|
|
Deuteronomium 01
01Dizze woorden het Mozes sproken tegen hail Israël aan overkaant van Jordaan, in woestijn, op vlakte tegen Suf over, tussen Paran, Tofel, Laban, Chaserot en Di-Zahab,
02elf dagraaizen van Horeb òf, kaant oet van baargen van Seïr aan Kades-Barnea tou.
03In t vattegste joar, op eerste dag van elfde moand, het Mozes ales tegen Isrelieten zegd wat de HEER hom aalmoal over heur opdroagen haar,
04noadat hai Sichon, keunenk van Amorieten, dij in Chesbon woonde, en Og, keunenk van Basan, dij in Astarot woonde, bie Edreï versloagen haar.
05Aan overkaant van Jordaan, in t laand Moäb, begunde Mozes dizze onderwiezen te verkloaren:
06De HEER, ons God, het bie Horeb tegen ons zegd: "Ie hebben laank genog bie dizze baarg touholden.
07Kom, breek op en goa op weg noar t baarglaand van Amorieten en noar aal heur buurvolken in vlakte, in t baarglaand en t lege laand, in t zuderlaand en bie zeekust, t laand van Kanaänieten en Libanon aan grode revier, revier Eufraat, tou.
08Kiek, ik heb dat laand ja aan joe geven, goa der hèn en neem t laand in bezit doar de HEER joen veurvoaders Abraham, Isaak en Jakob van sworen het, dat hai heur t en heur noageslacht geven zol."
09Doudestieds heb ik tegen joe zegd: "Ik kin zörg veur joe nait allenneg droagen.
10 De HEER, joen God, het joe zo groot in tal moakt dat ie zo machteg binnen as steerns aan lucht.
11 Mag de HEER, de God van joen veurolders, joe nog doezend moal machteger moaken as ie al binnen en joe zegen geven noar hai joe touzegd het.
12 Hou zol ik allenneg joen zörg, joen lasten en joen rechtszoaken aankinnen?
13 Doarom mout ie oet joen stammen lu veurdroagen dij wies, verstandeg en bekwoam binnen, den zel ik dij aanstellen as joen laaiders."
14 Ie zeden dou tegen mie: "Dat is n woar woord, dat mout wie doun."
15 Ik nam oldsten van joen stammen, wieze en kundege lu, en heb heur as veurmannen over joe aansteld: veurmannen over doezend, over honderd, over fiefteg en over tien; boetendes veurmannen over joen stammen.
16 Doudestieds gaf ik joen rechters t volgende veurschrift: "Heur baaide pertijen en spreek rechtveerdeg recht, netgliek of t ain van t aigen volk of n vremde is.
17 In rechtsproak mag je ain nait noar ogen kieken; heur noar klaaine man gelieke goud as noar grode. Wees nait baang veur n mensk, want t recht is van God. n Zoak dij joe te maans is, mout ie aan mie veurleggen, den zel ik dij aanheuren."
18 Zo heb ik joe doudestieds ales opdroagen wat ie doun mozzen.
19 Dou ging wie bie Horeb vandoan en trokken, zo as de HEER, ons God, ons opdroagen haar, deur dizze aldernoarst grode, ofgriezelke woestijn dij ie te zain kregen, kaant oet van t gebaargte van Amorieten en wie kwammen bie Kades-Barnea.
20 Ik zee tegen joe: "Ie kommen bie t baarglaand van Amorieten, dat de HEER, ons God, ons geft.
21 Kiek, de HEER, joen God, het joe dit laand geven. Trek op, neem t in bezit zo as de HEER, de God van joen veurolders joe touzegd het. Wees nait benaauwd en loat joe nait ofschrikken."
22 Ie kwammen dou aalmoal bie mie en zeden: "Loat wie lu veuroetsturen dij t laand verkennen, ons beschaaid geven over wat weg wie goan mouten en wat steden wie doar aantrevven."
23 Dat leek mie goud tou, dat ik koos twaalf manlu oet, oet elke stam ain.
24 Dij gingen hèn en trokken t baarglaand in en kwammen bie t daal Eskol en nammen t in heur op.
25 Zai nammen wat van vruchten van t laand mit en brochten dij bie ons. Dou gavven zai ons beschaaid: "t Laand dat de HEER, ons God, ons geft, is n goud laand."
26 Mor ie wollen der nait hèn; ie verzetten joe tegen t bevel van de HEER, joen God.
27 Ie zatten te mòtjen in joen tènten en zeden: "De HEER hoat ons, hai het ons oet Egypte brocht om ons in macht te geven van Amorieten om ons oet te reuden.
28 Woar mout wie hèn? Ons bruiers hebben ons moud benomen mit te zeggen: 't Is n volk dat groder en meer maans is as wie; steden binnen groot en aan hemel tou verstaarkt. Wie hebben der alderdeegs Enakieten zain.'"
29 Mor ik zee tegen joe: "Loat joe nait ofschrikken en wees mor nait benaauwd.
30 De HEER, joen God, gaait veur joe oet. Haizulm zel veur joe strieden net zo as hai dat in Egypte veur joen aigen ogen doan het.
31 En in woestijn doar ie zain hebben dat de HEER, joen God, joe droagen het zo as n man zien zeun dragt, op haile weg dij ie goan binnen tot ie op dit stee aankwammen."
32 Mor ie vertraauwden de HEER, joen God, nait op zien woord.
33 Hai ging onderwegens veur joe aan om joe n stee te zuiken doar ie naacht deurbrengen konden; snaachts in n vuurgloud om joe weg te wiezen en overdag in n wolk.
34 De HEER heurde wat ie zeden en hai wer verschrikkelk kwoad, en het sworen:
35 "Gainain van dizze manlu van dit verkeerd geslacht zel t goie laand te zain kriegen dat ik onder aid beloofd heb aan joen voaders.
36 Aans gainent as Kaleb, zeun van Jefunne zel t zain. Hom en zien kinder zel ik t laand geven doar zien voutstappen liggen, omreden hai het de HEER leufd op zien woord."
37 Tegen mie is de HEER ook oetvoaren om joe en hai zee: "Doe komst doar ook nait.
38 Jozua, zeun van Nun, dij dien helper is, dij zel der kommen. Beraaid hom doar op veur, hai zel Israël t aarven loaten.
39 Joen kinder, doar ie van zegd hebben dat zai in oorlog roofd worden zollen, joen zeuns dij t onderschaaid tussen goud en kwoad nog nait kennen, dij zellen doar kommen. Heur zel ik t geven en zai zellen t aarfdail in bezit nemen.
40 Mor ie, moak rechtsomkeert noar woestijn, kaant oet van Rode Zee."
41 Dou zee ie tegen mie: "Wie hebben zundegd tegen de HEER. Wie zellen optrekken en strieden en ales doun wat de HEER, ons God, ons opdroagen het." En ie muiken joe kloar veur stried, ie dochten dat dat mor zo ging.
42 De HEER zee tegen mie: "Zeg tegen heur, trek nait op om te strieden, want ik zel nait maank joe wezen. Ie zellen versloagen worden deur joen vijanden."
43 Ik heb dat tegen joe zegd mor ie lusterden nait, ie kwammen in verzet tegen t woord van de HEER, en domdriest ging ie t baarglaand in.
44 Amorieten dij in t gebaargte woonden, kwammen joe in muit en zatten joe achternoa as iemen geliek, en hebben joe versloagen van Seïr tot aan Chorma tou.
45 Ie kwammen weerom en schraifden t oet veur de HEER, mor de HEER lusterde nait noar joe en sluig gain acht op joe.
46 Ie mozzen hail laank in Kades blieven, net zo laank as ie der woond hebben.
|
Deuteronomium 02
01Dou keerden wie om en trokken woestijn weer in, kaant van Rode Zee oet, zo as de HEER mie zegd haar. Doagen achtermekoar heb wie dou raaisd om baargen van Seïr tou.
02De HEER zee tegen mie:
03"Ie hebben nou laank genog om dizze baargen tou trokken. Goa nou noar t noorden.
04En zeg t goud tegen t volk. 'Ie kommen nou deur t laand van joen bruiers, zeuns van Esau, dij in Seïr wonen. Zai zellen slim benaauwd veur joe wezen. Mor woar joe!
05Moak gain oorlog mit heur, want ik zel joe nog gain tree van heur laand geven, omreden ik heb baargen van Seïr as aarfgoud aan Esau geven.
06Wat ie eten, mout ie van heur kopen. t Wotter dat ie drinken mout ie ook betoalen.
07De HEER, joen God, het joe ja zegend bie ales wat joen handen doan hebben. Hai was begoan mit joen omswinnen deur dizze grode woestijn. De HEER, joen God, het dizze vatteg joar mit joe west; ie binnen niks te kòrt kommen.'"
08Dou bin we bie ons bruiers, Esau zien zeuns dij in Seïr wonen, weggoan. Bie weg vandoan dij deur vlakte van Elat noar Esjon-Geber lopt. Wie binnen aander kaant oetgoan, kaant oet van woestijn van Moäb.
09De HEER zee tegen mie: "Moak Moäb nait benaauwd. Moak gain oorlog mit heur. Ik zel joe niks van dat laand geven, omreden ik heb Ar aan zeuns van Lot as aarfgoud geven.
10 (Vrouger hebben Emieten doar woond, n groot en machteg volk. Zai wazzen net zo laank as Enakieten.
11 Net as Enakieten werden zai tou Refaïeten rekend, mor Moäbieten nuimden heur Emieten.
12 In Seïr hebben vrouger Chorieten woond, mor Esau zien zeuns hebben heur veur heur oetjagd en heur oetreud. Zai binnen in stee van heur doar wonen goan, net as Israël doan het mit t laand, dat de HEER heur as aarfgoud geven het.)
13 Moak joe kloar en trek revier Zered over." Dou bin wie revier Zered overstoken.
14 Raais van Kades-Barnea tot wie revier Zered overtrokken, duurde achtendatteg joar. Zo laank, dat dizze haile generoatsie van kriegslu oet t kaamp sturven was, net as de HEER heur besworen haar.
15 Alderdeegs haand van de HEER was tegen heur. Hai het heur aalmoal, tot aan leste man tou, oet t legerkaamp wegvoagd.
16 Dou ale kriegslu oet t volk sturven wazzen,
17 zee de HEER tegen mie:
18 "Ie goan nou bie Ar grèns van Moäb over,
19 den kom ie dicht bie zeuns van Ammonieten. Moak heur nait benaauwd en moak gain oorlog mit heur, want ik zel joe niks van t laand van Ammonieten in aigendom geven, omreden ik heb t as aarfdail aan zeuns van Lot geven.
20 (Dit wer ook tou t laand van Refaïeten rekend. Refaïeten woonden doar vrouger. Ammonieten nuimden heur Zamzummieten,
21 n groot en machteg volk, net zo laank as Enakieten. Mor de HEER het heur oetreud, dat Ammonieten doar in heur stee wonen gingen.
22 Net zo as hai doan haar veur zeuns van Esau dij in Seïr wonen. Veur heur haar hai Chorieten oetreud en wegjagd. Zai wonen doar in stee van heur, tot op dag van vandoag tou.
23 Awwieten dij in dörpen woonden tot aan Gaza tou, binnen deur Kaftorieten, dij oet Kreta kwammen, oetreud en dij wonen doar in stee van heur.)
24 Moak joe kloar, goa aan raais en steek beek Arnon over. Ik heb Amoriet Sichon, keunenk van Chesbon en zien laand in joen macht geven. Begun der mit dat in bezit te nemen, doag hom oet tot de stried.
25 Van dizze dag òf aan breng ik schrik en benaauwdens veur joe onder ale volken onder hemel, dat zai veur joe schudden en trillen as zai joen noam mor heuren."
26 Dou stuurde ik oet woestijn Kedemot bosschoppers noar keunenk Sichon van Chesbon mit woorden van vree:
27 "Loat mie deur joen laand trekken. Ik zel bloots over grode weg goan en goa der nait links of rechts van.
28 Verkoop mie wat ik aan eten neudeg heb en geef mie veur geld t wotter dat ik drink. Loat mie bloots lopend deur joen laand trekken;
29 net as zeuns van Esau dij in Seïr wonen mie doar permizzie veur geven hebben en Moäbieten dij in Ar wonen ook, tot ik Jordaan oversteek noar t laand dat de HEER, ons God, ons geft."
30 Mor keunenk Sichon van Chesbon wol ons der nait deurloaten, omreden de HEER, joen God, haar zien gaist en zien haart verhaard mit bedoulen hom in joen macht te geven, wat ook gebeurd is.
31 Dou zee de HEER tegen mie: "Ik bin al begund Sichon en zien laand aan joe over te geven. Verover t laand om t as aarfdail in bezit te nemen."
32 Sichon kwam ons mit zien haile volk in muit, kaant van Jahas oet, om te strieden.
33 Mor de HEER, ons God, het ales aan ons geven en wie versluigen hom en zien zeuns en zien haile volk.
34 Wie hebben doudestieds aal zien steden veroverd en wie sluigen elke stad mit ban: manlu en vraauwlu en kinder, wie luiten gainain in leven.
35 Allain t vij en t goud oet steden dij wie veroverd haren, heb wie veur onszulm roofd.
36 Van Aroër, stad in t daal aan beek Arnon, tot aan Gilead tou, was ter gain stad dij wie nait aankonden. De HEER, ons God, het ales aan ons overleverd.
37 Allain t laand van Ammonieten, haile streek bie beek Jabbok langs en steden in t baarglaand, en ales wat de HEER, ons God, verboden haar, bin wie nait te noa kommen.
|
Deuteronomium 03
01Wie gingen aander kaant oet, t noorden in op Basan òf. Og, keunenk van Basan, trok op ons òf, hai en hail zien volk, om bie Edreï stried aan te goan.
02De HEER zee tegen mie: "Wees nait baang veur hom want ik geef hom, zien haile volk en zien haile laand, in joen macht en ie zellen net zo mit hom doun as ie doan hebben mit Sichon, keunenk van Amorieten, dij in Chesbon woonde."
03De HEER, ons God, gaf Og, keunenk van Basan, en zien haile volk ook in ons macht. Wie versluigen hom dusdoaneg dat ter gainain overbleef.
04In aigenste tied veroverden wie aal zien steden, der was gain ain verstaarkte stad dij wie heur nait ofhandeg muiken: sesteg steden, haile laandstreek van Argob, t keunenkriek van Og in Basan.
05t Wazzen aalmoal verstaarkte steden mit hoge muren, en poorten mit störmbaalken en boetendes n haail baarg nait verstaarkte steden.
06Wie sluigen heur mit ban net as wie bie Sichon, keunenk van Chesbon, doan haren. Elke stad sluig we mit ban: manlu, vraauwlu en kinder.
07Aal t vij en wat ter in steden te plundern vuil, heb wie ons touaigend.
08Zo heb wie doudestieds baaide keunenks van Amorieten t laand ofnomen dat over Jordaan ligt, van beek Arnon òf tot aan baarg Hermon tou.
09(Sidoniërs nuimen Hermon Sirjon en Amorieten nuimen hom Senir.)
10 Ale steden van hoogvlakte, hail Gilead en hail Basan tot Salka en Edreï, steden van t keunenkriek van Og in Basan.
11 (Allenneg Og, keunenk van Basan, was overbleven as leste van Refaïeten. Zien bèr was van iesder, dij staait ja nog in Rabba van Ammonieten, en is negen èl laank en vaaier èl braid, in gangboare èllen.)
12 Dit laand heb wie dou in bezit nomen. Aan Rubenieten en Gadieten heb ik Aroër in t beekdaal van Arnon geven, mit haalfschaid van t baarglaand van Gilead.
13 De rest van Gilead en hail Basan, t keunenkriek van Og, heb k aan haalve stam van Manasse geven. (Haile streek van Argob mit hail Basan, wer t laand van Refaïeten nuimd.)
14 Jaïr, zeun van Manasse, veroverde haile streek van Argob tot aan t laand van Gesurieten en van Maächatieten, en nuimde Basan noar zokzulm: Dörpen van Jaïr, tot op dag van vandoag.
15 Gilead heb ik aan Machir geven.
16 Aan de Rubenieten en Gadieten gaf ik n dail van Gilead, aan diskaant van beek Arnon tot aan t midden van t beekdaal en aan beek Jabbok, grènsstreek van Ammonieten.
17 Wieder vlakte en Jordaan mit t laand der omtou, van Kinneret òf tot aan zee van de Vlakte, de Zoltzee, aan vout van baargen van de Pisga, noar t oosten tou.
18 In dij tied heb ik joe dit bevel geven: "Nou de HEER, joen God, joe dit laand geven het om t in bezit te nemen, mouten ale weerboare manlu bewoapend, veur joen bruiers aan, t volk van Israël, optrekken.
19 Allenneg joen vraauwlu, joen kinder en joen vij - k wait dat ie n baarg vij hebben - maggen in steden blieven dij ik joe geven heb.
20 As de HEER, joen God, joen bruiers rust geven het, net as aan joe en zai t laand ook in bezit nomen hebben dat de HEER, joen God, heur aan overkaant van Jordaan geven het, den mag ie weeromgoan, elkenain noar zien aigen woonstee dij ik hom geven heb."
21 Aan Jozua heb ik doudestieds opdroagen: "Doe hest mit aigen ogen zain wat de HEER, dien God, dizze twij keunenks aandoan het. Zo zel de HEER mit ale keunenkrieken doun doarstoe deurtrekst.
22 Zelst nait baang veur heur wezen, want t is de HEER, dien God, dij veur die stridt."
23 In dij tied smeekte ik de HEER:
24 "HEER, mien God, ie binnen begund joen knecht joen groothaid en staarke macht zain te loaten. Zol der n macht in hemel of op eerde wezen dij zokse waarken en machtege doaden doun kin as ie?
25 Loat mie toch oversteken, dat ik dat mooie laand zai dat aan overkaant van Jordaan ligt, t mooie baarglaand van de Libanon."
26 Mor de HEER was kwoad op mie, om joe en hai heurde nait noar mie. De HEER zee tegen mie: "Hol mie der over op, proat mie der nait meer over.
27 Beklim top van Pisga, kiek noar t westen, t noorden, t zuden en t oosten. Magst mit aigen ogen zain, mor Jordaan overtrekken magst nait.
28 Stel Jozua aan, staark hom en spreek hom moud in. Hai zel dit volk veurgoan bie t oversteken, en heur t laand dastoe den zugst, in bezit geven."
29 Dat wie bleven in t daal tegen Bet-Peor over.
|
Deuteronomium 04
01Heur Israël noar veurschriften en regels dij ik joe leer om noa te kommen, den zel ie leven en t laand binnengoan en in bezit nemen, t laand dat de HEER, God van joen voaders, joe geven zel.
02Ie zellen niks toudoun aan wat ik joe opdroag en der ook niks van ofdoun. Ie mouten joe holden aan geboden van de HEER, joen God, zo as ik joe dij opdroag.
03Ie hebben ja mit aigen ogen zain wat of de HEER aan Baäl-Peor doan het. Dat hai elkenain dij Baäl-Peor achternoalaip oet joen midden oetreud het.
04Mor ie, dij joe aan de HEER, joen God, vastholden hebben, leven vandoag aalmoal nog.
05Ik heb joe veurschriften en rechtsregels leerd, zo as de HEER, mien God, mie opdroagen het, om noar te handeln in t laand doar ie binnengoan om t in bezit te nemen.
06Hol joe der aan en dou der noar, want doar zel joen wieshaid en inzicht oet blieken in ogen van volken. As zai van aal dizze veurschriften heurd hebben, zellen zai zeggen: "Zekerwoar, dit grode volk is wies en verstandeg."
07Wat groot volk het goden dij heur zo noa stoan as de HEER, ons God, zo voak as wie hom aanroupen?
08En wat groot volk het zokse rechtveerdege veurschriften en rechtsregels as hail dizze wet, dij ik joe vandoag geef?
09Mor woar joe, denk ter hail goud om, dat ie wat ie mit aigen ogen zain hebben, nait vergeten. Joen levent laank mout joe dat veur ogen stoan. En geef t deur aan joen kinder en kindskinder.
