Dag en Deur II in de aanbieding voor € 14,95 bij www.profil.nl

Overhandiging eerste exemplaar'150 Psaalms vrij' door Huub Oosterhuis foto - Henk Scholte

In de Bijbel staan 150 Psalmen - of beter - ruim 150 Psalmen, want eigenlijk zijn het er nog meer. Tenminste, als we de gebeden van bv. Jona en koning Hiskia meetellen. En nog altijd worden nieuwe Psalmen gemaakt; dit voorjaar verschenen 150 Psaalms vrij.

Het Bijbelboek Psalmen is geschreven door verschillende dichters en soms staat de naam van zo’n tekstschrijver der bij: David, Salomo, Asaf, de zonen van Korach. Soms staat er ook geen naam bij en weten we niet wie het lied geschreven heeft.
Misschien omdat in de oude psalmwoorden zoveel belangrijks staat, worden ze nog altijd gelezen en gezongen, worden ze steeds opnieuw bekeken en bewerkt. Zo verscheen van Hans Bouma in 1990 de bundel ‘In de schaduw van de Psalmen’, met 150 impressies, zeg maar eigen indrukken van de Psalmen. En in 2011 kwam Huub Oosterhuis zijn ‘150 Psalmen vrij’ uit.

150 Psalmen nieuw
Goed tien jaar geleden, in 2004, verscheen het boekje Mit Psaalms op pad, samengesteld door de Liudgerstichen en hierin staat een stevige handvol berijmde en onberijmde Psalmen. Alle 150 in het Gronings vertaalde Psalmen staan in de Biebel die in 2008 voor het eerst uitkwam. En twee jaar later, in 2010, kwam ook nog eens de bundel Psaalms & Gezangen uit, met daarin alle 150 berijmde Psalmen. Het lijkt op het eerste gezicht wel genoeg: alle 150 Psalmen zijn nu in het Gronings vertaald; één keer zoals ze in de Bijbel staan en één keer berijmd en dus goed te zingen.
Gelukkig is het anders en dat heeft de Liudgerstichten goed begrepen want tegelijk met de bundel Psaalms & Gezangen kwam in 2010 nog een ander bundeltje uit: Dichter bie Psaalms. Van tien Groninger dichters staat een splinternieuwe Psalm in dit boekje; uiteraard is gekeken naar een stokoude ‘voorbeeld Psalm’, maar het zijn in alles tien echte Psalmen: vol strijd, liefde, hoop, vertrouwen en wat niet al.
Dat zoeken naar nieuwe woorden voor oude begrippen zit ook in ‘150 Psaalms vrij’ en geen tien maar zelfs honderdvijftig Psalmen staan in deze bundel. In de inleiding staat het zo: “Stugge, mateloze teksten zijn het – vol afgrond en zevende hemel. Niets zal mij ontbreken – laat het zo blijven, dit geluk. Maar ook: waarom heb jij mij verlaten?“

Oude woorden / nieuwe teksten
Huub Oosterhuis (1933) heeft er jaren over gedaan om de bundel 150 Psalmen vrij te schrijven, vanaf 1962 is hij er geregeld mee bezig geweest. Ook vertaler Marten van Dijken(1937) heeft er lang aan gewerkt en dat is te zien; het zijn nieuwe Groninger Psalmen geworden en het is net of Oosterhuis ze in onze eigen taal geschreven heeft!
Gemakkelijk is het allemaal niet en dat ligt niet aan Oosterhuis of aan Van Dijken maar dat ligt aan de inhoud; Psalmen zijn niet altijd gemakkelijk omdat het leven iet altijd gemakkelijk is. De teksten moeten daarom gelezen en opnieuw gelezen worden, zo iets kan nu eenmaal niet even tussendoor maar heeft aandacht en tijd nodig. In onze jachtige wereld lijkt dat lastig, maar het moet. Misschien juist omdat Psalmen altijd geschreven zijn voor onze jachtige wereld.

Voor kerkgangers en niet-kerkgangers
Bijzonder blijft het dat Marten van Dijken voor de hele inhoud van de 150 Psalmen eigen Groninger woorden gevonden heeft: dat zegt veel over hem en dat zegt veel over de taal. Achterop 150 Psaalms vrij staat dat de bundel bedoeld is voor “kerkgangers en niet-kerkgangers” en dat is goed bedacht; het is dus bedoeld voor ons allemaal.

Tonko Ufkes 

Terug