|
|
Daniël 01
01t Was in t daarde joar dat keunenk Jojakim van Juda regaaierde dou Nebukadnessar, keunenk van Babylonië, op Jeruzalem òf trok en stad belegerde.
02De Heer gaf hom keunenk Jojakim van Juda in handen, mit n paart van t raif oet t hoes van God derbie. Hai nam haile boudel mit noar Sinear tou. t Raif zette hai in tempel van zien god hèn, in t schathoes.
03Keunenk bestelde Aspenaz, boas van eunuchs, hai zol gounent van Isrelieten noar zien pelaais hoalen. Ze mozzen van keunenklieke komòf wezen of tou vernoam volk heuren,
04zo te reken jongkerels zunder lek of brek, nuver in t veurkommen, goud ontwikkeld, klouk en schaarp van verstand, bekwoam om aan t hòf te dainen. Aspenaz zol heur in boukerij en toal van Chaldeeërs onderrichten.
05Keunenk onnaaierde: heur etendrinken zol aal doag bestoan oet kost van zien aigen toavel en wien dij haizulm dronk. Noa drij joar onderricht kwammen ze bie keunenk in dainst.
06Maank dij jongkerels wazzen Daniël, Chananja, Misaël en Azarja, oet Juda vandoan.
07Boas van eunuchs gaf heur aander noamen. Daniël nuimde hai Beltesassar, Chananja Sadrach, Misaël Mesach en Azarja Abednego.
08Mor Daniël wol zok beslist nait onraain moaken aan etendrinken van keunenk zien toavel. Dat zodounde vruig e boas van eunuchs om aander kost, doar e zok nait onraain mit moaken zol.
09God zörgde der veur dat boas van eunuchs t mit Daniël op haar en hom toudoan was.
10 Hai zee tegen Daniël: "Ik bin baang veur mien boas, de keunenk. Dij het onnaaierd wat ie te eten en te drinken kriegen. As hai dommit vindt, dat ie der nait zo goud oetzain as dij aander jongkerels van joen older, kin mie dat de kop kosten."
11 Doarom ging Daniël noar koamerdainder aan wèl of boas van eunuchs Daniël, Chananja, Misaël en Azarja aanvertraauwd haar.
12 "Perbaaier t toch ais mit ons," zee e. "Geef joen knechten tien doag bloots gruinte te eten en kloar wotter te drinken.
13 Kiek den, wèl of der beter oetzugt: wie of dij aander jongkerels dij aal keunenk zien kost had hebben. Beslis den over joen knechten."
14 Man ging der mit akkoord en perbaaierde t tien doag mit heur.
15 Dou dij tien doag om wazzen, zagen ze der gever en meer zond oet as aal aander jongkerels dij keunenk zien toavelkost had haren.
16 Veur t vervolg gaf koamerdainder heur dou gain etendrinken van keunenk meer, mor kregen ze bloots gruinte.
17 Aan dij vaaier jongkerels gaf God kunde en verstand van ale boukerij en wieshaid. Daniël was boetendes in stoat aal meugelke viziounen en dreumen oet te stokken.
18 Dou tied om was dij keunenk vaststeld haar, brochde boas van eunuchs ale jongkerels bie Nebukadnessar.
19 Keunenk verston zok mit heur aalmoal, mor der was gainent te vinden dij t opnemen kon tegen Daniël, Chananja, Misaël en Azarja. Zo kwammen ze bie keunenk in dainst.
20 En ieder bòt as keunenk heur om road vruig, vernam e dat heur wieshaid en inzicht wel tien moal groder was as dij van ale woarzeggers en besweerders oet zien haile riek bie nkander.
21 Daniël bleef bie keunenk in dainst tot aan t eerste joar tou dat keunenk Cyrus regaaierde.
|
Daniël 02
01In t twijde joar dat e keunenk was, haar Nebukadnessar n dreum. Hai wer der haildaal oet stuur van en kreeg gain wenk meer in ogen.
02Doarom gaf keunenk odders woarzeggers, besweerders, teuvenoars en Chaldeeërs roupen te loaten. Dij zollen hom vertellen woar of zien dreum over ging. Dou ze veur hom verschenen wazzen,
03zee e tegen heur: "k Heb n dreum had. Dij het mie haildaal oet stuur moakt en doarom wil k waiten wat of k dreumd heb."
04Chaldeeërs zeden tegen keunenk (en wat nou komt staait in t Aramees): "Laank zel keunenk leven! Wil keunenk ons, zien knechten, dreum vertellen? Den zel wie keunenk oetleg geven."
05Mor keunenk zee tegen Chaldeeërs: "Zoak staait veur mie vaast: as ie mie nait vertellen wat of ik dreumd heb en wat dij dreum betaikent, den haauw k joe kòrt en klaain! En n puunbult moak ik van joen hoezen!
06Voldou ie aan mien verzuik, den wor ie deur mie overloaden mit kostboare geschenken en eerbewiezen. Tou, vertel mie wat of k dreumd heb en wat dij dreum betaikent."
07Chaldeeërs weer: "Loat keunenk zien dreum toch aan ons, zien knechten, vertellen! Den zel wie hom verkloaren."
08"Nou is t mie dudelk," zee keunenk dou, "ie willen tied winnen! Ie zain ja dat zoak veur mie vaststaait.
09As ie mie nait vertellen kinnen wat of k dreumd heb, blift ter mor ain ding veur joe over! Ie hebben mit nkander ofproat mie mor wat wies te moaken, op hoop dat tij keert. Vertel mie dreum nou mor, den wait ik ja, dat ie hom ook oetstokken kinnen."
10 "Der is gain mensk op haile wereld," zeden Chaldeeërs tegen keunenk, "dij vertellen kin wat keunenk waiten wil. En gain enkele keunenk, hou groot of machteg hai ook wezen mag, het doarom zukswat ooit van n woarzegger, besweerder of Chaldeeër verlangd.
11 Wat of keunenk vragt, is te stoer! En der is ook gain aander dij keunenk t vertellen kin, bloots de goden. Mor dij holden ja nait tou bie mensken van vlaais en bloud."
12 Dou wer keunenk roazend. En in zien grammiedeghaid gaf e odders, ze zollen ale wiezen van Babel ombrengen.
13 Dou t bevel ofkundegd was: "Wiezen mouten doodmoakt worden!" laipen Daniël en zien kammeroaden ook gevoar.
14 Doarom keerde Daniël zok mit verstand en overleg tou Arjoch, kommedant van keunenk zien schaarprechters, dij der op oettrokken was om wiezen van Babel om te brengen.
15 Hai vruig Arjoch, keunenk zien gezaghebber: "Woarom toch dat vraide bevel van keunenk?" Arjoch legde hom boudel oet.
16 Doarop ging Daniël noar keunenk tou mit t verzuik hom wat tied te gunnen, den zol e keunenk dreum verkloaren.
17 Vervolgens ging e noar hoes tou en vertelde haile boudel aan zien kammeroaden Chananja, Misaël en Azarja.
18 "Smeek de God van hemel," zee e, "om meedlie mit ons te hebben wat dit mysterie aanbelangt. Aans wor we mit ale aander wiezen van Babylonië ombrocht."
19 Bie naacht in n vizioun wer Daniël dou t mysterie openboard. Dou prees hai de God van hemel.
20 Hai zee:
"Noam van God vaalt te priezen
veur aiweg en aaid,
want van hom binnen wieshaid en macht.
21 Hai veraandert tieden en uren,
zet keunenks òf en stelt keunenks aan,
hai geft aan wieze mensken heur wieshaid,
aan verstandege lu heur inzicht.
22 Hai brengt daibe en verburgen dingen aan t licht,
hai wait wat ter touholdt in t duustern,
t licht holdt tou bie hom.
23 God van mien veurolden, joe eer en pries ik,
wieshaid en kracht heb ie mie ja geven,
aan mie bekendmoakt wat wie joe ofsmeekt hebben,
keunenk zien aangelegenhaid heb ie ons waiten loaten."
24 Dou ging Daniël noar Arjoch tou aan wèl keunenk besteld haar wiezen van Babylonië om te brengen. Hai zee tegen hom: "Wat wiezen van Babylonië aanbelangt: moak heur nait dood! Breng mie bie keunenk. Ik zel keunenk zien dreum verkloaren."
25 In ale gaauweghaid brochde Arjoch Daniël dou bie keunenk. "Keunenk!" zee e, "ik heb ain vonden maank ballengs oet Juda, dij keunenk zien dreum oetstokken kin."
26 Keunenk vruig Daniël (doar ze ook Beltesassar tegen zeden): "Bistoe eerliekswoar in stoat mie te vertellen wat of ik dreumd heb en wat of dij dreum betaikent?"
27 Daniël zee: "t Mysterie doar keunenk om vragt, kin gain wieze, besweerder, woarzegger of steernkieker keunenk vertellen.
28 Mor der is n God in hemel dij gehaaimen openboart. Hai het aan keunenk Nebukadnessar bekendmoaken wild wat of ter aan t èn van tied veurvalen zel. Keunenk zien dreum en beelden dij keunenk deur kop gingen dou keunenk op bèr lag, zel k nou vertellen.