10 Op dag dat ie bie Horeb veur de HEER, joen God, stonden, zee de HEER tegen mie: "Roup mie t volk bie nkander, den zel ik heur mien woorden heuren loaten, dat zai leren om ontzag veur mie te hebben, ale doagen dat zai op eerde leven zellen en dat ook aan heur kinder leren."
11 En ie kwammen dichterbie en stonden aan vout van baarg. Baarg ston in brand, vlammen sluigen aan hemel tou, der kwammen wolken en donkerte, t wer pikkeduuster.
12 Dou sprak de HEER, joen God, tou t midden van t vuur oet. Ie heurden enkeld n stem, mor n gedoante zag ie nait.
13 Hai muik joe zien verbond bekend, dat hai joe opdruig om noar te leven: de tien woorden dij hai op twij pladde stainen schreef.
14 De HEER druig mie dou op om joe veurschriften en rechtsregels te leren, om dij noa te kommen in t laand doar ie hèngoan om t in bezit te nemen.
15 Woar joe, ie hebben ja gain gedoante zain op dag dat de HEER, joen God, op Horeb midden oet t vuur joe tousprak,
16 dat ie joe nait bezundegen en joe n ofgodsbeeld moaken van wat vörm den ook. Krekgliek of t nou n ofbeelden is van n man of n vraauw,
17 of van ain of aander baist op eerde, of n ofbeelden van ain of aander vogel in lucht,
18 of n ofbeelden van wat ter mor op eerde kropt, of n ofbeelden van ain of aander vis in t wotter onder eerde,
19 of dat ie ogen opsloagen noar hemel en zun, moan en steerns, joa aal wat aan hemel te zain is. Loat joe nait verlaaiden joe veur heur deel te boegen en heur te dainen. De HEER, joen God, het heur ja toudaild aan ale volken onder haile hemel.
20 Mor de HEER het joe nomen en oet iesderovent, oet Egypte, laaid om veur hom zien aigen volk te wezen, zo as t nou is.
21 Mor de HEER wer deur joe vergrèld op mie en hai het sworen dat ik Jordaan nait oversteken zol en nait kommen zol in t laand dat de HEER, joen God, joe in aigendom geft.
22 Doarom zel ik staarven in dit laand, ik zel Jordaan nait oversteken. Mor ie zellen hom oversteken en dat goie laand in bezit nemen.
23 Woar joe dat ie t verbond dat de HEER, joen God, mit joe sloten het, nait vergeten en n beeld moaken noar wat gedoante ook, zo as de HEER, joen God, joe verboden het.
24 De HEER, joen God, is n verterend vuur, hai is n ofgunstege God.
25 As ie kinder en kindskinder kregen hebben en joe in t laand vestegd hebben en ie zollen joe den bezundegen en joe n ofgodsbeeld moaken van wat gedoante ook en kwoad doun in ogen van de HEER, joen God, en ie zollen hom taargen,
26 hemel en eerde binnen op t heden mien getugen tegen joe, den zel ie binnen de kòrtste keren omkommen in t laand dat ie in bezit nomen hebben as ie Jordaan overstoken hebben. Ie zellen doar den nait laank touholden mor zekerwoar omkommen.
27 De HEER zel joe maank volken oetstreuen. Dij der van joe overblieven maank volken doar de HEER joe hèndrift, zellen mor klaain in tal wezen.
28 Doar zel ie goden dainen dij deur menskenhanden van holt en stain moakt binnen. Zai zain nait en heuren nait, zai eten nait en roeken nait.
29 En doar zel ie de HEER, joen God, zuiken en hom vinden, as ie mor mit joen haile haart en joen haile ziel noar hom vroagen.
30 As dizze dingen joe in loater doagen aalmoal overkommen, zel ie joe in benaauwdens tot de HEER, joen God, bekeren en noar zien stem heuren.
31 De HEER, joen God, is ja n barmhaartege God. Hai let joe nait lös, hai zel joe nait in t verdaarf störten, en t verbond mit joen voaders, doar hai heur n aid op sworen het, verget hai nait.
32 Goa doagen van vrouger mor noa, tied dat ie der nog nait wazzen, van dag òf dat de HEER de mensk op eerde schoapen het. Kiek mor van t aine uterste van hemel noar t aander of der ooit zukswat groots veurvalen is of van zukswat heurd is.
33 Het ooit n volk, net as ie, n goddelke stem oet t midden van t vuur spreken heurd en t levent doarbie holden?
34 Het ooit n god perbaaierd om zok n volk oet t midden van n aander volk te hoalen, deur bezuikens, deur taikens, wonders en stried, mit staarke haand en oetstoken aarm en mit ofgriezelke doaden, net as de HEER, joen God, dit, terwille van joe, aalmoal veur joen aigen ogen in Egypte aal doan het?
35 t Is joe zain loaten, dat ie waiten zollen dat de HEER God is, en aans gainent.
36 Vanoet hemel het hai joe zien stem heuren loaten om joe te onderwiezen. Op eerde het hai joe zien grode vuur zain loaten en ie hebben tou dat vuur oet, zien woorden heurd.
37 Omdat hai joen veurolders laif haar en heur noageslacht noa heur oetverkoos, doarom het haizulm joe deur zien grode kracht oet Egypte laaid,
38 en groder en machteger volken as ie veur joe oetdreven en joe in heur laand brocht en joe dat as aarfgoud geven, zo as t nou is.
39 Wait den en loat tou joe deurdringen, dat de HEER God is boven in hemel en onder op eerde, hai en aans gainain.
40 Hol joe den aan zien veurschriften en regels dij ik joe vandoag opdroag, dat joe t en joen kinder noa joe, goudgoan mag en ie laank leven maggen in t laand dat de HEER, joen God, joe veur aaltied geft."
41 Dou zunderde Mozes aan oostkaant van Jordaan drij steden òf, vrijsteden aan overkaant Jordaan,
42 mit bedoulen dat ain doar noar tou vluchten kon dij zien noaste, doar e veurtied gain hekel aan haar, per ongelok doodsloagen haar. As hai noar ain van dizze steden vluchten zol, kon e in leven blieven.
43 t Wazzen: Beser in woestijn op hoogvlakte veur Rubenieten; Ramot in Gilead veur Gadieten, en Golan in Basan veur Manassieten.
44 Dit is wet dij Mozes aan Isrelieten veurholden het.
45 t Binnen odders, veurschriften en regels dij Mozes Isrelieten veurholden het op heur raais oet Egypte,
46 aan aanderkaant Jordaan, in t daal tegen Bet-Peor over, in t laand van Sichon, keunenk van Amorieten, dij in Chesbon woond haar. Mozes en Isrelieten haren heur versloagen op heur raais oet Egypte.
47 Zien laand haren zai zok touaigend, net as t laand van Og, keunenk van Basan. Dat is t laand van baaide keunenks van Amorieten aan oostkaant van Jordaan.
48 Dat laand ligt van Aroër bie beek Arnon òf, tot aan baarg Sirjon, dat is Hermon, tou,
49 mit haile vlakte aan oostkaant van Jordaan bie Dode Zee onder aan helgens van Pisga tou.
|
Deuteronomium 05
01Mozes raip hail Israël bie mekoar en zee tegen heur:
Heur Israël, noar veurschriften en regels, dij ik joe vandoag zeg. Leer ze, bewoar ze en hol joe der aan.
02De HEER, ons God, het mit òns n verbond sloten op Horeb.
03Nait mit ons veurolders het God dit verbond sloten, mor mit ons zo as wie hier op t ogenblik aalmoal leven.
04Oog in oog het de HEER op baarg, midden oet t vuur mit joe sproken.
05Ik ston tussen de HEER en joe in om joe t woord van de HEER over te brengen, want ie wazzen baang veur t vuur en duurden baarg nait opkommen.
06De HEER zee: "Ik bin de HEER, joen God, dij joe oet t laand Egypte, oet t sloavenhoes, verlöst het!
07Ie zellen gain goden hebben boeten mie.
08Ie zellen joe gain oetsneden beeld moaken van wat veur wezen den ook, dij boven in lucht is, op eerde is of van wat beneden eerde in zee is.
09Ie zellen joe der nait veur deelboegen en heur ook nait dainen, want ik de HEER, joen God, bin n ofgunstege God dij ongerechteghaid van olders verhoalt op kinder, aan t daarde en vaaierde geslacht tou van heur dij mie hoaten,
10 mor dij zien gunst geft tot in t doezendste geslacht aan heur dij mie laifhebben en zok aan mien geboden holden.
11 Ie zellen noam van de HEER nait misbruken, want de HEER zel hom t aanreken dij zien noam misbruukt.
12 Hol sabbat: loat dij joe haaileg wezen zo as de HEER, joen God, joe opdroagen het.
13 Zès doagen heb ie om aal joen waark te doun,
14 mor zeuvende dag is sabbat van de HEER, joen God. Den zel ie gain waark doun, ie nait, joen zeun nait, joen dochter nait, sloaf en sloavin nait, joen os nait, joen ezel of wat aander vij ook, en de vremde dij bie joe touholdt ook nait. Joen sloaf en joen sloavin mouten rusten kinnen net as iezulm.
15 Denk ter om dat ie sloaf west hebben in t laand Egypte en dat de HEER, joen God, joe doar oetlaaid het mit staarke haand en oetstoken aarm. Doarom het de HEER, joen God, joe opdroagen om sabbatdag te vieren.
16 Eer joen voader en joen moeke, zo as de HEER, joen God, joe dat opdroagen het, dat ie laank leven maggen en joe t goud goan mag in t laand dat de HEER, joen God, joe geft.
17 Ie zellen nait doodsloagen.
18 Ie zellen nait echtbreken.
19 Ie zellen nait stelen.
20 Ie zellen nait as n vaalze getuge optreden tegen joen noaste.
21 Ie maggen vraauw van joen noaste nait begeren, maggen nait longern op t hoes van joen noaste of op zien laand, zien sloaf of sloavin, zien os, zien ezel, netgliek wat van joen noaste is."
22 Dizze woorden het de HEER op baarg, midden oet t vuur, oet dikke duusternis tegen joe, haile gemainte, sproken. Meer het hai nait zegd. Hai schreef ze op twij pladde stainen en dij gaf hai aan mie.
23 Dou ie dij stem heurden midden oet t duustern vandoan, baarg was ain en aal vuur, kwam ie noar mie tou, aal joen stamhoofden en joen oldsten.
24 En ie zeden: "De HEER, ons God, het ons zien heerlekhaid en groothaid zain loaten en wie hebben zien stem heurd midden oet t vuur vandoan. Op dizze dag heb wie zain dat God sprekt mit n mensk en dat dij toch leven blift.
25 Woarom zol wie t op staarven aankommen loaten? Dit grode vuur zel ons ja verteren. As wie nog laanger lustern noar stem van de HEER, ons God, zel wie staarven.
26 Want wat leventeg wezen, dat net as wie stem van leventege God midden oet t vuur heurd het, is in leven bleven?
27 Goa der hèn en heur noar ales wat de HEER, ons God, zegt en breng den ales aan ons over wat de HEER, ons God, tegen joe zegt. Den zel wie t heuren en der noar doun."
28 De HEER heurde wat ie tegen mie zeden en de HEER zee dou tegen mie: "Ik heb woorden van dit volk heurd dij zai tegen die zeden. t Is aalmoal goud wat zai zegd hebben.
29 Mag t zo wezen dat t heur verlangst is om ontzag veur mie te hebben en aal mien geboden te onderholden, om heur t en heur kinder aaid goudgoan te loaten.
30 Goa hèn en zeg heur dat ze weeromgoan mouten noar heur tènten.
31 Blief doe bie mie, ik zel die ale geboden, veurschriften en regels bekendmoaken dijstoe heur leren most, dat zai dij noakommen in t laand dat ik heur geven zel om in bezit te nemen."
32 Onderhol ze zo as de HEER, joen God, joe opdroagen het, wiek nait òf, nait noar links en nait noar rechts.
33 Goa haile weg dij de HEER, joen God, joe veurschreven het, dat ie leven zellen en joe t goud gaait en ie laank wonen zellen in t laand dat ie in bezit nemen.
|
Deuteronomium 06
01Dizze geboden, veurschriften en regels het de HEER, joen God, mie opdroagen om aan joe te leren, om ze noa te kommen in t laand doar ie hèntrekken om t in bezit te nemen,
02dat ie mit joen kinder en kindskinder de HEER, joen God, joen haile levent vrezen zellen deur zien veurschriften en regels dij ik joe opdroag te onderholden, en zo n laank leven hebben maggen.
03Luster goud Israël en loat ze nait sloeren. Den zel joe t goud goan en zel ie hail talriek worden in t laand van overvloud aan melk en hunneg, zo as de HEER, God van joen voaders, joe zegd het.
04Heur, Israël: de HEER is ons God, de HEER allain.
05Ie zellen de HEER, joen God, laifhebben mit joen haile haart, mit joen haile ziel en mit aal joen kracht.
06Wat ik joe nou opdroag, mout ie joe aigen moaken.
07Ie zellen t joen zeuns aingoal veurholden en der over proaten, of ie nou in hoes oetrusten of onderwegens binnen, of ie op bèr goan of der ofkommen.
08Bind dij veurschriften as n taiken op joen haand en as n maarktaiken tussen joen ogen.
09Schrief ze op deurposten van joen hoes en op poorten van joen stad.
10 As de HEER, joen God, joe in t laand brocht het doar hai joen voaders Abraham, Isaak en Jakob n aid op doan het, dat hai joe grode en goie steden dij ie nait baauwd hebben, geven zol
11 en hoezen vol mit aalmoal kostboar goud dij ie zulm nait vol moakt hebben, mit bakken veur hemelwotter dij ie nait oethaauwen hebben, toenen mit wiendroeven en toenen mit olievebomen dij ie nait poot hebben. As ie joe den zat eten hebben,
12 woar joe den dat ie de HEER, dij joe oetlaaid het oet t laand Egypte, oet t sloavenhoes, vergeten.
13 Ie zellen ontzag hebben veur joen God, hom dainen en sweren bie zien noam.
14 Ie zellen gain aander goden achternoalopen, goden van volken om joe tou,
15 dat de HEER, joen God, nait kwoad op joe worden zel en joe van eerde wegvoagen. Want de HEER, joen God, dij maank joe is, is n ofgunstege God.
16 Ie zellen de HEER, joen God, nait verzuiken, zo as ie hom bie Massa verzöcht hebben.
17 Hol joe sekuur aan geboden van de HEER, joen God, en aan odders en regels dij hai joe opdroagen het.
18 Ie zellen doun wat recht en goud is in ogen van de HEER, dat t joe mor goud goan mag as ie aankommen in t goie laand, dat de HEER joen veurvoaders mit n aid touzegd het, en t in bezit nemen.
19 Hai zel aal joen vijanden veur joe oetjoagen, krekt as de HEER zegd het.
20 As joen zeun joe loater vragt: "Wat binnen dat veur odders, veurschriften en regels dij de HEER, joen God, joe opdroagen het?"
21 den zel ie tegen joen zeun zeggen: "Wie wazzen sloaven van farao in Egypte, mor de HEER het ons mit n staarke haand oet Egypte laaid.
22 Veur ons ogen het de HEER grode en ofgriezelke taikens en wonders doan tegen farao en hail zien hoes.
23 Mor hai het ons doar oetlaaid om ons noar t laand te brengen, dat hai ons voaders mit n aid touzegd het om ons dat te geven.
24 De HEER druig ons op om aal dizze geboden noa te kommen en ontzag veur de HEER, ons God, te hebben, dat het ons aaltied goud goan mag en hai ons in t leven holdt, krekt as op t heden.
25 t Zel ons tot haail wezen as wie ons veur Gods ogen sekuur holden aan dit haile gebod, zo as hai ons opdroagen het.
|
Deuteronomium 07
01As de HEER, joen God, joe brocht het in t laand dat ie in bezit nemen zellen en hai verschaaiden volken veur joe verdreven het: Hethieten, Girgasieten, Amorieten, Kanaänieten, Perizzieten, Chiwwieten en Jebusieten - zeuven volken, machteger en staarker as ie -
02en de HEER, joen God, heur aan joe overgeven het om heur te versloagen, den zel ie heur mit ban sloagen. Ie zellen gain verbond mit heur sloeten en ie zellen gain genoade mit heur hebben.
03Ie zellen nait mit heur traauwen: zellen joen dochters nait aan heur zeuns geven en heur dochters zel ie nait nemen veur joen zeuns.
04Want zai zellen joen zeuns van mie ofvaleg moaken en aander goden dainen loaten. Den zel kwoadhaid van de HEER tegen joe lösbranden en joe in de kòrtste keren oetreuden.
05Zo mout ie mit heur aan: heur altoaren omsmieten, heur haailege stainen kepothaauwen en heur ofgodsbeelden opbranden.
06n Haaileg volk bin ie ja veur de HEER, joen God. De HEER, joen God, het joe oetkozen om oet ale volken van eerde zien aigen volk te wezen.
07De HEER het zok nait mit joe verbonden en joe kozen omdat ie machteger binnen as ale volken - ie binnen alderdeegs onbedudenste onder ale volken.
08Mor omdat de HEER joe laifhad het en zok holden het aan aid dij hai aan joen voaders sworen het, het de HEER joe mit staarke haand oetlaaid en joe verlöst oet t sloavenhoes, oet macht van farao, keunenk van Egypte.
09Ie waiten: allenneg de HEER, joen God is God, de woarachtege God dij zok holdt aan zien verbond en zien traauw aan heur dij hom laifhebben en dij zok aan zien geboden holden tot in t doezendste geslacht.
10 Mor dij hom hoat, doar rekent hai mit òf en reudt hai oet. Hai zel nait ofzain van zien vroak tegen heur dij hom hoaten. Hai vreekt zok op slag op elkenain dij hom hoat deur hom oet te reuden. Hai geft gain oetstel aan dij hom hoat.
11 Hol joe aan t gebod en aan veurschriften en regels dij ik joe vandoag opdroag om joe aan te holden.
12 As ie noar dizze veurschriften heuren en joe der goud aan holden, zel de HEER, joen God, zien verbond en zien goudgunsteghaid dij hai aan joen voaders sworen het, woarmoaken.
13 Hai zel joe laifhebben, zien zegen geven en joe talriek moaken. Hai zel vrucht van joen schoot zien zegen geven en vrucht van joen akker, joen koorn, joen wien en eulie, t kaalven van joen koien en dracht van joen schoapen en bokken in t laand, doar hai joen voaders van sworen het dat hai t aan joe geven zol.
14 Ie zellen meer zegend wezen as ale volken. Van joen manlu, vraauwlu of van joen vij zel der gainain onvruchtboar wezen.
15 De HEER zel joe vrijwoaren van ale zaiktes, male kwoalen van Egypte doar ie wait van hebben, zel hai joe nait kriegen loaten, mor geven aan elk dij joe hoat.
16 Ie zellen ale volken dij de HEER aan joe oetlevert, vernailen. Ie zellen gain genoade mit heur hebben en heur goden nait dainen. Dat zol n vaalstrik veur joe worden.
17 Zol ie bie joezulm zeggen: Dizze volken binnen machteger as ik, hou zol ik heur oet heur laand verdrieven kinnen?
18 Wees den nait benaauwd veur heur, mor bedenk wat de HEER, joen God, mit farao en hail Egypte doan het,
19 grode bezuikens dij ie mit aigen ogen zain hebben, wonders en taikens, staarke haand en oetstoken aarm doar de HEER joe mit oetlaaid het. Zo zel de HEER, joen God, doun mit ale volken doar ie baang veur binnen.
20 Boetendes zel de HEER grode wepen op heur ofsturen, net zo laank tot lesten van heur dij overbleven wazzen en veur joe beziedkropen, om haals kommen.
21 Wees nait benaauwd veur heur want de HEER, joen God, is bie joe: n grode God, om baang veur te worden.
22 De HEER, joen God, zel dij volken ain noa aander veur joe oetdrieven. Ie zellen heur nait in ain keer verdrieven kinnen want wilde daaiern zollen joe te maans worden.
