaël was Nebajot, dou Kedar, Adbeël, Mibsam,
14 Misma, Duma, Massa,
15 Chadad, Tema, Jetur, Nafis en Kedema.
16 Dit binnen zeuns van Ismaël en heur noamen - noar heur dörpen en kaampementen, twaalf vorsten over zoveul stammen.
17 Ismaël wer honderdzeuvendatteg joar old. Dou sturf hai en wer hai mit zien veurgeslacht verainegd.
18 Zien noazoaten woonden van Chawila tot Sur, aan oostkaant van Egypte, kaant op van Assur. Ismaël was nog wieder noar t oosten wonen goan as aal zien bruiers.
19 Dit is t noageslacht van Isaak, zeun van Abraham: Abraham was voader van Isaak.
20 Dou Isaak vatteg joar was, is hai traauwd mit Rebekka, dochter van Betuël, de Arameeër oet Paddan-Aram. Zai was n zuster van Arameeër Laban.
21 Dou het Isaak tou de HEER beden veur zien vraauw, omreden zai kon gain kinder kriegen. De HEER verheurde hom en Rebekka kwam in verwachten.
22 Dou de kinder in heur nkander stötten, zee ze: "As t zo is, woarom overkomt mie dat?" Dou ging zai bie de HEER te roade.
23 De HEER zee tegen heur:
"Twij volken dragstoe,
twij volken zellen van die oetgoan.
Ain zel staarker wezen as aander,
oldste zel jongste dainen."
24 En joa, dou t heur tied was, kreeg ze n twijling.
25 Eerste dij geboren wer, was rözzeg en zat haildaal onder hoar. Ze nuimden hom Esau.
26 Dou kwam zien bruier. Hai haar Esau bie hak vaast en hom nuimden ze Jakob. Isaak was sesteg joar dou zai geboren werden.
27 Dou jonges groot werden, wer Esau slim kloar in t joagen en was t laifste in t veld. Mor Jakob was bedoarder, hai woonde in tènten.
28 Isaak haar t mainste op mit Esau, omreden hai was gek op wild. Mor Rebekka haar t mainste op mit Jakob.
29 Op n dag, Jakob was aan t eten koken, kwam Esau muid tou t veld oet.
30 Esau zee tegen Jakob: "Loat mie toch slobbern van dat rooie goud doar, want ik bin schoon aan!" Doarom wordt Esau Edom nuimd.
31 Mor Jakob zee: "Verkoop mie den op slag dien eerstgeboorterecht!"
32 "Man, ik goa toch dood," zee Esau, "wat kin mie dat eerstgeboorterecht schelen!"
33 Mor Jakob zee: "Dou mie der eerst n aid op." Dat dee hai. Zo het Esau aan Jakob zien eerstgeboorterecht verkocht.
34 Dou gaf Jakob aan Esau brood en linzensoep. Hai at en dronk, kwam in t èn en ging weer vot. Zo'n beetje gaf Esau om zien eerstgeboorterecht.
|
Genesis 26
01Der kwam n hongersnood in t laand, krekt as in doagen van Abraham, en Isaak ging noar Gerar, noar Abimelech, keunenk van Filistijnen.
02Dou is de HEER aan hom verschenen en dij zee: "Nait noar Egypte tou goan: goa wonen in t laand dat ik die zeggen zel.
03Hol as vremde tou in dit laand en ik zel mit die wezen. Ik zel die zegen, want aan die en dien noageslacht zel ik aal dizze landen geven. Ik zel mie holden aan de aid, dij ik dien voader Abraham sworen heb.
04Ik zel dien noageslacht talriek moaken as steerns aan hemel en aal dizze landen zel ik heur geven. Deur dien noageslacht zellen ale volken van eerde zegend worden.
05Want Abraham het ja noar mien woorden heurd, en zok holden aan wat ik hom veurhuil: mien geboden, veurschriften en wetten."
06Zo kwam t dat Isaak zok in Gerar ophuil.
07Dou lu van dat stee hom noar zien vraauw vruigen, zee hai: "Zai is mien zuster!" Hai duurde nait zeggen dat zai zien vraauw was, want, dochde hai, aans moaken zai mie dood om Rebekka, want zai is haile mooi.
08Dou hai doar al n haile schòft woonde, keek Abimelech ais deur t roam en zag dat Isaak en zien vraauw Rebekka aan t vrijen wazzen.
09Dou raip Abimelech Isaak bie zok en zee: "Zai is joen vraauw ja! Hou kon ie den zeggen: 'Zai is mien zuster'?" En Isaak zee tegen hom: "Omdat ik dochde dat ze mie wel doodmoaken konden om heur!"
10 Mor Abimelech zee: "Wat heb ie ons toch aandoan! t Haar mor zo gebeuren kind dat aine van t volk gemainschop mit joen vraauw haar en den haar ie schuld over ons brocht."
11 En Abimelech bon t haile volk op t haart: "Wèl dat dizze man of vraauw wat dut, zel wis om haals brocht worden!"
12 Isaak zaaide dat laand in, en oogstte honderdvold dat joar, omreden de HEER zegende hom.
13 Zo wer dij man riek, stoadegaan rieker, joa, op t lest was hai schatriek.
14 Hai haar n koppel schoapen en n koppel koien en n haile bult sloaven. Dat Filistijnen werden ofgunsteg op hom.
15 Filistijnen haren ale putten dij knechten van zien voader Abraham groaven haren, dichtmoakt en volsmeten mit modder.
16 Dou zee Abimelech tegen Isaak: "Ie mouten bie ons votgoan! Ie binnen ons ja veul te maans worden."
17 Doarom ging Isaak vot en zette hai zien tènten op in daal van Gerar. Doar ging hai wonen.
18 Isaak ging weerom om wotterputten weer open te moaken dij knechten groaven haren in tied van zien voader Abraham en dij deur Filistijnen nou dichtsmeten wazzen. Hai nuimde heur net zo as zien voader ze nuimd haar.
19 Dou knechten van Isaak n put aan t groaven wazzen in n daal, stötten zai op n wèl.
20 Hedders van Gerar kregen roezie mit hedders van Isaak en zeden: "Dit wotter is van ons!" Put nuimde hai Esek, omreden doar haar roezie mit hom over west.
21 Dou ze n aander put gruiven kregen ze doar ook roezie over. Doarom nuimde hai dij put Sitna.
22 Hai ging wieder en gruif n aander put, doar ze gain roezie over muiken. Rechobot nuimde hai dizze put. "De HEER het roemte veur ons moakt," zee hai, "en zo kin we talriek worden in dit laand."
23 Doarvandoan ging hai noar Berseba tou.
24 De HEER verscheen hom in dij naacht en zee: "Ik bin de God van dien voader Abraham, wees mor nait baang, ik bin ja bie die. Ik zel die zegen en dien noageslacht groot in tal moaken om Abraham, mien knecht."
25 Hai baauwde doar n altoar en raip noam aan van de HEER. Hai zette doar zien tènt op en knechten van Isaak gruiven doar n put.
26 Abimelech ging vanoet Gerar noar hom tou, mit zien vrund Achuzzat en zien legeroverste Pichol.
27 Dou zee Isaak tegen heur: "Wat dou ie hier! Ie mouten toch niks van mie hebben? Ie hebben mie ja votstuurd!"
28 Mor zai zeden: "Wie hebben hail goud inzain dat de HEER mit joe is, dat ons ducht: loat ons deur n aid verbonden wezen. Wie sloeten n verbond mit joe.
29 Ie zellen ons niks aandoun, net zo min as wie joe wat aandoan hebben en joe in vree goan loaten hebben. Ie hebben de zegen van de HEER ja mit."
30 Dou muik hai heur n moaltied kloar en zai atten en dronken.
31 Aanderdoagsmörgensvroug deden zai der over en weer n aid op. Dou dee hai heur oetgelaaide en in vree gingen ze bie hom vot.
32 Dijzulfde dag brochten knechten van Isaak hom bericht over n put dij ze groaven haren. Zai zeden tegen hom: "Wie hebben wotter vonden!"
33 Hai nuimde dij put Seba. Doarom hait dij stad nog altied Berseba.
34 Dou Esau vatteg joar was, traauwde hai mit Jehudit, dochter van Hethiet Beëri en mit Basemat, dochter van Hethiet Elon.
35 Isaak en Rebekka haren doar t slim stoer mit.
|
Genesis 27
01Dou Isaak old worden was, werden zien ogen zo min, dat hai nait meer zain kon. Hai raip Esau, zien oldste, en zee tegen hom: "Mien zeun!" En dij zee: "Joa?"
02Dou zee Isaak: "Heur ais, ik bin al old en dag dat ook mien tied komt, wait ik nait.
03Neem dien joagerstuug, dien pielkoker en dien boog. Goa t veld in en schait mie n stok wild.
04Moak mie n lekker moal doar ik van hol en breng t bie mie. Den zel ik eten en die mien zegen geven veurdat ik staarf."
05Rebekka ston te lustern dou Isaak mit zien zeun Esau pruit. Dou Esau t veld ingoan was om n stok wild te schaiten veur zien voader,
06zee Rebekka tegen Jakob, heur zeun: "Luster! Ik heb heurd dat dien voader tegen dien bruier Esau zee:
07'Breng mie toch n stok wild en moak mie n lekker moal. Den zel k eten en die mien zegen geven veur t aangezicht van de HEER, veurdat ik staarf.'
08Mien zeun, luster noar wat ik die bestel:
09Zuik mie twij beste segebokjes oet koppel. Den zel ik ze tou n lekker moal beraaiden veur dien voader, zo as hai t geern lust.
10 Breng dit den bie dien voader, dat hai der van et en die zien zegen geft veurdat hai staarft."
11 Mor Jakob zee tegen Rebekka: "Joa mor, mien bruier Esau is roeg behoard en ik bin glad.
12 t Kin gebeuren dat mien voader mie betast. Den zel ik veur hom stoan as n bedraiger en breng k vluik over mie in stee van zegen."
13 Mor zien moeke zee tegen hom: "Dij vluik over die komt den mor op mie! Mien jong, heur mor noar wat ik zeg en goa ze hoalen."
14 Hai ging ze hoalen en brochde ze bie zien moeke. Zien moeke muik ter n smoakelk moal van zo as zien voader t geern haar.
15 Dou kreeg Rebekka t beste goud dat bie heur in hoes was van heur oldste zeun Esau, en ze luit heur jongste zeun dat aandoun.
16 t Vèl van segebokjes trok ze over zien handen en over zien gladde haals.
17 Dou gaf ze heur zeun Jakob t lekkere moal en t brood dat ze kloarmoakt haar in handen.
18 Hai kwam bie zien voader en zee: "Voader!" Dij zee: "Joa? Wèl bistoe mien jong?"
19 Jakob zee tegen zien voader: "Ik bin Esau, joen oldste. Ik heb kloarmoakt woar ie mie om vroagd hebben. Goa der veur zitten en eet van mien wildbroa. Den kin ie mie joen zegen geven."
20 Mor Isaak zee tegen zien zeun: "Hou hest zo gaauw wat vonden, mien jong?" Hai zee: "Omdat de HEER, joen God, t verbie kommen luit."
21 Dou zee Isaak tegen Jakob: "Kom ais dichterbie, mien zeun. Den kin ik die vuilen ofstoe mien zeun Esau bist of nait."
22 Jakob kwam dichter bie zien voader Isaak, en hai bevuilde hom: "Stem is Jakobs stem," zee hai, "mor handen binnen Esaus handen."
23 Hai haar t nait deur, omreden Jakob zien handen wazzen behoard net as handen van zien bruier Esau. Hai wol hom zegen geven
24 en zee: "Doe bist toch echt mien zeun Esau?" Hai zee: "Dij bin ik."
25 Isaak zee: "Zet mie t mor veur, den zel ik eten van t wild van mien zeun en den zel ik die mien zegen geven." Hai zette hom t veur en hai at. Hai brochde hom ook wien en hai dronk.
26 Dou zee zien voader Isaak tegen hom: "Kom wat dichterbie, mien zeun, en geef mie n doetje."
27 Hai kwam dichterbie en gaf hom n smok. Dou hai zien klaaier rook, gaf hai hom zegen:
"Zo as mien zeun rokt, zo rokt t veld,
dat de HEER zegend het.
28 God zel die geven van daauw van hemel,
van t vedde van eerde,
overvloud van koorn en jonge wien.
29 Volken zellen die dainstboar wezen,
noatsies zellen veur die boegen.
Zelst boas wezen over dien bruiers,
zeuns van dien moeke zellen veur die boegen.
Wèl die vervlökt, is vervlökt,
mor wèl die zegent, zel zegend wezen."
30 Nog mor net haar Isaak Jakob zegend en was Jakob in boeten goan, of zien bruier Esau kwam weerom van jacht.
31 Hai muik ook n lekker moal kloar en brochde dat noar zien voader tou en zee tegen hom: "As voader nou wat in t èn kommen wil en eten van t wild van zien zeun, den kin voader mie zien zegen geven."
32 Mor zien voader Isaak zee tegen hom: "Wèl bistoe?" "Ik bin Esau," zee hai, "joen oldste zeun."
33 Dou wer Isaak aldernoarste kèl en zee: "Wèl was dat den, dij t wild schoten en t bie mie brocht het? Dat heb ik al had veurdastoe kwamst. Hom heb ik zegend, en dij zegen staait!"
34 Dou Esau woorden van zien voader heurde, schraifde hai t oet, haard en bitter. "Tou, mien voader, zegen mie ook!"
35 Dij zee: "Dien bruier is kommen mit bedrog en het zegen nomen dij die toukwam."
36 Dou zee Esau: "Nait veur niks hait hai Jakob. Twij moal het hai mie bie t bain had. Mien eerstgeboorterecht het hai stolen en nou mien zegen ook nog. Heb ie den haildaal gain zegen meer veur mie overholden?"
37 Isaak antwoordde Esau: "Ik heb hom boas moakt over die, en aal zien bruiers heb ik hom as sloaven geven. Koorn en droevesap binnen veur hom. Wat zol ik die nog geven kinnen, mien jong?"
38 Esau zee tegen zien voader: "Heb ie mor ain zegen te vergeven, voader? Tou, voader, zegen mie toch ook!" Esau schraifde t oet.
39 Zien voader Isaak antwoordde:
"Vèr van t vedde van eerde
en van daauw dij van hemel omdeelkomt,
zel dien woonstee wezen.
40 Van dien sweerd zelst leven
en dien bruier dainstboar wezen.
Mor holdst kop ter veur,
den zelst zien juk van die ofsmieten."
41 Esau hoatte Jakob om de zegen dij zien voader hom geven haar. Hai zee bie zokzulm: Tied komt noader, dat men om mien voader raauwen zel en den moak ik mien bruier Jakob dood.
42 Dou Rebekka vernam wat heur oldste van plan was, luit ze heur jongste zeun Jakob roupen en zee tegen hom: "Denk ter om, hur! Dien bruier Esau wacht ter op dat hai die doodmoaken kin.
43 Dou wat ik zeg, mien jong. Moak die kloar en vlucht noar mien bruier Laban in Charan.
44 Blief doar n zetje, tot dien bruier wat bekommen is.
45 As dien bruier den weer wat bekommen is en hai verget wastoe hom aandoan hest, stuur ik die bericht en loat die doar weghoalen. Woarom zol ik joe aalbaaident op ain dag verlaizen?"
46 Rebekka zee tegen Isaak: "t Levent vaalt mie swoar mit dij Hethietenvraauwen. As Jakob n Hethietenwicht as vraauw nemt, ain van wichter hier tou t laand oet, den zegt mie t levent haildaal niks meer!"
|
Genesis 28
01Dou raip Isaak Jakob, zegende hom en bon hom op t haart beslist nait mit n vraauw oet Kanaän te traauwen.
02"Moak die kloar en goa noar Paddan-Aram tou, noar t hoes van Betuël, dien moekes voader. Hoal die doar n vraauw weg, ain van dochters van Laban, dien moekes bruier.
03Mag God Aalmachteg die zien zegen geven, die vruchtboar en talriek moaken, dat dien noageslacht groot wordt.
04Zegen dij Abraham kregen het, geft hai die en dien noageslacht om t laand te aarven doar men vrouger as vremde touholden het, t laand dat God aan Abraham geven het."