29 Dou keunenk op bèr lag, kreeg keunenk prakkezoatsies over wat ter in toukomst veurvalen zol. En dij gehaaimen openboart, muik keunenk kundeg wat ter gebeuren zel.
30 Dit mysterie is ook aan mie openboard. Nait omdat ik zo veul wiezer wezen zol as aal dij aander mensken. Nee, mor omreden ik keunenk oetleg kundeg moaken zol en dat keunenk prakkezoatsies dij in keunenk omgingen, begriepen kon.
31 Keunenk, ie hebben n vizioun had. Keunenk zag n groot beeld veur zok stoan. Kolesoal! Hai glom en glìnsterde t oet! Hai ston veur keunenk en aanblik was aldernoarst!
32 t Beeld zien kop was van kloar gold, bòrst en aarms van zulver, t lief en zieden van koper,
33 bainen van iesder en vouten haalf iesder, haalf laim.
34 In tied dat keunenk keek, wer der n stain löskapt, zunder dat ter n haand aan te pas kwam. Stain batste tegen vouten van iesder en laim aan en sluig dij in groezelementen.
35 Tougelieks werden t iesder, t laim, t koper, t zulver en t gold vergroezeld. Ze werden as kaf op dörsdeel bie zummerdag: wind nam ze mit, der was gain spoor meer van te bekennen. Mor stain dij tegen t beeld aanbatst was, wer n grode baarg dij haile wereld bedekte.
36 Dat was dreum. Nou zel we keunenk vertellen wat of e betaikent.
37 Keunenk, keunenk van ale keunenks, aan wèl God van hemel keunenkschop, macht, kracht en eer geven het,
38 aan dij e mensken, daaiern in t wild en vogels in lucht in handen geven het, woar of ze ook touholden, en dij hai boas moakt over aalmoal - keunenk is dij kop van gold.
39 Noa keunenk zel der n aander riek opkommen, nait zo machteg as keunenk zienent. En den nog ain, van koper, dat over haile wereld macht het.
40 En in t lest zel der nog n vaaierde riek wezen, as iesder zo haard. Iesder verplettert en vergroezelt ales, en net as iesder dat ales vermorzelt, net zo zel dat riek aal dij aandern vergroezen en verplettern.
41 Dat tonen en vouten, zo as keunenk zain het, haalf laim haalf iesder wazzen, wil zeggen dat t n verdaild riek wezen zel. Mor toch zel haardhaid van iesder der in zitten. t Iesder was ja mongen mit klaaiachteg laim, zo as keunenk zain het.
42 Dat tonen van vouten haalf van iesder haalf van laim wazzen, betaikent dat t riek veur n dail staark, en veur n dail brokkel wezen zel.
43 En dat, zo as keunenk zain het, t iesder mit klaaiachteg laim mongen was, betaikent dat dizze dailen ook vermengen zellen in heur noageslacht. Mor ze zellen zok nait aan nkander hechten, net zo min as iesder zok mengen let mit laim.
44 Liekewel in tied van dij keunenkrieken zel de God van hemel n riek opkommen loaten dat veur aiweg nait te gronde gaait en veur aaid nait op n aander volk overgoan zel. Dat riek zel aal dij aander rieken vermorzeln en der n èn aan moaken. Mor zulm zel t aaltied bestoan blieven.
45 Keunenk het ja zain hou of ter oet baarg, zunder dat ter n haand aan te pas kwam, n stain kapt wer dij t iesder, t koper, t laim, t zulver en t gold vergroezelde. De grode God het keunenk waiten loaten wat of ter in toukomst te gebeuren staait. Dreum is wis en oetleg kin je van op aan."
46 Dou boog keunenk Nebukadnessar zok daip veur Daniël. Hai bestelde dat men hom n ovver brochde en roekerij veur hom braandde.
47 "Joa, wis en woarachteg," zee keunenk tegen Daniël. "Dien God is God van ale goden en boas van ale keunenks. Hai openboart gehaaimen, doardeur hestoe dit mysterie oetstokken kind."
48 Keunenk gaf Daniël n hoge post en dee hom n bult dikke geschenken. Hai muik hom boas over haile pervinzie Babel en stelde hom aan as laaider over ale wiezen van Babylonië.
49 Op Daniël zien verzuik stelde hai Sadrach, Mesach en Abednego aan over t bestuur van pervinzie. Zulm bleef Daniël aan t hòf van keunenk.
|
Daniël 03
01Op n dag bestelde keunenk Nebukadnessar n beeld te moaken, sesteg èl hoog en zès braid. Hai luit t opstellen in vlakte van Dura in pervinzie Babel.
02Vervolgens luit keunenk satrapen, stadholders, goeverneurs, stoatsroaden, schatholders, rechters, bestuurders en aal aander hoge heren van pervinzies bie nkander roupen. Zai mozzen bie t inwijden van t beeld wezen dij keunenk Nebukadnessar opsteld haar.
03Satrapen, stadholders, goeverneurs, stoatsroaden, schatholders, rechters, bestuurders en aal aander hoge heren van pervinzies kwammen bie nkander veur t inwijden van t beeld dat keunenk Nebukadnessar opricht haar. Ze stelden zok op veur t beeld dat keunenk Nebukadnessar opricht haar.
04n Omrouper raip oet ale macht: "Volken en noatsies, wat toal of ie ook proaten, luster noar dit bevel!
05Zo gaauw as ie meziek heuren van hoorn, panfloit, lier, luit, citer, dubbelfloit en aander speultuug, vaal ie op knijen en boeg ie joe deel om t golden beeld dat keunenk Nebukadnessar opricht het, te aanbeden!
06Dij nait op knijen vaalt en zok nait deelbogt, dij wordt votdoalek midden in brandende ovent smeten!"
07Dat zodounde gingen volken en noatsies, wat veur toal of ze ook pruiten, op knijen zo gaauw as ze meziek van hoorn, panfloit, lier, luit, citer, dubbelfloit en aander speultuug heurden en bogen ze zok deel om t golden beeld dat keunenk Nebukadnessar opricht haar, te aanbeden.
08n Poar Chaldeeërs zagen dou kaans schoon. Ze kwammen aanzetten en muiken Judeeërs min.
09"Laank leve keunenk!" zeden ze tegen keunenk Nebukadnessar.
10 "Keunenk, iezulm hebben besteld dat elk dij meziek van hoorn, panfloit, lier, luit, citer, dubbelfloit en aander speultuug heurt, op knijen valen en t golden beeld aanbeden mout.
11 En dij nait op knijen vaalt en zok deelbogt, dij zel midden in brandende ovent smeten worden.
12 Nou binnen hier n poar Judeeske manlu, aan wèl keunenk t bestuur over pervinzie Babel opdroagen het, Sadrach, Mesach en Abednego. Dizze manlu loaten zok niks gelegen liggen aan keunenk zien bevel. Ze vereren keunenk zien goden nait en net zo min boegen ze zok deel veur t golden beeld dat keunenk opricht het."
13 Nebukadnessar wer hoagels en bestelde Sadrach, Mesach en Abednego te hoalen. Dou manlu bie keunenk brocht wazzen,
14 vuil Nebukadnessar tegen heur oet: "Is dat zo Sadrach, Mesach en Abednego dat ie mien goden nait vereren en joe nait deelboegen willen veur t golden beeld dat ik in t èn zet heb?
15 Nou den, as ie der tou genegen binnen om, zo gaauw as ie meziek van hoorn, panfloit, lier, luit, citer, dubbelfloit en aander speultuug heuren, op knijen te valen en joe deel te boegen om t beeld dat ik moakt heb te aanbeden ... Mor waaiger ie joe deel te boegen, den wor ie votdoalek in brandende ovent smeten. En wat god is ter den dij joe oet mien handen redden kin?"
16 Sadrach, Mesach en Abednego zeden doar dit op tegen keunenk Nebukadnessar: "Wie vinden t nait neudeg dat wie keunenk doar antwoord op geven!
17 Want as ons God dij wie vereren ons oet brandende ovent en oet keunenk zien handen redden kin, zél hai ons redden.
18 Mor mog dat nait zo wezen, den mout keunenk goud besevven dat wie keunenk zien goden nait vereren zellen en ons net zo min veur t golden beeld dij keunenk opricht het, deelboegen zellen."
19 Keunenk Nebukadnessar wer roazend. Mit n grammiedeg gezicht keek e noar Sadrach, Mesach en Abednego. Hai gaf opdracht ovent zeuvenmoal zo glìn op te stoken as gewoonlek.
20 Hai bestelde gounent van staarkste manlu oet zien leger, zai zollen Sadrach, Mesach en Abednego kneveln en in brandende ovent smieten.
21 Manlu werden kneveld en mit jazzen en boksems en aal, mit mutsen en aander klaaier, midden in brandende ovent smeten.
22 Omreden keunenk zien bevel zunder mekaaiern noakommen was en ovent zo aldernoarste glìn opstookt, kwammen kerels dij Sadrach, Mesach en Abednego noar boven brochten deur oetsloagende vlammen om haals.