23 De HEER, joen God, zel heur aan joe overgeven. Hai zel n geweldege schrik over heur kommen loaten, tot zai oetreud binnen.
24 Heur keunenks zel hai in joen macht geven zodat ie heur noamen onder hemel oetreuden kinnen. Gainain zel t tegen joe holden kinnen, tot ie heur oetreud hebben.
25 Ie zellen heur ofgodsbeelden opbranden. Wees nait begereg noar t gold en t zulver dat ter aan zit, aigen joe dat nait tou. t Zol joe in de macht kriegen kinnen en dat is ja n ofgries veur de HEER, joen God.
26 Ie zellen gain ofgries in joen hoes brengen, want den zol ie zulm onder ban kommen. Ie zellen der n haartgrondege ofkeer van hebben, joa t zel joe n ofgries wezen, omreden t ligt ja onder ban.
|
Deuteronomium 08
01Ales wat ik joe nou opdroag, mout ie goud noakommen. Den zel ie leven en joe oetbraaiden en t laand binnengoan en in bezit nemen dat de HEER joen veurolders onder aid beloofd het.
02Hol haile weg veur ogen dij de HEER, joen God, joe dizze vatteg joar in woestijn laaid het, om joe bie te brengen dat ie minste binnen; om joe oet te perbaaiern, der achter te kommen of ie joe van haarten holden willen aan zien geboden of nait.
03Hai luit joe vuilen dat ie ofhankelk binnen deur joe honger lieden te loaten en gaf joe manna as eten, dat ie nooit eerder had haren en joen veurolders ook nait, om joe dudelk te moaken dat n mensk nait enkeld van brood leven zel, mor leeft deur ales wat oet mond van de HEER komt.
04Klaaier dij ie aanhebben, binnen nait sleten en joen vouten binnen nait opzet in dizze vatteg joar.
05Wait den hail wel dat de HEER, joen God, joe grootbrengt krekt as n man zien zeun.
06Hol joe aan geboden van de HEER, joen God, goa op weg dij hai aangeft en heb ontzag veur hom.
07Want de HEER, joen God, brengt joe noar n goud laand, n laand van beken, wèllen en wotterlopen dij veurndag kommen in doalen en oet baargen.
08n Laand van waait en gaarst, droeven, viegen en grenoatappels, n laand van olieveneulie en hunneg,
09n laand doar ie nait in aarmoude joen brood eten zellen, doar ie niks tekòrt kommen, n laand doar iesder in stainen zit en doar ie oet baargen koper winnen kinnen.
10 En as ie joe zat eten hebben, daank den de HEER, joen God, veur t goie laand dat hai joe geft.
11 Mor woar joe, de HEER, joen God, te vergeten en kom zien geboden, veurschriften en regels noa.
12 Wor nait aigenwies as ie joe zat eten hebben en wonen in goie hoezen dij ie zet hebben,
13 as joen koien en schoapen groot in tal worden, as ie zulver en gold bie de vleet kriegen, joa ales wat ie hebben der roem en rij is.
14 Vergeet de HEER, joen God, den nait, dij joe verlöst het oet Egypte doar ie sloaven wazzen,
15 dij joe laaid het deur dij grode en ofgriezelke woestijn mit filaaine slangen en schorpiounen, n dörsteg laand zunder wotter. Dij joe van wotter veurzag oet haarde rots,
16 dij joe manna te eten gaf, dat joen veurolders nait kend hebben, om joe vuilen te loaten dat ie ofhankelk binnen, om joe oet te perbaaiern, mor om t goud veur joe oflopen te loaten
17 en joe denken te loaten: Deur aigen kracht en inspannen bin ik riek worden!
18 Nee, aan de HEER, joen God, zel ie denken, hai is t ja dij joe kracht geft om riek te worden, om zo zien verbond dat hai onder aid mit joen veurolders sloten het in stand te holden, krekt as nou.
19 Mor as ie de HEER, joen God, haildaal vergeten en aander goden achternoalopen en heur dainen, joe veur heur deelboegen, verzeker ik joe dat ie den zekerwoar omkommen zellen.
20 Krekt as aander volken dij de HEER veur joe oetreud het, zo zel ie omkommen, omreden ie hebben nait lusterd noar de HEER, joen God.
|
Deuteronomium 09
01Heur Israël! Vandoag trek ie Jordaan over en nemen t laand in bezit van volken dij groder en staarker binnen as ie, mit grode steden dij tot aan hemel tou verstaarkt binnen.
02t Is n groot en riezeg volk, t stamt òf van Enak. Ie waiten ja wel, doar van zegd wordt: "Wèl kin noazoaten van Enak aan?"
03Wait den, dat vandoag de HEER, joen God, veur joe aangaait as n verterend vuur. Hai zel heur oetreuden en veur joen ogen in t stof bieten loaten - ie zellen heur in kòrte tied verdrieven en heur vernailen, zo as de HEER joe beloofd het.
04As de HEER, joen God, heur veur joe oetjagt, zeg den nait bie joezulm: Omdat ík zo rechtschoapen bin, het de HEER mie dit laand verovern loaten. Nee, omdat dij volken zo verdurven binnen, het de HEER heur veur joe oetjagd.
05t Is nait om joen rechtschoapenhaid en zuverhaid dat ie dit laand in bezit nemen goan, mor wegens goddelooshaid van dizze volken dat de HEER, joen God, heur votjagt. Hai dut wat hai onder aid aan joen veurolders Abraham, Isaak en Jakob beloofd het.
06Denk ter goud om dat de HEER, joen God, joe dit goie laand nait in bezit geft om joen rechtschoapenhaid, ie binnen ja n dwaars volk.
07Denk ter om en vergeet nait hou of ie in woestijn de HEER taargd hebben. Van stonden òf aan dat ie oet t laand Egypte goan binnen totdat ie op dit stee kommen binnen, was ie aingoal dwaars tegen de HEER.
08Benoam bie Horeb heb ie de HEER zo naard dat hai vergrèld op joe wer, zo vergrèld dat hai joe vergraimen wol.
09Dou ik baarg opgoan was om stainen ploaten aan te nemen, ploaten van t verbond dat de HEER mit joe sloten haar, heb ik vatteg doagen en vatteg nachten op baarg west. k Heb gain brood eten en gain wotter dronken.
10 De HEER gaf mie baaide stainen ploaten, beschreven deur Gods vinger. Doar stonden ale woorden op dij de HEER op baarg, tou t vuur oet, sproken het op dag dat ie bie nkander wazzen.
11 Dou vatteg doagen en nachten om wazzen, gaf de HEER mie dij twij ploaten, stainen van t verbond.
12 Hai zee tegen mie: "Hoast die omdeel, want dien volk dastoe oet Egypte brocht hest, het zokzulm in t verdaarf stört. Zai binnen op slag van weg ofweken dij ik heur zegd haar en hebben heur n goten beeld moakt."
13 Wieder zee de HEER tegen mie: "Ik heb dit volk ais goud opnomen en t is woar, t is n dwaars volk.
14 Loat mie geworden, den reu ik heur oet en wis heur noam oet onder hemelboog. Den moak ik die tou n volk, staarker en machteger as dit."
15 Ik keerde mie om, ging van baarg òf - baarg ston rondom in brand. Mit baaide handen huil ik verbondsstainen vaast.
16 Dou zag ik mit aigen ogen dat ie zundegd haren tegen de HEER, joen God. Ie haren veur joezulm n goten kaalf moakt. Ie wazzen op slag van weg ofweken dij de HEER joe veurschreven haar.
17 Ik heb de twij ploaten pakt, ze mit baaide handen votsmeten en veur joen ogen heb ik ze stokkend gooid.
18 Ik vuil veur de HEER deel, net as eerste keer, at gain brood en dronk gain wotter, vatteg doagen en vatteg nachten nait, om ale zunden dij ie bedreven haren, dat ie kwoad doan haren in ogen van de HEER en dat ie hom krenkt haren.
19 Ik was hail baang veur grammiedeghaid en vergrèllen van de HEER, dat hai joe oetreuden wol. Mor ook dizze keer heurde de HEER noar mie.
20 Op Aäron was de HEER ook vergrèld, dat hai kon hom wel vergraimen. Doarom heb ik dou ook beden veur Aäron.
21 t Kaalf dat ie moakt haren, t bliek van joen zunde, pakte ik en verbraandde t mit vuur. Ik sluig t in groes en vermoalde t net zo laank dat t stof worden was, en dat streude ik oet over beek dij van baarg ofstroomt.
22 Bie Tabera, Massa en bie Kibrot-Hattaäwa, heb ie ieder bòt de HEER kwoad moakt.
23 Dou de HEER joe oet Kades-Barnea votstuurde, zee hai: "Trek op om t laand in bezit te nemen dat ik joe geven heb." Mor ie kwammen tegen t bevel van de HEER, joen God, in opstand. Ie vertraauwden hom nait en lusterden nait noar wat hai zee.
24 Zo laank as ik joe ken, heb ie de HEER dwaarszeten.
25 Ik luit mie valen veur de HEER. Vatteg doagen en vatteg nachten lag ik doar, omdat de HEER zegd haar dat hai joe ombrengen wol.
26 Ik heb de HEER beden en zegd: "Och, HEER, mien God, breng joen volk toch nait om, joen aigendom dat ie deur joen groothaid verlöst hebben. Ie hebben dat ja mit staarke haand oet Egypte laaid.
27 Denk aan joen knechten, aan Abraham, Isaak en Jakob. Geef mor gain acht op dwaarzeghaid van dit volk, heur zunde en goddelooshaid.
28 Want aans zollen ze in t laand doar ie ons oetlaaid hebben ja zeggen: 'Omdat de HEER nait in stoat was om heur in t laand te brengen dat hai heur beloofd haar en omdat hai heur hoatte, het hai heur oetlaaid om heur in woestijn om haals te brengen.'
29 Zai binnen toch joen volk, joen aigendom, dat ie mit joen grode kracht en oetstoken aarm oetlaaid hebben."
|
Deuteronomium 10
01In dij tied zee de HEER tegen mie: "Most die twij stainen ploaten oethaauwen, net as eersten. Kom den bie mie op baarg en moak die n aark van holt.
02Den zel ik op dij ploaten aigenste woorden schrieven dij op eerste ploaten stoan hebben dijstoe stokkend gooid hest. Dij most den in aark leggen."
03Ik muik n aark van acaciaholt en haauwde twij stainen ploaten oet, net as eersten, en ging dou mit dij twij stainen ploaten in haand bie baarg op.
04Dou schreef hai t zulfde as dij eerste keer op dij ploaten: de tien woorden, dij de HEER op baarg tegen joe sproken haar midden tou t vuur oet, op dag van soamenkomst. En de HEER gaf ze mie.
05Dou ging ik weerom bie baarg deel en legde ploaten dij k moakt haar in aark. Doar binnen ze bleven, zo as de HEER mie opdroagen haar.
06Isrelieten raaisden òf van Beërot van Jaäkanieten noar Mosera. Doar sturf Aäron, wer doar begroaven en zien zeun Eleazar wer priester veur hom in stee.
07Doarvandoan raaisden zai òf noar Gudgod en van Gudgod noar Jotbata, n streek mit verschaaiden beken.
08Dou zunderde de HEER stam van Levi òf om aark van t verbond van de HEER te droagen, om in dainst van de HEER te stoan en om t volk in zien noam zegen te geven, tot op dag van vandoag.
09Doarom het Levi gain aarfdail kregen zo as zien bruiers. De HEER is zien aarfdail, net as de HEER, joen God, hom touzegd het.
10 Net as eerste keer ston ik vatteg doagen en nachten op baarg en ook diskeer lusterde de HEER noar mie: hai zel joe nait ombrengen.
11 Dou zee de HEER tegen mie: "Moak die kloar en goa t volk veur om t laand in te goan doar ik heur voaders van sworen heb dat ik heur t geven zol, om t in bezit te nemen."
12 Nou den, Israël, wat vragt de HEER, joen God, aans van joe, as dat ie ontzag hebben veur de HEER, joen God, en op zien wegen te goan, de HEER, joen God, laif te hebben, de HEER, joen God, te dainen mit joen haile haart en mit joen haile ziel,
13 dat ie geboden en veurschriften van de HEER dij ik joe opleg, onderholden. Den zel joe t goudgoan.
14 Hemel, joa alderhoogste hemel en eerde en ales doarop, is van de HEER, joen God.
15 Mor de HEER het zok allenneg mit joen voaders verbonden en allenneg heur het hai laifhad en joe, heur noazoaten, het hai oet ale volken oetkozen, zo as t nou is.
16 Besnie doarom veurhoed van joen haart en wees nait laanger dwaars.
17 De HEER, joen God, is de God van goden en de Heer van heren, de grode, staarke en te duchten God, dij gainain noar ogen kikt en zok nait omkopen let.
18 Dij wees en wedevraauw recht dut en vremde laifhet deur heur brood en klaaier te geven.
19 Vremden mout ie laifhebben, ie hebben ja zulm vremden west in t laand Egypte.
20 Ie mouten ontzag hebben veur de HEER, joen God, en hom dainen, joe bie hom holden en sweren bie zien noam.
21 Hom mout ie lofpriezen, hai is joen God, dij grode en vrezelke dingen bie joe doan het, zo as ie mit aigen ogen zain hebben.
22 Seuventeg man staark wazzen ze, dou joen veurolders noar Egypte trokken, en nou het de HEER joe machteg moakt as steerns aan hemel.
|
Deuteronomium 11
01Heb de HEER, joen God, laif, hol joe aaltied aan zien veurschriften, aan zien wetten en geboden.
02Ie waiten t, mor joen kinder nait. Dij hebben der gain wait van. Zai hebben nog nait zain wat de HEER joe zain loaten het: zien grode macht, zien staarke haand en oetstoken aarm.
03Zien taikens en doaden dij hai in Egypte aan farao, keunenk van Egypte, en zien haile laand zain loaten het.
04Wat of hai t leger van Egypte aandoan het, zien peerden en woagens, doar hai t wotter van Raaitzee overhèn spoulen luit, dou zai joe achternoazatten. Zo binnen ze deur de HEER versloagen tot op dag van vandoag.
05En wat hai in woestijn veur joe doan het tot ie op dit stee kommen binnen.
06Wat hai doan het aan Datan en Abiram, zeuns van Eliab, zeun van Ruben. Hou eerde zien mond opendee en in t midden van hail Israël heur opslook mit heur hoesholdens, heur tènten en aal wat bie heur heurde.
07Ie hebben mit aigen ogen t haile grode waark zain dat de HEER doan het.
08Hol joe krekt aan ale geboden dij ik joe vandoag opleg, dat ie staark wezen zellen en in t laand kommen en t verovern, t laand doar ie hèngoan om t in bezit te nemen.
09Mag ie laank leven in t laand dat de HEER, joen God, joen veurolders onder aid beloofd het om heur t en heur noazoaten te geven: n laand dat overlopt van melk en hunneg.
10 t Laand doar ie hèngoan om t in bezit te nemen is nait zo as Egypte, doar ie wegkommen binnen. Doar mos ie as ie zaaid haren, wotter geven of was t n gruintetoen.
11 t Laand dat ie aan overkaant in bezit nemen goan, is n laand van baargen en doalen, t krigt wotter deur regen tou hemel oet.
12 n Laand doar de HEER, joen God, veur zörgt. Aalaan let de HEER zien ogen doarover goan, van begun van t joar òf tot aan t èn tou.
13 As ie goud lustern noar mien geboden dij ik joe vandoag geef en ie de HEER, joen God, laifhebben en hom dainen mit joen haile haart en ziel,
14 den zel ik joen laand tiedeg regen geven, vrouge en loate regen. Den zel ie witzoad, droeven en eulie inhoalen kinnen.
15 Op joen laand zel ik gras geven veur joen vij. Ie zellen der eten en zat worden.
16 Woar joe veur verkeerde dingen doar joen haart zok op zet, dat ie ofdwoalen, aander goden dainen en doarveur deelboegen.
17 Den wordt de HEER vergrèld op joe. Hai slut hemel òf, der komt gain regen en akker geft gain opbrengst. Den verswin ie, wied vot van t goie laand dat de HEER joe geft.
18 Neem mien woorden op in joen haart en in joen ziel, bind ze as taiken op joen haand en span ze as baand op kop.
19 Leer ze joen kinder deur der over te proaten as ie thoes binnen, as ie onderwegens binnen, as ie op bèr goan en as ie der ofkommen.
20 Schrief ze op deurposten van joen hoes en in joen poorten,
21 dat ie en joen kinder, zo laank as hemel boven eerde staait, leven zellen op grond dij de HEER onder aid aan joen veurolders beloofd het om heur te geven.
22 Want as ie dit haile gebod dat ik joe opleg, hail goud in acht nemen en der noar doun deur de HEER, joen God, laif te hebben en haildaal op zien wegen goan en stoef bie hom blieven,
23 den zel de HEER aal dij volken veur joe oetjoagen en zel ie volken dij groder en machteger binnen as iezulm, verdrieven.
24 Elk stee doar joen voutstap ligt, zel joe touheuren, van woestijn òf tot aan Libanon tou, van Revier, revier Eufraat, tot aan zee in t westen zel joenent wezen.
25 Gainain zel joe aankinnen, de HEER zel schrik en aalteroatsie veur joe brengen over t haile laand doar ie kommen zellen en dat hai joe verzegd het.
26 Heur aan! Ik hol joe vandoag zegen en vluik veur.
27 Zegen, as ie heuren noar geboden van de HEER, joen God, dij ik joe vandoag opleg.
28 Vluik, as ie nait heuren willen noar geboden van de HEER, joen God, as ie ofdwoalen van weg dij ik joe vandoag veurhol, deur aander goden achternoa te lopen dij ie nait kennen.
29 As de HEER, joen God, joe noar t laand brocht het doar ie intrekken om t in bezit te nemen, spreek den zegen oet op baarg Gerizim en vluik op baarg Ebal.
30 (Zai liggen aan aanderkaant Jordaan, doar zun ondergaait in t laand van Kanaänieten dij wonen in vlakte bie Gilgal, stoef bie terebinten van More.)
31 Ie stoan kloar om Jordaan over te trekken en t laand dat de HEER, joen God, joe geft in bezit te nemen. Ie zellen t ook in bezit nemen en der wonen.
32 Hol joe den sekuur aan ale veurschriften en rechtsregels dij ik joe vandoag veurhol.
|
Deuteronomium 12
01Dit binnen veurschriften en rechtsregels doar ie joe, zo laank as ie leven, goud aan holden mouten in t laand dat de HEER, God van joen veurolders, joe geven het om t in bezit te nemen.
02Ale steden mout ie vernailen, doar volken dij ie votjoagen zellen heur goden daind hebben, op hoge baargen gelieke goud as op högten en onder elke gruine boom.
03Heur altoaren mout ie ofbreken, heur haailege stainen in groes haauwen, heur haailege poalen opbranden, heur godenbeelden in stokken sloagen en heur noam van dat stee verswinnen loaten.
04Zó zel ie de HEER, joen God, nait dainen,
05nee, ie mouten noar t stee goan dij de HEER, joen God, zokzulm oet aal joen stammen kaizen zel, om doar zien noam te vestegen en te wonen. Doar allenneg zel ie noar tougoan,
06doar mout ie joen brandovvers en slachtovvers hènbrengen, joen tienden en joen biezundere goaven, gelofteovvers en vrijwillege ovvers en t eerste van wat joen koien, schoapen en bokken brocht hebben.
07Doar, bie de HEER, joen God, mout ie eten en blied wezen, ie en joen hoesholdens, omdat de HEER, joen God, ales zegend het wat ie ondernomen hebben.
08Ie zellen den nait meer doun zo as wie hier nou doun, dat elk mor dut wat hom goud tou liekt.
09Ie binnen ja nog nait aankommen op joen rustploats, t aarfdail dat de HEER, joen God, joe geven zel.