05Dou stuurde Isaak Jakob vot en dij ging noar Paddan-Aram, noar Laban, zeun van Betuël de Arameeër, dij n bruier was van Rebekka, moeke van Jakob en Esau.
06Esau vernam, dat Isaak Jakob zegend haar en votstuurd noar Paddan-Aram om doar n vraauw te vinden en hom dou hai hom zegende, op t haart bonden haar beslist gain vraauw oet Kanaän te nemen,
07dat Jakob noar zien voader en moeke heurd haar en noar Paddan-Aram goan was.
08Dou zag Esau in, dat vraauwlu oet Kanaän zien voader min noar t zin wazzen.
09Zodounde ging Esau noar Abraham zien zeun Ismaël en nam zok noast vraauwen dij hai al haar, Machalat as vraauw. Zai was n dochter van Ismaël en n zuster van Nebajot.
10 Jakob ging oet Berseba vot en raaisde noar Charan.
11 Hai kwam op n bepoald stee doar hai naacht deurbrochde. Zun was al onder goan. Hai nam n stain van dat stee as kopkuzzen en ging liggen te sloapen.
12 Hai dreumde: Der ston n ledder op eerde dij aan hemel tou kwam. Engels van God gingen der bie op en deel.
13 De HEER ston boven en zee: "Ik bin de HEER, de God van dien voader Abraham en Isaak. t Laand doarstoe op ligst, zel ik die en dien noazoaten geven.
14 Dien noageslacht zel worden as stof van eerde en doe zelst die aingoal oetbraaiden noar t westen, t oosten, t noorden, en t zuden. En deur die en deur dien noageslacht zellen ale geslachten van eerde zegend wezen.
15 Ik bin bie die en ik zel die beschaarmen, woar ofstoe ook hèngaaist en die weerombrengen noar dit laand. Ik verloat die nait, veur ik doan heb wat ik zeg."
16 Dou wer Jakob wakker. Hai zee: "Zekerwoar, de HEER is op dit stee en ik heb ter gain wait van had!"
17 Ontzag bekroop hom en hai zee: "Hou ontzagwekkend is dit stee! Dit mout n hoes van God wezen. Dit is poort van hemel."
18 Jakob ston vroug op dij mörgen. Hai kreeg stain dij hai bruukt haar as kopkuzzen, zette hom rechtop en goot ter eulie over.
19 Hai nuimde dat stee Betel. Doarveur haitte dij stad Luz.
20 Jakob dee n gelofte: "As God mit mie is en mie bewoart op weg dij k goa, mie brood geft om te eten en klaaier om aan te trekken
21 en as ik beholden weeromkom in mien voaders hoes, den zel de HEER mien God wezen.
22 Stain dij ik opricht heb, zel n hoes veur God wezen - en van ales wat ie mie geven, zel ik joe n tiende paart doun."
|
Genesis 29
01Jakob vervolgde zien raais en ging noar t laand doar stammen van t oosten wonen.
02Hai zag doar n put in t veld en drij koppels schoapen laggen der bie, want oet dij put luit men dij koppels drinken. n Grode stain lag op mond van put.
03As ale koppels bie nkander dreven wazzen, rolden hedders stain van put òf en gavven schoapen te drinken. Noatied legden ze stain weer op put.
04Jakob vruig heur: "Woar kom ie heer, bruiers?" "Wie kommen oet Charan," zeden ze.
05"Ken ie Laban wel, klaainzeun van Nachor?" vruig e. Ze zeden, dat ze dij wel konnen.
06Hai vruig: "Gaait t goud mit hom?" "Joa!" zeden ze. "Kiek, doar komt zien dochter Rachel aan mit heur schoapen en segen."
07Dou zee e: "Dag is nog laank, t is nog gain tied om koppels nou al bie nkander te drieven. Loat daaiern drinken en goa ze waaiden."
08Zai zeden: "Wie kinnen niks doun, veur ale hedders mit heur koppels der binnen. Den wordt stain van put ofrold en loat we schoapen drinken."
09Onder bedrieven kwam Rachel der aan mit schoapen van heur voader, dij ze aaltied waaidde.
10 Mit dat Jakob Rachel, dochter van zien moekes bruier Laban zag, mit Laban zien schoapen, ging Jakob der op òf. Hai rolde stain van put òf en luit schoapen van Laban, bruier van zien moeke, drinken.
11 Jakob gaf Rachel n smok en t gemoud schoot hom vol.
12 Dou vertelde Jakob Rachel dat hai femilie van heur voader was, en wel zeun van Rebekka. Zai runde vot en vertelde t aan heur voader.
13 Dou Laban t nijs heurde over Jakob, zeun van zien zuster, vloog hai hom votdoalek in muit, vuil hom om haals, gaf hom n smok en brochde hom in zien hoes. Jakob vertelde Laban ales.
14 Dij zee dou tegen hom: "Doe bist mien aigen vlaais en bloud!"
Jakob bleef n haile moand bie hom.
15 Dou zee Laban tegen Jakob: "Doe zolst, omdastoe femilie van mie bist, veur niks hier waarken? Zeg mor wastoe verdainen most."
16 Nou haar Laban twij dochters. Oldste haitte Lea en jongste haitte Rachel.
17 Lea keek wat blier, mor Rachel was n hail schier wichtje mit n nuvere oetkiek.
18 Jakob was verlaifd op Rachel en hai zee: "Ik waark zeuven joar veur joe, veur joen jongste dochter Rachel."
19 Laban zee: "Ik kin heur beter aan die geven as aan n aander. Blief mor bie mie."
20 Jakob waarkte zeuven joar veur Rachel, mor dij joaren wazzen om in n zucht, omreden hai haar heur laif.
21 Dou zee Jakob tegen Laban: "Geef mie mien vraauw! Tied is om en ik wil omgang mit heur hebben."
22 Laban luit ale manlu van dij ploats bie nkander kommen en gaf n feestmoal.
23 Mor soavends huil hai zien dochter Lea en brochde heur bie hom en hai slaip bie heur.
24 Laban gaf zien sloavin Zilpa aan zien dochter Lea as sloavin.
25 Mor dou t licht wer, zag hai dat Lea t was. Dou zee hai tegen Laban: "Wat dou ie mie aan? Heb ik nait veur Rachel bie joe waarkt? Woarom bedraig ie mie?"
26 Mor Laban zee: "t Is hier gain gebruuk dat jongste eerder traauwt as oldste.
27 Breng dizze bruloftsweek mit heur deur. Den krigst aander ook veur t waark dastoe nog ais zeuven joar veur mie doun zelst."
28 Jakob dee dat en hai muik de zeuven bruloftsdoagen vol. Dou gaf hai hom zien dochter Rachel as vraauw.
29 Zien sloavin Bilha gaf Laban aan zien dochter Rachel as sloavin.
30 Jakob slaip ook bie Rachel; van Rachel huil hai meer as van Lea. Dou dainde hai nog ais zeuven joar bie hom.
31 Dou de HEER zag dat Lea over en teveul was, muik hai heur vruchtboar, mor Rachel was onvruchtboar.
32 Lea kwam in verwachten en ze kreeg n zeun. Ze nuimde hom Ruben. "Want," zee ze, "de HEER het wel zain hou of ik over en te veul was. Nou zel mien man wel van mie holden."
33 Weer kwam ze in verwachten en kreeg n zeun. Ze zee: "De HEER het heurd dat ik over en te veul bin en doarom het hai mie dizzent ook geven." Ze nuimde hom Simeon.
34 En weer kwam ze in verwachten en kreeg n zeun. Ze zee: "Nou, diskeer zel mien man zok wel aan mie hechten, omreden ik heb hom al drij zeuns schonken." Doarom nuimde ze hom Levi.
35 Weer kwam ze in verwachten en kreeg n zeun. Dou zee ze: "Diskeer zel ik de HEER priezen." Dat doarom nuimde ze hom Juda. Doarnoa kreeg ze eerst gain kinder weer.
|
Genesis 30
01Dou Rachel zag dat ze gain kinder kreeg van Jakob, wer ze ofgunsteg op heur zuster. Ze zee tegen Jakob: "Geef mie kinder, aans goa k dood!"
02Dou wer Jakob aldernoarste kwoad op Rachel en zee: "Bin ik t, of is t God, dij moakt het dastoe onvruchtboar bist?"
03Dou zee ze: "Hier hest mien sloavin Bilha. Sloap bie heur en loat ze n kind kriegen op mien knijen. Zo krieg ik deur heur mien noageslacht ook."
04Zai gaf hom heur sloavin Bilha as vraauw en Jakob haar gemainschop mit heur.
05Bilha kwam in verwachten en schonk Jakob n zeun.
06Dou zee Rachel: "God het mie recht doan: hai het noar mien stem heurd en mie n zeun schonken." Doarom nuimde ze hom Dan.
07Weer kwam heur sloavin Bilha in verwachten. Zai schonk Jakob n twijde zeun.
08Rachel zee: "Ik heb streden mit mien zuster om God zien genoade, en wonnen." Doarom nuimde zai hom Naftali.
09Dou Lea vernam dat zai gain kinder meer kreeg, nam zai heur sloavin Zilpa en gaf dij aan Jakob as vraauw.
10 De sloavin van Lea, Zilpa, schonk Jakob n zeun.
11 Dou zee Lea: "Der is gelok kommen." Zai nuimde hom Gad.
12 Lea heur sloavin Zilpa schonk Jakob n twijde zeun
13 en Lea zee: "Dat is mien gelok! Van nou òf aan zellen jonge vraauwen mie gelokkeg priezen." Zai nuimde hom Aser.
14 In tied van t waait zichten, ging Ruben t veld in. Doar von hai laifdesappels dij hai noar zien moeke Lea brochde. Rachel zee tegen Lea: "Dou mie n poar van dij laifdesappels van dien zeun!"
15 Mor zai zee: "Is t nait genog dastoe mien man ofnomen hest? Nou most mien zeun zien laifdesappels ook nog hebben?" Rachel zee: "Den zel Jakob vannaacht bie die sloapen veur dij laifdesappels van dien zeun."
16 Dou Jakob soavends tou t laand oetkwam, ging Lea hom in muit en zee: "Doe komst bie mie, want ik heb die eerlek huurd veur laifdesappels van mien zeun." Zo slaip hai dij naacht bie heur.
17 God heurde noar Lea, zai kwam in verwachten en schonk Jakob n viefde zeun.
18 Dou zee Lea: "God het mie beloond, omdat ik mien sloavin aan mien man ofstoan heb." En zai nuimde hom Issachar.
19 Vannijs kwam Lea in verwachten en schonk Jakob n zèsde zeun. Lea zee:
20 "God het mie hail wat moois geven. Nou zel k wel bie mien man in aanzain wezen omdat ik hom zès zeuns schonken heb." Zai nuimde hom Zebulon.
21 Loater kreeg zai nog n dochter en dij nuimde zai Dina.
22 God bedochde Rachel en gaf heur vruchtboarhaid.
23 Zai kwam in verwachten en kreeg n zeun. "God het mie oet neerloag hoald," zee ze.
24 Zai nuimde hom Jozef en zee: "Loat de HEER mie nog n zeun geven."
25 Dou Rachel Jozef kregen haar, zee Jakob tegen Laban: "Loat mie votgoan, dat ik noar mien woonstee en mien laand goan kin.
26 Geef mie mien vraauwen en kinder doar ik bie joe veur waarkt heb, en den goa ik vot. Ie waiten zulm wel hou veul en hou goud ik veur joe waarkt heb."
27 Laban zee tegen hom: "Kom mie toch wat in muit! t Is mie dudelk worden dat de HEER mie zegend het om die.
28 Zeg mor wastoe verdainen most en ik zel die t geven!"
29 Jakob zee: "Ie waiten zulm hou ik joe daind heb en hou joen vij t bie mie doan het.
30 Veur mien tied haar ie nait veul, mor t het zok nou slim vermeerderd. De HEER het joe zegend bie ales wat ik doan heb. Is tied ter nait heer dat ik zörg veur mien aigen hoesholden?"
31 Mor Laban zee: "Wat mout ik die den geven?" Jakob zee: "Ie huiven mie niks geven. Ik zel vannijs op joen schoapen en segen pazen en heur waaiden, as ie doun wat ik joe veurstel.
32 Ik goa vandoag deur joen schoapen en segen en hoal ale lammer mit spikkels en vlekken en swaarde schoaplammer der oet. Dat zel mien loon wezen.
33 Dat ik eerlek bin, zel mörgen blieken. Dat zel deur joe verrekend worden mit mien loon. Aal wat nait spikkeld is of vlekt bie segen en swaart bie schoapen, heb ik stolen."
34 "Loat wie t mor doun zo astoe t zegd hest!" zee Laban.
35 Nog op aigenste dag huil Laban streepte en spikkelde bokken der oet en ale sikken dij spikkeld of vlekt wazzen, ales doar wat wits aan was en ale swaarde schoapen. Dij luit hai waaiden deur zien zeuns.
36 Laban stuurde Jakob drij dagraaizen vot. Dij waaidde schoapen en segen dij Laban overholden haar.
37 Dou nam Jakob vrizze takken van n witblad, n amandelboom en n pletoan en hai schilde doar strepen òf, zodat t widde van takken veur t zicht kwam.
38 Takken dij hai schild haar, zette hai lös van nkander in drinkensbakken mit wotter doar schoapen en segen kwammen om te drinken. As ze kwammen om te drinken, werden ze tielsk.
39 As ze tielsk worden wazzen bie takken, den kwammen der streepte, stippelde en vlekte lammer.
40 Jakob zöchde schoapen oet. Streepten, dij tielsk wazzen, zette hai bie schoapen en segen van Laban. Veur zokzulm dee hai koppels apaart. Dij dee hai nait bie schoapen en segen van Laban.
41 Aaltied as beste schoapen en segen tielsk worden zollen, zette Jakob heur takken veur in drinkensbakken, dat ze mor tielsk werden bie takken.
42 Mor as t minne schoapen en segen wazzen, dee hai t nait. Dat zodounde wazzen minnen veur Laban en besten veur Jakob.
43 Dat man wer hail welvoarend. Hai kreeg n bult schoapen en segen, sloavinnen en knechten, kemélen en ezels.
|
Genesis 31
01Dou heurde Jakob dat zeuns van Laban zeden: "Jakob het zok ales touaigend wat van ons voader was. Van voaders bezittens is hai riek worden!"
02Boetendes zag Jakob aan t gezicht van Laban dat dij hom nait meer zo lieden mog as veurtied.
03De HEER zee tegen Jakob: "Goa weerom noar t laand van dien veurolders en noar dien femilie. Ik zel mit die wezen."
04Dou luit Jakob Rachel en Lea bie zok in t veld kommen doar schoapen en segen wazzen. Hai zee tegen heur:
05"Ik kin aan t gezicht van joen voader zain dat hai aans tegen mie is as aans. Mor de God van mien voader het mit mie west.
06Ie waiten ja zulm dat ik joen voader daind heb zo goud as ik mor kon.
07Joen voader het mie bedrogen en mien loon wel honderd moal veraanderd. Mor God het nait touloaten dat ik ter schoa van haar.
08Want as hai zee: 'Wat spikkeld is, zel dien loon wezen,' den kreeg haile koppel spikkelde lammer. En as e den zee: 'Streepte lammer zellen dien loon wezen,' den kregen ze streepte lammer.
09t Het God west dij joen voader koppel vij ofnomen en aan mie geven het.
10 Ik dreumde ais - dou schoapen en segen tielsk wazzen - dat bokken dij schoapen en segen besprongen streept, vlekt en spikkeld wazzen.
11 n Engel van God zee tegen mie in dreum: 'Jakob!' En ik zee: 'Joa?'
12 Hai zee: 'Kiek mor ais goud: ale bokken en rammen dij segen en schoapen dekken, binnen bont, spikkeld en vlekt. Ik heb ales wel zain wat Laban die aandoan het.
13 Ik bin de God van Betel, doarstoe n stain as gedenktaiken opricht en mie n gelofte doan hest. Dat moak die den kloar en raais òf. Goa tou dit laand oet, weerom noar dien geboortelaand.'"