23 De drij manlu, Sadrach, Mesach en Abednego, kwammen kneveld in aal in glìn brandende ovent te laande.
24 Dou sluig schrik keunenk Nebukadnessar om t haart. In ale gaauweghaid kwam e in t èn en zee tegen zien roadsheren: "Wie hebben toch drij manlu, kneveld en aal, in t vuur smeten, nait?" "Joa wis, keunenk!" zeden ze.
25 Keunenk weer: "Mor ik zai vaaier manlu vrij rondlopen midden in t vuur. Der mekaaiert heur niks! En vaaierde zugt ter net oet as n godenzeun!"
26 Nebukadnessar laip noar deur van brandende ovent tou en raip: "Sadrach, Mesach en Abednego, dij hoogste God dainen, kom der oet, hier heer!" Dou kwammen Sadrach, Mesach en Abednego tou t vuur oet noar boeten tou.
27 Satrapen, stadholders, goeverneurs en roadslu van keunenk kwammen der over tou. Ze bekeken manlu en zagen dat t vuur gain vat op heur liggoam had haar. Gain hoar op heur kop was verschruid, heur jazzen wazzen nog hail, der was alderdeegs gain brandlucht aan heur te roeken.
28 Nebukadnessar nam t woord en zee: "Te priezen is God van Sadrach, Mesach en Abednego, dij zien engel stuurd het en zien knechten red. Zai hebben op hom vertraauwd. Niks hebben zai zok aantrokken van keunenk zien bevel. Heur liggoamen hebben ze overgeven, omreden ze wollen veur gain ain aander as heur aigen God op knijen goan of zok deelboegen.
29 Doarom onnaaier ik nou: elkenain, van wat veur volk, noatsie of toal den ook, dij oneerbiedeg sprekt over Sadrach, Mesach en Abednego heur God, wordt in stokken haauwd en zien hoes wordt n puunbult van moakt. Der is ja gain God, dij zo redden kin as dizzent!"
30 Aan Sadrach, Mesach en Abednego gaf keunenk nog hoger stoat in pervinzie Babel.
31 Keunenk Nebukadnessar aan ale volken en noatsies, wat toal of ze ook proaten en woar op wereld ze ook touholden: t mag joe meer as goud goan!
32 t Liekt mie goud tou taikens dij hoogste God mie geven het en wonders dij hai doan het, kundeg te moaken.
33 Wat binnen zien taikens toch machteg en wat binnen zien wonders toch geweldeg! Zien keunenkschop is n aiweg keunenkschop en zien macht duurt van older op older!
|
Daniël 04
01Ik, Nebukadnessar, leefde n zörgeloos bestoan in mien hoes en n weelderg levent in mien pelaais.
02Dou haar ik n dreum en dij muik mie onrusteg. Beelden dij ik in mien sloap zag en viziounen dij mie deur kop gingen, muiken mie in toeze.
03Ik onnaaierde: ze zollen ale wiezen van Babylonië bie mie brengen, dat ze mie dreum oetstokken deden.
04Woarzeggers, besweerders, Chaldeeërs en steernkiekers kwammen, ik vertelde heur mien dreum, mor dij verkloaren? Zai nait!
05As leste kwam Daniël bie mie, dij Beltesassar nuimd wordt, noar mien god zien noam. In hom holdt gaist van haailege goden tou en ik vertelde hom mien dreum.
06"Beltesassar, doe veurman van woarzeggers, k wait dat gaist van haailege goden in die touholdt en dastoe hail gain muite hest mit n mysterie. Zeg mie wat of viziounen betaiken dij ik in mien dreum zain heb.
07Wat beelden aanbelangt dij mie deur kop gingen dou k op bèr lag: Ik zag n boom midden op wereld stoan. n Haile hoge!
08Boom wer groder en staarker, zien bovenste topke kwam aan hemel tou en zien kruun was te zain in ale oethouken van wereld.
09Hai ston mooi in blad, vrucht zat ter volop aan, elk kon der van eten. Daaiern in t wild zöchten der schaar onder, vogels oet lucht nuzzelden in zien takken, aal wat leeft haar der eterij van.
10 In beelden dij ik in mien sloap veur mie zag, kwam n wachter oet hemel deel, n haailege engel.
11 Hai raip zo haard as e kon: 'Haauw boom om en kap zien takken, struup bloaren der òf en smiet zien vrucht vot. Loat daaiern der onder vandoan vluchten en vogels opvlaigen van zien takken.
12 Mor loat zien stronk in grond zitten, in t nije gras van t laand, aan n ket van iesder en koper. Loat hom nat worden van daauw oet hemel, en loat hom mit daaiern t gras van eerde dailen.
13 Zien haart zel gain menskenhaart meer wezen, t haart van n daaier zel e kriegen. Zeuven joar zellen over hom hèngoan.
14 Dit vonnes is veld deur wachters, dit oordail is sproken deur haailege engels, dat leventegen waiten dat hoogste God t veur t zeggen het over keunenkschop van mensken, dat hai t amt toupaarten kin aan wèl of hai wil en dat alderdeegs minste maank mensken doar veur inzet worden kin.'
15 Dit is dreum dij ik, keunenk Nebukadnessar, had heb. En doe, Beltesassar, most hom mie oetstokken, want gainain maank wiezen oet mien haile keunenkriek kon hom verkloaren. Doe kinst t, omreden gaist van haailege goden holdt in die tou."
16 Daniël, dij ook Beltesassar nuimd wer, ston n ogenblik verbiesterd. Hai schrok van wat ter in hom omging. Keunenk zee tegen hom: "Beltesassar, loat dreum en zien oetleg die nait in toeze brengen!" "Meneer," zee Beltesassar, "k zol wel willen dat dreum gol veur keunenk zien vijanden, en oetleg veur keunenk zien tegenstanders!
17 Boom dij keunenk zain het, dij groder en staarker wer, doar bovenste topke van aan hemel toukwam en kruun in ale oethouken van wereld te zain was,
18 dij haile mooi in blad ston en doar volop vrucht aan zat, dij eterij gaf aan altmoal, doar wilde daaiern onder wonen konden in schaar en dij toeken haar doar vogels oet lucht in nuzzelden -
19 dat bin iezulm, keunenk! Keunenk is groot en staark worden. Keunenk zien groothaid is zo oetdijd dat dij aan hemel toukomt en keunenk zien macht aan ale oethouken van wereld.
20 Wachter of haailege engel dij keunenk oet hemel deelkommen zag en dij raip: 'Haauw boom om en verrinnewaaier hom, mor loat stronk in grond zitten, in t nije gras van t laand, aan n ket van iesder en koper, loat hom nat worden van daauw oet hemel en zien paart hebben mit wilde daaiern, totdat zeuven joar over hom hèngoan binnen', -
21 dat is n besloet van de Alderhoogste aangoande mien heer, de keunenk. En nou komt oetleg, keunenk.
22 t Wordt zo, dat men keunenk oet mensken versteuten zel. Bie wilde daaiern zel keunenk touholden. Men zel keunenk gras opvouern net as koien en nat zel keunenk worden van daauw oet hemel. Zeuven joar zellen over keunenk hèngoan, totdat keunenk inzicht dat de Alderhoogste macht het over t keunenkschop van mensken en dat dij t geven kin aan wèl of hai wil.
23 Dat men zee dat stronk van boom stoan blieven mog, betaikent dat keunenk zien keunenkschop altied bie keunenk blieven zel, zo gaauw as keunenk tougeft dat hemel de macht het.
24 Doarom, keunenk, loat mien road keunenk goud tou lieken: loat keunenk zien zunden liekmoaken deur wat aan aarme lu te geven en loat keunenk zien misdoaden goudmoaken deur hom over aarme mensken te ontfaarmen - meschain dat keunenk zien welwezen den deurduurt!"
25 Dit altmoal is keunenk Nebukadnessar overkommen.
26 Twaalf moand loater laip keunenk ais wat hènneweer op t dak van keunenkliek pelaais in Babel.
27 Dou zee e: "Wat is Babel toch groot, nait? Dij keunenkstad heb ik baauwd deur mien grode macht, tou eer en glorie van mien verhevenhaid!"
28 Woorden wazzen keunenk nog nait in mond besturven of der klonk n stem oet hemel: "Dit wordt joe aanzegd, keunenk Nebukadnessar: t Keunenkschop is joe ofpakt.
29 Versteuten wor ie deur mensken en ie zellen touholden bie wilde daaiern. Gras zel men joe opvouern net as koien en der zellen zeuven joar over joe hèngoan, totdat ie inzain dat de hoogste God macht het over t keunenkschop van mensken en dat dij t geven kin aan wèl of hai wil."
30 Op t aigenste ogenblik wer t vonnes over Nebukadnessar oetvoerd. Hai wer deur mensken verstöt, hai at gras net as koien, zien liggoam wer nat van daauw oet hemel en aan t èn was zien hoar net zo laank as veren bie n oarend en wazzen zien noagels net zo oetgruid as klaauwen bie n vogel.
31 Mor dou de zeuven joar om wazzen, sluig ik, Nebukadnessar, ogen op noar hemel en kwam t verstand in mie weerom. Ik muik de Alderhoogste groot, ik prees en verheerlekte hom dij leeft in aiweghaid. Zien macht is n macht veur aaid en zien keunenkschop duurt van older op older.