10 Mor as ie Jordaan overstoken hebben en wonen in t laand dat de HEER, joen God, joe aarven loaten zel en as hai joe rust geven het van aal joen vijanden om joe hèn en ie vaaileg wonen,
11 den zel ie ales dat ik joe opdroag, noar t stee brengen dij de HEER, joen God, oetkaizen zel om zien noam doar wonen te loaten: joen brandovvers, slachtovvers, joen tienden en haailegde goaven en ale geloftes dij ie de HEER doun.
12 Doar, bie de HEER, joen God, zel ie blied wezen, ie, joen zeuns, joen dochters, joen knechten en maaiden en Leviet dij bie joe woont, omreden hai het gain bezit of aarfdail zo as ie.
13 Woar joe dat ie joen brandovvers brengen op elke ploats doar joe t oog op vaalt.
14 Ie zellen joen brandovvers brengen op t stee dij de HEER, joen God, zok in t laand van ain van joen stammen oetkaizen zel. Doar zel ie ales doun wat ik joe opdroag.
15 Mor in joen woonploatsen mag ie zoveul slachten en vlaais eten as ie willen, al noargelang de HEER joe zegend het. Elkenain, raain of onraain, mag doar van eten, net as van n gazel en n hert.
16 Van t bloud mag ie nait eten. Dat mout ie as wotter votlopen loaten.
17 Mor in joen woonploatsen mag ie nait eten van tienden van joen witzoad, joen droevesap of joen eulie. Ook nait van wat joen koien en joen schoapen en bokken t eerste brocht hebben, of van joen gelofteovvers dij ie touzeggen of van joen vrije ovvers of joen haailegde goaven.
18 Ie zellen dij eten in aanwezeghaid van de HEER, joen God, op t stee dij hai oetkaizen zel. Dat geldt veur joe, joen zeun en joen dochter, joen knecht en maaid en Leviet dij bie joe woont. Ie zellen blied wezen in aanwezeghaid van de HEER, joen God, om ales wat ie ondernomen hebben.
19 Woar joe, dat ie Leviet aan zien löt overloaten, zo laank as ie wonen in joen laand.
20 As de HEER, joen God, joe der laand bie geft zo as hai joe touzegd het, en ie denken: Ik wil vlaais eten omdat ik doar zin aan heb, den mag ie zoveul vlaais eten as ie willen.
21 As t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel om doar zien noam te vestegen veur joe te wied vot is, den zel ie slachten van koien, schoapen en bokken dij de HEER joe geven het, zo as ik joe opdroagen heb. In aal joen woonploatsen mag ie doarvan eten zoveul as ie willen.
22 Ie mouten t eten zo as ie n gazel of n hert eten: ain dij raain is, mag der gelieke goud van eten as ain dij onraain is.
23 Woar joe dat ie bloud eten. t Bloud is ja de ziel en ie maggen gain vlaais eten mit de ziel der nog in.
24 Ie maggen t nait eten, ie zellen t op grond gaiten zo as ie mit wotter doun.
25 Eet t nait, den zel t joe en joen kinder noa joe goud goan omdat ie doun wat in ogen van de HEER recht is.
26 Mor wat ie aan haailege goaven en gelofteovvers hebben, zel ie mitnemen noar t stee dat de HEER oetkaizen zel.
27 Ie zellen t vlaais en t bloud van joen brandovvers kloarmoaken op t altoar van de HEER, joen God. t Bloud van joen slachtovvers mout ie oetgaiten over t altoar van de HEER, joen God, mor t vlaais mag ie eten.
28 Luster goud noar aal dizze woorden dij ik joe opdroag, dat joe t en joen kinder noa joe aaltied goud goan mag, as ie doun wat goud en recht is in ogen van de HEER, joen God.
29 As de HEER, joen God, volken doar ie hèngoan om heur te verjoagen, oetreud het en ie heur votjagd hebben en ie in heur laand wonen,
30 woar joe den dat ie achteròf heur veurbeeld volgen as zai veur joen ogen oetreud binnen en ie noar heur goden zuiken, mit gedachte: Hou zollen dizze volken heur goden daind hebben? Krekt as zai, wil wie t ook doun!
31 Ie zellen de HEER, joen God, nait op dij menaaier dainen. Zai doun ja veur heur goden van ales wat de HEER n ofgries is en wat hai hoat. Zai verbraandden veur heur goden alderdeegs heur zeuns en dochters mit vuur.
|
Deuteronomium 13
01Hol joe sekuur aan wat ik joe veurschrief; dou der niks bie en dou der niks òf.
02As ter onder joe n profeet opstaait of ain dij veurlopen het, en joe n taiken of n wonder aankundegt
03en dat taiken of dat wonder dat hai aankundegd het komt oet, en hai zegt: "Loat wie aander goden dij ie nait kennen, achternoalopen en heur dainen,"
04den mout ie nait lustern noar woorden van dij profeet of van hom, dij n veurloop had het. t Kon wel ais wezen, dat de HEER, joen God, joe oetperbaaiert om aan wait te kommen of ie wel mit joen haile haart van de HEER, joen God, holden.
05De HEER, joen God, mout ie volgen, veur hom mout ie ontzag hebben. Zien geboden mout ie naauwgezet noakommen en noar hom mout ie lustern. Ie mouten hom dainen, mit hom mout t ainmoud wezen.
06Dij profeet of dij dreumer mout ombrocht worden. Hai wol joe ja verlaaiden om de HEER, joen God, dij joe oet Egypte laaid het en oet t sloavenhoes, òf te valen. Hai het joe van weg ofbrengen wild dij de HEER, joen God, joe veurschreven haar. Zo mout ie t kwoad bie joezulm oetreuden.
07As joen bruier, joen zeun of dochter, of joen aigen vraauw, of joen dikste kammeroad, joe in t geniep verlaaiden wil deur te zeggen: "Loat wie aander goden dainen," dij ie nait kend hebben en joen olders ook nait,
08goden van volken om joe tou, stoef bie joe of zo wied vot as van t aine èn van eerde tot aan t aander,
09den zel ie doar nait op ingoan en nait noar hom heuren, ie zellen hom nait spoaren, gain meedlie mit hom hebben en hom zien gang nait goan loaten.
10 Ie mouten hom zekerwoar ombrengen. Ié mouten eerste wezen dij haand aan hom slagt om hom dood te moaken, en noa joe t haile volk.
11 Ie mouten hom zo laank mit stainen gooien dat e dood is, want hai het joe verlaaiden wild om joe ofvaleg te moaken van de HEER, joen God, dij joe oet Egypte, oet t sloavenhoes, laaid het.
12 Hail Israël zel t heuren en baang worden en nooit weer zel zo'n schandoad bie joe veurvalen.
13 As ter in ain van steden dij de HEER, joen God, joe geft om doar te wonen, zegd wordt:
14 "Min volk is ter bie joe rondgoan. Zai hebben inwoners van heur stad van goie weg ofbrocht mit te zeggen: 'Loat wie aander goden dainen dij ie nait kend hebben.'"
15 Den mout ie der achterheer zitten, t oetzuiken en noavroag doun en as t woar is, den staait t vaast dat dizze schandoad bie joe veurvalen is.
16 Inwoners van dij stad mout ie mit t sweerd doodsloagen, stad mít aal wat ter in is mout ie mit ban sloagen en t vij der bie.
17 Aal t roofgoud mout ie bie nkander leggen midden op t plaain van stad en haildaal verbranden as eerbewies veur de HEER, joen God. t Mout aaid n puunbult blieven en mag nooit weer opbaauwd worden.
18 Van wat onder ban ligt mag ie niks achterholden. Den zel de HEER zien gram voaren loaten en joe genoadeg wezen. Hai zel meedlieden mit joe hebben, joe groot in tal moaken, zo as hai onder aid aan joen veurolders beloofd het,
19 omdat ie geheur geven hebben aan de HEER, joen God, deur joe sekuur te holden aan geboden dij ik joe vandoag geef, en deur te doun wat goud is in ogen van HEER, joen God.
|
Deuteronomium 14
01Ie binnen kinder van de HEER, joen God. Ie maggen joe, om ain dij sturven is, nait in t liggoam snieden of joe t veurheufd koalscheren.
02Ie binnen deur de HEER, joen God, ja n haaileg volk. Hai het joe oet ale volken op eerde kozen om zien aigen volk te wezen.
03Ie maggen nait eten wat de HEER n ofgries is.
04Dit binnen daaiern dij ie eten maggen: koien, schoapen, bokken,
05herten, gazellen, reebokken, stainbokken, baarggeiten, buvvels en wilde schoapen.
06Ale daaiern mit spleten houven - haildaal in twijen spleten - neerkaauwers onder daaiern, mag ie eten.
07Mor van neerkaauwers dij allenneg neerkaauwen of allenneg spleten houven hebben, mag ie dizzent nait eten: kemeel, hoas en klipdas. Zai binnen aal neerkaauwers mor hebben gain spleten houven. Zai binnen onraain veur joe.
08En t swien zel ook onraain veur joe wezen. t Het aal spleten houven mor neerkaauwt nait. Ie maggen t vlaais nait eten en dij doodgoan binnen nait aanroaken.
09Van ales dat in t wotter leeft mag ie dit eten: aal dat vinnen en schubben het.
10 Mor wat gain vinnen en schubben het, mag ie nait eten; dat is onraain veur joe.
11 Ale raaine vogels mag ie eten,
12 mor dizzent zel ie nait eten: oarend, lammergier, swaarde gier,
13 rooie wouw en swaarde wouw, ale soorten roofvogels,
14 ale soorten roaven,
15 struusvogel, katoel, maiw en ale soorten gaansoarends,
16 stainoel, oehoe en widde oel,
17 torenka, oasgier, oalscholver,
18 aaiber, ale soorten raaigers, hop en vleddermoes.
19 Ale tieken mit vleugels binnen onraain veur joe, ie maggen ze nait eten
20 Ale raaine vogels mag ie eten.
21 Ie maggen gain daaiern eten dij al dood binnen. Ie maggen t te eten geven aan vremde dij binnen joen poorten touholdt, of verkopen aan n boetenlander. Want ie binnen n haaileg volk veur de HEER, joen God. Maggen n bokje nait koken in melk van zien moeke.
22 Elk joar vannijs mout ie zunder mekaaiern n tiende dail ofstoan van wat joen zoad opbrengt.
23 Op t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel om zien noam doar wonen te loaten, zel ie in zien aanwezeghaid tienden eten van joen koorn, droevesap en eulie en van wat joen koien en schoapen t eerst brocht hebben. Dat ie veur aaltied leren zellen om ontzag te hebben veur de HEER, joen God.
24 As de HEER, joen God, joe zegend het mor weg zol te laank veur joe wezen om t mit te nemen, omreden t stee dij de HEER, joen God, oetkust om zien noam doar te vestegen is te wied bie joe weg,
25 moak (dij tienden) den te gelde, dou t geld in n geldpuut, neem t mit en goa noar t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel.
26 Geef t oet veur aal wat joen haart begeert: veur koien, schoapen, wien of staarke draank en ales wat ie geern hebben willen en eet dat in aanwezeghaid van de HEER, joen God. Wees blied, ie en joen hoesholdens.
27 Ie zellen Leviet dij bie joe woont nait te kòrt doun. Hai het ja gain bezit maank joe en niks te aarven.
28 Ale drij joar mout ie ale tienden van t gemoak van dat joar ofstoan en opsloagen loaten binnen joen poorten.
29 Den kin Leviet, dij ja gain bezit en aarfdail bie joe het, en vremde, wees en wedevraauw dij bie joe wonen, zok zat eten. Den zel de HEER, joen God, joe zegen in ales wat ie doun.
|
Deuteronomium 15
01Om de zeuven joar mout ie ale schuld kwietschelden.
02Dat kwietschelden gaait zo: elke schuldaaiser mout wat hai aan zien noaste laind het, schenken. Hai mag zien noaste nait moanen en zien bruier net zo min, want der is n kwietschelden oetroupen in noam van de HEER.
03n Vremde mag ie moanen, mor wat joen bruier van joe het, mout ie hom schenken.
04n Aarme zel der ja bie joe nait wezen want de HEER zel joe riek bedailen in t laand dat de HEER, joen God, joe as aarfdail geft.
05As ie mor hail goud lustern noar de HEER, joen God, en der om denken dat ie aal dizze geboden noakommen dij ik joe vandoag opleg.
06As de HEER, joen God, joe zegent zo as hai beloofd het, den zel ie aan verschaaiden volken lainen kinnen, mor zulm zel ie nait lainen. Over verschaaiden volken zel ie boas wezen, mor zai zellen gain boas wezen over joe.
07As ter bie joe ain aarm is, ain van joen bruiers, in ain van joen steden in t laand dat de HEER, joen God, joe geft, den mout ie nait haard veur hom wezen en haand nait op geldpuut holden veur joen aarme bruier,
08mor hom rij en van haarten lainen wat of hai te kòrt komt.
09Neem joe in acht en loat nait dizze filaaine gedachte bie joe opkommen. t Zeuvende joar, joar van kwietschelden, is al stoef bie - en ie zollen joen aarme bruier ofwiezen en hom niks geven en hai gaait zok bekloagen bie de HEER, den zel joe t as zunde aanrekend worden.
10 Ie mouten hom rij geven en t mout joe nait begroten as ie t geven. Den zel de HEER, joen God, joe zegen geven in aal joen waark en bie aal wat ie doun.
11 Aarme lu zellen der aaltied wel wezen in dit laand, doarom zeg ik joe: wees rij veur joen bruier dij nait rond kommen kin en dij t aarm het.
12 As joen Hebreeuwse volksgenoot, man of vraauw, zok aan joe verkocht, den mout dij joe zès joar dainen, mor in t zeuvende joar mout ie hom vrij loaten.
13 As ie hom vrijloaten, mout ie hom nait mit lege handen votgoan loaten.
14 Geef hom riekelk van joen schoapen, joen witzoad en wien. Doar mout ie van geven al noargelang de HEER joe zegend het.
15 Denk ter aan dat ie zulm sloaf west hebben in t laand Egypte en dat de HEER joe verlöst het. Doarom geef ik joe vandoag dit gebod.
16 Zol hai tegen joe zeggen: "Ik wil nait bie joe votgoan," omdat hai van joe en joen hoesholden holdt, omreden hai het t goud bie joe,
17 den mout ie hom mit n praim deur zien oor aan deur vaststeken. Den blift hai veur aaltied joen sloaf. Mit joen sloavin mout ie net zo doun.
18 t Mag joe nait swoar valen, hom as n vrij man bie joe weggoan te loaten. Hai het ja zès joar n dubbeld daghuur veur joe verdaind. Den zel de HEER, joen God, joe zegen geven bie aal wat ie doun.
19 Ale eerste kaalver en lammer dij van joen koien en schoapen vongen worden en van t manlek geslacht binnen, mout ie ofstoan aan de HEER, joen God. Ie maggen gain waark doun mit eersten van joen koien en maggen eersten van joen schoapen nait scheren.
20 Ale joaren mag ie ze eten, ie en joen hoesholden veur de HEER, joen God, op t stee dij de HEER verkaizen zel.
21 Het hai n gebrek, is hai lam of blind of het hai aans wat slims, den mag ie hom nait ovvern aan de HEER, joen God.
22 Binnen joen poort mag ie der aal van eten. Onraainen en raainen mitnkander, net as n hert en n gazel.
23 t Bloud mag ie nait eten; dat mout ie votlopen loaten as wotter op grond.
|
Deuteronomium 16
01Zörg der veur dat ie in moand abib Pesach vieren veur de HEER, joen God. In moand abib het de HEER, joen God, joe ja bie nachten oet Egypte laaid.
02Den mout ie as pesachovver veur de HEER, joen God, bokken, schoapen en koien slachten op t stee dij de HEER oetkaizen zel om doar zien noam wonen te loaten.
03Ie maggen der niks bie eten dat rezen is. Zeuven doag mout ie der bie eten dat nait rezen is, t brood van verdrokken, omreden ie binnen ja kop over haals oet t laand Egypte trokken. Zo zel ie aal joen levensdoagen dag van joen oettocht oet Egypte gedenken.
04Zeuven doagen mag op hail joen gerechteghaid gain zoerdaig vonden worden. Van t vlaais dat ie op oavend van eerste dag slachten, mag niks tot aanderdoagsmörgens overblieven.
05Maggen t pesachovver nait slachten in ain van joen steden dij de HEER joe geft.
06Mor op t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel om doar zien noam wonen te loaten, mout ie soavends as zun ondergaait, tied van oettocht oet Egypte, t pesachovver slachten.
07Mouten t koken en opeten op t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel. Aanderdoagsmörgens kin ie den weeromgoan noar joen tènten.
08Zès doagen zel ie brood eten dat nait rezen is en zeuvende dag is ter as besloet n feest veur de HEER, joen God. Den mag ie nait waarken.
09Zeuven weken mout ie oftellen. As zicht veur t eerst in t riepe witzoad sloagen wordt, mout ie dij zeuven weken begunnen òf te tellen.
10 Den mout ie veur de HEER, joen God, t Wekenfeest vieren mit goaven dij ie geven maggen, noargelang de HEER, joen God, joe zegend het.
11 Ie zellen deurhèn blied wezen veur de HEER, joen God, ie, joen zeun en dochter, joen sloaf en sloavin, Leviet dij bie joe touholdt, vremde, wedevraauw en wees dij ie bie joe hebben op t stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel om zien noam doar wonen te loaten.
12 Denk ter om, ie hebben zulm sloaf west in Egypte. Hol joe aan dizze veurschriften; kom ze noa!
13 As ie opbrengst van joen dörsdeel en paarsbak binnen hebben, mout ie zeuven doagen laank t Loofhuttenfeest vieren.
14 Ie mouten den feestvieren mit joen zeun en dochter, joen sloaf en sloavin, Leviet, vremde, en wees en wedevraauw dij bie joe touholden.
15 Zeuven doagen zel ie feestvieren veur de HEER, joen God, op t stee dij hai oetkaizen zel. De HEER, joen God, zel joe ja zegen geven in joen haile gemoak en ales wat oet joen handen komt: ie kinnen enkeld mor blied wezen dat ie volop feestvieren kinnen.
16 Drijmoal in t joar mouten aal joen manlu veur de HEER, joen God, verschienen op t stee dij hai oetkaizen zel: op t Feest van t brood dat nait rezen is, op t Wekenfeest en op t Loofhuttenfeest. Mor gainain mag mit lege handen veur de HEER verschienen.
17 Elk zien goave mout wezen noargelang van zegen dij de HEER, joen God, joe geven het.
18 Ie mouten in ale steden dij de HEER, joen God, joe geft, verdaild over joen stammen, rechters en veurmannen aanstellen. Dij mouten t volk eerlek en rechtveerdeg berechten.
19 Zellen t recht nait verdraaien, maggen gainain veurtrekken, ie maggen joe nait omkopen loaten. Omkoperij moakt ogen van wiezen ja blind en verdraait woorden van rechtveerdegen.
20 Gerechteghaid en nog ais gerechteghaid, doar zel joe t om te doun wezen. Dat ie leven maggen en t laand bezitten dat de HEER, joen God, joe geft.
21 As ie n altoar baauwen veur de HEER, joen God, mag ie doar gain stok holt noast zetten as haailege poal.
22 Ie zellen joe gain haailege stain oprichten, want doar het de HEER, joen God, n ofgries van.
|
Deuteronomium 17
01Ie maggen veur de HEER, joen God, gain kou of laam slachten doar wat aan scheelt of wat nait deugt want dat is de HEER, joen God, n ofgries.
02As ter bie joe in ain van joen steden dij de HEER, joen God, joe geft, n man of n vraauw is dij dut doar de HEER, joen God, n hekel aan het en zok niks aantrekt van zien verbond,
03dij aander goden daint en zok doarveur deelbogt, veur zun, moan of steerns, wat ik verboden heb,
04en t wordt joe verteld of ie heuren dervan, den mout ie dat goud onderzuiken. As t woar is en t staait vaast dat dizze wandoad in Israël bedreven is,
05den mout ie dij man of dij vraauw dij dit doan het, noar poort tou brengen en hom mit stainen doodgooien, krekgliek of t nou n man of n vraauw is.