14 Dou zeden Rachel en Lea tegen hom: "Wie hebben ja gain paart of dail aan aarvenis van ons voader.
15 Hai beschaauwt ons ja as vremden. Hai het ons ja verkocht en aal ons geld der deurbrocht.
16 Want ale riekdom dij God van ons voader ofnomen het, is van ons en ons kinder. Dat dou ales mor wat God tegen die zegd het."
17 Jakob muik zok kloar veur raais. Hai zette zien kinder en zien vraauwen op kemélen.
18 Hai dreef ales wat hai haar, zien vij, daaiern dij zien haile gemoak in Paddan-Aram wazzen, noar zien voader Isaak in t laand Kanaän.
19 Dou Laban hèn was te schoapscheren, haar Rachel godenbeeldjes van heur voader stolen.
20 Jakob zee nait dat e vot ging en zo haar Jakob Laban, de Arameeër, bie t bain.
21 Hai vluchtte mit ales wat of hai haar en ging onderwegens revier Eufraat over, kaant oet van t baarglaand van Gilead.
22 Dou Laban noa drij doagen verteld wer dat Jakob der vandeur was,
23 nam hai zien verwanten mit en zat zeuven doagen achter hom heer. Hai huil hom in, in baargen van Gilead.
24 God kwam dij naacht in dreum bie Laban en zee tegen hom: "Denk ter om dast nait mit Jakob pratst, nait in goudens en nait in kwoadens."
25 Laban huil Jakob in. Jakob haar zien tènt opzet in t baarglaand. Laban mit zien volk zette tènt op in t baarglaand van Gilead.
26 Laban zee tegen Jakob: "Wat hest mie wel nait doan? Hest mie dik bedrogen. Hest mien dochters mitnomen of wazzen ze oorlogsroof.
27 Woarom bist zo stiekem votgoan en woarom hest mie zo bedrogen en hest mie niks zegd? Aans haar ik op feestelke menaaier ofschaaid van die nemen kind, onder zingen, bie trom en bie lier.
28 Hest mie alderdeegs gain kaans geven om ofschaaid te nemen van mien zeuns en dochters. Hest hail onwies doan.
29 Ik bin in stoat, om die wat aan te doun. Mor de God van dien voader het gusternaacht tegen mie zegd: 'Denk ter om dast ter mit Jakob gain woord over pratst.'
30 Astoe votgoan bist oet wènsteghaid noar t olde stee, woarom hestoe den mien hoesgoden stolen?"
31 Dou zee Jakob tegen hom: "Ik was baang! Ik dochde: Wèl wait, hoalt hai mie zien dochters ook nog òf.
32 As ie bie ain joen hoesgoden vinden, den zel dij t nait overleven. Zuik boudel mor noa, doar mien haile femilie bie is. Wat ik van joe bie mie heb, kin ie weer mitnemen." Mor Jakob wos nait, dat Rachel ze stolen haar.
33 Laban ging in tènt van Jakob en in dij van Lea en in tènt van baaide sloavinnen, mor von niks. Dou hai oet Lea heur tènt kwam, ging hai in tènt van Rachel.
34 Rachel haar beeldjes ondertied beziedstopt in n kemélezoadel en was der op zitten goan. Laban zöchde haile tènt òf, mor von niks.
35 Zai zee tegen heur voader: "Ie mouten mie t nait kwoalek nemen, mor ik kin nait veur joe stoan goan, want ik heb de regels." Hai zöchde overaal, mor von niks.
36 Dou wer Jakob vergrèld en zee t Laban liek veur de kop: "Wat heb ik joe aandoan, dat ie zo achter mie heer zitten?
37 Nou heb ie mie ales op kop zet en wat heb ie vonden, dat van joe is? Leg dat hier den deel veur joen en mien femilie. Den mouten zai mor schaaidsrechter wezen.
38 Aal dij twinneg joar dat ik bie joe west heb, hebben joen schoapen en segen gain laam vertijd en der is ook gainain gèl bleven. Van rammen van joen schoapen en segen heb ik nooit n moal beraaid.
39 Was ter n baist verscheurd, den wer ie t nait gewoar want dij schoa mos ik veur stoan. Ie hebben t op mie verhoald of haar ik t stolen, gelieke goud of t overdag of snaachts veurvalen was.
40 Zo is mie t vergoan: doags wer ik sleupt deur hetten en snaachts deur kòlle. Ik kreeg gain wenk in ogen.
41 Twinneg joar laank heb ik bie joe in hoes west. Ik heb joe vattien joar daind veur joen baaide dochters en zès joar veur joen schoapen en joen segen. Wel honderd moal heb ie mien loon veraanderd.
42 As ik de God van mien voader, de God van Abraham, veur wèl Isaak daip ontzag het - as dij God nait aan mien kaant stoan haar, den haar ie mie wis mit lege handen votstuurd. God het wel zain hou haard of ik waarkt heb en hou stoer ik t haar, mor gusternaacht het hai t plaait beslecht."
43 Dou zee Laban tegen Jakob: "Dizze vraauwlu binnen mien dochters, dizze kinder binnen mien kinder, dit vij is mien vij. Aal wat ie zain is van mie! Wat zol ik mien aigen dochters en kinder dij ze kregen hebben, den aandoun?
44 Loat wie as bewies n verbond sloeten tussen ons baaident."
45 Dou kreeg Jakob n stain, zette dij recht in t èn as n gedenkstain.
46 Jakob zee tegen zien femilieleden: "Zuik stainen bie nkander!" Dou zöchden ze stainen bie nkander, muiken der n bult van en huilen moaltied bie dij bult.
47 Laban nuimde t stee Jegar-Sahaduta en Jakob nuimde t Gal-Ed.
48 Dou zee Laban: "Dizze stainbult is van vandoag òf aan n taiken tussen die en mie." Doarom kreeg e de noam Gal-Ed,
49 en hai wer ook Mispa nuimd. "Want," zee e, "de HEER mout die en mie in t oog holden as wie nait bie nkander binnen.
50 Astoe mien dochters vernedern zolst en astoe noast mien dochters aander vraauwlu nemen zolst, ook al is der gain mensk bie, God is getuge tussen die en mie."
51 Wieder zee Laban tegen Jakob: "Dizze stainbult en dizze gedenkstain binnen baaident getugen.
52 Zekerwoar, dizze stainbult zel ik nait verbie trekken om noar die tou te goan mit kwoade bedoulens en doe net zo min.
53 God van Abraham, God van Nachor, God van heur voader, zel ons rechter wezen." Dou legde Jakob der n aid op òf in noam van de God, doar zien voader Isaak daip ontzag veur haar.
54 Jakob brochde n ovver op dij baarg en nuigde zien femilie veur t moal. Zai atten en brochten naacht deur op baarg.
|
Genesis 32
01Aanderdoagsmörgensvroug gaf Laban zien zeuns en dochters n doetje, zegende heur en ging weerom noar zien aigen stee.
02Jakob ging ook weer aan raais en engels van God muitten hom op.
03Dou hai heur zag, zee Jakob: "Dit is n leger van God!" Doarom nuimde hai dat stee Machanaïm.
04Jakob stuurde bodes veur zok oet noar zien bruier Esau in Seïr, in kontrainen van Edom. Hai gaf heur bosschop mit:
05"Tegen mien heer Esau mout ie zeggen: 'Joen dainstknecht Jakob let joe dit waiten: Ik heb as vremde touholden bie Laban, en doar bin k aan distied tou bleven.
06Ik heb koien, ezels, schoapen en segen, sloaven en sloavinnen kregen. Ik loat dit aan joe waiten, mien heer, om bie joe in de gunst te kommen.'"
07Bodes kwammen weerom bie Jakob en zeden: "Wie kwammen bie joen bruier, bie Esau, en hai is al onderwegens noar joe tou mit vaaierhonderd man."
08Dou wer Jakob doodsbenaauwd. Hai verdailde t volk dat bie hom was over twij kampen. Schoapen en segen, koien en kemélen ook.
09Hai onnaaierde: As Esau op t aine kaamp ofkomt en dij verslagt, kinnen dijent oet t aander kaamp ontkommen!
10 Dou zee Jakob: "O God van mien voader Abraham en God van mien voader Isaak, HEER dij tegen mie zegd het: 'Goa weerom noar dien laand en dien geboortestreek en ik zel t goud mit die moaken.'
11 Ik bin ale gunstbewiezen en traauw dij ie bewezen hebben aan joen knecht, nait weerd. Dou k over Jordaan trok, haar k aans niks bie mie as mien stòk. Mor mien bezit is oetgruid tot twij kampen.
12 Red mie toch oet handen van mien bruier, oet haand van Esau. Ik bin baang veur hom, baang dat e kommen zel om mie te vernailen. En moekes en kinder der bie.
13 Ie zeden ja: 'Ik zel die goud doun en dien noageslacht moaken as zaand bie zee en nait te tellen.'"
14 Doar bleef hai dij naacht over.
Van wat nou zienent was, koos hai wat oet om aan zien bruier Esau te geven:
15 twijhonderd segen, twinneg bokken, twijhonderd ooien en twinneg rammen,
16 datteg mèlke kemélen mit heur volen, vatteg koien en tien bollen, twinneg ezelinnen en tien ezelhengsten.
17 Op elke koppel luit e ain van zien sloaven pazen. Hai zee tegen heur: "Goa veur mie aan en hol koppels wied oet nkander."
18 Tegen eerste sloaf zee e: "Astoe mien bruier Esau tegenkomst en hai vragt die wèl dien boas is, woar ofstoe hèn gaaist en van wèl dij baisten binnen dijstoe drieven dust,
19 den mostoe zeggen: 'Dij binnen van joen knecht Jakob. t Is n geschenk veur Esau, mien heer. Hai komt zulm achter ons aan.'"
20 Tegen twijde en daarde zee hai t zulfde. En dat tegen ale drievers. Ze mozzen aalmoal t zulfde zeggen tegen Esau as ze hom tegenkwammen.
21 Zai mozzen der bie zeggen: "Joen knecht Jakob komt vot achter ons aan." Jakob dochde: Ik zel hom goud stemmen, mit wat ik veuroet stuur en aan hom geef. As wie nkander zain den is hai mie meschain wel goud gezind.
22 Dat Jakob zien geschenk ging hom veuroet. Mor zulm bleef hai dij naacht in t kaamp.
23 Dij naacht ston e op, nam zien baaide vraauwlu, zien baaide sloavinnen en zien elf kinder mit en stook Jabbok over bie n ondaip stee.
24 Hai luit heur revier oversteken mit zien haile hebben en holden.
25 Jakob bleef allain achter. Aan lichten tou worstelde n man mit hom.
26 Man zag dat hai hom nait aan kon en sluig hom dou op zien hup. Zo kreeg Jakob bie t worsteln hup oet t lid.
27 Man zee: "Loat mie goan, t wordt al licht!" Mor Jakob zee: "Ik loat joe nait goan, of ie geven mie joen zegen!"
28 Man vruig hom: "Hou is joen noam?" Hai zee: "Jakob."
29 "Ze zellen joe gain Jakob meer nuimen," zee e, "mor Israël. Ie hebben streden mit God en mit mensken en ie konden t aan."
30 Dou vruig Jakob: "Zeg mie toch joen noam!" Mor hai zee: "Woarom vroag ie toch noar mien noam?" En hai zegende hom doar.
31 Jakob nuimde dat stee Peniël. "Want," zee e, "ik heb oog in oog stoan mit God en t overleefd."
32 Zun begunde te schienen dou hai deur Peniël ging en Jakob vuil in ain zied.
33 Doarom eten Isrelieten aan distied tou nait van bilspier. Want hai het Jakob sloagen op spier dij op kom van hup ligt.
|
Genesis 33
01Dou zag Jakob Esau aankommen mit vaaierhonderd man. Doarom verdailde hai kinder onder Lea en Rachel en baaide sloavinnen.
02Sloavinnen en heur kinder zette hai veuraan. Doarachter Lea en heur kinder en den Rachel en Jozef.
03Zulm laip e veurop, en mit dat e op zien bruier tou laip, boog e hail daip. Tot zeuven moal tou.
04Esau runde hom in muit, sluig aarms om hom tou, vuil hom om haals en smokte hom. En zai schraifden.
05Dou Esau opkeek, zag hai vraauwen en kinder. Hai vruig: "Wèl binnen doar bie die?" Hai zee: "Dat binnen kinder dij God aan dien knecht schonken het, omdat hai hom genoadeg is."
06Dou kwammen sloavinnen mit heur kinder dichterbie en bogen zok deel.
07Lea en heur kinder kwammen ook dichterbie en bogen zok deel. Dou kwammen Jozef en Rachel dichterbie en bogen zok deel.
08Dou zee Esau: "Wat mout dij haile karrevoan dij ik tegenkommen bin?" Hai zee: "Om mien meester gunsteg te stemmen."
09Mor Esau zee: "Ik heb meer as genog, bruier. Wat dienent is, blift dienent."
10 Mor Jakob zee: "Wis nait! Astoe mie goudgunsteg bist, nemst mien geschenk aan. As ik bie die kom, den is t of kom ik bie God. Ik zai dastoe mie lieden magst.
11 Neem toch mien goave aan dij ik die brengen loat. God het mie ja genoadeg west en ik heb ja ales." Dou hai aanhuil, nam Esau t aan.
12 Esau zee: "Wie breken op en raaizen wieder. Ik goa mit die mit."
13 Mor Jakob zee tegen hom: "Mien heer wait ook wel hou septiel of kinder binnen en dat ik schoapen en segen mit lammer bie mie heb en koien mit zoegkaalver. As dij ook mor ain dag opjagd worden, kommen ale schoapen en segen om haals.
14 Loat mien heer mor veur mie oetgoan. Den goa ikzulm op mien gemak wieder en loat mie laaiden noar gang van t vij dat veur mie oetgaait en noar gang van kinder, tot ik bie mien heer in Seïr kom."
15 Dou zee Esau: "Loat van mien mensken n poar bie die blieven." Mor Jakob zee: ""Woarom zol mien heer mie zo gunsteg gezind wezen?"
16 Aigenste dag ging Esau weerom noar Seïr.
17 Mor Jakob raaisde noar Sukkot. Hai baauwde zok n hoes. Veur zien vij muik e hutten; doarom wordt dat stee Sukkot nuimd.
18 Jakob kwam oet Paddan-Aram beholden aan in Sichem, in t laand Kanaän. Hai sluig zien legerkaamp op aan oostkaant van stad.
19 Veur honderd goldstokken kochde hai t stok laand doar e zien tènten opzet haar van zeuns van Chamor, voader van Sichem.
20 Doar baauwde hai n altoar en nuimde dij: "De God van Israël is God."
|
Genesis 34
01Dina, dij Lea Jakob schonken haar, ging der ais op oet om wichter dij doar woonden op te zuiken.
02Sichem, zeun van Chiwwiet Chamor, vorst van t laand, zag heur. Hai nam heur mit, ging bie heur liggen en vergreep zok aan heur.
03Mor dochter van Jakob kwam hom hail noa te stoan. Hai huil van heur en perbaaierde heur haart te winnen.
04Sichem zee tegen zien voader Chamor: "Regel dat dit wicht mien vraauw wordt."
05Dou Jakob vernam dat Sichem zien dochter Dina schonden haar, zee hai eerst niks omdat zien zeuns nog bie koppel in t veld wazzen.
06Chamor, Sichem zien voader, ging noar Jakob om hom te spreken.
07Mit dat zeuns van Jakob t heurden, kwammen ze bie hoes. Vergrèld wazzen ze en helleg, omreden Sichem haar Israël schaande aandoan deur bie dochter van Jakob te sloapen, t was ja alderschandoalegst.
08Chamor sprak mit heur en zee: "Mien zeun Sichem is stoapel op joen dochter. Geef heur toch as vraauw aan hom.
09Loat we femilie van mekoar worden. Geef ons joen dochters en ie kinnen ons dochters nemen.
10 Blief bie ons, t laand is ook veur joe. Trek rond en zuik n stee op om te wonen."
11 Sichem zee tegen Dina heur voader en bruiers: "Ik wil geern bie joe in de gunst kommen en joe geven doar ie om vroagen.