32 Dij wereld bewonen, betaiken niks. Mit machten in hemel en bewoners van eerde dut hai wat e wil. Der is gainain dij hom muiten kin of tegen hom zeggen: "Wat heb ie doan?"
33 Op t aigenste ogenblik dat ik t verstand weeromkreeg, kwammen ook eer van mien keunenkschop, mien verhevenhaid en glaans en glorie weerom. Mien roadsheren en hoge lu zöchten mie weer op, ik wer vannijs over mien keunenkriek zet en ik kreeg alderdeegs nog meer macht.
34 Ik, Nebukadnessar, pries, verhef en verheerlek nou keunenk van hemel. Zien doaden binnen altmoal goud en zien poaden recht. Dij t hoog in kop het, kin hai deelzetten.
|
Daniël 05
01Op n dag richtte keunenk Belsassar n groot feestmoal aan veur zien hoge heren, doezend man staark, en mit heur alen was hai aan de wien.
02Belsassar onnaaierde, aanschoten as e was, dat ze zollen t golden en zulvern raif veurndag hoalen, dat zien voader Nebukadnessar oet tempel van Jeruzalem mitnomen haar. Den konden keunenk en zien hoge lu, zien hoofdvraauwen en zien bievraauwen doar mooi oet drinken.
03Men huil t golden raif dat oet tempel van Jeruzalem, t hoes van God, mitnomen was en keunenk en zien hoge heren, zien hoofdvraauwen en zien bievraauwen, dronken der oet.
04Ze dronken wien en prezen heur goden van gold en zulver, koper, iesder, holt en stain.
05En nou krekt op t aigenste ogenblik kwammen der vingers van n haand te veurschien. Ze schreven wat op kaalken muur van t keunenkliek pelaais, persies tegen t licht over, dat haand dij schreef was goud te zain veur keunenk.
06Keunenk wer wit om kop van schrik, hai wer haildaal verbalderd. Hai ston te trillen op bainen, knijen knikten hom onder t gat.
07Zo haard as e kon raip e dat ze besweerders, Chaldeeërs en steernkiekers, hoalen zollen. Hai zee tegen wiezen van Babylonië: "Wèl dit schrift lezen kin en mie zeggen wat ter staait, dij zel in t roodsangen stoken worden, n golden ket om haals kriegen en as daarde man besturen in t keunenkriek."
08Ale wieze lu van keunenk kwammen der bie, mor lezen konden ze t schrift nait. En keunenk zeggen wat ter ston al net zo min.
09Keunenk Belsassar was ter doaneg oetstuur van, hai wer aal mor widder om kop, en hoge heren wazzen ook haildaal van streek.
10 Deur t gebeer van keunenk en zien hoge lu kwam keunegin der over tou. "Laank leve keunenk!" zee ze. "Loat joe toch nait oet stuur moaken! En zo wit van schrik te worden, wat het dat nou neudeg?
11 Der is n man in joen keunenkriek in wèl gaist van haailege goden touholdt. In joen voader zien doagen wer in hom al krekt zoveul verstand, inzicht en wieshaid vonden as bie goden. Joen voader, keunenk Nebukadnessar, het hom boas moakt over teuvenoars, besweerders, Chaldeeërs en steernkiekers - joa, joen aigenste voader, keunenk.
12 Dij Daniël, dij deur keunenk Beltesassar nuimd wer, het n gaist, kennes en verstand, meroakel! Hai kin dreumen oetstokken, roadsels oplözzen en knuppen oethoalen. Loat Daniël doarom kommen. Hai zel joe oetduden wat of ter staait."
13 Votdoalek wer Daniël veur keunenk brocht. Keunenk zee tegen hom: "Zo, doe bist Daniël nou, ain van Judeeske ballengs, dij keunenk, mien voader, oet Juda hierhèn brocht het?
14 Ik heb van die heurd dat gaist van goden in die woont, en dastoe n bult verstand, inzicht en wieshaid onder pet hest.
15 Net binnen wiezen en besweerders bie mie brocht om dit schrift te lezen en mie te vertellen wat of ter staait. Mor dochst dat ze mie zeggen konden, wat of woorden betaiken?
16 Nou heb ik van die heurd dastoe dingen oetstokken kinst en knuppen oethoalen. Nou den, astoe t schrift lezen kinst en mie zeggen wat of ter staait, zelst in t roodsangen stoken worden, n golden ket om haals kriegen en as daarde man in t keunenkriek besturen."
17 "Keunenk mag zien giften zulm wel holden," zee Daniël, "en keunenk mag zien goaven aan aandern doun. Toch zel ik keunenk t schrift veurlezen en zeggen wat ter staait.
18 Meneer de keunenk - God de Alderhoogste het aan keunenk zien voader Nebukadnessar, keunenklieke macht, aanzain, en eer en glorie geven,
19 en veur groothaid deur God hom toupaart, trilden ale volken en noatsies, wat toal ze ook pruiten, van ontzag veur hom. Hai luit doodmoaken dij hai wol en hail luit in t levent dij hai wol. Hai verhoogde dij hai wol en hai vernederde dij hai wol.
20 Mor dou t haart hom hoog kwam te zitten en e grootsk begunde te worden, is e van zien keunenkstroon ofstöt en is zien eer hom ofhoald.
21 Hai wer deur mensken verstöt, hai kreeg t haart van n daaier en huil tou bie wilde ezels. Men gaf hom gras te eten net as koien en zien liggoam wer nat van daauw - net zo laank dat e inzag, dat God, de Alderhoogste, macht het over t keunenkschop van mensken en dat dij t geven kin aan wèl of hai wil.
22 Aalhouwel keunenk, zien zeun, dat aalmoal wos, is keunenk nait nederg bleven.
23 Keunenk het zok boven Heer van hemel verheven. Keunenk het t raif hoalen loaten dat oet zien tempel ofkomsteg was, en keunenk mit hoge heren, zien hoofdvraauwen en bievraauwen hebben der wien oet dronken. Keunenk het zien goden van zulver en gold, koper, iesder, holt en stain vereerd, goden dij nait zain of heuren kinnen en niks waiten. Mor God, dij keunenk zien levensoam in haand het en dij t over keunenk zien haile doun en loaten te zeggen het, dij het keunenk nait vereerd.
24 t Is doarom dat hai dij haand stuurd het en dat dit schrift optaikend is.
25 Dit is t wat ter schreven staait: Mene, mene, tekel ufarsin.
26 Dat betaikent: mene - God het doagen van joen keunenkschop teld en der n èn aan moakt;
27 tekel - ie binnen wogen op schoal, en ie wazzen te licht;
28 peres - joen keunenkriek is verdaild en aan Meden en Perzen geven."
29 Dou bestelde Belsassar, men zol Daniël in t roodsangen klaiden en hom n golden ket om haals hangen. Hai luit omroupen dat Daniël daarde man in t keunenkriek was.
30 Dij aigenste naacht wer Belsassar, keunenk van Chaldeeërs, doodmoakt.
|
Daniël 06
01Darius de Mediër kreeg t keunenkschop in handen. Hai was dou twijensesteg joar.
02t Leek Darius goud tou honderdtwinneg satrapen aan te stellen dij over t haile keunenkriek goan zollen.
03Boven heur stelde hai drij rieksbestuurders aan, doar Daniël ain van was. Aan dijent mozzen satrapen verantwoorden doun, dat keunenk nait tekòrt doan worden zol.
04Dij Daniël overtrof deur zien boetengewone begoafdhaid aal aander rieksbestuurders en satrapen. Keunenk was alderdeegs van plan hom over t haile keunenkriek aan te stellen.
05Doarom perbaaierden rieksbestuurders en satrapen of ze wat vinden konden wat Daniël zien bestuur aanbelangt. Mor ze konden gain reden veur n aanklacht vinden of hom op n misstap trappaaiern. Men kon op Daniël aan, der was bie hom gain noaloateghaid of misstap te vinden.
06Dou zeden dij lu: "Wie zellen beslist gain enkele reden veur n aanklacht vinden, of we mouten al wat zuiken wat striedeg is mit wet van zien God."
07Dat zodounde kwammen rieksbestuurders en satrapen bie keunenk aanzetten mit dit verzuik: "Keunenk Darius," zeden ze, "laank mag keunenk leven!
08Ale rieksbestuurders van t keunenkriek, ale goeverneurs en satrapen, roadsheren en stadholders, hebben zok ter op beroaden dat keunenk n besloet oetbrengen mout en n verbod ofkundegen, dat elkenain dij in tiedreken van datteg doagen n verzuik dut aan n god of aan n mensk, behaalve aan joe, keunenk, in laiwekoel smeten worden zel.
09Nou den, keunenk, moak doarom dat verbod bekend en loat t beschrieven, dat t nait veraanderd worden kin noar wet van Meden en Perzen dij nait herroupen wordt."
10 Dat zodounde zette Darius t verbod op schrift.
11 Dou Daniël vernam dat t verbod op schrift zet was, ging e noar hoes tou. Nou haar e in koamer boven, open vènsters noar kaant van Jeruzalem. Doar ging e drij moal doags op knijen om tou zien God te beden en hom te priezen. Dat haar zien gewoonte aaltied west.