06Op verkloaren van twij of drij getugen kin ain dij verdocht wordt, ter dood brocht worden. Op verkloaren van ain dij der bie west het, kin dat nait.
07Getugen mouten begun moaken mit hom dood te moaken, den volgt t haile volk. Zo mout ie t kwoad maank joe votdoun.
08As n rechtszoak te maans veur joe is om n oetsproak te doun over doodslag, n geschil of mishandeln, plaaitzoaken dij in joen steden veurkommen kinnen, raais den noar stee dij de HEER, joen God, oetkaizen zel.
09En as ie kommen bie Levitische priesters en bie dij op dat ogenblik rechter is, vroag dij om road en zai zellen joe zeggen wat recht is.
10 Den mout ie doun noar oetsproak dij ze joe bekend moakt hebben op t stee dij de HEER oetkaizen zel.
11 Ie mouten doun noar ales wat zai joe zeggen en noar t recht dat zai joe te verstoan geven. Wiek doar nait òf: nait noar rechts en nait noar links.
12 Man dij domdriest ongeheurzoam wezen zel aan priester dij in dainst staait van de HEER, joen God, of aan rechter, dij mout staarven. Zo mout ie t kwoad oet Israël votdoun.
13 t Haile volk zel dit heuren, t zel ontzag kriegen en nait laanger aigenwies wezen.
14 As ie kommen binnen in t laand dat de HEER, joen God, joe geft en ie t in bezit nomen hebben en der wonen en zeggen: "Ik wil n keunenk over mie aanstellen net as ale volken om mie tou,"
15 stel den n keunenk over joe aan dij de HEER, joen God, verkaizen zel. Ie mouten ain oet kring van joen volksgenoten as keunenk over joe aanstellen. n Boetenlander dij gain bruier van joe is, mag gain keunenk over joe worden.
16 Hai mag nait veul peerden holden, want hai mag t volk nait weeromgoan loaten noar Egypte om nog meer te kriegen. De HEER het ja tegen joe zegd: "Dij weg mag ie nooit weer op goan!"
17 Hai mag ook nait veul vraauwlu hebben, want hai zol van t rechte pad ofroaken. Net zo min mag hai zok te veul zulver en gold toustellen.
18 As hai op zien keunenkstroon zit, mout hai veur zokzulm van dizze wet, dij bie Levitische priester berust, n ofschrift moaken loaten.
19 Dij mout hai bie zok hebben en doaroet lezen zolaank as e leeft. Zo zel hai leren om ontzag te hebben veur de HEER zien God deur ale geboden van dizze wet naauwgezet te onderholden.
20 Den zel hai zok nait hoger achten as zien bruiers en nait rechts of links ofwieken van geboden, en zellen hai en zien zeuns laank keunenk blieven in Israël.
|
Deuteronomium 18
01Levitische priesters, joa haile stam van Levi, zellen in Israël gain paart of dail hebben aan t aarfgoud. Zai zellen van vuurovvers veur de HEER en van zien aarfdail eten.
02Levi zel gain aarfdail hebben zo as zien bruiers. De HEER is zien aarfdail zo as dij hom touzegd het.
03Dit is t recht dat priesters hebben onder t volk: mensken dij heur slachtovvers brengen, n kou of n schoap, mouten scholder, baaide koaken en moag aan priester geven.
04Ie zellen hom t eerste van joen koorn, wien en eulie geven en eerste wol van joen schoapen.
05De HEER, joen God, het hom ja oet aal joen stammen kozen, hom en zien zeuns, om van older op older in dainst te stoan in noam van de HEER.
06As ter n Leviet komt oet ain van steden van hail Israël doar hai as vremde woont, en haile geern noar t stee wil dij de HEER oetkaizen zel,
07en dainst dut in noam van de HEER zien God, krekt as aal zien bruiers de Levieten doar veur de HEER stoan,
08den zel hai gelieke veul eten kriegen, zunder dat reken holden wordt mit weerde van t aarf van zien veurvoaders, as t verkocht worden zol.
09As ie in t laand kommen binnen dat de HEER, joen God, joe geft, den mag ie joe nait inloaten mit gruweldoaden van dij volken.
10 Der zel gainent bie joe wezen dij zien zeun of dochter deur t vuur goan let of aan woarzeggen dut, gain wolkenkieker, gainent dij zok bezeg holdt mit veurtaikens, gainent dij teuvert,
11 gainent dij beswerens oetsprekt en gainent dij gaist van n dode of n woarzeggende gaist bevragt of road vragt aan doden.
12 Want de HEER het n ofgries van elkenain dij zokse dingen dut. Vanwegens dizze ofgriezelke zoaken het de HEER, joen God, heur veur joe oetjagd.
13 Rechtschoapen zel ie wezen veur de HEER, joen God.
14 Want dij volken dij ie votjoagen zellen, heuren noar wiggeloars en woarzeggers, mor de HEER, joen God, het joe dat verboden.
15 De HEER, joen God, zel n profeet zo as ik, oet joen midden, oet joen bruiers, opstoan loaten. Ie zellen noar hom heuren.
16 Zo as ie van de HEER, joen God, vroagd hebben op dag van soamenkomst bie Horeb, dou ie zegd hebben: "Ik kin stem van de HEER, mien God, nait laanger aanheuren en dit grode vuur nait meer zain: k zol t ja bestaarven!"
17 Dou zee de HEER tegen mie: "Zai hebben geliek.
18 Ik zel n profeet, krekt as doe, oet t midden van heur bruiers opstoan loaten en hom mien woorden in mond leggen. Hai zel heur ales zeggen wat ik hom opdroag.
19 En zol der ain wezen dij nait noar mien woorden heurt dij hai sprekt in mien noam, hom zel ik rekenschop vroagen.
20 Mor profeet dij t woagen duurt om n woord te spreken dat ik hom nait opdroagen heb, of te spreken oet noam van aander goden, dij profeet zel staarven."
21 As ie bie joezulm zeggen zollen: "Hou kom we der achter of t gaait om n woord dat de HEER nait sproken het?"
22 nou, as t woord dat profeet sproken het in noam van de HEER nait oetkomt, den het t gain woord van de HEER west, mor den het t n woord van dij profeet zulm west en huif ie veur hom nait baang wezen.
|
Deuteronomium 19
01As de HEER, joen God, volken doar hai joe t laand van geft, oetreud het en ie dat in bezit nomen hebben en ie wonen in heur steden en heur hoezen,
02den mout ie aan drij steden n apaarte stoat geven in dat laand dat de HEER, joen God, joe in bezit geft.
03Zai mouten nait te wied vot wezen en t laand dat de HEER, joen God, joe in bezit geft, mout ie in drijen dailen, dat elk dij ain doodsloagen het n stee het, doar e noar tou vluchten kin.
04As ain n aander doodsloagen het en doar hènvlucht is, mag hai leven blieven as hai zien noaste nait mit opzet doodsloagen het, en hom veurtied ook nait hoatte.
05As hai bievubbeld mit zien noaste t bos ingoan is om n boom om te kappen en hai hoalt oet mit zien biel en biel schut hom van stoal òf, hai rakt zien noaste en dij staarft, den kin zo ain noar ain van dij steden vluchten en zo t levent der òf brengen.
06Aans zol ain dij op bloudvroak oet is in blinde kwoadens doodsloager achternoazitten en omdat ofstand zo groot is, hom inhoalen kinnen en hom doodhaauwen, aalhouwel hai doodstraf nait verdaind het, want veurtied haar hai hom nait hoat.
07Doarom zeg ik joe: drij steden mout ie n apaarte stoat geven.
08En as de HEER, joen God, joen kontrainen groder moakt, zo as hai joen veurolders onder aid sworen het, en joe t haile laand geven het dat hai joen veurolders beloofd het,
09as ie den dit haile gebod dat ik joe vandoag opleg stipt noakommen, noamelk deur de HEER, joen God, laif te hebben en altied in zien wegen te goan - den mout ie nog ais drij steden aanwiezen.
10 Zo zel der in t laand dat de HEER, joen God, joe geft gain onschuldeg bloud vergoten worden, want bloudschuld zol op joe deelkommen.
11 Mor as ter ain is dij zien noaste hoat en t op hom veurzain het, hom aanvaalt en doodmoakt en hai vlucht noar ain van dij steden,
12 den mouten oldsten van zien stad hom doar weghoalen loaten en hom oetlevern aan dij op bloudvroak oet was.
13 Ie mouten gain meedlieden mit hom hebben. Zo zel ie joe woaren dat in Israël onschuldeg bloud vergoten wordt, en t zel goud mit joe goan.
14 Ie maggen swet dij joen veurolders vaststeld hebben, nait verleggen in t aarfdail dat joe touvaalt in t laand dat de HEER, joen God, joe geven het.
15 As ain n misstap begoan het of wat veur zunde t ook mor is, den kin men nait volstoan mit ain getuge. Op verkloaren van twij of drij getugen zel n zoak vaststoan.
16 As n filaaine getuge ain aanbrengt dat hai misdoad begoan hebben zol,
17 den zellen dij twij manlu dij dat geschil hebben veur de HEER verschienen mouten, veur priesters en rechters dij doar den over goan.
18 Rechters mouten sekuur onderzuik doun en as bliekt dat dij getuge n vaalze getuge is, dat hai tegen zien noaste n vaalze aanklacht indaind het,
19 den mout ie mit hom doun wat hai mit zien noaste doun wol. Zo mout ie aan t kwoad oet joen midden n èn moaken.
20 Aandern zellen t heuren, baang worden en zokse minne streken nait bie joe oethoalen.
21 Mouten gain meedlieden mit hom hebben, t is levent om levent, oog om oog en taand om taand.
|
Deuteronomium 20
01As ie op joen vijand ofgoan om tegen hom te strieden en ie zain peerden en woagens, n volk machteger as ie zulm, den huif ie nait baang veur heur te wezen, want de HEER, joen God, dij joe oet t laand Egypte hoald het, is mit joe.
02As ie op punt stoan om stried aan te goan, mout priester noar veuren kommen en t volk touspreken.
03Hai mout tegen heur zeggen: "Heur Israël, ie stoan vlak veur oorlog mit joen vijanden. Verlais moud nait, wees nait baang, roak nait overstuur en wor nait benaauwd veur heur.
04De HEER, joen God, gaait ja mit joe mit om veur joe te strieden tegen joen vijanden om joe te verlözzen."
05Den mouten veurmannen t volk touspreken en zeggen: "Wèl het n nij hoes baauwd en woont der nog nait? Dij mout noar hoes goan, hai zol in stried sneuveln kinnen en n aander zol der in wonen goan.
06En wèl het n droevetoen aanlegd, mor nog nait van vruchten had? Hai mag weeromgoan noar zien hoes, hai zol in stried sneuveln kinnen en n aander zol t genot der van hebben.
07Wèl het n vraauw beloofd mit heur te traauwen, mor het dat nog nait doan? Dij mag noar hoes goan, want hai zol in stried omkommen kinnen en n aander zol mit heur traauwen."
08Veurmannen mouten ook tegen t volk zeggen: "Wèl is baang en let moud zakken? Hai mag noar hoes goan, aans zollen zien bruiers moud ook verlaizen, krekt as hai zulm."
09As veurmannen kloar binnen mit heur tousproak, den zel men legeraanvoerders over t volk aanstellen.
10 As ie bie n stad kommen om der tegen te strieden, den mout ie heur eerst veurwoarden stellen om vree te sloeten.
11 As zai aan vredesveurwoarden voldoun en poorten veur joe openzetten, den zel aal t volk joe heureg wezen en joe dainen.
12 Mor as men gain vree mit joe slut en stried mit joe aangaait, den mout ie heur belegern.
13 De HEER, joen God, zel heur den aan joe overleveren en ie mouten ale manlu mit t sweerd ombrengen.
14 Allenneg vraauwlu en kinder, vij en ales wat in dij stad wezen zel, ale roofgoud mag ie veur joe zulm holden en der van eten. Van roofgoud van joen vijanden, dij de HEER, joen God, joe geft, mag ie genot hebben.
15 Zo mout ie doun mit ale steden dij wied vot liggen, dij nait bie steden van dizze volken heuren.
16 Mor in steden van volken dij de HEER, joen God, joe as aarfdail geft, mag ie gainain dij oazem het in leven loaten.
17 Banvluik mout ie op heur leggen, op Hethieten, Amorieten, Kanaänieten, Perizzieten, Chiwwieten en Jebusieten, zo as de HEER, joen God, joe opdroagen het.
18 Den kinnen ze joe gain gruweldoaden inschunen, zo as zai dij veur heur goden doun - ie zollen zundegen tegen de HEER, joen God.
19 As ie in stried binnen om n stad te kriegen en dij laank belegern mouten, den mag ie vruchtbomen nait vernailen deur der mit n biel in te haauwen. Ie kinnen der van eten, mor haauw heur nait om. Bomen in t veld binnen toch gain mensken dij deur joe betrokken worden bie t beleg?
20 Allenneg bomen doar ie van waiten dat t gain vruchtbomen binnen, dij mag ie vernailen en omhaauwen om n bolwaark te baauwen tegen stad dij mit joe in oorlog is, tot dij vaalt.
|
Deuteronomium 21
01As ter op t laand dat de HEER, joen God, joe geft, ain vonden wordt dij om haals brocht is en t nait bekend is wèl hom doodmoakt het,
02den mouten joen oldsten en rechters te waark goan en opmeten hou wied of dij om haals brocht is, van steden in omtrek vandoan ligt.
03En oldsten van stad dij t dichtste ligt bie dij ombrocht is, mouten n jonkbaist nemen, doar nog gain waark mit doan is en dij nog nait onder t juk west het.
04Den mouten oldsten van dij stad t jonkbaist noar n beekdaal brengen doar altied wotter lopt, dat nait ontgonnen is en nait inzaaid. En in dat daal mouten zai t jonkbaist de nek breken.
05Den mouten Levitische priesters der over tou kommen. De HEER, joen God, het heur ja oetkozen om hom te dainen en zegen te geven in noam van de HEER. Heur oetsproak geldt veur elk verschil dat men het en elk geweldsmisdrief.
06Ale oldsten van dij stad dij t dichtste ligt bie dij ombrocht is, mouten heur handen wasken boven t jonkbaist doar in t daal de nek van broken is.
07Den mouten zai plechteg verkloaren: "Ons handen hebben dit bloud nait vergoten en ons ogen hebben t nait zain.
08Reken t joen volk dat ie verlöst hebben, HEER, nait aan en leg gain onschuldeg bloud in t midden van joen volk." Den zel t bloud heur nait aanrekend worden.
09Zo mout ie t onschuldeg bloud oet joen midden weg doun, want zo dou ie wat recht is in ogen van de HEER.
10 As ie oettrekken om tegen joen vijanden te strieden, de HEER, joen God, heur in joen macht geft en ie van heur lu gevangen nemen,
11 en ie zain maank mensken dij ie gevangen moakt hebben, n vraauw dij zo knap is dat ie heur begeren, den mag ie heur as vraauw nemen.
12 Ie mouten heur in hoes hoalen. Den mout zai zok koalscheren en heur noagels knippen.
13 Zai mout t klaid doar zai in mitnomen is, oettrekken. Den zel zai n moand laank in joen hoes blieven om te reren om heur pa en heur moe. Den eerst mag ie tot heur kommen en mit heur traauwen, zodat zai joen vraauw wordt.
14 As zai joe nait laanger bevaalt, mout ie heur goan loaten woar zai zulm hèn wil. Ie maggen heur volstrekt nait veur geld verkopen en heur as sloavin behandeln, want ie hebben heur dwongen.
15 As n man twij vraauwen het en hai holdt aal van de ain en nait van de aander, en zai hom baaident zeuns geven hebben, en oldste zeun is van dij doar hai nait van holdt,
16 den zel hai, as hai zien bezittens aan zien zeuns vermoakt, zeun van dij doar hai van holdt nait as eerstgeboren behandeln kinnen in t noadail van zeun van dij doar hai nait van holdt, dij ja t eerste geboren is.
17 Hai mout zeun van dij doar hai nait van holdt, as eerstgeborene erkennen en hom dubbeld geven van ales wat ter bie hom vonden wordt, want dij is eerste van zien manleke kracht. Hom komt t eerstgeboorterecht tou.
18 As n man n zeun het dij nait om liek wil en kop in nek gooit, dij nait heuren wil noar wat zien pa en moe zeggen en heur alderdeegs nait geheurzoamt as zai hom stravven,
19 den mouten zien pa en moe hom noar oldsten van zien stad brengen, noar poort van t stee doar hai woont.
20 En zai zellen tegen oldsten van zien stad zeggen: "Dizze zeun van ons wil nait om liek en gooit kop in nek. Hai wil nait noar ons heuren. Hai jagt ales der deur en is n zoeperd."
21 Den zellen ale manlu van zien stad hom mit stainen smieten tot dood ter op volgt. Zo zel ie t kwoad maank joe wegdoun. En hail Israël zel t heuren en ontzag kriegen.
22 As ain zunde dut doar doodstraf op staait, hai doodmoakt wordt en ie hangen hom aan n boom,
23 den mag zien liek dij naacht over nait aan boom hangen blieven. Ie zellen hom zulfde dag nog begroaven. Want ain dij ophongen is, is deur God vervlökt. Ie zellen grond dij de HEER, joen God, joe as aarfdail geven het, nait onraain moaken.
|
Deuteronomium 22
01As ie zain dat n kou of n schoap van joen noaste ofdwoald is, mout joe dat aangoan: ie mouten t weerombrengen noar joen noaste.
02En as joen noaste nait dicht bie joe woont en ie kennen hom nait, den mout ie t mitnemen noar joen aigen hoes en bie joe holden tot joen noaste der om zöcht. Den geef ie hom t weerom.
03Zo mout ie ook doun mit zien ezel en zo mout ie doun mit zien klaid, joa mit elk ding dat hai kwiet is. As ie wat vonden hebben, mout ie joe doar nait aan onttrekken.
04As ie zain dat ezel of kou van joen noaste op weg komt te valen, den zel joe dat aangoan, ie zellen hom helpen dat hai weer in t èn komt.
05n Vraauw zel gain manluklaaier droagen en n man zel gain vraauwlugoud aantrekken. De HEER, joen God, het n ofgries van elk dij dat dut.
06As ie onderwegens in ain of aander boom of op grond, n vogelnust vinden mit jongen of aaier, en t wiefke zit ter op, den mag ie t wiefke nait mit jongen vothoalen.
07t Wiefke mout ie vlaigen loaten, mor jongen mag ie mitnemen, dat joe t goud gaait en ie laank leven zellen.
08As ie n hoes baauwen, den mout ie n hek om t dak tou moaken. As ter den ain ofvaalt, load ie gain bloudschuld op joe.
09Joen droevetoen mag ie nait mit twij soorten zoad inzaaien, aans vervaalt haile opbrengst van t zoad dat ie zaaid hebben aan t haailegdom.
10 Ploug nait mit n os en n ezel in t span.
11 Trek gain klaaier aan van twij soorten stof, van wol en linnen.
12 Moak joe kwasten aan vaaier houken van joen klaid dat ie aanhebben.
13 As n man n vraauw traauwt en bie heur slept, hai n ofkeer van heur krigt
14 en heur n minne noam bezörgt deur te zeggen: "k Heb dizze vraauw traauwd, mor dou wie gemainschop haren, kwam ik der achter dat zai gain moagd meer was,"
15 den mouten voader en moeke van t wicht t bewies dat zai nog moagd was, bie oldsten van stad bie poort brengen.
16 Voader van t wicht zegt den tegen oldsten: "Ik heb mien dochter as vraauw geven aan dizze man, mor hai het heur in opsproak brocht.
17 Hai beschuldegt heur van minne dingen. Hai zegt: 'Joen dochter is gain moagd meer.' Mor kiek, hier binnen bewiezen van moagdelkhaid van mien dochter," en den spraaiden zai t klaid oet veur oldsten van stad.