12 Vroag as traauwgift en traauwgeschenken zoveul as ie willen, as ie mie t wicht mor as vraauw geven."
13 Dou gavven zeuns van Jakob aan Sichem en zien voader Chamor n leugenachteg antwoord, omdat Sichem heur zuster Dina schonden haar:
14 "Dat kin we nait doun, ons zuster aan n man geven dij nait besneden is. Dat zol ja n schaande veur ons wezen.
15 Wie kinnen joe allenneg ter wille wezen as bie joe, net as bie ons, aal wat manlek is, besneden wordt.
16 Den geef wie joe ons dochters en neem wie joen dochters. Den woon wie bie joe en wor wie ain volk.
17 Mor as ie nait noar ons heuren en joe nait besnieden loaten, den neem wie ons dochters weer mit en goan vot."
18 Dat kwam Chamor en zien zeun Sichem wel goud veur.
19 Jongkerel, dij meer gezag haar as wèl ook in zien femilie, muik der doalek waark van. Hai was ja stoapel op dochter van Jakob.
20 Chamor en zien zeun Sichem gingen noar poort van heur stad en spraken manlu van stad tou:
21 "Dij mannen hebben t goud mit ons veur. Loat heur wonen in dit laand en doarin rondtrekken. t Laand is doar ja groot genog veur. Wie kinnen heur dochters as vraauw nemen en ons dochters aan heur geven.
22 Allenneg op veurwoarde dat aal ons manlu besneden worden, net as zai dat binnen, willen dij mannen ons ter wille wezen en bie ons wonen blieven om ain volk te worden.
23 Heur koppels, heur bezittens en aal heur vij zel den ja veur ons wezen. As wie heur mor ter wille binnen, den zellen ze bie ons wonen blieven."
24 Ale lu dij noar stadspoort tou goan wazzen, lusterden noar Chamor en noar zien zeun Sichem, en zo luiten ale manlu dij noar stadspoort tou goan wazzen, zok besnieden.
25 Op daarde dag, dou ze slim pien haren, pakten baaide zeuns van Jakob, Simeon en Levi, bruiers van Dina, heur sweerd en zai overvuilen börgers van stad dij naargens op bedocht wazzen. Ze sluigen ale manlu dood.
26 Chamor en zien zeun Sichem sluigen zai ook mit sweerd. Ze nammen Dina mit oet t hoes van Sichem en gingen vot.
27 Zeuns van Jakob kwammen bie lieken en plunderden stad doar heur zuster onteerd was.
28 Heur schoapen en segen, heur koien, heur ezels en aal wat in stad en op t veld was, nammen ze mit.
29 Heur haile hebben en holden, aal heur klaaine kinder en heur vraauwlu, werden deur heur vothoald en ze plunderden ale hoezen.
30 Jakob zee tegen Simeon en Levi: "Ie hebben mie in t ongelok stört en mie op n minne noam brocht bie Kanaänieten en Perizzieten. Wie binnen hier mor mit n man of wat. As ze mie aanvalen, zellen ze mie versloagen en ik zel oetreud worden en mien haile hoes der bie."
31 Mor zai zeden: "Mog ons zuster den as n hoer behandeld worden?"
|
Genesis 35
01God zee tegen Jakob: "Moak die kloar, goa noar Betel en blief doar. Baauw doar n altoar veur de God dij die verschenen is doustoe op vlucht wast veur dien bruier Esau."
02Jakob zee tegen zien haile hoesholden en tegen elkenain dij bie hom was: "Ale vremde goden mouten vot, wask joe en trek schone klaaier aan.
03Loat we ons kloarmoaken en noar Betel goan. Doar zel ik n altoar baauwen veur God. Hai het mie antwoord geven op dag dat ik t benaauwd haar. Hai het bie mie west op weg dij ik goan bin."
04Dou gavven ze Jakob aal heur ofgodsbeelden en ringen dij ze in oren haren. Jakob begruif ze onder de terebint bie Sichem.
05Dou ze doar votgingen, kreeg schrik veur God ale steden om heur tou te pakken. Gainain duurde heur te noa kommen.
06Zo kwam Jakob en aal t volk dat bie hom was in Luz in t laand Kanaän, dat is t tegenswoordege Betel.
07Doar baauwde hai n altoar en nuimde dat stee El-Betel, omdat God zok doar aan hom openboard haar dou hai op vlucht was veur zien bruier.
08Debora, dij Rebekka aan bòrst had haar, sturf. Zai wer begroaven bie Betel onder n aikenboom, dij doarom "aikenboom van geschraif" nuimd wer.
09God kwam vannijs bie Jakob dou dij weeromkwam oet Paddan-Aram en zegende hom:
10 "Doe haitst Jakob, mor dien noam zel nait meer Jakob wezen, mor bloots Israël." Zo gaf God hom de noam Israël.
11 God zee: "Ik bin God, de Aalmachtege, wees vruchtboar en wor groot in tal. n Volk, joa, n mennegte van volken zel oet die votkommen en keunenks zellen oet dien zoad geboren worden.
12 t Laand dat ik Abraham en Isaak gaf, geef ik die en dien noazoaten."
13 Dou ging God bie hom vandoan, van t stee doar hai hom sproken haar.
14 Jakob zette n stain deel op t stee doar hai hom sproken haar, n gedenktaiken. Hai störtte der n wienovver op en goot ter eulie over.
15 Jakob nuimde dat stee doar God hom sproken haar, Betel.
16 Dou ze weer oet Betel vertrokken wazzen en nait vèr meer van Efrat òf, dou was t mit Rachel zo wied. Zai haar n swoare bevallen.
17 Dou ze dij swoare bevallen had haar, zee vroedvraauw tegen heur: "Stil mor, hur! t Is weer n zeun."
18 Dou zai op staarven lag, nuimde zai hom in heur leste oam Ben-Oni. Mor zien voader nuimde hom Benjamin.
19 Zo sturf Rachel en zai wer begroaven aan kaant van weg noar Efrat tou, dat is t tegenswoordege Betlehem.
20 Jakob zette n gedenkstain op heur graf. Tot aan dag van vandoag is dij bekend as gedenkstain van t graf van Rachel.
21 Israël ging wieder en zette zien tènt op aan aander kaant van Migdal-Eder.
22 Dou Israël doar woonde, ging Ruben hèn en lag bie Bilha, bievraauw van zien voader. Israël wer t gewoar.
Jakob haar twaalf zeuns.
23 Zeuns van Lea: Jakob zien oldste zeun Ruben, wieder Simeon, Levi, Juda, Issachar en Zebulon.
24 Zeuns van Rachel: Jozef en Benjamin.
25 Zeuns van Rachel heur sloavin Bilha: Dan en Naftali.
26 Zeuns van Lea heur sloavin Zilpa: Gad en Aser. Dit wazzen zeuns van Jakob, dij hai kreeg in Paddan-Aram.
27 Jakob kwam bie zien voader Isaak in Mamre bie Kirjat-Arba, dat nou Hebron hait, doar Abraham en Isaak as vremden touholden haren.
28 Isaak wer honderdtachteg joar old.
29 Dou kwam hai oet tied. Hai sturf op hoge older en wer mit zien veurolders verainegd. Zien zeuns Jakob en Esau begruiven hom.
|
Genesis 36
01Dit binnen noazoaten van Esau, dat is Edom.
02Esau traauwde mit Kanaänitische vraauwen: mit Ada, dochter van Hethiet Elon, mit Oholibama, dochter van Ana, dochter van Chiwwiet Sibon
03en mit Basemat, n dochter van Ismaël en zuster van Nebajot.
04Bie Ada kreeg Esau Elifaz en bie Basemat Reüel,
05bie Oholibama kreeg hai Jeüs, Jalam en Korach. Dit wazzen zeuns van Esau, dij hai in Kanaän kregen het.
06Mit zien vraauwen, zeuns en dochters en aal t volk dat bie hom heurde, zien koppels, zien vij en zien haile hebben en holden dat hai in Kanaän kregen haar, ging Esau noar n aander laand, wied vot van zien bruier Jakob.
07Heur bezit was ja te groot dat zai bie nkander wonen blieven konden. t Laand doar zai as vremden touhuilen, was nait groot genog om deur tied te kommen.
08Dat doarom ging Esau, ook Edom nuimd, wonen in t baarglaand van Seïr.
09Dit binnen noazoaten van Esau, voader van Edomieten, in t baarglaand van Seïr.
10 Dit binnen noamen van zeuns van Esau: Elifaz, zeun van zien vraauw Ada, Reüel zeun van zien vraauw Basemat.
11 Zeuns van Elifaz: Teman, Omar, Sefo, Gatam en Kenaz.
12 Timna, bievraauw van Esau zien zeun Elifaz: zai schonk hom Amalek. Dit binnen zeuns van Esaus vraauw Ada.
13 Zeuns van Reüel: Nachat, Zerach, Samma en Mizza. Dit wazzen noazoaten van Esaus vraauw Basemat.
14 Dit binnen zeuns dij Esaus vraauw Oholibama, dochter van Ana, dochter van Sibon, hom schonk: Jeüs, Jalam en Korach.
15 Dit binnen stamhoofden dij van Esau ofstammen. Zeuns van Elifaz, oldste zeun van Esau:
16 Teman, Omar, Sefo, Kenaz, Korach, Gatam en Amalek. Dit binnen stamhoofden van Elifaz in t laand van Edom, noazoaten van Ada.
17 Zeuns van Reüel, zeun van Esau: stamhoofden Nachat, Zerach, Samma en Mizza. Dit binnen stamhoofden van Reüel in t laand van Edom; noazoaten van Esaus vraauw Basemat.
18 Zeuns van Esaus vraauw Oholibama: stamhoofden Jeüs, Jalam en Korach, stamhoofden van Esaus vraauw Oholibama, dochter van Ana.
19 Dit binnen zeuns van Esau en dit binnen stamhoofden dij van hom ofstammen.
20 Dit binnen zeuns van Seïr, de Choriet, bewoners van t laand: Lotan, Sobal, Sibon, Ana, Dison, Eser en Disan;
21 dit binnen stamhoofden van Chorieten, zeuns van Seïr, in t laand Edom.
22 Zeuns van Lotan binnen Chori en Hemam; zuster van Lotan hait Timna.
23 Zeuns van Sobal: Alwan, Manachat, Ebal, Sefo en Onam.
24 Zeuns van Sibon: Ajja en Ana: aigenste Ana dij waarme wèllen von, dou hai ezels waaidde van zien voader Sibon.
25 Noazoaten van Ana: Dison en Oholibama; leste was n dochter van Ana.
26 Zeuns van Dison: Chemdan, Esban, Jitran en Keran.
27 Zeuns van Eser: Bilhan, Zaäwan en Akan.
28 Zeuns van Disan: Us en Aran.
29 Dit binnen stamhoofden van Chorieten: Lotan, Sobal, Sibon, Ana,
30 Dison, Eser en Disan. Dit binnen stamhoofden van Chorieten in t laand Seïr.
31 Dit binnen keunenks dij keunenk west hebben in t laand Edom, veurdat ter n keunenk over Israël regaaierde:
32 Keunenk van Edom is Bela, zeun van Beor; zien stad hait Dinhaba.
33 Noa dood van Bela is Jobab, zeun van Zerach oet Bora, keunenk worden in zien stee.
34 Noa dood van Jobab is Chusam oet t laand van Teman keunenk worden in zien stee.
35 Noa dood van Chusam is Hadad, zeun van Bedad, keunenk worden. Hai het Midjan versloagen in t veld van Moäb; zien stad hait Awit.
36 Noa dood van Hada is Samla keunenk worden, hai was ofkomsteg oet Masreka.
37 Noa dood van Samla is Saül oet Rechobot bie revier, keunenk worden.
38 Noa dood van Saül is Baäl-Chanan, zeun van Achbor, keunenk worden in zien stee.
39 Noa dood van Baäl-Chanan is Hadar keunenk worden in zien stee; zien stad hait Paü; zien vraauw was Mehetabel, dochter van Matred; zai was n dochter van Me-Zahab.
40 Dit binnen noamen van stamhoofden van Esau noar heur geslachten en noar heur woonploatsen, ze haiten: Timna, Alwa, Jetet,
41 Oholibama, Ela, Pinon,
42 Kenaz, Teman, Mibsar,
43 Magdiël en Iram.
Dit binnen de stamhoofden van Edom, noar heur woonploatsen in t laand dat zai in aigendom kregen hebben. Esau is voader van Edomieten.
|
Genesis 37
01Jakob woonde in t laand doar zien voader as vremde touholden haar, in t laand Kanaän.
02Dit gaait over noazoaten van Jakob.
Jozef was n jong van nog mor zeuventien joar, dou hai mit zien bruiers, zeuns van zien voaders vraauwen Bilha en Zilpa, schoapen waaidde. Jozef brochde heur voader minne dingen over, dij van heur verteld werden.
03Israël mog Jozef t laifste lieden van aal zien zeuns, omreden hai was hom op zien ol dag geboren. Hai muik hom n prachteg klaid.
04Dou zien bruiers zagen dat heur voader hom laiver lieden mog as aal zien bruiers, werden ze hoatsk en kon der veur hom gain vrundelk woord meer òf.
05Jozef haar n dreum. Hai vertelde dij aan zien bruiers en dou hoatten zai hom nog meer.
06Hai zee tegen heur: "Heur ais wat of ik dreumd heb.
07Wie wazzen aan t binden op t laand. Inains ging mien schoof in t èn, bleef rechtop stoan. Joen schoven stonden der omtou en bogen zok veur mien schoof deel."
08Dou zeden zien bruiers tegen hom: "Wolstoe keunenk over ons wezen? Wolstoe meschain boas over ons wezen?" Dou hoatten zai hom nog meer vanwege zien dreum en zien woorden.
09Hai haar nog n dreum en dij vertelde hai ook aan zien bruiers: "k Heb weer n dreum had," zee e. "Zun, moan en elf steerns bogen zok veur mie deel."
10 Dou hai dit aan zien voader vertelde, zette dij hom te plak en zee tegen hom: "Zel wie, ik, dien voader en moeke en aal dien bruiers ons daip veur die deelboegen?"
11 Zien bruiers wazzen ofgunsteg op hom, mor zien voader bleef dit veurvaal bie.
12 Zien bruiers wazzen der ais op oettrokken om schoapen van heur voader bie Sichem te waaiden.
13 Israël zee tegen Jozef: "Dien bruiers waaiden bie Sichem. Goa ais noar heur tou." "Dat is goud," zee Jozef.
14 "Goa ais kieken hou of t mit dien bruiers gaait, en hou of t ter bie staait mit schoapen en geef mie den beschaaid." Hai stuurde hom oet t daal van Hebron vot en hai kwam bie Sichem.
15 Dou hai doar in t veld omswon, trof hom doar n man dij vruig: "Woar zöchst noar?"
16 Hai zee: "Ik zuik mien bruiers. Zeg mie toch woar of ze waaiden."
17 Dou vertelde dij man dat ze doarvandoan votgoan wazzen. Hai haar heur zeggen heurd: "Loat we noar Dotan goan." Dou ging Jozef zien bruiers achternoa en hai von heur bie Dotan.
18 Zai zagen hom van vèrren al aankommen, mor veur en aleer hai bie heur was, haren ze n filaain plan bedocht om hom dood te moaken.
19 Ze zeden tegen nkander: "Kiek, doar komt dij oartsdreumer aan.
20 Kom, wie haauwen hom dood en smieten hom in ain van putten. Den loat wie t ter noar veurkommen dat n wild daaier hom verscheurd het. Den zel we zain wat of ter oetkomt van zien dreumen."
21 Dou Ruben dat heurde, wol hai hom redden oet heur handen: "Loat wie hom nait doodhaauwen," zee e.
22 "Vergait gain bloud, mor smiet hom in dizze put, hier in t onlaand. Moak hom nait dood!" Dat zee hai om hom oet heur handen te redden en noar zien voader weerom te brengen.
23 Mit dat Jozef bie zien bruiers was, trokken zai hom zien klaid van t lief, dat mooie klaid dat hai druig.
24 Zai pakten hom beet en smeten hom in de put. Put was dreug, der ston gain wotter in.
25 Dou gingen ze der bie zitten te broodeten.
Dou zagen ze n karrevoan Ismaëlieten aankommen oet Gilead, heur kemélen bepakt mit kruderijen, baalzem en haars, om dij noar Egypte te brengen.