12 Dou kwammen dij manlu der op òf en joa hur, zai vonden Daniël dij aan t beden was en God aan t priezen.
13 Zai votdoalek noar keunenk! Ze toalden hom aan over t keunenkliek verbod: "Heb ie gain verbod oetschreven dat elk dij in tiedreken van datteg doagen n verzuik dut aan n god of n mensk, behaalve aan joe, keunenk, in laiwekoel smeten worden zel?" "Joa!" zee keunenk. "Dat staait net zo vaast as elke wet van Meden en Perzen dij nait herroupen wordt."
14 Dou zeden ze tegen keunenk: "Mor Daniël, ain van ballengs oet Juda, let zok aan joe, keunenk, niks gelegen liggen, en ook nait aan t verbod dat keunenk oetschreven het. Hai dut drij moal doags zien gebed."
15 t Ston keunenk haildaal nait aan, dou hai dat zoakje vernam. Hai perbaaierde wat te bedenken om Daniël te redden. Tot dat zun onderging dee e ale muite om hom te spoaren.
16 Mor dij manlu drongen der bie keunenk op aan en zeden: "Ie mouten joe wel bedenken, keunenk, dat gain verbod of besloet dij keunenk ofkundegd het, veraanderd worden kin. t Is n wet van Meden en Perzen."
17 Doarop bestelde keunenk, men zol Daniël hoalen en in laiwekoel smieten. Keunenk zee tegen Daniël: "Loat dien God, dijstoe zo zunder opholden vereerst, die redden!"
18 Der wer n stain ophoald en op t gat van koel legd. Keunenk verzegelde hom mit zien aigen zegelring en dij van zien hoge heren, om veur te kommen dat ter wat in Daniël zien löt veraanderd worden zol.
19 Doarnoa ging keunenk weerom noar zien pelaais tou. Naacht brochde hai mit vasten deur. Hai kreeg gain wenk in ogen, mor luit zok gain dieverdoatsie bezörgen.
20 Smörgensvroug bie t rodoagen, kwam keunenk in t èn. Zo gaauw as e kon, ging e noar laiwekoel tou.
21 In tied dat e op koel toukwam raip e mismoudeg: "Daniël, knecht van God dij leeft, het dien God dijstoe zo zunder opholden vereerst, die van laiwen redden kind?"
22 Daniël zee tegen keunenk: "Laank mag keunenk leven!
23 Mien God het zien engel stuurd en laiwen heur bek op slöt doan. Ze hebben mie niks doan, omreden ik bin bie hom onschuldeg. Mor ook joe, keunenk, heb ik niks misdoan!"
24 Keunenk was aldernoarste blied en hai bestelde Daniël tou koel oet te hoalen. Daniël wer tou koel oettrokken en der was gain spier schoa aan hom te vinden: hai haar ja op zien God vertraauwd.
25 Keunenk onnaaierde dou, men zol lu hoalen dij Daniël min moakt haren. En ze smeten heur, mit vraauw en kinder, in laiwekoel. Ze wazzen èns nog nait op boom van koel te laande kommen, of laiwen haren heur al te pakken en vermorzelden heur de bonken.
26 Doarop schreef keunenk Darius aan ale volken en noatsies, wat toal ze ook pruiten en woar of ze op wereld ook touhuilen: "Ik wèns joe ale gouds tou!
27 Hierbie bepoal ik dat elkenain in ale kontrainen van mien keunenkriek doar ik t te zeggen heb, huvert van ontzag veur God van Daniël. Want hai is God dij leeft, dij blift veur aiweg en aaid. Zien keunenkschop kin nait vergoan en zien macht het gain èn of swet.
28 Hai redt en verlöst en dut taikens en wonders in hemel en op eerde. Hai het Daniël oet klaauwen van laiwen red!"
29 t Ging goud mit Daniël dou Darius regaaierde en ook dou Cyrus de Pers regaaierde - t kon nait beter!
|
Daniël 07
01In t eerste joar van keunenk Belsassar van Babylonië haar Daniël n dreum, op bèr speulden hom der beelden deur kop. Hai schreef dij dreum op. Zo begunde hai mit zien reloas:
02"Ik haar bie naacht n vizioun. Doar zag ik in, hou of de vaaier winden van hemel grode zee in onrust brochten.
03Vaaier dikke daaiern kwammen omhoog oet zee, gainain leek op aander.
04t Eerste daaier leek op n laiw, mor den mit vleugels van n oarend. Ik zag hou of vleugels hom oetropt werden, hou e optild wer, net as n mensk op twij vouten deelzet en dat e t haart van n mensk kreeg.
05Dou kwam der n twijde daaier veurndag. Hai leek op n beer. Hai kwam haalf in t èn en haar tussen tanden in zien moel drij ribben. Men zee tegen hom: 'Vot, in t èn! Vreet n bult vlaais!'
06Vervolgens zag k n aander daaier. Dij leek op n panter en haar vaaier vogelvleugels op rug. t Daaier haar ook vaaier koppen en aan hom wer macht geven.
07Doarnoa zag ik in mien vizioun bie naacht, n vaaierde daaier. Aldernoarst zag e der oet, joa, aldervrezelkst en ofgriezelk staark, dikke iesdern tanden haar e. t Vrat en vermoalde ales, en wat ter overbleef, verpoasde hai mit zien poten. Hai was aans as ale daaiern veur hom en hai haar tien hoorns.
08In tied dat k noar dij hoorns keek, zag k hou n klaaine, nije hoorn maank dij aandern opkwam. Drij van eerste hoorns werden der oetropt om der stee veur te moaken. In dij hoorn zatten ogen, net menskenogen, en n bek dij dikke toal oetsluig.
09Ik zag dat ter tronen hènzet werden en dat ter ain zitten ging, hoog op joaren. Zien klaaier wazzen zo wit as snij, zien hoar op kop krekt zuvere wol. Zien troon was ain en aal vlam, roaden wazzen net vuur.
10 n Revier van vuur stroomde veur hom aan. Doezend moal doezenden dainden hom en tiendoezend moal tiendoezenden stonden veur hom. t Gerecht zette zok deel en bouken werden opendoan.
11 Ik zag hou t daaier doodmoakt wer wegens snakkerij van hoorn. k Zag hou zien liggoam verrinnewaaierd wer en aan vlammen overdoan.
12 Aander daaiern wer heur macht ofhoald, mor ze kregen nog wat tied van leven.
13 In vizioun bie naacht zag ik dou mit wolken van hemel ain aankommen dij der oetzag as n mensk. Hai ging tou noar man, hoog op joaren, en wer veur hom laaid.
14 Aan hom wer macht en keunenkschop geven en ale volken en noatsies, wat toal ze ook pruiten, dainden hom. Zien macht was n aiwegdurende macht dij nooit vergoan zol, zien keunenkschop zol nooit te gronde goan.
15 Ik, Daniël, was haildaal in toeze, viziounen dij mie deur kop gingen, verbiesterden mie.
16 Ik keerde mie tou ain van dij der bie stonden en vruig hom noar rechte betaikenis van dit altmoal. Hai gaf mie dizze verkloaren:
17 'Dij dikke daaiern, vaaier mitnkander, duden op vaaier keunenks dij op wereld kommen zellen.
18 Doarnoa zellen haailegen van de Alderhoogste t keunenkschop kriegen en zai zellen t holden veur aaltied, joa, veur aiweg en aaid.'
19 Dou wol ik geern wizzeghaid hebben over t vaaierde daaier, dij aans was as aal dij aandern, aldernoarste schrikaanjoagend mit zien iesdern tanden en kopern klaauwen, dij ales opvrat en vermoalde en wat ter overbleef mit zien poten verpoasde,
20 en over dij tien hoorns op zien kop, over dij nije hoorn dij opkwam en doar drij veur wieken mozzen, dij hoorn mit ogen en mit n bek dij dikke toal oetsluig, en dij der groder oetzag as dij aandern.
21 Ik haar ja zain hou dij hoorn oorlog voerde tegen haailegen en dat dij boas wer,
22 totdat olde, wieze man kwam, der recht doan wer aan de Alderhoogste zien haailegen en tied ter heer was dat haailegen keunenkschop in bezit kregen.
23 Hai zee: 'Dat vaaierde daaier dudt op n vaaierde keunenkriek dat op wereld wezen zel, aans as aal aander keunenkrieken, dij haile wereld verslinden zel, verpoazen en vermorzeln.
24 Dij tien hoorns duden op tien keunenks dij oet dat keunenkriek opkommen zellen. Mor noa dijent zel der n aander opkommen, aans as ale veuregen, en dij zel drij keunenks der onder kriegen.
25 Hai zel opspeulen tegen de Alderhoogste en haailegen van de Alderhoogste oftruveln. Hai zel perbaaiern heur feesttieden en wet te veraandern. Ze zellen aan zien macht overleverd wezen, veur ain tied, n dubbelde tied en n haalve tied.
26 Den zel t gerecht zitten holden en zel hom zien macht ofpakt worden, hai zel veur aiweg vernaild en verrinnewaaierd worden.