18 Oldsten van stad mouten dij man griepen en hom ofstravven.
19 Zai leggen hom n boute op van honderd sjekel zulver en dij mouten aan voader van t wicht geven worden, omdat hai n moagd in Israël n minne noam bezörgd het. Zai blift zien vraauw, van zien levensdoagen mag hai heur nait votsturen.
20 Mor as beschuldegen woar is en nait bewezen wordt dat t wicht nog moagd is,
21 den mout men t wicht oet heur voaders hoes in boeten brengen en manlu van stad gooien heur dood mit stainen, omdat zai n schandelke doad in Israël begoan het, mit in t hoes van heur voader ontucht te bedrieven. Zo zel ie t kwoad maank joe oetreuden.
22 Wordt n man trappaaierd as hai gemainschop het mit n aander zien vraauw, den mouten zai baaident staarven, man dij mit dij vraauw gemainschop het, mor dij vraauw ook. Zo zel ie t kwoad in Israël oetreuden.
23 As n man n wichtje dij nog moagd is en dij al verzegd is, opdut in stad en hai het gemainschop mit heur,
24 den mout ie heur baaident noar poort van stad brengen en heur mit stainen gooien net zo laank tot zai dood binnen.
25 Mor as n man n wichtje dij verzegd is op t veld tegenkomt, hai gript heur en het gemainschop mit heur, den zel bloots dij man staarven dij gemainschop mit heur haar.
26 t Wicht zel ie niks doun, zai het gain zunden doan doar doodstraf op staait. Dat is t zulfde as ain dij zien noaste overvaalt en hom om haals brengt.
27 Hai was heur ja in t veld tegenkommen, t wicht dij verzegd was het om hulp roupen, mor der was gainain om heur te verlözzen.
28 As n man n wichtje opdut dij nog moagd is en nait verzegd, heur gript en gemainschop mit heur het, en zai worden trappaaierd,
29 den zel dij man dij bie heur legen het aan voader van t wicht fiefteg sjekel zulver geven mouten. En hai mout mit heur traauwen omdat hai heur onteerd het, hai kin heur van zien levensdoagen nait votsturen.
|
Deuteronomium 23
01n Man mag nait traauwen mit vraauw van zien voader en dek van zien voader nait opsloagen.
02Ain dij kastreerd is en ain dij zien lid ofsneden is, mag nait in gemainte van de HEER kommen.
03n Overwinneling mag nait in gemainte van de HEER kommen. Alderdeegs t tiende geslacht noa hom nog nait.
04Gain Ammonieten of Moäbieten maggen in gemainte van de HEER kommen. Alderdeegs in t tiende geslacht nog nait,
05omreden zai hebben joe bie joen oettocht oet Egypte nait veurzain van brood en wotter en hebben Bileam, zeun van Beor oet Petor in Aram-Naharaïm inhuurd om joe te vervluiken.
06Mor de HEER, joen God, het nait noar Bileam heuren wild en hai het vluik veur joe omkeerd in zegen, omdat de HEER, joen God, joe laifhet.
07Zo laank as ie leven, mag ie nooit op heur vree en welvoart oet wezen.
08Van Edomieten mag ie gain ofkeer hebben, t binnen joen bruiers ja. Van n Egyptenoar ook nait, omreden ie hebben as vremden in zien laand west.
09Kinder dij zai kriegen, maggen van t daarde geslacht òf in gemainte van de HEER kommen.
10 Woar joe veur aal t kwoad, as ie mit t leger tegen joen vijanden optrekken.
11 As ain van joen manlu onraain is deur wat hom snaachts overkommen is, den mout hai tou t legerkaamp oetgoan. Hai mag der nait in kommen.
12 Tegen oavend mout hai zok mit wotter wasken en as zun onder is, den mag hai weer in t legerkaamp kommen.
13 Ie mouten boeten t legerkaamp n stee hebben doar ie joen behuifte doun kinnen.
14 Ie mouten bie joen pakkeloazie n schopke hebben, en as ie doar in boeten zitten goan, mout ie n gat groaven, joe omkeren en joen behuifte bedekken.
15 Want de HEER, joen God, is bie joe in t legerkaamp kommen om joe te verlözzen en joen vijanden aan joe over te geven. Doarom mout joen legerploats haaileg wezen, dat hai bie joe niks zugt dat schoamachteg is en hai zok van joe ofkeert.
16 Ie maggen n sloaf dij votlopen is noar joe tou, nait aan zien meester oetlevern.
17 Hai mag in joen laand wonen blieven, in stad doar hai veurkeur aan geft. Ie maggen gain misbruuk van hom moaken.
18 Dochters van Israël maggen gain tempelhoer wezen, net zo min as zeuns van Israël.
19 Ie maggen n gelofte nait ofdoun mit loon van n hoer of mit hondegeld. Ie maggen dat nait in t hoes van de HEER, joen God, brengen, want ze binnen aalbaaident n ofgries veur de HEER, joen God.
20 Ie maggen van joen bruiers gain renten vroagen, nait over geld, etenswoar of over wat ook mor tegen rente laind worden kin.
21 Van n boetenlander mag ie rente vroagen, mor van joen bruier nait, dat de HEER, joen God, joe zien zegen geven zel in ales wat ie ondernemen in t laand doar ie hèngoan om t in bezit te nemen.
22 As ie de HEER, joen God, n gelofte doun, stel den nait oet mit dij noa te kommen, want de HEER, joen God, zel hom wis van joe opaaisen en ie zollen joe bezundegen.
23 Mor as ie gain geloftes doun, zel ie joe ook nait bezundegen.
24 Ie mouten joe holden aan wat ie zeggen en doun zo as ie de HEER, joen God, oet vrije wil touzegd hebben.
25 As ie in droevetoen van joen noaste kommen, mag ie joe doar zat eten aan droeven, mor ie maggen ze naargens in mitnemen.
26 As ie in t stoande koorn van joen noaste kommen, mag ie mit haand oaren teppen, mor ie maggen t stoande koorn van joen noaste nait zichten.
|
Deuteronomium 24
01As n man n vraauw traauwd het en zai staait hom nait meer aan omdat hom wat nait zint, den schrift hai n schaaidbraif. Hai geft heur dij en stuurt heur tou t hoes oet.
02As ze votgoan is en mit n aander traauwt
03en ook dij man krigt n ofkeer van heur, den geft hai heur ook n schaaidbraif en stuurt heur vot. As leste man dij mit dizze vraauw traauwd is oet tied komt,
04den mag eerste man dij heur votstuurd het, nait weer mit heur traauwen - zai is onraain worden. Want dat is n ofgries veur de HEER. Ie zellen gain zunde brengen over t laand dat de HEER, joen God, joe as aarfdail geven zel.
05As ain n vraauw traauwd het, huift hai nait mit t leger oetrukken. Hai huift nait opkommen, n joar laank zel hai vrij wezen, hai kin den thoesblieven om vraauw dij hai traauwd het, blied te moaken.
06Haandmeulen of bovenste meulenstain mag ie nait as paand nemen, want den nemt men ja t levent zulm as paand.
07As ain trappaaierd wordt op t roven van n mensk en ain van zien bruiers, ain van Israël, as sloaf behandelt en verkocht, den mout dij daif staarven. Zo mout ie t kwoad oet joen midden votdoun.
08As ploag van meloatshaid joe treft, denk den goud om wat Levitische priesters joe veurschrieven; wat ik joe veurschrief zel ie stipt noakommen.
09Denk ter aan wat de HEER, joen God, Mirjam aandoan het tiedens oettocht oet Egypte.
10 As ie joen noaste wat laind hebben, den zel ie nait in zien hoes goan om n onderpaand te nemen.
11 Ie mouten boeten stoan blieven en man dij ie wat laind hebben, mout onderpaand noar joe tou brengen, in boeten.
12 As hai aarm is, mag ie nait mit onderpaand naacht ingoan.
13 Veur zun ondergaait mout ie hom t paand weerombrengen. Den kin hai in zien aigen klaaier sloapen en zel hai joe zegen van de HEER, joen God, geven; den bin ie rechtveerdeg in ogen van de HEER.
14 n Aarme, behuiftege aarbaider, of t nou joen bruier is of n vremde dij in joen laand of binnen joen poorten touholdt, mag ie nait bekòrten.
15 Op aigenste dag mout ie hom zien daghuur geven. Loat zun doar nait over ondergoan, omreden hai is n aarme man en het ter verlet om. Loat hom nait bie de HEER kloagen mouten, den zol ie schuld op joe loaden.
16 n Voader kin nait doodmoakt worden om wat kinder doan hebben en kinder nait om wat heur voader doan het. Elk mout om zien aigen zunden staarven.
17 Ie maggen t recht van vremde en weeskind nait verdraaien en t klaid van wedevraauw nait as paand nemen.
18 Denk ter aan dat ie sloaf west hebben in Egypte en de HEER, joen God, joe doar oet verlöst het. Doarom droag ik joe op dit te doun.
19 As ie bie t koornmennen n schoof op t veld vergeten hebben, den mag ie nait weeromgoan om dij te hoalen. Dij is veur vremde, veur wees en wedevraauw. Den zel de HEER, joen God, joe zegen geven op aal joen waark.
20 As ie joen olieven van boom ofsloagen, den zel ie nait noazuiken. Dij binnen veur vremde, wees en wedevraauw.
21 As ie droeven van joen droevetoen plokken, zel ie nait noazuiken. Dij binnen veur vremde, wees en wedevraauw.
22 Denk ter om dat ie sloaf west hebben in t laand Egypte. Doarom droag ik joe op dit te doun.
|
Deuteronomium 25
01As ter tussen manlu n verschil is en zai gooien t veur t recht, den mout dij gain schuld het, vrijsproken en dij aal schuld het, veroordaild worden.
02As dij schuldeg is, sloag hebben mout, den mout rechter der bie blieven, hom deelvalen loaten en zoveul sloag geven loaten as hai verdaind het.
03Ie maggen hom nait meer as vatteg sloagen geven loaten. Zollen zai hom nog meer sloag geven den zol joen bruier in joen ogen verachtelk worden.
04Ie maggen n os bie t dörsen gain moelbaand aanleggen.
05As bruiers bie nkander wonen en ain van heur staarft en het gain zeun, den mag vraauw van hom dij sturven is nait boeten femilie om traauwen mit n vremde man. Loat heur swoager gemainschop mit heur hebben en heur as vraauw nemen, omreden hai is heur swoager.
06Eerste zeun dij zai krigt, zel op noam van zien sturven bruier kommen, dat zien noam in Israël nait verswint.
07As dij man nait mit zien schoonzuster traauwen wil, den zel zai noar poort tou goan, noar oldsten, en zeggen: "Mien swoager waaigert om noam van zien bruier in Israël in stand te holden. Hai wil zien plichten as swoager tegen mie over nait noakommen."
08Den mouten oldsten van stad hom oproupen en mit hom proaten. As hai der bie blift en hai zegt: "Ik wil nait mit heur traauwen,"
09den mout zien schoonzuster noar hom tou goan, doar oldsten bie binnen, hom zien schou oettrekken, hom in t gezicht spijen en zeggen: "Zo dut men mit man dij t hoes van zien bruier nait in stand holden wil."
10 In Israël zel zien noam wezen: Hoes van hom dij schou oettrokken is.
11 As twij mannen mit nkander vechten en vraauw van ain komt ter over tou om heur man bie te stoan in t gevecht tegen dij aander, en zai gript dij bie zien schoamte,
12 den zel ie heur haand ofhaauwen en gain meedlieden hebben.
13 Ie maggen in joen pong gain twij ongelieke gewichten hebben, n grode en ain dij klaainer is.
14 En in joen hoes mag ie gain twij ongelieke efamoaten hebben, n grode en ain dij klaainer is.
15 Joen gewichten mouten geef en zuver wezen en joen moaten mouten ook geef en zuver wezen. Den zel ie laank leven in t laand dat de HEER, joen God, joe geft.
16 Want de HEER, joen God, het n ofgries van elkenain dij zukswat dut.
17 Hol goud veur ogen wat Amalek joe aandoan het, dou ie oet Egypte trokken.
18 Dat hai joe onderwegens tegenkwam en n aanvaal dee op ale swakken dij achteraan kwammen, dou ie muid en aan t èn wazzen. Hai haar God niks in reken.
19 As de HEER, joen God, joe in t laand dat hai joe veur aaltied in bezit geft, rust geven het van aal joen vijanden om joe tou, den mout ie alderdeegs aandenken aan Amalek onder hemel oetreuden. Dou der denk om.
|
Deuteronomium 26
01As ie in t laand kommen dat de HEER, joen God, joe as aarfdail geft en ie t in bezit nomen hebben en der in wonen,
02den mout ie van ale vruchten dij ie van t laand dat de HEER, joen God, joe geft, eerste vrucht nemen, in n körf doun en noar t stee brengen dij de HEER, joen God, verkaizen zel om doar zien noam wonen te loaten.
03As ie bie priester kommen dij den dainst het, den mout ie tegen hom zeggen: "Vandoag verkloar ik veur de HEER, joen God, dat ik kommen bin in t laand doar de HEER van onder aid aan ons veurolders beloofd het om t aan ons te geven."
04Priester nemt körf den van joe aan en zet dij veur t altoar van de HEER, joen God.
05Den mout ie veur de HEER, joen God, plechteg verkloaren: "Mien voader was n Arameeër. Hai swon om en trok mit n luddek koppeltje volk noar Egypte en huil doar tou as vremde. Hai wer doar tou n groot volk, staark en machteg.
06Egyptenoars hebben ons min behandeld, zai huilen ons onder knoet en luiten ons sloavenwaark doun.
07Dou heb wie de HEER aanroupen, God van ons veurolden. De HEER heurde ons aan en zag ons ellèn, ons knooien en ons verdrokt worden.
08De HEER het ons tou Egypte oet hoald mit staarke haand en oetstoken aarm, mit grode verschrikkens, taikens en wonders.
09Hai het ons noar dit stee brocht en ons dit laand geven, laand dat overlopt van melk en hunneg.
10 Dat hier breng ik eerste vruchten van grond dij ie, o HEER, mie geven hebben." Ie mouten ze deelzetten veur de HEER, joen God, en joe deelboegen veur de HEER, joen God.
11 Wees den blied om aal t goie dat de HEER, joen God, aan joe en joen hoes geven het: ie, en Leviet en vremde dij in joen hoes touholdt.
12 As ie t tiende dail van joen opbrengst aan zied legd hebben in t daarde joar, t joar van tienden, en as ie dij aan Leviet geven hebben, aan wees en wedevraauw dij bie joe touholden, en zai genog had hebben,
13 den zel ie veur de HEER, joen God, oetspreken: "Ik heb t haailege dat ik in hoes haar votdoan. k Heb t aan Leviet geven, aan vremde, aan wees en wedevraauw, noar t veurschrift dat ie mie geven hebben. Ik heb nait ain van joen geboden overtreden of vergeten.
14 Ik heb in tied van raauw der nait van eten en as k onraain was ter niks van votdoan en der ook niks van aan n dode mitgeven. Ik heb lusterd noar t gebod van de HEER, mien God. Ik heb ales doan wat ie mie oplegd hebben.
15 Kiek den omdeel oet joen haaileg hoes, oet hemel, en zegen joen volk Israël en grond dij ie ons geven hebben, zo as ie t onder aid aan ons veurolden beloofd hebben, n laand dat overlopt van melk en hunneg."
16 Vandoag dragt de HEER, joen God, joe op, dizze wetten en regels noa te kommen. Dou der den noar mit haart en ziel.
17 Mit de HEER heb ie vandoag ofsproken dat hai joe tot n God wezen zel en ie in zien wegen goan zellen, en joe holden aan zien wetten, geboden en veurschriften en lustern noar zien stem.
18 Vandoag het de HEER ook mit joe ofsproken dat ie zien aigen volk wezen zellen, zo as hai touzegd het en dat ie joe aan aal zien geboden holden zellen.
19 Dat hai moaken zel dat ie, wat lof, noam en sieroad aangaait, oetsteken boven ale volken dij hai schoapen het. En ie zellen n volk wezen, de HEER, joen God, haaileg, zo as hai t zegd het.
|
Deuteronomium 27
01Mozes en oldsten van Israël bestelden t volk: "Hol joe zunder mekaaiern aan dit haile gebod dat ik joe vandoag opleg:
02Op dag dat ie over Jordaan trokken binnen noar t laand dat de HEER, joen God, joe geft, mout ie grode stainen in t èn zetten en dij witkaalken.
03As ie overstoken binnen om in t laand te kommen dat de HEER, joen God, joe geft, t laand dat overlopt van melk en hunneg zo as de HEER, de God van joen veurolden, joe touzegd het, den mout ie doar ale woorden van dizze wet op schrieven.
04As ie Jordaan overstoken binnen, mout ie dizze stainen in t èn zetten op baarg Ebal en witkaalken, zo as ik joe vandoag zegd heb.
05Baauw doar den n altoar veur de HEER, joen God, n altoar van stain, ie maggen t nait mit iesder bewaarken.
06Van stain dat nait bewaarkt is, mout ie dat altoar van de HEER, joen God, baauwen en ie mouten der brandovvers op brengen veur de HEER, joen God.
07Vree-ovvers mout ie doar ook slachten en eten. Blied zel ie wezen veur de HEER, joen God.
08Schrief den dudelk en kloar ale woorden van dizze wet op dij stainen."
09Mozes en Levitische priesters zeden tegen hail Israël: "Wees stil, Israël, en luster. Vandoag bin ie t volk van de HEER, joen God, worden.
10 Luster doarom noar wat de HEER, joen God, joe zegt en kom zien geboden en veurschriften noa dij ik joe vandoag geef."
11 Op dij dag druig Mozes t volk op:
12 "As ie Jordaan overstoken binnen, mouten Simeon, Levi, Juda, Issachar, Jozef en Benjamin op baarg Gerizim stoan goan om t volk zegen te geven.
13 En Ruben, Gad, Aser, Zebulon, Dan en Naftali mouten op baarg Ebal stoan om te vervluiken.
14 Den mouten Levieten ale mannen van Israël goud stief op t haart binden:
15 'Vervlökt is man, dij n holten of goten beeld moakt en in t gehaaim opstelt. t Is n ofgries veur de HEER, zo'n moaksel van ambachtslu.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
16 'Vervlökt is dij zien voader of moeke minacht.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
17 'Vervlökt is dij grènsstain van zien noaste verlegt.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
18 'Vervlökt is dij n blinde n verkeerd pad wist.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
19 'Vervlökt is dij vremde, wees en wedevraauw heur rechten ontholdt.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
20 'Vervlökt is dij slept mit vraauw van zien voader, want dij moakt ja zien voader te schaande.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
21 'Vervlökt is dij gemainschop het mit n daaier.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
22 'Vervlökt is dij slept mit zien zuster, mit dochter van zien voader of zien moeke.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
23 'Vervlökt is dij gemainschop het mit zien schoonmoeke.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
24 'Vervlökt is dij in t gehaaim zien noaste doodmoakt.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
25 'Vervlökt is dij zok omkopen let om ain dood te moaken en onschuldeg bloud te vergaiten.' t Haile volk mout ter amen op zeggen.
26 'Vervlökt is dij woorden van dizze wet nait in eren holdt en ze nait noakomt.' t Haile volk mout ter amen op zeggen."
|
Deuteronomium 28
01Mozes zee: "As ie goud noar de HEER, joen God, lustern en aal zien geboden dij ik joe vandoag geef, zunder mekaaiern noakommen, den zel de HEER, joen God, joe boven ale volken van eerde stellen.
02As ie noar de HEER, joen God, lustern, den zellen aal dizze zegens over joe kommen en joen dail worden.
03Ie zellen zegend wezen in stad en zegend wezen op t laand.
04Zegend wezen zel vrucht van joen schoot, vrucht van joen grond en vrucht van joen vij: wat joen koien brengen en aanwas van joen schoapen.
05Zegend wordt joen körf en joen bakkerstròg.
06Zegend zel ie wezen bie joen kommen en joen goan.