26 Juda zee tegen zien bruiers: "Wat schait we der mit op as we ons bruier doodhaauwen, doar we nooit veur oetkommen kinnen?
27 Kom op, loat we hom verkopen aan dij Ismaëlieten. Loat we haand nait aan hom sloagen. Hai is ja ons bruier, ons aigen bloud." Dat leek zien bruiers goud tou.
28 Dou kwammen dij Midjanitische kooplu verbie. Bruiers trokken Jozef omhoog, en huilen hom tou put oet en verkochten hom veur twinneg sjekel zulver aan de Ismaëlieten. Dij brochten Jozef noar Egypte.
29 Ruben kwam weer bie put, mor Jozef zat ter nait meer in. Hai scheurde zien klaaier,
30 ging weerom noar zien bruiers en zee: "Dij jong is ter nait en ik, hou mout ik ter mit aan?"
31 Zai kregen t klaid van Jozef, slachtten n segebokje en huilen t klaid deur t bloud.
32 t Klaid luiten ze bie heur voader brengen mit bosschop: "Dit heb wie vonden. Komt joe t ook bekend veur?"
33 Hai herkende t en zee: "t Is t klaid van mien zeun. n Wild daaier het hom opvreten. Jozef is wizzenzeker verscheurd!"
34 Jakob scheurde zien mantel, sluig n raauwklaid om middel en treurde laank over zien zeun.
35 Aal zien zeuns en dochters stonden rondom hom tou en troostten hom, mor hai waaigerde zok troosten te loaten en zee: "Nee, in treur zel ik ofdoalen noar mien zeun in t dodenriek." Zo schraifde zien voader om hom.
36 Midjanieten brochten Jozef noar Egypte en verkochten hom aan Potifar, n hoveling van farao, overste van zien liefwacht.
|
Genesis 38
01Doudestieds ging Juda bie zien bruiers vot en hai ging wonen bie n man oet Adullam. Chira haitte hai.
02Doar zag Juda dochter van Kanaäniet Sua. Hai traauwde heur en haar gemainschop mit heur.
03Ze kwam in verwachten en schonk hom n zeun. Hai nuimde hom Er.
04Zai kwam weer in verwachten en kreeg n zeun dij ze Onan nuimde.
05Ze kreeg nog n zeun. Dij nuimde ze Sela. Juda was in Kezib, dou ze Sela kreeg.
06Juda nam veur Er, zien oldste zeun, n vraauw. Dij haitte Tamar.
07Mor Er was n verkeerde in ogen van de HEER en de HEER luit hom staarven.
08Dou zee Juda tegen Onan: "Traauw mit dien bruiers vraauw. Dat bist as swoager ja verplicht en zörg veur noageslacht veur dien bruier."
09Mor Onan wos dat dat noageslacht nait op zien noam kommen zol en doarom vergraimde hai, zo voak as hai gemainschop haar mit de vraauw van zien bruier, t zoad op grond, om mor gain noageslacht aan zien bruier te geven.
10 Wat hai dee was verkeerd in ogen van de HEER, en doarom luit hai hom ook staarven.
11 Juda zee tegen Tamar, zien schoondochter: "Blief wedevraauw en woon bie dien voader tot mien zeun Sela groot is." Hai dochde bie zokzulm: Aans staarft hai ook, net as zien bruiers. Tamar bleef bie heur voader wonen.
12 n Haile tied loater sturf Juda zien vraauw, n dochter van Sua. Dou raauwtied veur Juda om was, ging e noar Timna, noar zien schoapscheerders, mit zien kammeroad Chira oet Adullam.
13 Der wer aan Tamar verteld: "Dien schoonvoader gaait noar Timna te schoapscheren."
14 Dou trok ze heur wedeklaid oet, dee n sluier veur, muik zok onherkenboar en ging zitten bie de poort van Enaïm, dat aan weg noar Timna ligt. Ze haar ja zain dat Sela groot worden was en zai wer hom nait as vraauw geven.
15 Juda zag heur en huil heur veur n hoer, omdat ze n sluier veur t gezicht haar.
16 Hai ging noar heur tou en zee: "Loat mie bie die liggen," want hai wos nait, dat zai zien schoondochter was. Ze zee tegen hom: "Wat geef ie mie om bie mie te liggen?"
17 Hai zee: "n Segebokje van de koppel zel ik die sturen." "Geef mie wat te börg," zee ze, "tot ie t stuurd hebben."
18 "Wat mout ik die den te börg geven?" zee e. "Joen zegelring," zee ze, "joen haalsket en staf dij ie in haand hebben." Hai gaf heur t, haar gemainschop mit heur en zai kwam in verwachten.
19 Dou ging ze weer noar hoes tou, dee heur sluier òf en trok heur wedeklaid weer aan.
20 Juda luit zien vrund oet Adullam n bokje brengen en om wat hai as börg geven haar, weerom te kriegen. Mor hai kon heur nait vinden.
21 Hai vruig manlu bie dat stee: "Woar is dij tempelhoer, dij hier bie Enaïm aan weg zat?" Mor zai zeden: "Hier het gain tempelhoer west!"
22 Hai ging weerom noar Juda en zee: "Ik heb heur nait vinden kind en manlu van dat stee zeden ook dat doar gain tempelhoer west haar."
23 Juda zee: "Loat heur t mor holden. Aans wor we ook nog bespoddelk moakt. k Heb heur n bokje stuurd, mor doe hest heur nait vinden kind."
24 Drij moand noatied vertelde men Juda: "Tamar, joen schoondochter, het veur hoer speuld, van dij gevolgen dat ze n kind krigt." Dou zee Juda: "Breng heur noar boeten tou. Ze zel verbraand worden."
25 Mit dat zai noar boeten brocht wer, luit ze heur schoonvoader dizze bosschop doun: "Van man doar dit van is, krieg ik n kind. Kiek ais goud, van wèl binnen dizze zegelring, haalsket en staf?"
26 Juda zag, dat ze van hom wazzen en zee: "Ze staait tegenover mie in heur recht, want ik heb heur nait aan mien zeun Sela geven." Juda het heur nait weer aanwèst.
27 Dou t mit Tamar zo wied was, kreeg ze n twijling.
28 Onder t boaren, kwam van ain n haand te zain. Vroedvraauw pakte dij en knupte n rooie droad om zien haand en zee: "Dizzent komt as eerste!"
29 Dou hai zien haand weeromtrok, kwam zien bruier en ze zee: "Doe bist n goie boanbreker!" Men nuimde hom Peres.
30 Dou kwam zien bruier mit rooie droad om haand. Men nuimde hom Zerach.
|
Genesis 39
01Jozef wer votbrocht noar Egypte. Potifar, n Egyptenoar dij hoveling van farao was en kommedant van zien liefwacht, kochde hom van Ismaëlieten dij hom doar brocht haren.
02De HEER was mit Jozef en t lokte hom aalmoal: hai woonde in t hoes van Egyptenoar, zien meester.
03Dou dij zag dat de HEER mit hom was en wat hai dee goud oet zien handen kwam,
04kwam Jozef bie hom in de gunst en hai mog hom bedainen. Hai stelde hom aan over zien hoesholden. Aal wat hai haar, gaf hai hom in handen.
05Potifar stelde hom aan over zien hoesholden en over zien haile hebben en holden. Van stonden òf aan zegende de HEER t hoes van Egyptenoar om Jozef. Zegen van de HEER rustte op aal wat of hai haar, in hoes en op t veld.
06Aal zien hebben en holden gaf hai Jozef in handen. Hai haar zok overaal ofgeven, behaalve t eten. Jozef was n schiere, knappe jongkerel.
07Van dij gevolgen dat vraauw van zien meester stoapelgek op hom wer. "Kom bie mie liggen!" zee ze.
08Dat wol hai nait en hai zee tegen vraauw van zien meester: "Heur ais, mien meester het zok overaal ofgeven nou ik hier bin. Hai het mie ales in handen geven.
09Hier in hoes is gainain belangrieker as ik. Hai het mie niks ontholden, behaalve joe. Ie binnen zien vraauw ja. Hou zol ik zo misdoadeg wezen kinnen? Ik zol zundegen tegen God."
10 Dag in dag oet haar zai t ter over, mor Jozef gaf der nait aan tou om bie heur te liggen en omgang mit heur te hebben.
11 Op n dag kwam hai in hoes om zien waark te doun. Der was wieder gain sloaf in hoes.
12 Zai greep hom bie zien klaid en zee: "Kom bie mie liggen!" Hai luit zien klaid achter in heur handen en vluchtte noar boeten tou.
13 Dou hai noar boeten tou vlucht was en zai besefte dat hai zien klaid in heur handen achterloaten haar,
14 raip ze hoessloaven en zee: "Nou mout je ais begriepen! Om spot mit ons te drieven is dizze Hebreeuwse man hier heerhoald. Hai kwam bie mie om mit mie te sloapen, mor ik heb haard roupen.
15 Dou hai mie roupen en reren heurde, luit hai zien klaid bie mie liggen en vluchtte noar boeten."
16 Zai luit zien klaid noast heur liggen tot zien meester thoeskwam.
17 Dou dee zai hom heur reloas: "Hebreeuwse sloaf dijstoe aanhoald hest, kwam bie mie om ons veur schut te zetten.
18 Dou ik begunde te roupen en te reren, het hai zien klaid bie mie liggen loaten en is noar boeten tou goan."
19 Dou zien meester t haile verhoal van de vraauw heurde, van zo en zo het dien sloaf mit mie doan, wer hai vergrèld.
20 Jozefs meester luit hom oppakken en brochde hom noar t gevangenhoes, doar keunenk zien gevangenen ook in opsloten wazzen. Zo kwam hai in gevangenis te laande.
21 Mor de HEER was mit Jozef, hai was hom genoadeg.
Bie overste van t gevangenhoes kwam hai in de gunst.
22 Overste van t gevangenhoes stelde Jozef aan over ale lu dij doar opsloten wazzen, over ales wat ter te doun vuil, ging Jozef.
23 Overste van t gevangenhoes gaf zok overaal òf, want de HEER was mit Jozef en wat hai ook dee, de HEER muik dat t belokte.
|
Genesis 40
01Dou vuil t veur dat keunenk van Egypte zien schenker en bakker zundegden tegen heur heer.
02Doarom wer farao vergrèld op zien baaide hovelingen, op overste van schenkers en overste van bakkers.
03Hai zette heur onder arrest in t hoes van overste van liefwacht. Dat stee was t gevangenhoes doar Jozef opsloten zat.
04Overste van liefwacht stelde Jozef bie heur aan om heur te bedainen.
Zai zatten al verschaaiden doagen opsloten in t gevangenhoes
05en dreumden aalbaaident, elk zien aigen dreum, in ain en dezulfde naacht. Elk zien dreum haar n aigen betaikenis. Dij van schenker van keunenk net zo goud as van zien bakker.
06Dou Jozef smörgens bie heur kwam, zag hai dat ze mismoudeg wazzen.
07Hai vruig aan hovelingen van farao, dij bie hom wazzen in t gevangenhoes dat bie t hoes van zien meester heurde: "Woarom kiek ie vandoag zo versloagen?"
08Ze zeden tegen hom: "Wie hebben n dreum had en der is gainain dij hom oetleggen kin." Jozef zee tegen heur: "Is t oetleggen van dreumen nait n zoak van God? Vertel ais!"
09Overste van schenkers vertelde zien dreum aan Jozef: "In mien dreum ston ik veur n wiendroef.
10 Doar zatten drij raanken aan en mit dat hai oetlaip, kwam hai in blui en kwammen der dikke, riepe trözzen aan.
11 Ik haar beker van farao in haand. Ik kreeg dij droeven, drokte ze oet in farao zien beker en overhandegde beker aan farao."
12 Jozef zee tegen hom: "Dit is oetleg: Dij drij raanken binnen drij doagen.
13 Over drij doagen zel farao joe hier oethoalen en joe weer in joen amt stellen. Ie zellen farao zien beker weer aanlangen zo as veurschreven is en zo as ie dat as schenker deden.
14 Allain, denk toch aan mie as joe t weer goud gaait. Help mie den ook. Zörg dat farao aan mie denkt en dat ik tou dit hoes oetkom.
15 As sloaf stolen ze mie oet t laand van Hebreeërs en ook al heb ik niks misdoan, toch hebben ze mie in dit hòl stopt."
16 Dou overste van bakkers zag dat hai n gunstege oetleg geven haar, zee hai tegen Jozef: "Ik heb ook dreumd! In mien dreum druig ik drij körven mit bakkerswoar op kop.
17 In bovenste körf zat alderhande eterij veur farao, zo as n bakker dat moakt. Mor vogels hebben körf boven mien kop leegpikt."
18 Jozef zee: "Dit mout zo oetlegd worden. Dij drij körven binnen drij doagen.
19 Over drij doagen zel farao joe hier oethoalen, joen kop van scholders schaaiden en joe aan n boom hangen, en vogels zellen t vlaais van joe ofpikken."
20 Op daarde dag, farao's joardag, gaf hai n feestmoal veur aal zien dainstvolk. Overste van schenkers en overste van bakkers luit e doar ook kommen.
21 Overste van schenkers muik hai weer schenker. Dij mog farao beker weer aanlangen.
22 Mor overste van bakkers het hai ophongen zo as Jozef t veurzegd haar.
23 Overste van schenkers dochde nait meer aan Jozef, hai vergat hom.
|
Genesis 41
01Dou der twij joar verstreken wazzen, haar farao n dreum. Hai ston bie de Nijl.
02Oet de Nijl kwammen zeuven koien veurndag: besten, goud in t vlaais. Op waalskaant gingen ze waaiden.
03Noa heur kwammen zeuven aander koien oet de Nijl veurndag, min en broodmoager. Zai gingen op waalskaant van de Nijl bie aander koien stoan.
04Dij minne, moagere koien vraten dij zeuven beste koien dij goud in t vlaais zatten, op. Dou wer farao wakker.
05Hai vuil weer in sloap en kreeg vannijs n dreum. Zeuven swoare, mooie oaren schoten op oet ain stoul.
06Dou schoten der zeuven schroale, deur oostewind verzengde oaren op.
07De zeuven schroale oaren verslonden dij zeuven swoare, mooie oaren. Dou wer farao wakker, hai haar dreumd.
08Aanderdoagsmörgens was hai der lang nait rusteg op. Hai luit ale woarzeggers en geleerden bie zok kommen. Farao vertelde heur wat of hai dreumd haar, mor gainain kon farao oetleg geven.
09Dou zee overste van schenkers tegen farao: "t Schut mie nou in t zin dat ik tekòrt schoten bin.
10 Farao was kwoad op zien dainstknechten en het mie in t gevang zetten loaten, in t hoes van overste van liefwacht, mie en overste van bakkers.
11 In ain en dezulfde naacht haar wie n dreum, ik en hai. Elke dreum haar zien aigen betaikenis.
12 Der was n Hebreeuwse jong bie ons, n sloaf van overste van liefwacht, dij wie t vertelden. Hai legde ons dij dreumen oet, elk zien aigen dreum.
13 Zo as hai ons t oetlegd het, is t oetkommen: ik bin weer in t amt steld en bakker is ophongen."
14 Dou stuurde farao ain om Jozef te roupen. Ze luiten hom kop over haals oet t gevang hoalen. Hai schoor zok, trok aander klaaier aan en kwam bie farao.
15 Farao zee tegen Jozef: "Ik haar n dreum, mor der is gainain dij hom oetleggen kin. Men zegt van die dast n dreum mor heuren huifst en kinst hom oetleggen."
16 Jozef zee tegen farao: "Nait ik, mor God zel farao gelok aanzeggen."
17 Farao zee tegen Jozef: "In mien dreum ston ik aan kaant van de Nijl.
18 Oet de Nijl kwammen zeuven koien veurndag: dik in t vlaais, haile besten. Ze gingen op waalskaant waaiden.
19 Noa heur kwammen zeuven aander koien: minnen, nait om aan te zain, broodmoager. Zokke minnen heb ik in hail Egypte nog nooit zain.