27 Keunenkschop, macht en groothaid van ale keunenkrieken onder hemel zellen doan worden aan t volk van de Alderhoogste zien haailegen. Zien keunenkschop is n aiweg keunenkschop en ale machten zellen hom dainen en geheurzoamen!"
28 Dit is t èn van mien reloas. Wat mie, Daniël, aanbelangt, mien prakkezoatsies muiken mie oet stuur, k wer wit om kop. Ik kon t haile zoakje nait tou kop oet zetten.
|
Daniël 08
01In t daarde joar van t bestuur van keunenk Belsassar, kreeg ik, Daniël, noa t vizioun dat ik al eerder had haar, der vannijs ain.
02In dat vizioun was k op dat ogenblik in börg van Susan, in pervinzie Elam. k Ston doar bie t Ulaidaip.
03Ik keek op en zie dèr: der ston n bokram bie t daip. Hai haar twij hoorns, laange hoorns wazzen t, ain was laanger as aander en langste kwam t lest op.
04k Zag ram steuten noar t westen, t noorden en t zuden. Gain daaier kon t tegen hom oetholden, gainent kon zok oet zien macht redden. Hai dee wat e wol en muik zok groot en staark.
05Dou ik ter noar keek, zag ik oet t westen vandoan n segebok aankommen. Dij kwam der zo haard aanbroezen over wiede vlakte, dat hai ruik grond nait. Segebok haar mie doar toch n hoorn tussen ogen ...!
06Hai kwam tou op dij ram mit twij hoorns dij ik bie t daip stoan zain haar en störmde mit ale geweld op hom òf.
07k Zag hou of e op bokram ofschoot. Vergrèld greep e hom en stötte en dee, dat baaide hoorns van ram broken stokkend. Ram was nait staark genog om kop ter veur te holden. Segebok smeet hom op grond en verpoasde hom. Der was gainain dij ram oet zien macht redden kon.
08Segebok muik zok aldernoarste groot, mor dou e op zien alderstaarkst was, brook dikke hoorn hom òf. Doarveur in stee kwammen vaaier hoorns. Dat kon je goud zain! Ze wezen noar de vaaier windstreken.
09Oet ain van hoorns kwam nog n hoorn veurndag. Dij begunde klaain, mor waasde geweldeg oet noar t zuden, noar t oosten en noar t Pronkjelaand.
10 Hai wos oet tot t leger van hemel aan tou en zörgde der veur dat n paart van t leger en van steerns op eerde vuil, en poasde ze fien.
11 Hai kwam alderdeegs in t èn tegen boas van t leger, zodat hom zien doagelks ovver ofpakt wer en zien haailegdom deelhoald.
12 Der wer, in overtreden van wet, n leger op n bainen brocht tegen t doagelks ovver. Hoorn smeet woarhaid tegen de grond en ales wat e dee, belokte hom.
13 Dou heurde ik n haailege spreken en n aander haailege zee tegen dij sproken haar: "Hou laank zel t aanholden wat in t vizioun zegd is over t doagelks ovver en over ontzettende overtreden, t ontwijden van t haailegdom en t deeltrapte leger?"
14 Hai zee tegen mie: "Drijentwinneghonderd oavends en mörgens. Den zel t haailegdom weer in volle eren en veren in odder brocht worden."
15 In tied dat ik, Daniël, t vizioun zag, perbaaierde ik t onder t verstand te kriegen. Dou ston der inainen ain veur mie. t Leek n manspersoon.
16 Over Ulai heurde ik stem van n mensk dij raip: "Gabriël, zörg der veur dat e t vizioun begript!"
17 Hai kwam bie mie stoan. Ik wer der kèl van en vuil plat veurover. Hai zee: "Begriep goud, manmensk, dat t vizioun te moaken het mit tied van t èn."
18 In tied dat e mit mie pruit, ruik ik haildaal boeten westen en lag plat op grond. Hai kwam mie aan, hulp mie in t èn
19 en zee: "Ik zel die vertellen wat ter gebeurt as God zien gram doan is, want t gaait over tied van t èn.
20 Dij ram mit twij hoorns dijstoe zain hest, doar worden keunenks van Meden en Perzen mit maind.
21 Dij hoarege segebok is keunenk van Griekenlaand. Dij dikke hoorn tussen ogen is eerste keunenk.
22 Hoorn brook òf en der kwammen vaaier aander veur in stee. Dat betaikent, dat ter vaaier keunenkrieken oet dat volk opkommen zellen, mor zoveul macht as hai zellen ze nait hebben.
23 As heur heerschoppij op n èn lopt, as overtreders moat volmoakt hebben, den zel der n keunenk kommen mit n haarde kop, bedreven in laibe streken.
24 Zien macht zel groot wezen, - mor t is zien aigen macht nait. Op n aldervrezelkste menaaier zel e verdaarf zaaien. Aal wat e dut, zel hom belokken. Machtege lu zel e te gronde richten, t volk van haailegen ook.
25 Laip as e is, belokt aal zien bedrog. Hai zel t haart hoog hebben. Veul dij leven zunder euvelmoud, stört e in t verdaarf. Tegen vorst van ale vorsten zel e in t èn kommen, mor zunder dat ter n haand aan te pas komt, zel e broken worden.
26 Wat ter in t vizioun over oavends en mörgens zegd is, is woar. En doe, hol dit vizioun gehaaim, want t verwist noar n toukomst hail wied vot."
27 Ik, Daniël, was aan t èn. n Poar doag was k lebait. Dou ik beter was, ging k weer bie keunenk aan t waark. Haildaal verbiesterd was k over t vizioun. k Begreep ter niks van.
|
Daniël 09
01In t eerste joar dat Darius, zeun van Xerxes en van komòf n Mediër, keunenk moakt was over Chaldeeërs heur riek,
02in t eerste joar dat e regaaierde, zöchte ik, Daniël, in de bouken n verkloaren veur t aantal joaren dat t duren zol veurdat puunbulten van Jeruzalem verswonnen wezen zollen. Zo as de HEER t profeet Jeremia zegd haar, mozzen dat ter seuventeg wezen.
03Ik keerde mie tou God en zöchte hom in beden en smeken. Ik vastte en zat in zak en aask.
04Ik beedde de HEER, mien God, en belee schuld. Ik zee: "HEER, grode en geduchte God, dij zien beloftes noakomt, dij traauw is aan elk dij van hom holdt en dut wat hai onnaaiert,
05wie hebben verkeerd doan en ons misdroagen. Minnen heb we west en rebels was we, wie hebben ons ofkeerd van joen geboden en veurschriften.
06Wie hebben nait lusterd noar joen knechten, de profeten, dij in joen noam sproken hebben tou ons keunenks, ons hoge heren, ons oldsten en tou t haile volk van t laand.
07Ie, Heer, stoan in joen recht, mor wie mouten ons vandoag-de-dag ogen tou kop oet schoamen, wie, manlu van Juda, bewoners van Jeruzalem en hail Israël, of ze nou dicht bie binnen of wied vot, in ale landen doar ie heur hènjagd hebben om ale ontraauw dij ze tegen joe begoan hebben.
08HEER, wie en ons keunenks, ons hoge heren en ons oldsten, schoamen ons ogen tou kop oet, omreden wie hebben zundegd tegen joe.
09De Heer, ons God, het omdenken en genoade, al heb wie ook rebels tegen hom west,
10 al heb we nait lusterd noar de HEER, ons God, ook al heb we nait leefd noar veurschriften dij hai ons deur zien knechten, de profeten, toulangd het.
11 Hail Israël het joen wet overtreden, is doar van ofweken en het nait noar joe lusterd. Over ons oetstört binnen vervluikens dij in wet van Mozes, God zien knecht, as mit n aid beklonken, opschreven stoan. Want wie hebben tegen joe zundegd.
12 God het dik ellèn over ons brocht en draaigementen oetvoerd dij hai tegen ons en ons laaiders oetsproken haar. In haile wereld het zok nog nooit veurdoan wat of Jeruzalem overkommen is.
13 Ellèn dat over ons kommen is, staait al beschreven in Mozes zien wet, en toch heb we de HEER, ons God, nait mild stemd deur weerom te kommen van ons minne streken, en acht te geven op joen woarhaid.
14 De HEER was wakker en brochde ellèn over ons. Joa wis, de HEER, ons God, is rechtveerdeg in aal wat e dut. En in tied heb wie nait noar zien stem lusterd.
15 Mor nou, Heer, ons God, dij joen volk mit staarke haand oet Egyptenlaand laaid het, en doar noam mit moakt het tot op dag-van-vandoag - wie hebben misdoan, wie hebben ons misdroagen.
16 Heer, omreden van joen rechtveerdege doaden, keer joen glìnne gram òf van joen stad Jeruzalem, joen haailege baarg. t Is ja om ons zunden en ons veurolden heur minne doaden dat Jeruzalem en joen volk schandaaierd worden is veur t oog van ale volken om ons tou.
17 Heur nou den, ons God, noar t beden en smeken van joen knecht en loat joen goudgunsteghaid lichten over joen verrinnewaaierde haailegdom. Ook om joezulm!