07De HEER zel joen vijanden dij tegen joe opstoan, versloagen en aan joe geven. Over ain weg zellen zai tegen joe optrekken, mor over zeuven wegen veur joe vluchten.
08De HEER, joen God, zel zegen over joe kommen loaten in joen schuren en over ales wat joe tou handen oetkomt. De HEER God zel joe zegen geven in t laand dat hai joe geft.
09As ie veurschriften van de HEER, joen God, onderholden en op zien wegen goan, den zel de HEER joe tou zien haaileg volk moaken zo as hai joe sworen het.
10 Den zellen ale volken van eerde zain dat noam van de HEER over joe oetroupen is, en zai zellen ontzag veur joe hebben.
11 De HEER zel joe roem en rij t goie geven in rieke kinderzegen, in aanwas van joen vij en in vruchten van t laand dat de HEER onder aid joen veurolders touzegd het.
12 De HEER zel zien rieke schatkoamer, de hemel, veur joe opendoun en op tied regen veur t laand geven en aal joen waark zien zegen geven. Aan hail wat volken zel ie oetlainen, mor ie zellen zulm nait lainen huiven.
13 De HEER zel joe aan t bovenèn zetten en nait aan t onderèn. t Zel joe enkeld beter goan en nait minder, as ie lustern noar geboden van de HEER, joen God, dij ik joe vandoag opleg. Kom ze noa, zunder mekaaiern.
14 Ie zellen nait ofwieken, nait noar links en nait noar rechts, van ale geboden dij ik joe vandoag opleg, deur achter aander goden aan te lopen en heur te dainen.
15 Mor luster ie nait noar t woord van de HEER, joen God, noar aal zien geboden en veurschriften dij ik joe vandoag veurhol, den zellen aal dizze vervluikens over joe kommen en joe trevven:
16 Vervlökt zel ie wezen in stad en vervlökt zel ie wezen op t laand.
17 Vervlökt joen körf en bakkerstròg.
18 Vervlökt de kinder dij ie kriegen, opbrengst van joen laand en joen kaalfkes en joen lammer.
19 Vervlökt zel ie wezen as ie der in kommen en as ie in boeten goan.
20 De HEER zel bie ales wat ie doun willen, vluik, verwarren en draaigen over joe kommen loaten en ales in termienen joagen. Hai zel joen ondergang bewaarken om joen minne doaden, zodat ter niks van joe overblift omdat ie hom verloaten hebben.
21 De HEER zel pest onder joe rondgoan loaten, tot ie oetreud binnen oet t laand doar ie hèngoan om t in bezit te nemen.
22 De HEER zel joe sloagen mit teren, koors en swèlderij, mit glìnne hetten en dreugte, ontuug en misoogst, t zel achter joe heer zitten tot ie der onderdeur goan binnen.
23 Hemel boven joe zel van koper wezen en t laand onder joe van iesder.
24 In stee van regen zel de HEER joen laand stof en stoefzaand geven, t zel oet hemel op joe deelvalen tot ie oetreud binnen.
25 De HEER zel joe as ie versloagen binnen, aan joen vijand overgeven. Ie zellen over ain weg tegen hom optrekken mor over zeuven zel ie veur hom oetnaaien. Zo zel ie as n schrikboarend veurbeeld veur ale keunenkrieken op eerde wezen.
26 Joen liek zel vreten wezen veur vogels in lucht en veur daaiern op t laand en gainain zel heur votjoagen.
27 De HEER zel joe sloagen mit swèllen en poesten zo as indertied in Egypte, en mit dreuge en nadde oetslag doar gain kruud veur wozzen is.
28 De HEER zel joe stoapelmaal worden loaten en joe sloagen mit blindhaid en verstandsverbiestern.
29 Op lichtschoon dag zel ie om joe tou tasten zo as n blinde aaltied in duustern rondtast. Op aal joen wegen zel ie ongelokkeg wezen, onderdrokt en beroofd worden, en redden is ter nait.
30 As ie traauwen, zel n aander joen vraauw besloapen. Baauw ie n hoes, den zel ie der nait in wonen. Plant ie n droevetoen, den zel ie der gain vrucht van kriegen.
31 Joen kou zel veur joen ogen slacht worden en ie zellen der nait van eten. Joen ezel wordt joe ofstolen doar ie bie stonden en ie kriegen hom nait weerom. Joen schoapen en bokken worden aan joen vijanden geven en gainain dij joe helpt.
32 Joen zeuns en dochters worden aan n vremd volk overgeven. Joen ogen zellen haile dag noar heur longern, mor ie zellen niks doun kinnen.
33 n Volk dat ie nait kennen, zel t gemoak van joen grond en ales doar ie veur schript en knooid hebben, opeten. Ie zellen aalaan onderdrokt en vertrapt worden.
34 Ie zellen stoapelgek worden as ie zain wat zok veur joen ogen ofspeult.
35 De HEER zel joe aan knijen en schonken, joa van kop tot tonen sloagen mit kwoadoardege swèllen, doar ie nait weer van beter worden kinnen.
36 De HEER zel joe en joen keunenk dij ie over joe aanstellen zellen, weglaaiden noar n volk dat ie en joen voaders nait kend hebben. Doar zel ie aander goden dainen, goden van holt en stain.
37 Ie zellen n ofgries wezen, as veurbeeld steld worden en bespot deur ale volken doar de HEER joe hènlaaiden zel.
38 Ie zellen n bult zoad zaaien, mor t zel nait veul opbrengen, sprinkhoanen zellen t opvreten.
39 As ie droeven verbaauwen, den zel ie der gain wien van drinken of van opsloagen. Roepen zellen t aanvreten.
40 In joen haile gerechteghaid zel ie olievebomen hebben, mor mit eulie zel ie joe nait zaalven. Olieven zellen ofvalen.
41 Ie kriegen zeuns en dochters, mor dij zel ie nait holden. Zai zellen oppakt en wegbrocht worden.
42 Ongedaaierte zel ale bomen en vruchten van joen laand in bezit nemen.
43 Vremde dij bie joe touholdt, zel aal meer overhaand kriegen en ie zellen aal meer in neerloag kommen.
44 Hai zel aan joe lainen, mor ie zellen nait aan hom lainen. Hai zel kop wezen en ie steert.
45 Aal dizze vervluikens zellen over joe kommen, joe achtervolgen en joe inhoalen tot ie oetreud binnen. Omdat ie nait lusterd hebben noar t bevel van de HEER, joen God, om joe te holden aan zien regels en veurschriften dij hai joe opdroagen het,
46 zellen zai maank joe en joen noazoaten veur aaltied n taiken en woarschaauwen wezen.
47 Omdat ie de HEER, joen God, nait mit bliedschop en van haarten daind hebben om joen overvloud,
48 zel ie joen vijanden dainen mouten dij de HEER op joe ofstuurt, in honger en dörst, noakend en mit verlet om ales. Hai zel joe n iesdern juk op nek leggen, tot hai joe oetreud het.
49 De HEER zel van over vèr, van t uterste van eerde, n volk op joe lösloaten as n oarend dij toustöt, n volk doar ie toal nait van verstoan.
50 n Vraid volk dat olden nait ontzugt en gain genoade het mit jongkerels.
51 t Zel wat joen vij brengt en vruchten van joen laand opeten, tot ie oetreud binnen. t Zel gain koorn, wien of eulie veur joe overloaten en niks van wat joen koien brengen of van aanwas van joen schoapen, tot ie oetreud binnen.
52 Dit volk zel aal joen steden belegern, net zo laank dat hoge verstaarkte muren valen doar ie in joen haile laand op vertraauwd haren.
53 Onder belegern en benaauwdhaid dij joen vijand joe aandut, zel ie vrucht van joen aigen schoot eten, t vlaais van joen zeuns en dochters dij de HEER joe geft.
54 Zaachtste en mainst beschaaiden man maank joe zel niks gunnen aan zien bruier, aan zien vraauw doar hai t mainste van holdt en aan kinder dij hai nog overholden het,
55 om gainain van heur wat van t vlaais van zien kinder dat hai et, geven te huiven, omdat hom aans niks overbleven is bie t belegern en in benaauwdhaid dij joen vijand joe in aal joen steden aandut.
56 En zaachtste en mainst beschaaiden vraauw maank joe, dij oet kloare zaachthaid en beschaaidenhaid gain vout op grond zetten duurt, zel wantraauweg kieken noar heur man doar zai t mainste van holdt en noar heur zeuns en dochters,
57 dat zai heur niks geven huift van noageboorte oet heur schoot of van kinder dij zai krigt. Omdat ter niks meer is, zel zai dij in t gehaaim opeten bie belegern en benaauwdhaid dij joen vijand joe in steden aandut.
58 As ie joe nait sekuur holden aan ale woorden van dizze wet dij in dit bouk optaikend binnen en ie gain ontzag hebben veur dizze verheven en ontzagwekkende noam, de HEER, joen God,
59 den zel de HEER joe en joen noazoaten trevven mit swoare sloagen, n swoar lieden zunder èn en kwoadoardege en slepende kwoalen.
60 Hai zel ale kwoalen van Egypte doar ie zo benaauwd veur wazzen, over joe kommen loaten en dij zellen joe te pakken kriegen.
61 Ale soorten van zaiktes en lieden dij nait beschreven stoan in dit wetbouk, zel de HEER over joe kommen loaten, tot ie oetreud binnen.
62 Ie wazzen machteg as steerns aan hemel, mor der zel van joe mor n klaain koppeltje overblieven, omdat ie nait lusterd hebben noar de HEER, joen God.
63 Zo as de HEER der zien behoagen aan haar om joe gelokkeg en machteg te moaken, zo het hai der ook zien behoagen aan om joe te vernailen en oet te reuden. Ie zellen wegropt worden van grond doar ie nou hèngoan om t in bezit te nemen.
64 De HEER zel joe verstreuen onder ale volken, van t aine èn van wereld tot aan t aander tou. Doar zel ie ofgoden van holt en stain dainen goan dij ie nait kend hebben, ie nait en joen veurolders ook nait.
65 Onder dizze volken zel ie gain rust vinden, der zel gain stee wezen doar joen vout rust vindt. De HEER zel joe n haart geven dat van slag rakt, ogen dij longern noar redden en n ziel dij wegkwient van verdrait.
66 t Levent dat veur joe ligt, hangt aan n zieden droadje, dag en naacht zel ie benaauwd wezen omdat ie nait wis van joen levent binnen.
67 Smörgens zeg ie: 'Was t mor oavend!" en soavends: 'Was t mor mörgen!" deur benaauwdens doar joen haart vol van is en vanwege ales wat joen ogen zain.
68 De HEER zel joe op schepen weerombrengen noar Egypte, op wegen doar ik van zegd haar dat ie dij nooit weeromzain zollen. Ie zellen as sloaven en sloavinnen te koop aanboden worden aan joen vijanden, mor n koper zel der nait te vinden wezen."
69 Dit binnen woorden van t verbond dat de HEER aan Mozes opdroagen het om mit Israël aan te goan, noast t verbond dat hai mit heur aangoan het bie Horeb.
|
Deuteronomium 29
01Dou raip Mozes hail Israël bie zok en zee tegen heur: "Ie hebben mit aigen ogen zain wat de HEER in t laand Egypte, farao, aal zien knechten en t haile laand aalmoal aandoan het:
02grode bezuikens dij ie mit aigen ogen zain hebben, dij grode taikens en wonders.
03Het de HEER joe aan distied tou den gain verstand geven om te verstoan, gain ogen om te zain en gain oren om te heuren?
04Ik heb joe vatteg joar deur woestijn raaizen loaten en klaaier dij joe aan haren en schounen aan joen vouten binnen nait ofsleten,
05brood heb ie nait eten en wien of draank nait bruukt, zodat ie waiten zollen dat ik de HEER, joen God, bin.
06Dou ie op dit stee kommen wazzen, streden Sichon, keunenk van Chesbon, en Og, keunenk van Basan, mit ons en wie versluigen heur.
07Wie nammen heur t laand òf en gavven t as aarfdail aan Rubenieten, Gadieten en haalve stam van Manasse.
08Hol joe den sekuur aan woorden van dit verbond, dat ales wat ie doun joe goud ofgaait.
09Ie hebben joe aalmoal veur t aangezicht van de HEER steld: joen stamhoofden, joen oldsten, joen veurmannen, ale manlu van Israël,
10 joen kinder, joen vraauwlu, vremde dij in joen legerploats touholdt, alderdeegs joen holtkappers en wotterputters -
11 om t verbond aan te goan mit de HEER, joen God, dat de HEER, joen God, vandoag onder aid mit joe sloten het.
12 Zo zel hai joe vandoag tot zien volk moaken. Hai zel joen God wezen, zo as hai joe touzegd het en joen voaders, Abraham, Isaak en Jakob, sworen het.
13 Nait allenneg mit joe heb ik dit verbond onder n vervluiken sloten,
14 mor mit elkenain dij hier vandoag veur t aangezicht van de HEER, ons God, staait en mit heur dij hier vandoag nait bie ons binnen.
15 Ie waiten ja hou wie in t laand Egypte woond hebben en hou wie dwaars deur volken trokken binnen, doar wie langs kwammen.
16 Ie hebben dou ofgriezelke en schandoalege beelden zain van holt, stain, zulver en gold, dij zai haren.
17 Der mag maank joe gain man of vraauw, femilie of stam wezen, dij zien haart ofkeert van de HEER, ons God, om goden van dizze volken te dainen. Loat ter maank joe gain wèl wezen van gif of bitterhaid.
18 Mor as ain dij dizze woorden van vervluiken heurt, maint dat hai oardeg staark staait en bie zokzulm zegt: t Komt wel goud mit mie, al goa ik driest mien aigen weg, den vragt hai der om, haildaal oetreud te worden
19 De HEER zel hom nait vergeven willen, mor vergrèldhaid en ofgunst van de HEER zellen den tegen dij man vuur en vlam spijen. Haile vervluiken dij in dit bouk opschreven staait, zel over hom kommen en de HEER zel zien noam onder hemel oetreuden.
20 De HEER zel hom tou zien verdaarf verbannen oet ale stammen van Israël, zo as ale vervluikens van t verbond, dij in dit wetbouk beschreven stoan, t zeggen.
21 t Geslacht dat noa joe komt, kinder dij noa joe kommen en vremde dij van vèrren komt, zellen zeggen as zai ploagen van dit laand en zaiktes dij de HEER over heur brocht het, zain:
22 't Haile laand is niks as swevel, zolt en brandplakken. t Zel nait inzaaid worden, der zel niks wazzen, t zel gain enkeld gewas brengen, krekt as bie verwoesten van Sodom, Gomorra, Adma en Seboïm, dij de HEER oet vergrèllen en grammiedeghaid omkeerd het.'
23 En ale volken zellen zeggen: 'Woarom het de HEER dit laand dit aandoan? Woar komt dizze gloepens glìnne kwoadens heer?'
24 Den zel der zegd worden: 'Omreden zai hebben t verbond van de HEER, God van heur voaders, verzoakt, dat hai mit heur sloten haar dou hai heur tou t laand Egypte oetlaaidde.
25 Zai binnen aander goden dainen goan en hebben heur doarveur deelbogen. Goden dij zai nait konnen en dij hai heur nait toudaild haar.
26 Dou zette kwoadens van de HEER dit laand in vuur en vlam en hai luit haile vervluiken dij in dit bouk opschreven staait over heur kommen.
27 De HEER het heur dou in aldernoarste kwoadens en vergrèldhaid oet heur laand votropt en heur noar n aander laand smeten, zo as t ter nou biestaait.'
28 Verburgen zoaken heuren aan God, mor zoaken dij openboard binnen, heuren veur aaltied aan ons en ons kinder, dat wie ale woorden van dizze wet noakommen zellen.
|
Deuteronomium 30
01As joe t aalmoal overkommen is wat ik joe veurholden heb, zegen en vluik, en t het joe tou inkeer brocht maank ale volken doar de HEER, joen God, joe hèndreven het en ie lustern noar hom in ales wat ik joe vandoag opdroag,
02en ie en joen kinder keren van haarten weerom noar de HEER, joen God, en ie lustern noar hom in ales wat ik joe vandoag opdroag,
03den zel de HEER, joen God, n keer brengen in joen lot, meedlieden mit joe kriegen en joe vannijs bie nkander brengen oet ale volken doar de HEER, joen God, joe onder verspraaid het.
04Of zollen zai ook verdreven wezen tot aan t èn van hemel tou, de HEER, joen God, zel heur doar weghoalen en bie nkander brengen.
05De HEER, joen God, zel joe brengen noar t laand dat joen veurolders in bezit haren en dat ie nou kriegen zellen. Hai zel t goud mit joe moaken en ie zellen nog groder in tal worden as joen veurolders.
06De HEER, joen God, zel joen haart en t haart van joen noazoaten, besnieden dat ie mit haart en ziel de HEER, joen God, laifhebben en ie leven maggen.
07Ale vervluikens zel de HEER, joen God, deelkommen loaten op joen vijanden, op heur dij joe hoaten en vervolgd hebben.
08Ie zellen weer lustern noar de HEER en aal zien geboden noakommen dij ik joe vandoag opleg.
09De HEER, joen God, zel joe rij bedailen bie aal wat ie ondernemen, in vrucht van joen schoot, in vrucht van joen vij en van joen grond. Want de HEER zel weer nocht aan joe hebben en joe in bliedschop t goie geven, krekt zo as hai joen veurolders doan het,
10 as ie lustern noar de HEER, joen God, en joe sekuur holden aan aal zien geboden en zien veurschriften onderholden dij opschreven stoan in dit wetbouk; as ie joe mor mit joen haile haart en joen haile ziel omkeren noar de HEER, joen God.
11 Want dit gebod dat ik joe vandoag opleg, is joe nait te maans en t staait nait te wied van joe òf.
12 t Is nait in hemel, dat ie zeggen mozzen: 'Wèl zel veur ons noar hemel omhoog goan om t op te hoalen en ons heuren te loaten, dat wie t noakommen?'
13 t Is ook nait aan aander kaant zee, dat ie zeggen mozzen: 'Wèl zel veur ons oversteken noar aander kaant zee, t ophoalen en ons heuren loaten dat wie t noakommen?'
14 Nee, dit gebod is stoef bie joe, in joen mond en in joen haart, om t noa te kommen!
15 Kiek, vandoag hol ik joe t leven en t goie veur, mor dood en t kwoad gelieke goud.
16 Wat ik joe vandoag opleg, is de HEER, joen God, laif te hebben, in zien wegen te goan en zien geboden, veurschriften en regels te onderholden. Den zel ie leven en groot in tal worden, en de HEER, joen God, zel joe zegen geven in t laand doar ie hèngoan om dat in bezit te nemen.
17 Mor as ie joen haart ofkeren en nait lustern en ie loaten joe verlaaiden en boegen joe veur aander goden deel om heur te dainen,
18 den zeg ik joe dat ie vervaast omkommen en nait laank leven zellen in t laand dat ie, as ie Jordaan overtrokken binnen, in bezit nemen goan.
19 Hemel en eerde roup ik ter bie as getugen: leven en dood en zegen en vluik heb ik joe veurholden. Kais den veur t leven, dat ie en joen noageslacht leven zellen
20 deur de HEER, joen God, laif te hebben, deur te lustern noar zien stem en stief bie hom te blieven, want hai is joen leven en joen börg. Dat ie laank wonen maggen in t laand dat de HEER onder aid aan joen veurolders, Abraham, Isaak en Jakob, beloofd het heur te geven."
|
Deuteronomium 31
01Dou Mozes dizze haile rede veur Israël holden haar,
02zee hai tegen heur: "Ik bin nou honderdtwinneg joar. Ik bin nait zo gangboar meer. Boetendes het de HEER tegen mie zegd: 'Doe magst Jordaan, doarstoe nou veurstaaist, nait oversteken.'
03De HEER, joen God, zel zulm veur joe aan, oversteken. Hai zel dizze volken veur joe oetreuden en ie zellen heur laand in bezit nemen. Jozua, dij zel veur joe oetgoan bie t oversteken, zo as de HEER zegd het.