20 Dij moagere en minne koien vraten eerste zeuven vedde koien op.
21 Dou ze dij opvreten haren, was nait te zain dat zai ze op haren. Ze bleven der gelieke min om. Dou wer k wakker.
22 Doarnoa zag k in mien dreum zeuven swoare, mooie oaren dij opschoten oet ain stoul.
23 Der schoten weer zeuven oaren op, schroal, veul te fien, verzengd deur oostewind.
24 Dij schroale oaren verslonden de zeuven swoare oaren. Ik heb woarzeggers t verteld, mor gainain het mie t oetleggen kind."
25 Jozef zee tegen farao: "Wat farao dreumd het, betaikent t zulfde. God let farao waiten wat of hai veurhet.
26 Dij zeuven vedde koien binnen zeuven joaren. Dij zeuven swoare oaren binnen ook zeuven joaren. t Is ain en dezulfde dreum.
27 Dij moagere minne koien dij noatied te veurschien kwammen, binnen zeuven moagere joaren. Dij zeuven schroale oaren, verzengd deur oostewind, binnen zeuven joaren hongersnood.
28 Dit bedoulde ik, dou ik tegen farao zee dat God farao waiten let wat of hai veurhet.
29 Der zellen zeuven joaren kommen van grode overvloud in hail Egypte.
30 Mor den kommen der zeuven joaren hongersnood. Den is ale overvloud in Egypte vergeten en honger zel t laand te gronde richten.
31 Van overvloud is niks meer te vernemen deur hongersnood, dij hail slim wezen zel.
32 Dat farao twijmoal t zulfde dreumde, betaikent dat dizze zoak bie God vaststaait. God zel t haile gaauw doun.
33 Farao mout oetkieken noar n verstandeg en wies man, en dij aanstellen over t laand Egypte.
34 Farao zol dít doun mouten: amtenoars aanstellen over t laand Egypte, om in dij zeuven joar van overvloud n viefde paart van opbrengst in te nemen.
35 Zai mouten ale broodkoorn in dizze goie joaren dij kommen zellen, bie nkander brengen onder touzicht van farao en as etensveurroad opsloagen in steden.
36 Dat eten zel as veurroad dainen in t laand veur zeuven joaren hongersnood dij Egypte trevven zellen. Den zel t laand nait deur hongersnood om haals kommen."
37 Dit veurstel kwam farao en aal zien amtenoars goud veur.
38 Farao zee tegen hofholden: "Zol wie zo'n man as dizzent vinden kinnen, ain dij gaist van God in zok het?"
39 Dou zee farao tegen Jozef: "God het die dat aalmoal bekendmoakt, omreden der is gainain zo verstandeg en wies as doe.
40 Doe wordst aansteld over mien hoes, en mien haile volk zel dien odders opvolgen. Enkeld deur de troon stoa ik boven die."
41 En hai ging wieder: "Ik stel die aan en ik geef die t hoogste gezag over hail Egypte."
42 Farao kreeg zegelring van zien vinger en dee Jozef dij om. Hai kledde hom mit klaaier van fien linnen en legde hom golden amtsket om haals.
43 Hai luit hom voaren op zien twijde woagen en veur hom oet wer roupen: "Boeg joe deel!" Zo stelde hai hom aan as hoogste gezagsdroager over hail Egypte.
44 Boetendes zee farao tegen Jozef: "Ik bin farao, mor elkenain in hail Egypte zel die onderdoaneg wezen."
45 Farao nuimde Jozef Safenat-Paneach en gaf hom Asnat, dochter van Potifera, priester van Heliopolis, as vraauw. Jozef raaisde hail Egypte deur.
46 Hai was datteg joar dou hai veur farao, keunenk van Egypte, kwam te stoan. Jozef ging bie farao vandoan en trok deur hail Egypte.
47 t Laand brochde in dij zeuven joar van overvloud boetengewoon veul op.
48 Hai zammelde ale koorn van zeuven joar dat ter in Egypte gruide en sluig dat op in steden. t Koorn van ale laand rondom steden sluig hai doar op.
49 Jozef zammelde zoveul koorn as ter zaand bie zee ligt, der was gain meten meer aan.
50 Veurdat ter n joar van hongersnood begunde, kreeg Jozef twij zeuns. Hai kreeg ze bie Asnat, dochter van Potifera, priester van Heliopolis.
51 Jozef nuimde oldste Manasse. "Want," zee hai, "God het mie aal mien verdrait en mien haile femilie vergeten loaten."
52 Twijde nuimde hai Efraïm. "Want," zee hai, "God het mie vrucht droagen loaten in t laand doar ik hail wat deurmoakt heb."
53 Der kwam n èn aan zeuven joar van overvloud in Egypte.
54 Dou begunden de zeuven joar van honger, krekt as Jozef zegd haar. Overaal was honger, mor in t haile laand Egypte was brood.
55 Dou Egyptenoars ook honger begunden te kriegen en t volk aal haarder om eten raip bie farao, zee dij: "Goa noar Jozef. Wat hai zegt, mout ie doun."
56 Honger haar zok oetbraaid over t haile laand. Jozef dee ale schuren open doar koorn opsloagen was om t aan Egyptenoars te verkopen. Der was slim honger in Egypte.
57 Haile wereld kwam noar Egypte om bie Jozef koorn te kopen; zo slim was honger in haile wereld.
|
Genesis 42
01Jakob heurde dat ter in Egypte koorn was en hai zee tegen zien zeuns: "Wat stoa ie nkander aan te kieken?
02Ik heb heurd, dat ter in Egypte koorn te kriegen is. Goa der hèn en koop dat doar veur ons, dat wie in leven blieven en nait staarven."
03Tien bruiers van Jozef raaisden òf om in Egypte koorn te kopen.
04Mor Jozefs volle bruier Benjamin, dij luit Jakob nait mit zien bruiers mitgoan. Der zol hom ais wat overkommen.
05Maank lu dij kwammen om koorn te kopen, wazzen zeuns van Israël ook, want der was honger in t laand Kanaän.
06Jozef bestuurde t laand. Hai verkochde koorn aan t haile volk van t laand. Bruiers van Jozef kwammen ook bie hom. Zai bogen daip veur hom deel.
07Jozef zag zien bruiers en herkende heur, mor dee net of was hai n vremde veur heur. Hai sprak heur vraid aan: "Woar kom ie weg?" Zai zeden: "Van Kanaän, om eten te kopen."
08Jozef zag dat zien bruiers t wazzen, mor zai zagen nait dat hai t was.
09Jozef dochde aan dreumen dij hai over heur had haar. Hai zee tegen heur: "Ie binnen spionnen, ie binnen hier om oet te vigelaaiern woar of t laand n zwak stee het."
10 "Nee heer," zeden ze, " joen knechten binnen kommen om broodkoorn te kopen.
11 Wie binnen aalmoal zeuns van ain man, wie binnen rechtschoapen. Joen knechten binnen hier nait om te spioneren."
12 Hai zee: "Nee, ie binnen om oet te vigelaaiern woar t laand n zwak stee het."
13 Ze zeden nog n moal: "Wie, joen dainstknechten, wazzen mit zien twaalven, twaalf bruiers, zeuns van ain man in Kanaän. Lutjeste is bie ons voader en ain is der nait meer."
14 Jozef zee: "t Is zo as ik t zeg: ie binnen spionnen.
15 En zo zel woarhaid aan t licht kommen. Zo woar as farao leeft: ie binnen spionnen.
16 Ie sturen ain van joe hèn om joen bruier te hoalen en aandern worden hier vastholden. Zo zel blieken of joen woorden woar binnen. En zo nait, joa, zo woar as farao leeft, den bin ie spionnen."
17 Hai zette heur drij doagen bie nkander in t gevang.
18 Op daarde dag zee Jozef tegen heur: "As ie doun wat ik joe zeggen zel, zel ie in leven blieven, want ik heb ontzag veur God.
19 As ie eerlek binnen, blift ain van joen bruiers vastzitten in t gevang en ie goan te waark en brengen t broodkoorn dat ie kocht hebben noar hoes, doar honger is.
20 Joen jongste bruier breng ie hier. Den zel blieken of ie woarhaid sproken hebben en zel ie nait staarven." Dat deden ze.
21 Zai zeden tegen nkander: "Wis en woarachteg, wie hebben ons bezundegd aan ons bruier. Wie zagen hou benaauwd of hai was dou hai ons om genoade smeekte, mor wie wollen t nait heuren. Doarom zit wie nou mit dizze ellèn."
22 Ruben zee: "Ik zee t al: bezundeg joe nait aan dij jong. Ie wollen t nait heuren en doarom wordt zien bloud opaaist."
23 Zai wozzen nait dat Jozef heur verstoan kon, want wat zai zeden wer deur n tolk vertoald.
24 Hai draaide zok om en schraifde. Dou hai weer bie heur kwam, pruit hai mit heur; hai greep Simeon en luit hom veur heur ogen binden.
25 Jozef gaf odders om heur zakken vol te doun mit broodkoorn, elk zien geld in zak weerom te doun, en heur veur raais eten en drinken mit te geven. En zo gebeurde t.
26 Zai loadden t broodkoorn op heur ezels en gingen vot.
27 Dou ain van heur in haarbaarg doar zai overnachten wollen, zak opendee om zien ezel te vouern, zag hai zien geld boven in zak liggen.
28 Hai zee tegen zien bruiers: "Zai hebben mie mien geld weeromgeven. Kiek mor, t ligt boven in zak." t Haart sluig heur in haals en ze werden haildaal kèl. Ze keken nkander aan en zeden: "Wat het God ons aandoan?"
29 Dou zai weer bie heur voader Jakob wazzen in Kanaän, vertelden zai hom wat heur aalmoal overkommen was. Zai zeden:
30 "De man dij boas is van dat laand het ons vraid tousproken. Hai huil ons veur spionnen.
31 Wie zeden tegen hom dat wie gain spionnen wazzen
32 en ook dat wie mit ons twaalven wazzen, bruiers, zeuns van ain voader, en dat ain der nait meer is en lutjeste nou bie ons voader in Kanaän was.
33 Dou zee dij man dij boas is van dat laand: 'Hieraan zel ik waiten of ie eerlek binnen. Ie loaten ain van joen bruiers bie mie achter, nemen broodkoorn mit veur thoes doar honger is, en goan vot.
34 Breng joen lutjeste bruier bie mie, den wait ik dat ie gain spionnen binnen, mor eerleke lu. Ik geef joe joen bruier weerom en in dit laand mag ie goan en stoan doar ie willen.'"
35 Dou zai zakken leegmuiken, lag elk zien geldbuul in zak. Dou zai heur geldbulen zagen, werden zai en heur voader kèl.
36 Heur voader Jakob zee tegen heur: "Ie moaken mie kinderloos. Jozef is der nait meer en Simeon nait en Benjamin wil ie mie ook nog ofhoalen. Niks blift mie bespoard!"
37 Ruben zee tegen zien voader: "Mien twij zeuns mag ie ombrengen as ik hom nait bie joe weerombreng. Vertraauw hom aan mie tou, ik zel hom joe weerombrengen."
38 "Mien zeun gaait nait mit," zee Jakob, "want zien bruier is dood en hai is as ainegste overbleven. As hom wat overkomt op joen raais den zol ik, dij al zo old bin, deur joen schuld van ellèn in t dodenriek kommen."
|
Genesis 43
01Mor hongersnood drokte swoar op t laand.
02Dou t broodkoorn dat zai oet Egypte hoald haren op was, zee heur voader tegen heur: "Goa der nog ais hèn en koop nog wat broodkoorn."
03Juda zee: "Dij man het ons goud woarschaauwd, dat wie hom nait onder ogen kommen mozzen zunder ons bruier.
04As ie ons bruier mitgoan loaten, goan wie der hèn en koop wie broodkoorn veur joe.
05As ie hom nait mitgoan loaten, goan wie der nait hèn want dij man het tegen ons zegd: 'As joen bruier der nait bie is, huif ie mie nait onder ogen kommen.'"
06Israël zee: "Woarom heb ie mie dat aandoan, dat ie dij man zegd hebben dat ie nog n bruier hebben?"
07Zai zeden: "Dij man vruig mor deur over ons en ons ofkomst en hai vruig: 'Leeft joen voader nog? Heb ie nog n bruier?' Wie hebben hom op dizze vroagen antwoord geven. Wos wie veul dat hai zeggen zol: 'Breng joen bruier mit?'"
08Juda zee tegen zien voader Israël: "Loat jong toch mit mie mitgoan, den breek wie op en goan aan raais. Zo blief wie in leven en kommen nait om, wie nait, ie nait en ons kinder nait.
09Ik stoa der börg veur, ie kinnen hom van mie opaaisen as ik hom nait zond en wel bie joe weerombreng.
10 As wie nait zo omzoesd haren, haar wie al twij moal weerom wezen kind."
11 Israël zee: "As t ter zo veurstaait, dou t den zo. Neem t beste van t beste van ons laand in joen raaiszak en neem as geschenk veur hom mit: n beetje baalzem, n beetje hunneg, gom en haars, pistacheneuten en mandels.
12 Neem dubbeld geld mit, want t geld dat joe boven in zakken legd is, mout ie aigenhandeg weeromgeven.
13 En wat joen bruier aanbelangt, neem hom mit. Moak joe raaisveerdeg en goa weerom, noar dij man tou.
14 Mag aalmachtege God der veur zörgen dat dij man joe goudgunsteg is, dat hai joen aander bruier en Benjamin goan let. As ik mien kinder verlais, verlais ik ze."
15 Manlu nammen t geschenk en dubbeld geld mit, en Benjamin ook. Ze muiken zok kloar en gingen aan raais noar Egypte. Zai kwammen bie Jozef.
16 Jozef zag dat Benjamin bie heur was en zee tegen zien hofmeester: "Breng dij mannen in hoes, slacht wat daaiern en moak dij kloar, want dizze manlu zellen om mirreg mit mie eten."
17 Man dee wat Jozef zegd haar en brochde heur in Jozef zien hoes.
18 Manlu kregen t benaauwd dou zai noar t hoes van Jozef brocht werden en dochten: "Vanwegens t geld dat veurege raais in ons zakken weeromkwam, wor wie hier hènbrocht: ze zellen ons aanvalen en griepen en ons sloaf moaken mit ezels en aal."
19 Bie deur toalden zai hofmeester aan:
20 "Heur ais, meneer," zeden ze, "wie hebben hier al eerder west om eten te kopen.
21 Dou wie op t stee kwammen doar wie overnacht hebben, dee wie ons zakken open en dou von elk zien geld boven in zak weerom, t haile bedrag. Wie geven t aigenhandeg weerom.
22 Wie hebben aander geld bie ons om eten te kopen. Wie wozzen nait wèl ons t geld in zakken doan het."
23 Man antwoordde: "t Komt wel goud, wees mor nait benaauwd. Joen God, God van joen voader, het n schat beziedstopt in joen zakken. Joen geld heb ik kregen." Dou brochde hai Simeon bie heur.
24 Doarnoa brochde hai de manlu in Jozef zien hoes, gaf heur wotter om vouten te wasken en vouerde heur ezels.
25 Zai zetten t geschenk veur Jozef kloar, dij smirregs kommen zol; zai haren heurd dat zai doar eten zollen.
26 Dou Jozef thoeskwam, luiten ze t geschenk dat zai veur hom bie zok haren, noar t hoes kommen. Zai bogen veur hom.
27 Hai vruig of t goud mit heur ging en hou t mit heur olde voader was, doar zai t over had haren.
28 Ze zeden: "t Gaait best mit joen knecht, ons voader, hai leeft nog." Zai gingen op knijen en bogen zok deel.
29 Hai keek op en zag zien bruier Benjamin, zeun van zien aigen moeke. Hai zee: "Is dit joen jongste bruier doar ie t mit mie over had hebben?" En hai ging wieder: "God is die genoadeg, mien zeun."
30 Jozef hoastte zok om vot te kommen. t Gemoud schoot hom vol om zien bruier. Troanen braandden hom achter ogen, hai schoot n koamer in en schraifde doar.