18 Leg joen oor te lustern, mien God, en heur noar ons! Dou ogen open en kiek noar puunbulten van stad, noar joe vernuimd. Nee, nait om ons verdainsten leg wie ons smeken en beden veur joe deel, mor omreden joen omdenken is zo groot.
19 Heer, luster toch noar ons! Heer, vergeef ons toch! Heer, kiek toch noar ons om! Wacht nait laanger en griep in, mien God, ook om joezulm, want stad en volk droagen joen noam ja!"
20 Dou ik nog aan t beden was, mien zunde en dij van mien volk Israël bekende, en mien beden en smeken vanwegens haailege baarg van mien God veur de HEER, mien God, hènlegde,
21 joa, dou ik nog aan t beden was, kwam Gabriël, man dij ik eerder in n vizioun zain haar, radjes op mie ofvlaigen. t Was omtrent tied veur t oavendovver.
22 Hai begunde mie oetleg te geven. "Daniël," zee e, "ik bin nou kommen om die n kloar begrip bie te brengen.
23 Doustoe begundest te beden en te smeken kwam der al antwoord en ik bin kommen om die t te vertellen. Joa wis, men mag die geern lieden! Most t woord goud begriepen en acht geven op t vizioun.
24 Seuventeg week binnen der vaststeld veur dien volk en haailege stad van die, veur en aleer misdoaden aan t èn kommen en zunden ofsloten binnen, veur en aleer t minne gedrag goud te moaken, en der aiwege gerechteghaid brocht is, veur en aleer t vizioun van profeten bezegeld is en t alderhaailegste wijd.
25 Most waiten en begriepen: van t ogenblik òf dat t woord oetgoan is dat Jeruzalem weer opklanderd en vannijs baauwd worden zel, aan tied tou van ain dij zaalfd is, n keunenk, zellen zeuven week verlopen. Twijensesteg week zel t opklandern en t vannijs baauwen duren, mit plaainen en bolwaarken en aal, al binnen t ook nog zokse benaauwde tieden.
26 Noa dij twijensesteg week zel ain dij zaalfd is om haals brocht worden, zunder dat ter ain is dij hom helpen dut. t Volk van n keunenk dij komt, zel stad en haailegdom verrinnewaaiern. Hai zel aan zien èn kommen in n störmvloud. Tot aan t èn van oorlog tou zel der verrinnewaaierd worden, krekt zo as t vaststeld is.
27 Hai zel n staark verbond aangoan mit n haile bult, ain week laank. Haalfschaid van dij week zel e gain ovvers brengen loaten, gain brandovvers en gain waaitovvers. En boven op t altoar zel der ofgriezen en verwoesten te zain wezen, tot dat t èn dat aankundegd is, komt van kracht dij t aal verrinnewaaiert."
|
Daniël 10
01In t daarde joar van keunenk Cyrus van Perzië wer aan Daniël, dij Beltesassar nuimd wer, n bosschop openboard. Dij tieden was betraauwboar en der wer dikke oorlog mit aankundegd. Deur n vizioun kreeg e bosschop onder t verstand.
02In dij doagen was ik, Daniël, drij volle week in raauw.
03Lekker eten at ik nait, vlaais en wien kwammen mie nait over lippen, en ik verzörgde mie haildaal nait tot dat ter drij week om wazzen.
04Op vaaierntwinnegste dag van eerste moand, dou k aan kaant van grode revier Tigris touhuil,
05keek ik op en zag n manspersoon. Hai haar linnen klaaier aan, mit n raim om zied dij moakt was van gold oet Ufaz.
06Zien liggoam was net turkoois, zien gezicht leek op n weerlicht en zien ogen wazzen net vuurfakkels. Zien aarms en vouten glommen as gladpoetst koper en t geluud van zien woorden klonk zo haard of der n mennegte raip.
07Allenneg ik, Daniël, zag dat vizioun. Manlu dij bie mie wazzen, zagen t vizioun nait, mor ze werden aal kèl van schrik, dat ze trokken aan hakken en kropen bezied,
08ik bleef allenneg over. Dou k dat geweldege vizioun zag, kon k nait meer, k wer zo wit as n liek, k was tou niks of naks meer in stoat.
09Ik heurde t geluud van zien woorden, mor mit dat ik dij heurde, vuil k sevveloos op grond - laankoet.
10 Dou kwam der n haand mie aan en trillend kwam k op handen en vouten omhoog.
11 Man zee tegen mie: "Daniël, beste kerel, luster noar mien woorden dij ik tegen die zeggen zel en kom in t èn, want ik bin noar die toustuurd." Dou hai dat tegen mie zee, kwam ik trillend in t èn.
12 "Wees nait baang, Daniël," zee e, "want van eerste dag òf aan dastoe die der tou zet hest om die in ale nederghaid veur God deel te boegen en zodounde inzicht te kriegen, is dien beden verheurd. Om dij woorden van die bin ik nou kommen.
13 Mor vorst van t keunenkriek van Perzië het mie ainentwinneg doagen tegenholden veurdat Michaël, ain van vernoamste vorsten, mie helpen kwam dou ik ter doar, bie keunenks van Perzië, zo allenneg veur ston.
14 Ik bin kommen om die inzicht te geven in wat dien volk in leste doagen overkommen zel. t Is vannijs n vizioun dat over toukomst gaait."
15 Dou hai dat tegen mie zee, ston ik noar grond te stoaren en kon gain woord oetbrengen.
16 Der kwam ain dij net op n mensk leek, mien lippen aan. k Dee mond open en begunde te proaten. "Meneer," zee k tegen dij veur mie ston, "dit vizioun moakt mie doodsbenaauwd, k heb gain kracht meer over.
17 Hou kin ik, meneer zien knechtje, meneer aantoalen? k Heb nou haildaal gain kracht meer, der is gain oam in mie over."
18 Dou kwam hai dij net op n mensk leek, mie nog ais aan en gaf mie kracht.
19 "Nait baang wezen, beste man!" zee e. "Ik wèns die vree, wees staark nou, joa, wees staark!" Dou e zo tegen mie pruit, vuilde ik mie staarkt en k zee: "Meneer, spreek mor! Ie hebben mie staark moakt."
20 Dou zee e: "Waistoe woarom ik bie die kommen bin? Gaauwachteg mout ik weeromgoan om mit vorst van Perzië te vechten. Zo gaauw as ik kloar mit hom bin, is vorst van Griekenlaand aan beurt.
21 Mor eerst zel ik zeggen wat of ter in t bouk van woarhaid opschreven staait. Gainain dij mie helpt in mien stried tegen dij vorsten, behaalve Michaël, dien vorst.
|
Daniël 11
01In t eerste joar van Darius de Mediër, heb ik hom hulpen en tou steun west.
02En nou zel k die woarhaid vertellen.
Der zellen nog drij keunenks in Perzië aantreden en vaaierde zel aal aandern in riekdom overtrevven. As e wegens zien riekdom macht kregen het, zel e ales en elk opzetten tegen t keunenkriek van Griekenlaand.
03Den zel der n boaskeunenk aantreden dij mit groot gezag regaaiert en dut wat of e wil.
04Mor nog mor naauw is e aantreden, of zien keunenkriek stört in nkander en wordt opdaild noar ale vaaier windstreken. t Zel nait aan zien noazoaten kommen en ook nait zo machteg wezen as dou e zulm regaaierde. Zien keunenkriek wordt ja oetnkander ropt, t komt aan aandern as zienent.
05Keunenk van t Zuden zel staark worden, mor ain van zien vorsten wordt nog staarker as hai en zel in zien stee regaaiern; zien heerschoppij zel n dikke heerschoppij wezen.
06Noa verloop van joaren sloeten ze n verbond mit nkander: keunenk van t Zuden zien dochter zel traauwen mit keunenk van t Noorden om vree te bezegeln. Mor zai zel heur invloud nait holden kinnen en zien macht zel net zo min in stand blieven. Op n bepoald ogenblik wordt ze oetleverd, krekt as heur gevolg, mit man dij heur verwekte en man dij heur tou vraauw nam.
07Ain van heur volk komt in dij zien stee, trekt op tegen t leger en komt mit geweld in keunenk van t Noorden zien bolwaark; hai wordt heur de boas.
08Alderdeegs heur goden, heur goten beelden en heur kostboar spul van zulver en gold sleept e as roofgoud mit noar Egypte tou. Den let e keunenk van t Noorden n joar of wat mit vree.
09Dij, op zien beurt, zel t riek van keunenk van t Zuden binnenvalen, mor noaderhaand zel e noar zien aigen laand weeromgoan.
10 Zien zeuns zellen zok kloarmoaken veur de stried en n rommel dikke legers bie nkander hoalen. Ze kommen der mit opzetten, broezen as n wottervloud overaal deurhèn en kommen bie n twijde veldtocht stoef bie t bolwaark van vijand.
11 Dit taargt keunenk van t Zuden. Hai trekt ter op oet en gaait aan t vechten mit keunenk van t Noorden. Dij brengt n haile tjucht volk op n bainen, mor dat vaalt in handen van zien tegenstander.