04De HEER zel krekt zo mit heur doun as hai doan het mit Sichon en Og, keunenks van Amorieten, dij hai verdelgd het, net as heur laand.
05De HEER zel heur aan joe overleveren en ie mouten ales mit heur doun volgens t gebod dat ik joe opdroagen heb.
06Wees staark en moudeg, wees nait benaauwd en loat joe nait deur heur ofschrikken, want de HEER, joen God, zel mit joe goan. Hai zel joe nait lösloaten en nait bie joe votgoan."
07Dou raip Mozes Jozua en zee tegen hom, doar hail Israël bie was: "Wees staark en moudeg. Ie zellen mit dit volk in t laand kommen doar de HEER heur voaders van sworen het, dat hai heur t geven zol. Ie zellen heur t aarven loaten.
08De HEER zulm zel veur joe aangoan. Hai zel mit joe wezen. Hai zel joe nait lösloaten en gaait nait bie joe vot. Wees nait benaauwd en loat joe nait ofschrikken."
09Dou het Mozes dizze wet opschreven en aan priesters geven, zeuns van Levi, dij aark van t verbond van de HEER druigen, en aan ale oldsten van Israël.
10 Hai zee tegen heur: "Ieder bòt as zeuven joar om binnen, op n bepoalde tied in t joar van t liekmoaken, op t Loofhuttenfeest,
11 as hail Israël komt om veur de HEER, joen God, te verschienen op t stee dij hai oetkaizen zel, mout ie dizze wet veur hail Israël veurlezen, dat zai t goud heuren.
12 Roup t volk bie nkander: manlu, vraauwlu, kinder en vremden dij in joen steden touholden, dat zai der noar heuren zellen en leren om ontzag te hebben veur de HEER, joen God, en ale woorden van dizze wet sekuur noakommen.
13 Heur kinder dij der nog gain wait van hebben, mouten t ook heuren en leren ontzag te hebben veur de HEER, joen God, zo laank as ie leven in t laand dat ie in bezit nemen noadat ie Jordaan overstoken binnen."
14 Dou zee de HEER tegen Mozes: "Tied van dien staarven komt dichterbie. Roup Jozua en goa mit hom in tènt van soamenkomst stoan, den zel ik hom odders geven." Dou gingen Mozes en Jozua in tènt van soamenkomst stoan
15 en verscheen de HEER in dij tènt in n wolk. Wolk bleef hangen bie ingang van tènt.
16 De HEER zee tegen Mozes: "Ie zellen nog nait bie joen veurolders rusten of dit volk zel in opstand kommen en lösbandeg vremde goden achternoalopen van t laand doar t komt. Zai zellen mie verloaten en t verbond verbreken dat ik mit heur sloten haar.
17 Dij dag zel mien vergrèllen tegen heur slim wezen. Ik zel heur verloaten en mie van heur ofkeren, t zel verteerd worden. Rampen en ellèn zunder èn zellen heur trevven. Dij dag zellen zai zeggen: 'Binnen dij rampen ons nait overkommen omdat God nait bie ons is?'
18 Mor ik zel mie dij dag haildaal van heur ofkeren om aal t kwoad dat zai doan hebben deur aander goden te dainen.
19 Schrief dit laid op en leer t aan Isrelieten, leg heur t in mond, dat t veur mie n getugenis wezen mag tegen Isrelieten.
20 As ik heur brocht heb noar t laand dat overlopt van melk en hunneg - t laand dat ik heur voaders onder aid beloofd heb - en zai zok zat eten hebben en vet worden binnen, den zellen zai zok noar aander goden keren en dij dainen. Mie zellen zai aan zied zetten en mien verbond breken.
21 As rampen en ellèn zunder èn heur trevven, zel dit laid tegen heur getugen want heur noazoaten zellen nait opholden om t noa te vertellen. Nog veur ik heur noar t laand toubrocht heb, dat ik sworen heb om aan heur te geven, wait ik ja wat zai van plan binnen om te doun."
22 Aigenste dag schreef Mozes dit laid op en leerde t aan Isrelieten.
23 Hai druig t laaiderschop over aan Jozua, zeun van Nun, en zee: "Wees staark en moudeg want doe zelst Isrelieten noar t laand brengen dat ik heur onder aid beloofd heb, en ik zel mit die wezen."
24 Dou Mozes der haildaal kloar mit was om ale woorden van dizze wet in t bouk op te schrieven,
25 zee hai tegen Levieten, dij aark van t verbond van de HEER druigen:
26 "Neem dit wetbouk en leg t noast aark van t verbond van de HEER, joen God, dat t doar tegen joe getugen kin.
27 Ik wait ja dat ie tegendroadsk en stiefkopt binnen. Ie verzetten joe al tegen de HEER nou ik nog bie joe bin. Wat mout dat noa mien dood den wel nait worden!
28 Roup ale oldsten van joen stammen en joen veurmannen bie mie, den zel k heur dizze inzeggen geven en hemel en eerde tegen heur as getugen oproupen.
29 Ik wait ja, dat ie t noa mien dood hail slim verdaarven zellen en ofwieken van t pad doar ik joe opstuurd heb. Mor dommit zel t onhaail joe trevven, omdat ie doun wat kwoad is in ogen van de HEER en hom taargen mit wat joen handen moaken."
30 Dou sprak Mozes woorden van dit laid van t begun tot aan t èn tou, en hail Israël heurde t aan:
|
Deuteronomium 32
01"Luster hemel, den wil ik spreken,
eerde, luster noar wat ik te zeggen heb.
02Dat mien onderricht deelkommen mag as regen
en mien woorden rij as daauw,
as regenbuien op t jonge gruin,
as störtregen op t wazende kruud.
03Want ik zel noam van de HEER oetroupen:
geef groothaid aan ons God!
04n Stainrots is hai, volmoakt in zien waark,
joa, aal zien wegen binnen recht,
n God van traauw, zunder mekaaiern,
rechtveerdeg en rechtoet is hai.
05Dij zien kinder nait binnen,
mor van n verkeerd, vaals geslacht,
hebben t bie hom verdurven
tou heur aigen schaande.
06Wil ie de HEER dat aandoun,
dwoas en onverstandeg volk?
Is hai nait joen voader dij joe wonnen het,
joe moakt het en grootbrocht?
07Denk aan vrouger doagen,
kiek noar veurege geslachten,
vroag joen voader, hai zel joe t vertellen,
joen oldsten, zai zellen joe t zeggen.
08Dou Alderhoogste volken heur aarfdail toupaartte,
dou hai menskenkinder van nkander schaaidde,
het hai grènzen van volken vaststeld
noar t getal van zeuns van Israël.
09t Dail van de HEER is zien volk,
Jakob is t aarfdail dat hom toumeten is.
10 Hai von hom in t onlaand,
in n woest laand doar nait te wonen vuil.
Hai was om hom tou, paasde op hom,
bewoarde hom as zien oogappel.
11 Hai was as n oarend dij zien brudsel aanstöt,
boven zien jongen hènneweer vlogt,
zien vleugels oetspraaidt,
zien jong opvangt en dragt.
12 Zo het de HEER hom allenneg laaid,
gain aander god het hom hulpen.
13 Hai luit hom rieden over högten van eerde,
luit hom eten van vruchten van t veld.
Luit hom hunneg zoegen oet rots
en eulie oet haarde stain.
14 Botter van koien, melk van bokken,
vet van lammer,
rammen van Basan en bokken,
mit t beste van waait,
droevesap zo rood as bloud
heb ie dronken as schoemende wien.
15 Dou wer Jesurun vet en sluig achteroet,
vet wer ie, dik en gaail,
hai verluit God dij hom moakt haar,
verachtte rots van zien haail.
16 Hom muiken zai ofgunsteg deur vremde goden,
mit schandoalege ofgoden taargden zai hom.
17 Zai brochten ovvers aan kwoaie gaisten,
aan goden dij gain goden binnen,
goden dij ze nait kend hebben,
nije goden doar ze nog mor zuneg van heurd haren,
doar joen veurolders nait kèl van werden.
18 Rots dij joe wonnen het, doar steur ie joe nait meer aan,
God dij joe t leven geven het, heb ie vergeten.
19 Dou de HEER dat zag, het hai heur verstöt
omdat zien zeuns en dochters hom minacht hebben.
20 Hai zee: 'Ik zel mie van heur ofkeren,
den zel ik wel zain wat of der van heur wordt.
Zai binnen ja n volk dat verkeerd is,
kinder dij van gain traauw waiten.
21 Mie hebben zai ofgunsteg moakt mit wat gain god is,
mie krenkt mit heur goden van niks.
Ik zel héúr ofgunsteg moaken mit wat gain volk is,
mit n dwoas volk zel ik heur krenken.
22 Want n vuur is aanstoken deur mien vergrèllen
en braandt tot in t daipste van t dodenriek,
verteert t laand en zien gemoak,
verpulvert fonnementen van baargen.
23 Ramp op ramp zel ik over heur brengen,
aal mien pielen op heur ofschaiten.
24 Binnen zai deur honger aan t èn,
verteerd deur pest en stekende pienen,
den stuur ik wilde daaiern mit schaarpe tanden op heur òf
en venien van wat in t stof omkropt.
25 Boeten deur zel t sweerd
en binnen deur zel doodschrik
om haals brengen
jongkerels en wichter, lutje potjes en olden.
26 Ik zol heur wel votpoesten willen,
dat gain staarveling meer aan heur denkt.
27 Mor ik was beducht veur spot van heur vijand,
dat heur tegenstanders t verkeerd oetleggen zollen
en zeggen: 'Zo groot is ons macht.
t Is de HEER nait dij dit aalmoal doan het.'
28 t Is ja n volk zunder verstand,
inzicht hebben ze nait.
29 Wazzen zai wies, den zollen zai begriepen
wat nog over heur kommen zel.
30 Hou zol ain ooit doezend achternoazitten kinnen
en twij tiendoezend op vlucht joagen,
as heur rots heur nait verkocht,
de HEER heur nait oetleverd haar?
31 Want heur rots is nait as ons rots,
dat zellen ons vijanden tougeven mouten.
32 Heur wienstòk stamt ja van wienstòk van Sodom
en van droevetoenen van Gomorra;
dij droeven binnen vergifteg,
heur trözzen binnen vrang,
33 heur wien is slangevenien,
t filaaine vergif van adders.
34 Ik heb t ja aalmoal opbewoard,
opburgen in mien schatkoamers.
35 Mie kommen tou vroak en vergelden,
tegen tied dat heur vout swikt.
Want dag van heur ongelok is stoef bie,
wat veur heur bestemd is, staait te gebeuren.'
36 Want de HEER zel recht doun aan zien volk,
zok over zien knechten ontfaarmen,
hai zugt dat heur kracht vergoan is,
sloaf en vrije aan t èn binnen.
37 Hai zel zeggen: 'Woar binnen heur goden,
rots doar zai bie schoelden,
38 dij t vet van heur vlaaisovvers opatten
en wien van heur plengovvers opdronken?
Loaten dij in t èn kommen om joe te helpen,
loaten zai joe beschaarmen!
39 Dou der denk om dat ik t bin, ik allain,
boeten mie is ter gain God.
Ik loat staarven en ik moak leventeg,
ik sloag stokkend en ik moak weer hail,
mie moakt gainain t ofhandeg.
40 Ik steek mien haand oet noar hemel
en zeg: 'Zo woar as ik aiweg leef,
41 as ik mien flikkernd sweerd schaarpt heb,
mien haand t oordail oetvoeren zel,
den zel ik mie vreken op mien tegenstanders,
vergelden brengen over dij mie hoaten.
42 Ik zel mien pielen doen moaken mit bloud,
mien sweerd zel vlaais vreten,
t bloud van heur dij versloagen
en heur dij gevangen nomen binnen,
aanvoerders van vijanden."
43 Joechaait, noatsies over zien volk,
as hai verhoal hoalt veur t bloud van zien knechten,
vroak nemt op zien tegenstanders,
t weer goudmoakt mit zien laand en mit zien volk."
44 Zo sprak Mozes, en hai en Jozua, zeun van Nun, luiten dit haile laid heuren doar t volk bie was.
45 Dou Mozes dit haile laid veurdroagen haar,
46 zee hai tegen heur: "Loat ale woorden doar k joe vandoag mit woarschaauwd heb, goud tou joe deurdringen. Leg joen kinder t op, dat ze ale woorden van dizze wet bewoaren en dij onderholden.
47 Want veur joe binnen dit gain lege woorden: t is joen levent. Doardeur zel ie laank wonen in t laand dat ie, as ie Jordaan overtrokken binnen, in bezit nemen."
48 Op aigenste dag zee de HEER tegen Mozes:
49 "Goa noar Abarimbaargen tou en beklim baarg Nebo, dij in t laand van Moäb ligt, tegen Jericho over, en neem t laand Kanaän, dat ik aan Isrelieten as aarfdail geven zel, in ogenschaauw.
50 Op dij baarg zelstoe staarven en mit dien veurzoaten verainegd worden, net as dien bruier Aäron, dij op baarg Hor sturven is en mit zien veurolders verainegd is.
51 Mie hest ja ontraauw west maank Isrelieten, bie t wotter van Meriba bie Kades in woestijn Zin. Mie hest nait haaileg acht maank Israël.
52 Doe zelst t laand veur die liggen zain dat ik Isrelieten geven zel, mor zelst ter nait inkommen."
|
Deuteronomium 33
01Dit is zegen doar Mozes, man van God, kinder van Israël veur zien dood mit zegend het.
02Hai zee:
"De HEER is van Sinai kommen,
hai is stroalend over heur opgoan oet Seïr,
hai luit zien gloud zain oet t baarglaand van Paran,
hai kwam van Ribelot-Kodes,
aan zien rechterhaand haar hai Esdat.
03Joa, volken het hai laif,
aal zien haailegen binnen in zien haand,
aan zien vouten leggen zai zok deel
zai kommen in t èn deur zien woorden.
04Mozes het ons zien wet geven,
t aarfdail van gemainte van Jakob.
05De HEER wer keunenk in Jesurun,
dou laaiders van t volk bie nkander kwammen,
ale stammen van Israël bie mekoar.
06Mag Ruben leven en nait staarven,
al binnen zien manlu ook te tellen."
07En wat Juda aangaait:
"HEER, heur stem van Juda,
breng hom bie zien volk
doar hai mit aigen handen veur streden het,
help hom tegen zien vijanden."
08Van Levi zee hai:
"Joen urim en tumim binnen veur man,
dij bie joe in gunst staait,
dij ie oetperbaaierd hebben bie Massa,
doar ie mit streden hebben bie Meriba.
09Dij van zien pa en moe zee:
'Ik kiek nait noar heur om.'
Dij van zien bruiers nait waiten wol,
net zo min as van zien zeuns.
Mor joen woorden binnen zai noakommen,
aan joen verbond hebben zai zok holden.
10 Zai leren joen rechtsregels aan Jakob,
joen wet aan Israël,
zai loaten joe wierook roeken,
leggen t brandoffer op joen altoar.
11 Zegen, HEER, zien kracht,
loat t waark van zien handen belokken.
Sloag heupen van zien tegenstanders kepot,
en verlam zien vijanden,
dat zai nait weer in t èn kommen kinnen."
12 Van Benjamin zee hai:
"De HEER het hom laif,
hai zel vaaileg wonen bie de HEER."
13 Van Jozef zee hai:
"Zien laand is zegend deur de HEER
mit t alderbeste van hemel,
mit daauw en mit daip wotter beneden,
14 mit beste gewazzen dij zun geft,
t lekkerste dat moan gruien let,
15 mit t beste van olde baargen,
t kostelkste van aiwege heuvels,
16 mit t alderkostelkste van eerde en ales wat ter op is,
mit gunst van hom dij in doornstroek van zok heuren luit.
Dat dij mor deelkommen mag op Jozefs kop,
op kop van hom, dij kroond is maank zien bruiers.
17 t Eerste bolkaalf is zien glorie,
dij zien hoorns binnen as hoorn van n ainhoorn.
Doar zel hai volken mit steuten, aalmoal,
tot aan oetènnen van wereld tou.
Dit binnen de tiendoezenden van Efraïm,
en de doezenden van Manasse."
18 Van Zebulon zee hai:
"Wees blied as ter op oettrekst,
en doe, Issachar, astoe bie dien tènten blifst.
19 Zai nuigen volken noar baarg
as ze heur daankovvers brengen.
Heur overvloud hoalen zai oet zee,
heur verburgen riekdom tou t zaand oet."
20 Van Gad zee hai:
"Zegend is hai dij roemte moakt veur Gad,
hai legt zok deel as n laiwin,
verscheurt aarm en alderdeegs schedel.
21 Hai het zokzulm t beste dail touaigend,
want doar (aan aanderkaant Jordaan),
lag t dail dat hom touwezen was.
Hai kwam bie laaiders van t volk,
hai handelde noar t recht van de HEER,
volgens veurschriften veur Israël."
22 Van Dan zee hai:
"Dan is n jonge laiw
dij oet Basan noar veuren springt.
23 Van Naftali zee hai:
"Naftali is zat deur gunsten van de HEER,
overloaden mit zegen.
Loat hom t westen en t zuden in bezit nemen."
24 Van Aser zee hai:
"Zegend boven ale zeuns is Aser,
mag hai as laifste wezen maank zien bruiers.
Hai zel zien vout in eulie dompeln.
25 Van iesder en koper maggen dien grondels wezen,
magst staark wezen zolaank astoe leefst."
26 "Der is gainain as God, o Jesurun.
Hai ridt bie hemel langs as joen helper,
hai troont boven wolken.
27 De aiwege God is joen hoes,
onder joe binnen aiwege aarms.
Vijand jagt hai veur joe oet,
en hai zegt: 'Sloag hom kepot!'
28 Doarom zel Israël vaaileg wonen,
wordt wèl van Jakob nait kepotmoakt,
in t laand van koorn en droeven,
doar daauw van hemel drupt.
29 Gelokkeg bistoe Israël,
wèl is aan die geliek?
n Volk, verlöst deur de HEER,
n schild om die te helpen,
n sweerd om die hoog tronen te loaten.
Dien vijanden doun onderdoaneg
en heur högten zelst vertreden."
|
Deuteronomium 34
01Dou ging Mozes vot oet vlakte van Moäb en ging bie baarg Nebo omhoog, dat is n top in baargen van Pisga tegen Jericho over. De HEER luit hom t haile laand zain van Gilead òf tot aan Dan tou,
02hail Naftali, t laand van Efraïm en Manasse en t haile laand van Juda tot aan zee in t westen tou,
03de Negev, streek bie Jordaan en vlakte bie paalmstad Jericho, tot aan Soär tou.
04De HEER zee tegen hom: "Dit is t laand dat ik mit n aid aan Abraham, Isaak en Jakob beloofd heb dou ik zee: 'Ik zel t aan joen noazoaten geven.' Ik loat die t aal mit aigen ogen zain, mor doar aan overkaant zelst nait kommen."
05Mozes, knecht van de HEER, sturf doar, in t laand Moäb, krekt as de HEER zegd haar.
06En hai begruif hom in n daal in t laand Moäb, tegen Bet-Peor over, en tot op dag van vandoag wait gainain woar zien graf is.
07Mozes was honderdtwinneg joar dou hai sturf, zien ogen wazzen nait minder worden en zien krachten wazzen nait ofnomen.
08Datteg doagen wazzen Isrelieten om Mozes in raauw, doar in vlaktes van Moäb. Dou was raauwtied veur Mozes verbie.
09Jozua, zeun van Nun, was vol mit gaist van wieshaid, want Mozes haar hom handen oplegd. Doarom lusterden Isrelieten noar hom en deden noar wat de HEER Mozes opdroagen haar.
10 Der het nooit meer n profeet west in Israël doar de HEER zok zo aan openboard het, as aan Mozes,
11 getuge ale taikens en wonders dij de HEER hom opdruig om te doun in t laand Egypte, veur farao en aal zien knechten en t haile laand,
12 en getuge de macht en ale grootse en schrik aanjoagende doaden dij Mozes veur ogen van hail Israël doan het.
|
|