31 Hai wosk zok t gezicht en kwam dij koamer weer oet. Hai bedapperde zok en zee: "Zet brood op toavel."
32 Der wer apaart opdaind veur hom, apaart veur heur en apaart veur Egyptenoars dij mit hom atten. Egyptenoars kinnen ja nait mit Hebreeërs eten, dat griest heur tou.
33 Ze kwammen zo te zitten, dat oldste bovenaan zat en jongste onderaan.
34 Jozef luit heur elk n pozzie brengen van wat der veur hom ston. Benjamin zien pozzie was vief moal zo groot as dat van aandern. Dou kregen ze te drinken en werden doen mitnkander.
|
Genesis 44
01Jozef gaf zien hofmeester odders: "Dou zakken van manlu vol broodkoorn, zoveul as ze holden kinnen, en leg elk zien geld weer boven in zak.
02Mien beker, dij zulvern beker, mout ie boven in zak van jongste leggen mit geld veur zien koorn der bie." Hai dee wat Jozef zegd haar.
03Smörgensvroug luiten ze manlu mit heur ezels votgoan.
04Ze wazzen nog mor naauw tou stad oet of Jozef zee tegen zien hofmeester: "Moak joe kloar, joag achter dij manlu heer en as ie heur inhoald hebben den mout ie tegen heur zeggen: 'Woarom vergel ie goud mit kwoad? Woarom heb ie zulvern beker stolen?
05Drinkt mien meester hier nait oet en bruukt hai hom nait veur t woarzeggen? Wat ie doar doan hebben, liekt naargens noar.'"
06Hofmeester huil heur in en zee dat tegen heur.
07Zai zeden tegen hom: "Hou kin ie zoks zeggen, meneer. t Komt nait in joen knechten op om dat te doun.
08Ie waiten toch, t geld dat wie boven in ons zakken vonden, heb wie oet Kanaän aan joe weerombrocht. Hou zol t in ons opkommen oet t hoes van joen meester zulver of gold te stelen?
09Dij, doar beker bie vonden wordt, zel staarven, en boetendes zel wie sloaven van meneer worden."
10 Hofmeester zee: "t Zel goan zo as ie zeggen: dij, doar beker bie vonden wordt, zel mien sloaf wezen, mor ie goan vrij oet."
11 Aalmoal luiten ze gaauw heur zakken op grond glieden en deden dij open.
12 Hai deurzöchde ales, begunde bie oldste en huil op bie jongste. Beker wer vonden in zak van Benjamin.
13 Zai scheurden heur klaaier, ezels werden weer beloaden en men ging weerom noar stad.
14 Zo kwammen Juda en zien bruiers weer in t hoes van Jozef. Hai was der nog en zai bogen zok hail daip veur hom deel.
15 Jozef zee tegen heur: "Wat heb ie ommaans had? Wos ie nait dat n man as ik woarzeggen kin?"
16 Juda zee: "Wat mout wie hier op zeggen meneer? Wat kin wie noar veuren brengen om ons te rechtveerdegen? God het schuld van joen knechten aan t licht brocht. Wie binnen sloaven van mien heer, wie net zo goud as hai, doar beker bie vonden is."
17 Hai zee: "Dat dou ik in gain gevaal. Man doar beker bie vonden is, zel mien sloaf wezen, mor ie goan in vree noar joen voader."
18 Juda ging noar hom tou en zee: "Asjeblieft meneer, ik smeek joe, mag joen dainstknecht meschain nog n enkel woord tegen joe zeggen, zunder dat ie kwoad op hom worden, ie binnen ja aan farao geliek.
19 Mien heer het ons, dainstknechten, vroagd:
20 'Heb ie nog n voader of n bruier?' Wie zeden tegen mien heer: 'Wie hebben n olde voader, mit nog n jonge zeun dij hom op zien ol dag geboren is. Mor zien bruier is dood, t jonkje is nou nog t ainegst kind van zien moeke, dat doarom is zien voader zo wies mit hom.'
21 Ie zeden tegen joen knechten: 'Breng hom bie mie, k wil hom mit mien aigen ogen zain.'
22 Wie zeden tegen mien heer: 'Jong kin nait bie zien voader vot, as dat gebeurt, staarft zien voader.'
23 Dou zee ie tegen joen knechten: 'As jongste bruier nait mit joe hierheer komt, huif ie mie nait weer onder ogen kommen.'
24 Wie binnen weeromgoan noar joen knecht, mien voader, en hebben hom verteld wat mien heer zegd het.
25 Dou ons voader zee, dat wie weer wat broodkoorn kopen mozzen, zee wie: 'Wie huiven nait hèn goan. As ons jongste bruier bie ons is, den raais wie òf.'
26 Wie binnen weeromgoan noar joen knecht, mien voader, en hebben hom verteld wat mien heer zegd het.
27 Joen knecht, mien voader, zee tegen ons: 'Ie waiten dat mien vraauw mie twij zeuns schonken het.
28 Ain is votgoan en hai is vervaast verscheurd, aan distied tou heb ik hom nait weeromzain.
29 As ie nou ook dij aander bie mie vothoalen en der overkomt hom wat, den zol ik dij al zo old bin, deur joen schuld van ellèn in t dodenriek kommen.'
30 As ik nou bie joen knecht, ons voader, kom en jong is nait bie ons, den zol hai staarven omdat zien haart zo aan hom hangt.
31 En joen knechten zollen t grieze hoar van joen knecht, ons voader, in daip verdrait in t graf deelloaten.
32 Joen dainstknecht het zok bie zien voader börg steld veur jong en het tegen zien voader zegd: 'As ik hom nait bie joe weerombreng, stoa ik levenslaank bie joe in schuld.'
33 Loat joen knecht toch as sloaf veur mien heer achterblieven in stee van jong, en loat jong mit zien bruiers weeromgoan.
34 Want hou zol k bie mien voader kommen as jong nait bie mie is? Ik zol t verdrait dat mien voader trevven zol, nait aanzain kinnen."
|
Genesis 45
01Jozef kon zok nait laanger bedwingen veur ale lu dij om hom tou stonden. Hai raip: "Elkenain vot!" Der ston gainain meer bie hom, dou Jozef zok aan zien bruiers bekendmuik.
02Hai begunde zo haard te schraiven dat Egyptenoars en t hòf van farao t heurden.
03Jozef zee tegen zien bruiers: "Ik bin Jozef. Leeft mien voader nog?" Mor zien bruiers konden gain stom woord oetbrengen, ze stonden der bie as aan grond noageld.
04"Kom toch ais wat dichter bie," zee Jozef tegen zien bruiers, en dat deden ze. Hai zee: "Ik bin joen bruier Jozef, dij ie noar Egypte verkocht hebben.
05Wees mor nait verdraiteg meer en verwiet joezulm nait dat ie mie hierhèn verkocht hebben. God het mie veur joe oetstuurd om t levent te beholden.
06Der is al twij joar honger in dit laand en der stoan ons nog vief joar te wachten dat ter nait plougd en nait inhoald worden kin.
07God het mie veur joe oetstuurd om n dail van joe in dit laand te bewoaren, en zo wol hai verschaaiden van joe redden.
08Dat nait ie hebben mie hier hènstuurd, t is God dij mie as voader veur farao aansteld het, as heer over zien haile hoes en as heerser over hail Egypte.
09Goa gaauw noar mien voader en zeg tegen hom: 'Dit het joen zeun Jozef zegd: God het mie aansteld as heer over hail Egypte, kom hier, hoast joe!'
10 Ie kinnen in t laand Gosen wonen, den bin ie dicht bie mie mit joen kinder en klaainkinder, joen schoapen, segen en koien en aal wat ter tou heurt.
11 Doar zel ik veur joe zörgen, want hongersnood zel nog vief joar duren. Den vervaal ie nait in aarmoude; ie nait, joen hoes nait en aal wat der tou heurt.
12 Ie en joen bruier Benjamin zain mit aigen ogen dat ik t bin dij dit tegen joe zegt.
13 Vertel mien voader hou vernoam ik in Egypte bin en wat ie aalmoal zain hebben en breng mien voader hier zo gaauw meugelk hèn."
14 Dou vuil hai zien bruier Benjamin om haals en schraifde, Benjamin schraifde ook.
15 Hai smokte aal zien bruiers en zai schraifden.
16 Aan t hòf van farao ging t rond dat Jozef zien bruiers kommen wazzen. t Kwam farao en zien hofholden goud veur.
17 Farao zee tegen Jozef: "Zeg tegen joen bruiers: 'Dit mout ie doun: Bepak joen ezels en goa aan raais noar Kanaän.
18 Hoal joen voader op en joen hoesholdens en kom bie mie. Ik geef joe t beste van wat Egypte te baiden het.'
19 Wieder mout ie zeggen: 'Neem woagens mit oet Egypte veur joen vraauwen en kinder. Zet joen voader der ook op en kom hier.
20 Bekommer joe nait om joen hoesgroad: t beste van hail Egypte is veur joe.'"
21 Dat deden zeuns van Israël en Jozef stelde heur op aanwies van farao woagens beschikboar en eten veur onderwegens.
22 Aan heur aalmoal gaf hai n stel mooie klaaier, mor aan Benjamin gaf hai drijhonderd sjekel zulver en vief stel mooie klaaier.
23 Veur zien voader stuurde hai tien ezels mit, beloaden mit t beste wat Egypte te baiden haar en tien ezelinnen beloaden mit koorn, brood en eten veur onderwegens.
24 Dou luit hai zien bruiers votgoan en dou ze votgingen zee e nog tegen heur: "Gain roeziemoaken onderwegens!"
25 Zai trokken vot oet Egypte en kwammen in t laand Kanaän bie heur voader Jakob.
26 Zai vertelden hom: "Jozef leeft nog, joa, hai is heerser over hail Egypte." Mor hai wer der nait hait of kold onder: hai kon t nait loven.
27 Mor dou ze hom vertelden wat Jozef tegen heur zegd haar en hai woagens zag dij Jozef stuurd haar om hom op te hoalen, leefde heur voader Jakob weer op.
28 "Ik wait genog," zee Israël, "mien zeun Jozef leeft nog. Ik wil der hèn en hom zain veurdat ik staarf."
|
Genesis 46
01Israël brook op mit aal zien hebben en holden. Hai kwam in Berseba en brochde ovvers veur de God van zien voader Isaak.
02God sprak Israël aan in n vizioun: "Jakob, Jakob!" Hai antwoordde: "Hier bin ik."
03Hai zee: "Ik bin God, de God van dien voader. Wees nait baang om noar Egypte te goan.
04Ik goa mit die mit noar Egypte en ik zel die zeker ook weerombrengen. Jozef zel die ogen sloeten."
05Dou ging Jakob vot oet Berseba. Zeuns van Israël zetten heur voader en heur vraauwen en kinder op woagens dij farao stuurd haar om hom te vervoaren.
06Zai nammen heur vij mit en aal heur hebben en holden dij zai in t laand Kanaän kregen haren en zai kwammen in Egypte: Jakob en zien noageslacht.
07Zien zeuns en zeuns van zien zeuns, aal zien noazoaten nam hai mit noar Egypte.
08Dit binnen noamen van Isrelieten - Jakob en zien noazoaten - dij noar Egypte kwammen:
oldste van Jakob: Ruben.
09Zeuns van Ruben: Chanoch, Pallu, Chesron en Karmi.
10 Zeuns van Simeon: Jemuël, Jamin, Ohad, Jachin, Sochar en Saül, dat was zeun van n Kanaänitische vraauw.
11 Zeuns van Levi: Gerson, Kehat en Merari.
12 Zeuns van Juda: Er, Onan, Sela, Peres en Zerach, mor Er en Onan wazzen sturven in Kanaän. Zeuns van Peres: Chesron en Chamul.
13 Zeuns van Issachar: Tola, Pua, Job en Simron.
14 Zeuns van Zebulon: Sered, Elon en Jachleël.
15 Dit wazzen zeuns van Jakob dij Lea hom schonk in Paddan-Aram en heur noazoaten. Boetendes zien dochter Dina. Zeuns en dochters, mitnkander drijendatteg man staark.
16 Zeuns van Gad: Sifjon, Chaggi, Suni, Esbon, Eri, Arodi en Areli.
17 Zeuns van Aser: Jimna, Jiswa, Jiswi en Beria, en heur zuster Serach. Zeuns van Beria: Cheber en Malkiël.
18 Dit wazzen zeuns van Jakob dij Zilpa hom schonken haar, de sloavin dij Laban aan zien dochter Lea doan haar, en heur noazoaten: zestien man staark.
19 Zeuns van Jakob zien vraauw Rachel: Jozef en Benjamin.
20 Jozef wer in Egypte voader van Manasse en Efraïm, dij Asnat, dochter van Potifera, priester van Heliopolis, van hom kreeg.
21 Zeuns van Benjamin wazzen Bela, Beker, Asbel, Gera, Naäman, Echi, Ros, Muppim, Chuppim en Ard.
22 Dit wazzen zeuns van Jakob en Rachel: vattien man staark.
23 Zeun van Dan: Chusim.
24 Zeuns van Naftali: Jachseël, Guni, Jeser en Sillem.
25 Dit wazzen zeuns van Jakob dij Bilha hom schonken haar, de sloavin dij Laban aan zien dochter Rachel doan haar, en heur noazoaten: zeuven man staark.
26 Aal de lu dij mit Jakob noar Egypte kwammen, zien noazoaten - vraauwen van zien zeuns nait mitrekend - wazzen zesensesteg man staark.
27 Zeuns van Jozef dij hai in Egypte kregen haar, wazzen twij man staark. Mitnkander kwammen van t geslacht van Jakob seuventeg man noar Egypte.
28 Jakob stuurde Juda veuroet noar Jozef om te zeggen dat ze noar Gosen kommen zollen.
29 Jozef luit aanspannen en ging aan raais om zien voader op te muiten in Gosen. Dou ze nkander zagen vuil hai hom om haals en reerde doar n haile zet.
30 Israël zee tegen Jozef: "Nou kin k staarven, nou ik die weer zain heb. Joa, doe leefst nog."
31 Jozef zee tegen zien bruiers en tegen hoesholden van zien voader: "Ik zel aan farao vertellen dat mien bruiers en mien aander femilie oet Kanaän bie mie kommen binnen.
32 Manlu binnen schoaphedders en vijholders, heur schoapen en segen en heur koien hebben zai mitbrocht.
33 As farao joe ropt en zeg: 'Wat is joen affeer?'
34 den mout ie zeggen: 'Joen knechten hebben van jongs òf aan en van older op older vijholders west.' Den mag ie touholden in t laand Gosen. Want Egyptenoars hebben n ofkeer van ales wat schoaphedder is."
|
Genesis 47
01Jozef kwam bie farao en zee: "Mien voader en mien bruiers binnen mit heur schoapen en koien en aal heur hebben en holden oet t laand Kanaän kommen en holden nou tou in t laand Gosen."
02Vief van zien bruiers haar hai mitnomen, dij stelde hai aan farao veur.
03Farao zee tegen de bruiers: "Wat is joen affeer?" "Joen dainstknechten binnen schoaphedders,"zeden ze, "al van older op older."
04En ze gingen wieder: "Wie kommen as gasten in joen laand, want der is gain vreten meer veur joen dainstknechten heur schoapen; joa, der is slim honger in t laand Kanaän. Maggen joen dainstknechten wonen in t laand Gosen?"
05Farao zee tegen Jozef: "Nou joen voader en joen bruiers bie joe kommen binnen,
06ligt t laand Egypte veur joe open. Loat joen voader en joen bruiers wonen goan in t beste dail van t laand, in Gosen. As ie bekwoame lu maank heur aantrevven, den mout ie dij aanstellen as opzichter over mien vij."
07Dou luit Jozef zien voader Jakob hoalen en brochde hom bie farao. Jakob zegende farao.
08En dou zee farao tegen Jakob: "Hou old bin ie?"
09Jakob antwoordde: "Honderddatteg joar leef ik maank vremden. Betuun en stoer wazzen doagen van mien levensjoaren. Mor t hoalt nait bie de joaren dij mien veurvoaders maank vremden omswonnen hebben."
10 Dou zegende Jakob farao en ging bie hom vot.
11 Jozef wees zien voader en zien bruiers n woonstee. Hai gaf heur laand in t beste dail van Egypte, in kontrainen van Rameses, krekt zo as farao t hebben wol.