12 As haile mennegte votveegd is, krigt keunenk van t Zuden t hoog in kop, tiendoezenden maait e deel, mor toch is e nait staark.
13 Vannijs brengt keunenk van t Noorden n dikke koppel volk op n bainen, groder nog as eerste moal. Noa n joar of wat trekt e op mit n dik leger, grofdoadeg bewoapend.
14 In dij tied kommen der n haile sjène tegen keunenk van t Zuden in opstand. Rebuliemoakers oet joen aigen volk steken kop op en zo zel n veurzeggen oetkommen. Mor ze zellen strovveln.
15 Keunenk van t Noorden zel kommen, n waal opsmieten en n verstaarkte stad innemen. Legers van t Zuden kinnen t nait holden, alderdeegs beste troepen binnen nait staark genog om t op n bainen te holden.
16 Dij op hom aan komt, kin mor doun wat of e wil, der is gainent dij t tegen hom holden kin. Hai krigt vaaste vout in t Pronkjelaand. Doar moakt e aigenhandeg doan waark.
17 Hai onnaaiert nog wieder op te trekken tegen zien vijand. Haile macht van zien riek zet e der bie in. Doarveur treft e n vergeliek mit hom. Hai geft hom n dochter as vraauw om zo zien riek te gronde te richten, mor t gaait hail aans en t wil hom nait belokken.
18 Den let e zien oog valen op landen aan zeekaant en verovert der n bult van. Mor n veldheer moakt n èn aan zien onbeschoamd optreden, zunder dat t ter hom noar vergoan zel.
19 Doarnoa keert hai zok tegen börgen in zien aigen laand, mor hai strovvelt en vaalt. Men zugt hom nait weerom.
20 Veur hom in stee staait ter n keunenk op dij der ain op oetstuurt om sinzen te innen tou eer en glorie van t keunenkriek. Mor noa n dag of wat wordt e vermorzeld, aalhouwel nait deur kwoadens of deur vechterij.
21 Veur hom in stee staait ter n verachtelke kerel op, eer van t keunenkschop is hom nait verlaind. Hai komt van niks en naargens en wait zok deur zien gloepstreken van t keunenkschop meester te moaken.
22 Aanstromende legers worden deur hom votspould en verrinnewaaierd, en n laaider van t verbond krekt zo.
23 Zo gaauw as men zok mit hom verbindt, wordt men deur hom bedrogen. Zo komt e der bovenop en wordt e machteg, ook al het e mor n beetje volk achter zok.
24 Rompslomps komt e vruchtboarste dailen van t kontraain binnenvalen en dut wat of zien voader nooit doan het en zien veurvoaders net zo min: roofspul, plundergoud en riekdom streudt e oet onder zien aanhangers. Ook tegen börgen brudt e plannen oet, mor dat duurt mor eefkes.
25 Den richt e zien kracht en aandacht op keunenk van t Zuden en trekt ter mit n dik leger op òf. Keunenk van t Zuden zel zok opmoaken veur t gevecht mit n hail groot en staark leger, mor standholden zel e nait kinnen, want men beroamt aansloagen tegen hom.
26 Aigenste lu dij zien brood eten, breken hom, zien leger wordt votveegd en der valen n bult doden.
27 Baaide keunenks hebben kwoad in t zin, al zitten ze mit zien baaident aan ain toavel. Ze belaigen nkander mor ze hebben der gain wil van, want bestemde tied is nog nait aanbroken.
28 Den gaait e weerom noar zien laand mit n baarg goud, zien haart keerd tegen t haaileg verbond. Zo zel e optreden en noar zien laand weeromgoan.
29 Op bestemde tied zel e vannijs t Zuden binnenvalen, mor twijde moal verlopt aans as eerste.
30 Schepen van Kittiërs kommen hom in muit voaren, dat hai let moudveren hangen en gaait weerom. Ainmoal der weer, keert e zien grammiedeghaid tegen t haaileg verbond en wait gebruuk te moaken van heur dij t haaileg verbond verzoaken.
31 Hai brengt legers op n bainen. Dij zellen t haailegdom, de vesting, onthaailegen, t ovver dat aal doage brocht wordt aan zied zetten en n verwoestende ofgriezen oprichten.
32 Dij zok nait holden aan t verbond, perbaaiert e op slaauwe menaaier ofvaleg te moaken, mor lu dij heur God traauw binnen, zellen zok krachtdoadeg verzetten.
33 Verstandege lu maank t volk brengen n haile bult tou inzicht, mor n tiedlaank worden ze mit vuur en mit sweerd bestreden, vastzet en plunderd.
34 As ze onder t voutvolk roaken, kriegen ze n beetje hulp, al zellen n bult zok gloeps bie heur aansloeten.
35 Mor ook paardie van verstandege lu kommen te strovveln. Dat ze zo schoond worden maggen, zift en zuverd, want bestemde tied is ter nog nait heer.
36 Keunenk dut wat of e wil. Hai wordt grootsk en stelt zokzulm hoger as elke god. Tegen God van goden zegt e ongeheurde dingen. t Zel hom goudgoan tot grammiedeghaid hoogte kregen het. Want wat of besloten is, mout deurgoan.
37 Ook op goden van zien veurolden geft e gain acht, ook nait op god dij vraauwlu geern lieden maggen, net zo min op wat veur god den ook, want hai stelt zokzulm boven ale goden.
38 In stee doarvan vereert hai god van börgen. Mit gold, zulver, edelstainen en aander kostboar goudje vereert hai n god dij zien veurvoaders nooit kend hebben.
39 Verstaarkte börgen vaalt e aan mit vremde god zien hulp. Aal dij hom erkennen, overloadt e mit eer. Hai moakt heur boas over n haile sjène volk, as belonen paart e heur grond tou.
40 In èndtied zel keunenk van t Zuden mit hom sloags roaken en keunenk van t Noorden zel op hom ofstörmen mit woagens en ruters op peerd en n haile bult schepen. Hai zel landen binnenvalen en der as n overstromen deurhèn broezen.
41 Ook t Pronkjelaand vaalt e binnen. n Haile bult kommen onder vouten te laande, mor dizzent zellen hom ontkommen: Edom, Moäb en t grootste dail van Ammonieten.
42 Hai stekt handen oet noar n bult landen. Egypte zel hom ook nait ontkommen.
43 Hai speult boas over gold- en zulverschatten en over ale kostboarheden van Egypte. Libiërs en Ethiopiërs volgen in zien voutstappen.
44 Mor geruchten oet t oosten en t noorden vandoan zellen hom opschrikken en in glìnne gram zel hai der op oettrekken om n haile sjène te vernailen en te verrinnewaaiern.
45 Hai zel zien stoatsietènten opzetten tussen zee en baarg van t haaileg Pronkjewail. Mor den komt e aan zien èn, zunder dat ain hom helpt.
|
Daniël 12
01In dij tied zel Michaël opstoan, de grode vorst, dij kinder van joen volk biestaait. Der zel n tied van benaauwdens wezen zo as ter nait west het sunt volken bestoan. In dij tied zel joen volk - aalmoal dij in t bouk aanschreven stoan - red worden.
02Veul van heur dij sloapen in stof van eerde zellen wakker worden, paardie veur n aiweg levent, aander tou schimp, schaande en aiwege ofgries.
03Verstandege lu zellen blinken as glaans van t hemelverwulf en dijent dij veul mensken tou gerechteghaid brocht hebben, zellen stroalen as steerns, veur aiweg en aaid.
04Mor, Daniël, hol doe dizze woorden gehaaim! Verzegel dit bouk aan èndtied tou. n Bult zellen enter-de-twenter op zöcht goan en inzicht zel aanwazen."
05Dou zag ik, Daniël, twij aandern stoan, ain aan diskaant revier, aander aan aanderkaant.
06Ain van heur zee tegen man in t linnen boven t wotter van revier: "Hou laank duurt t nog tot t èn van dizze wonderboarlieke dingen der heer is?"
07Dou heurde ik man in t linnen boven t wotter van revier, spreken. Hai stook baaide handen omhoog noar hemel en swoor bie hom dij aiweg leeft: "Ain tied, n dubbelde en n haalve tied: as ter n èn komt aan t verbriezeln van t haaileg volk zien macht, den zellen aal dizze dingen wezen."
08Ik heurde, mor ik begreep t nait en zee: "Meneer, wat is t èn van aal dizze dingen?"
09Mor hai zee: "Goa vot, Daniël, want dizze dingen blieven bezied en verzegeld aan èndtied tou.
10 n Bult zellen zift, zuverd en schoonmoakt worden, mor gemaine lu blieven gemain doun. Gainent van gemaine lu zellen t onder t verstand kriegen, mor verstandege mensken dij zellen t begriepen.
11 Vanòf t ogenblik dat t doagelks ovver aan zied zet wordt en verwoestende ofgriezen deelzet, zellen der twaalfhonderdtnegenteg doag verlopen.
12 Gelokkeg is mensk dij wachten blift en dattienhonderdvievendatteg doag hoalt.
13 Mor doe, goa t èn in muit. Doe zelst te rusten goan en aan t èn van doagen opstoan, dastoe tou dien bestemmen komst."
|
|