12 Jozef onderhuil zien voader en zien bruiers, joa haile femilie van zien voader. Zai kregen brood noar dat ze kinder haren.
13 Der was in t haile laand gain eten; honger drokte swoar. t Laand Egypte en t laand Kanaän vergingen van honger.
14 Jozef zammelde ale geld in Egypte en in Kanaän, in ruil veur t broodkoorn dat men kocht. Jozef brochde dat geld noar t hoes van farao.
15 Dou t geld in Egypte en Kanaän schoon op ruik, kwammen ale Egyptenoars bie Jozef en zeden: "Tou, geef ons brood! Woarom mout wie veur joen ogen staarven? t Geld is ja op."
16 Jozef zee: "Kom op, geef joen vij. Ik zel joe brood geven veur joen vij as ie gain geld meer hebben."
17 Zai brochten heur vij noar Jozef. Jozef gaf heur brood in ruil veur peerden, schoapen, koien en ezels. Hai gaf heur dat joar brood veur vij.
18 Dou dat joar om was gingen zai, in t twijde joar, vannijs noar hom tou. Zai zeden: "Wie kinnen der nait omtou joe te zeggen nou t geld op is en t vij noar ons meester goan is, dat ter veur hom niks overschut as ons liggoam en ons akker.
19 Woarom staarf wie veur joen ogen en verkommert t laand? Aigen joe ons tou en ons akkers ook, veur brood; wie en ons akkers zellen farao dainen. Geef ons zoad dat wie leven kinnen en dat ons laand gain onlaand wordt."
20 Dat zodounde aigende Jozef zok veur farao ale laand tou van Egyptenoars, want ale Egyptenoars verkochten heur laand, omreden honger wer heur te maans. Zo kreeg farao t laand.
21 t Volk luit hai vervoaren noar steden doar ze nait vandoan moggen, van t aine uterste van Egypte noar t aandere.
22 Allain t laand van priesters kocht hai nait. Omreden priesters haren vaaste inkomsten van farao doar ze van leven konden en doarom verkochten zai heur laand nait.
23 Jozef zee tegen t volk: "Nou ik joe en joen volk veur farao kocht heb, geef ik joe zoad om t laand in te zaaien.
24 Van t gemoak mout ie n viefde paart ofstoan aan farao, en vaaierviefde is veur joe om t laand in te zaaien en as eten veur joe, joen hoesholden en joen kinder."
25 Zai zeden: "Ie hebben ons in t levent holden. Wie vroagen om joen gunst en willen sloaven van farao wezen."
26 Jozef muik n veurschrift, en dij geldt nog altied, dat n viefde dail van opbrengst van t laand toukomt aan farao. Mor van t laand van priesters kreeg farao niks.
27 t Volk van Israël woonde in Egypte, in t laand Gosen. Zai haren der bezittens, wazzen vruchtboar en werden groot in tal.
28 In Egypte leefde Jakob zeuventien joar. Hai wer honderdzeuvenvatteg joar.
29 Israël zien tied van staarven kwam dichterbie. Hai raip zien zeun Jozef en zee tegen hom: "Ik hoop dastoe t goud mit mie veur hest. Leg dien haand onder mien heup en dou n aid op dien laifde en traauw aan mie: begroaf mie nait in Egypte.
30 As ik mit mien veurvoaders verainegd bin, most mie tou Egypte oetdroagen en mie in heur graf begroaven." Hai antwoordde: "Ik zel t doun zo as ie t zeggen."
31 "Dou der n aid op!" zee e, en dat dee hai. Israël boog zok daip deel, over t kopèn van t bèr.
|
Genesis 48
01n Zetje loater kreeg Jozef bericht dat zien voader zaik was. Dat Jozef nam zien baaide zeuns, Manasse en Efraïm, mit.
02Ze zeden tegen Jakob: "Joen zeun Jozef is ter." Israël verzoamelde aal zien krachten en ging rechtop op bèr zitten.
03Hai zee tegen Jozef: "God, de Aalmachtege, is mie verschenen in Luz, in t laand Kanaän. Hai het mie zegend.
04Hai zee tegen mie: 'Ik zel die vruchtboar moaken en groot in tal en tot n mennegte van volken. Dit laand zel ik geven aan dien noageslacht, veur aiweg en aaltied.'
05Dien baaide zeuns Efraïm en Manasse dijstoe in Egypte kregen hest veurdat ik hier was, binnen mien zeuns. Efraïm en Manasse binnen veur mie geliek aan Ruben en Simeon.
06Mor kinder dij noa heur kommen, binnen dienent. Bie t veraarven zellen ze rekend worden as kinder van heur bruiers.
07Dou ik oet Paddan-Aram kwam, is Rachel sturven. Wie wazzen onderwegens in Kanaän, nait wied van Efrat. Doar heb ik heur begroaven, aan weg noar Efrat, dat is t tegenswoordege Betlehem."
08Israël zag zeuns van Jozef en vruig: "Wèl binnen dat?"
09"Dat binnen mien zeuns," zee Jozef, "dij God mie hier geven het." Hai zee: "Breng heur bie mie, dat ik heur zegen geven kin."
10 Israël zien ogen wazzen min van olderdom, hai kon niks meer zain. Hai luit heur dichterbie kommen, sluig aarms om heur tou en smokte heur.
11 "Ik haar nait dreumen kind dat ik die weer zain zol," zee hai tegen Jozef, "en nou let God mie alderdeegs dien kinder zain."
12 Dou luit Jozef heur van knijen van Israël ofgoan en hai boog zok daip deel.
13 Jozef nam heur baaident, Efraïm aan zien rechterhaand - veur Israël links, en Manasse aan zien linkerhaand - veur Israël rechts. Hai zette heur stoef bie hom.
14 Dou stook Israël zien rechterhaand oet en legde dij op kop van Efraïm, dij jongste was. Zien linkerhaand legde hai op kop van Manasse. Hai legde zien handen overkruus, aalhouwel Manasse oldste was.
15 Hai zegende Jozef mit dizze woorden: "De God doar mien veurvoaders Abram en Isaak heur levensweg mit goan binnen, de God dij mie as n hedder laaid het tot op dag van vandoag,
16 engel dij mie verlöst het oet ale nood, zel dizze jonges zien zegen geven, zodat deur heur mien noam en noam van mien veurolders Abraham en Isaak aaltied weer klinken zel en zai n mennegte worden in t laand."
17 Jozef zag dat zien voader rechterhaand bie Efraïm op kop legd haar en dat was verkeerd von hai. Dat hai pakte haand van zien voader om dij op kop van Manasse te leggen.
18 Jozef zee tegen zien voader: "Nee, zo nait, voader, dit is oldste. Ie mouten hom rechterhaand op kop leggen."
19 Mor zien voader wol dat nait. Hai zee: "Dat wait ik, mien zeun, dat wait ik. Hai zel ook tou n volk oetgruien, hai zel ook groot worden. Mor zien jongste bruier zel groder worden en hai en zien noageslacht zellen oetgruien tot n mennegte van volken."
20 Hai zegende heur op dij dag en zee: "In Israël zien zegenwensken zel ie nuimd worden. Mag God joe moaken as Efraïm en Manasse." Hai stelde Efraïm veur Manasse.
21 Israël zee tegen Jozef: "Ik goa staarven, mor God zel mit die wezen en die weerombrengen noar t laand van dien veurolders.
22 En die geef ik meer as dien bruiers: n baargrug dij ik mit sweerd en boog op Amorieten veroverd heb."
|
Genesis 49
01Jakob raip zien zeuns: "Kom bie mekoar, ik zel joe zeggen hou joe t in toukomst vergoan zel.
02Kom bie nkander en heur, zeuns van Jakob,
luster noar Israël, joen voader.
03Doe, Ruben, bist mien oldste,
eerste vrucht van mien mannelke kracht,
vernoamer as elk, maanzer as elk.
04Van schoemend wotter blift niks over,
nee, vernoamste zelst nait wezen.
Doe hest dien voaders bèr bestegen,
dat hestoe schonden,
hest mien bèr bestegen.
05Simeon en Levi binnen tweernd van ain lap,
heur mèzzen binnen moordtuug.
06Mit heur konkelefoezen loat ik mie nait in,
aan heur soamenkomst heb ik gain dail.
In heur helleghaid hebben zai manlu ombrocht,
oet moudwil ozzen hakzenen deursneden.
07Vervlökt is heur helleghaid, want dij is slim,
heur grammiedeghaid, want dij is groot.
Ik verdail heur in Jakob,
ik verstreu heur over Israël.
08Juda, dien bruiers zellen die priezen,
dien haand krigt vijand der onder,
zeuns van dien voader zellen zok veur die boegen.
09n Jonge laiw is Juda;
van wast die touaigenst
wordst groot, mien zeun,
hai let zok zakken,
legt zok deel as n laiw, as n keunenk,
wèl duurt hom steuren?
10 Keunenksstaf wiekt nait van Juda,
heersersstaf nait van zien vouten,
tot Silo komt
en volken hom onderdoaneg binnen.
11 Hai bindt zien ezel aan wiendroef,
t vool van ezelin aan beste wiendroef.
Zien klaid waskt hai in wien,
zien overklaid in droevesap.
12 Zien ogen fonkeln meer as wien,
zien tanden binnen witter as melk.
13 Zebulon zel aan zee wonen,
hai woont, doar schepen aan laand kommen.
Zien laand grènst aan Sidon.
14 Issachar is n grovve ezel,
dij deelligt tussen baaide zoadelkörven.
15 Hai zugt hou goud rust ain dut
en hou schier t laand wel is;
hai stekt zien scholder oet om last te droagen,
dij hai daint is hai geheurzoam.
16 Dan komt op veur zien volk,
as ain van Israëls stammen.
17 Dan is n slaang op n weg,
n hoornslaang op n pad.
Hai bit peerd in hakken,
ruter vaalt achterover.
18 Op joen verlözzen wacht ik, HEER!
19 Gad, n bende brengt hom in t naauw,
mor hai zel heur op hakken trappen.
20 Aser stipt zien brood in eulie,
hai levert keunenklieke kost.
21 Naftali is n oetgeloaten hinde,
dij mooiste kaalfkes krigt.
22 n Jonge vruchtboom is Jozef,
n jonge vruchtboom bie wèl,
takken kommen boven muur oet.
23 Zai hoaten hom, beschaiten hom,
zien tegenstanders binnen boogschutters.
24 Mor zien boog wiekt nait,
zien aarms worden nait muid,
deur handen van de Machtege, de Machtege van Jakob,
deur de hedder en de rots van Israël,
25 deur de God van joen voader dij joe helpt,
de Aalmachtege dij joe zegent
mit zegen van hemel boven,
mit zegen van wotterdaipte beneden,
mit zegen van bòrsten en schoot.
26 Zegen van dien voader
gaait zegen van mien veurvoaders te boven.
t Is meer as t kostelke van aiwege heuvels.
Mag dij zegen op Jozef rusten,
dij oetverkoren is boven zien bruiers.
27 Benjamin is n verroppende wolf;
smörgens vret hai zien prooi,
soavends verdailt hai wat hai vongen het."
28 Dit binnen ale twaalf stammen van Israël en dit het heur voader over heur zegd, dou hai heur zegende. Veur elk van heur haar hai n zegen dij bie hom paasde.
29 Dou gaf Jakob heur n opdracht: "Ik wor verainegd mit mien volk. Begroaf mie bie mien veurgeslacht in grot, in t veld van Hethiet Efron,
30 in grot in t veld van Machpela, oost van Mamre, in t laand Kanaän, t laand dat Abraham kocht het van Hethiet Efron om n aigen grafstee te hebben.
31 Doar hebben ze Abraham en zien vraauw Sara begroaven, doar hebben ze Isaak begroaven en zien vraauw Rebekka, en doar heb ik Lea begroaven.
32 t Veld en dij grot binnen kocht van Hethieten."
33 Dou was Jakob kloar mit geven van odders aan zien zeuns. Hai legde vouten bie nkander op bèr, bluis leste oam oet en wer verainegd mit zien veurgeslacht.
|
Genesis 50
01Jozef luit zok over zien voader hènvalen en reerde om zien voader en smokte hom.
02Hai gaf dokters dij bie hom in dainst wazzen, opdracht om zien voader te baalzemen, en dat deden ze.
03Vatteg doagen duurde t veur t baalzemen kloar was, en Egyptenoars hebben seuventeg doagen over hom raauwd.
04Dou doagen van raauw verbie wazzen, zee Jozef tegen hofholden van farao: "As ie t goud mit mie veurhebben, breng ie farao bosschop over:
05Mien voader het mie n aid ofleggen loaten. Hai het zegd: 'Ik goa staarven. In t graf dat ik mie in t laand Kanaän oethaauwen heb, most mie begroaven.' Dat loat mie hèngoan om mien voader te begroaven en den kom k weerom."
06Dou zee farao: "Goa hèn en begroaf joen voader zo as hai joe sweren loaten het."
07Jozef ging aan raais om zien voader te begroaven. Ale knechten van farao en ale oldsten van t hòf gingen mit en ale oldsten van Egypte,
08haile hoesholden van Jozef zien bruiers en hoesholden van zien voader. Enkeld kinder, schoapen en koien luiten ze achter in t laand Gosen.
09Ruters en woagens gingen mit heur mit: stoet was onveurstelboar groot.
10 Zai kwammen bie dörsdeel van Goren-Haätad, aan aanderkaant Jordaan, en huilen doar heur grode raauwklacht, dij daibe indrok muik. Raauwbeklag veur zien voader luit hai zeuven doagen duren.
11 Kanaänieten, inwoners van t laand, zagen raauwklacht bie Goren-Haätad en zeden: "Wat raauwen dij Egyptenoars swoar." Doarom nuimde men dat stee aan aanderkaant Jordaan Abel-Misraïm.
12 Israël zien zeuns deden t veur hom zo as hai t hebben wol.
13 Zien zeuns brochten hom noar t laand Kanaän en begruiven hom in grot in t veld van Machpela. Dat veld, aan oostkaant van Mamre, haar Abraham as aigen grafstee kocht van Hethiet Efron.
14 Jozef ging weerom noar Egypte dou hai zien voader begroaven haar, soamen mit zien bruiers en aalmoal dij mit hom mitgoan wazzen om zien voader te begroaven.
15 Dou Jozef zien bruiers zagen dat heur voader dood was, zeden zai: "As Jozef nou mor nait ons vijand wordt en aal t kwoad dat wie hom aandoan hebben, betoald zet."
16 Zai luiten tegen Jozef zeggen: "Joen voader het vlak veur zien staarven zegd:
17 'Ie mouten tegen Jozef zeggen: Vergeef dien bruiers heur misdoad en heur zunde. Ze hebben die ja kwoad aandoan, mor vergeef toch misdoad van knechten van God van dien voader.'" Jozef reerde om heur woorden.
18 Bruiers gingen zulm ook noar hom tou, vuilen veur hom deel en zeden: "Wie binnen joen sloaven."
19 Jozef zee tegen heur: "Wees nait benaauwd, bin ik in God zien stee?
20 Ie haren kwoad in t zin mit mie, mor God het doar wat gouds van moakt: hai het ter op aanstuurd en let dat vandoag gebeuren, dat n volk groot in tal, beholden blift.
21 Wees mor nait benaauwd, ik zel joe en joen kinder onderholden." Zo troostte hai heur en stelde heur gerust.
22 Jozef bleef in Egypte wonen, hai en zien voaders hoes. Hai wer honderdtien joar.
23 Jozef zag Efraïm zien kinder en klaainkinder, en zeuns van Machir, Manasse zien zeun, werden op Jozef zien knijen geboren.
24 Jozef zee tegen zien bruiers: "Ik goa staarven. God zel zekerwoar omdenken mit joe hebben. Hai let joe van hier votgoan noar t laand dat hai onder aid beloofd het aan Abraham, Isaak en Jakob."
25 Jozef luit zeuns van Israël n aid ofleggen. Hai zee: "God het zeker omdenken mit joe, ie mouten mien gebainte hier vandoan mitnemen."
26 Jozef sturf dou hai honderdtien joar was. Hai wer baalzemd en zai legden hom in n kist, in Egypte.
|
|
